AVUKATLIK ORTAKLIĞI

Avukatlık ortaklığı avukatlık kanununun 44. maddesinde düzenlenmiştir. Avukatlık ortaklığı aynı Baroya kayıtlı birden çok avukatın Avukatlık Kanununa göre mesleklerini yürütmek için oluşturdukları tüzel kişiliktir. Avukatlık ortaklığının çalışması meslek çalışması olup, ticari sayılmaz ve vergilendirme bakımından şahıs şirketlerine ilişkin hükümler uygulanır. Ana sözleşmesi tip anaya sözleşmeye uygun olarak düzenlenen avukatlık ortaklığı, kurucularının kayıtlı bulunduğu Baro Yönetim Kurulu tarafından Baro Avukatlık Ortaklığı Siciline yazılmasıyla tüzel kişilik kazanır. Avukatlık ortaklığının çalışması meslek çalışması olup, ticari sayılmaz ve vergilendirme bakımından şahıs şirketlerine ilişkin hükümler uygulanır. Avukatlık ortaklığının adı, bir ya da birkaç ortağın ad ve/veya soyadlarına avukatlık ortaklığı ibaresi eklenerek belirlenir. Yabancı sermayeyi teşvik mevzuatı çerçevesinde Türkiye’de faaliyet göstermek isteyen yabancı avukatlık ortaklıkları, bu kanuna ve avukatlık ortaklığı düzenlemesine uygun olarak kurulmak koşuluyla, yalnızca yabancı hukuklar ve milletlerarası hukuk konularında danışmanlık hizmeti verebilirler. Bu sınırlama yabancı avukatlık ortaklığında çalışan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı ya da yabancı avukatları da kapsar. Bu nev’i avukatlık ortaklıkları için ortakların Baroya kayıtlı olması şartı aranmaz. Bu kuralın uygulanması mütekabiliyet esasına bağlıdır (Av. K m.44).

Amerika’da durum başkadır. Avukatlar birleşerek ticari bir firma altında çalışıyorlar. İngiltere’de de durum aşağı yukarı aynıdır. Avukatlar arasındaki bu ortaklık şekli ve bunun neticesi olarak ihtisas, dünyanın büyük şehirlerinde kuvvet bulmakta, Amerika ve İngiltere’den başka Hollanda, İsviçre, Almanya, Çekoslovakya, Finlandiya ve hatta Bulgaristan’da da revaç görmektedir. Kısacası, Anglo Sakson tesiri altında bulunan yerlerde avukatlık mesleğine az çok ticari veçhe verilmiş, ihtisaslaşma işi bir kaide halini almıştır.43

5.1 Ortakların Hakları ve Borçları

Ortaklık payları ve oranları serbestçe belirlenir. Ortakların payı, ancak ortaklara veya avukat olan üçüncü kişilere devredilebilir. Ortakların pay devrinin sözleşme ile yasaklanması veya ortakların pay devrine onay vermemeleri, mirasçının avukat

43

olmaması ya da ortaklığı kabul etmemesi, ortağın emeklilik veya sağlık nedenleri ile avukatlığı bırakması, Baro levhasından silinmesi, meslekten çıkması veya çıkarılması, ortaklıktaki payına haciz konulması halinde ortaklık payı gerçek değeri üzerinden ortaklar tarafından payları oranında alınır. Devir işlemlerinin 3 ay içerisinde sonuçlandırılmaması halinde yönetmelikteki tasfiye hükümleri uygulanır (Av. K m. 44). Yönetmelikteki tasfiye hükümleri şu şekildedir.

Tasfiye haline giren ortaklık tasfiye sonuna kadar tüzel kişiliğini tasfiye işleri ile sınırlı kalmak kaydı ile korur. Mesleki faaliyetine devam edemez. Ancak aldığı işleri tamamlar. Tasfiye haline giren ortaklığın ortakları bağımsız olarak mesleki faaliyette bulunabilirler. Tasfiye haline giren ortaklığın durumu Baro Avukatlık Ortaklığı Siciline işlenir (AOY m.29).

Vekâletnameler ortaklık adına düzenlenir. Ortaklık iş veya davayı takip edecek avukatlara yetki belgesi verir. Ortaklığın takip edeceği işlere ait vekâletnameler ortaklık adına düzenlenir. Ortaklık, iş ve davayı takip edecek ortak veya çalışan avukatlarına usulüne uygun olarak düzenlenmiş yetki belgesi verir. Vekâletnamede tevkil yetkisi olması halinde ortaklık, ortakları ve çalışan avukatları dışında üçüncü bir avukata da yetki belgesi verebilir. Bu halde de ortaklığın kanun ve bu yönetmeliğe göre müteselsilen sorumluluğu devam eder (AOY m.38).

Avukatlık ortaklığı, amacın dışında hak ve mal edilemez, üçüncü kişilerle ortaklık kuramaz, tüzel kişilerin paylarını alamaz. Ortaklar; birden fazla avukatlık ortaklığının ortağı olamaz, ortaklığın bürosu dışında büro edinemez ve bağımsız olarak dava ve iş takip edemezler (Av. K m.44).

Avukatlık ortaklığı, ortaklarının ve çalışan avukatların ortaklık ile ilgili her türlü işlem, eylem ve borçlarından dolayı bunlarla birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur. Ortakların ve ortaklıkta çalışan avukatların mesleki görevlerinden dolayı Avukatlık Kanunu ve meslek kurallarına göre sorumlulukları saklıdır. Avukatlık ortaklıkları hakkında da bu Kanundaki disiplin işlem ve cezaları uygulanır (Av. K m.44).

Defter ve kayıtların tutulmasından ortaklığın yönetim ve temsili ile görevli ortak sorumludur. Avukatlık ortaklığı; iş ve dava defteri, pay defteri, karar defteri, gelir-gider defteri ve demirbaş defteri tutmak zorundadır (Av. K m.44).

5.2 Avukatlık Ortaklığı Tip Ana Sözleşmesi ve Ortaklık Unvanı

Avukatlık Ortaklığı Tip Ana Sözleşmesinin kapsamı Avukatlık Ortaklığı Yönetmeliğinin 12. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre sözleşmenin kapsamı şu hususları içermelidir.

1) Ortakların adı soyadı, uyruğu ve açık ikamet adresleri, kayıtlı oldukları Baro, Baro sicil ve birlik numaraları,

2) Ortaklığın unvanı ve adresi, 3) Ortaklığın süresi,

4) Ortaklık payları,

5) Ortaklar arasındaki ilişkiler ve uyuşmazlıkların çözüm esasları, 6) İş ve davalarla ilgili iş bölümü esasları,

7) Yönetici ortakların yetkileri, 8) Ortaklığın yönetimi ve temsili, 9) Ortaklar kurulu,

10) Kurulun görev ve yetkileri, 11) Gelir ve giderin paylaşılması, 12) Denetim,

13) Ortaklıktan çıkma, 14) Ortaklıktan çıkarılma, 15) Pay devri ve hükümleri, 16) Ortaklığın sona ermesi, 17) Fesih, infisah,

18) Tasfiye,

Ortaklık Ana Sözleşmeleri Tip Anaya Sözleşmeye uygun olarak hazırlanır. Ana sözleşmeye, Avukatlık Kanununa, yönetmeliklerine, meslek kurallarına, hukuka, ahlaka, mesleğin onuruna ve bağımsızlığına aykırı hükümler konulamaz (AOY m.12). Avukatlık ortaklığının unvanı, bir ya da birkaç ortağın ad ve/ veya soyadlarına avukatlık ortaklığı ibaresi eklenerek belirlenir. Ortaklığın unvanında isim ve soyadlarının sahibi ortağın ortaklıktan ayrılması veya ölümü halinde bu kişinin adı ve/ veya soyadının ortaklık unvanında kalıp kalmayacağı hususu ortaklarca Avukatlık Ortaklığı Tip Ana Sözleşmesinde düzenlenir. Avukatlık ortaklığının adresi ortaklık faaliyetlerinin sürekli olarak yürütüleceği adrestir (AOY m.13).

5.3 Avukatlık Ortaklığın Yetkili Organı

Avukatlık Ortaklığının en yetkili organı Ortaklar Kuruludur. Ortaklar Kurulu da pay sahiplerinden oluşmaktadır. Ana sözleşme ile Ortaklar Kurulunun toplantı yer, zaman ve şekil ile toplantı ve karar nisapları serbestçe kararlaştırılır (AOY m.17).

Ortaklar Kurulunun Görev ve Yetkileri Şunlardır;

a) Ortaklığın yönetim ve temsili ile yetkili olan ortakları belirlemek, b) Yönetim ve temsile ilişkin yetki sınırlarını belirlemek,

c) Ortaklar dışında ortaklıkta çalışacak avukatların ve diğer yardımcı elemanların haklarına ilişkin genel kuralları belirlemek,

d) Ortaklar arasında ortaklığın faaliyetlerine ve işbölümüne ilişkin genel kuralları belirlemek,

e) Yönetici ortak veya ortaklar tarafından hazırlanan bütçeyi aynen veya değiştirerek onaylamak,

f) Ortakların aylık olarak gelirden alacakları avanslar ve yıllık gelirin paylaşımı ile ortaklığın gelişimi için ayrılacak miktarı belirlemek,

g) Ortaklık payının, devir ve intikalinde yeni kabulü veya kabul edilmemesi konusunda karar vermek,

h) Ortaklıktan çıkmak isteyen veya payı haciz edilen ortağın payının satın alınması konusunda karar vermek,

i) Ortakların ortaklıktan çıkarılmaları konusunda karar vermek,

j) Ortaklık faaliyetleri için gerekli olan yatırımları konusunda karar vermek, k) Ortaklık ana sözleşmesinde ihtiyaç duyulacak değişiklikler konusunda karar vermek,

l) İşin reddi gerektiği konusunda ortaklardan birinin talebi olduğunda bu hususu karara bağlamak,

n) Ortaklığın feshine karar vermek,

o) Ortaklığın feshi veya infisahı söz konusu olduğunda tasfiye görevlisini tayin etmek.