Avrupa Yüksekö¤retim Alan› Kalite Güvencesi Standart ve ‹lkeleri (ENQA Raporu, 2005, 2009)

‹ç Kalite Güvencesinin Avrupa Standartlar› ve Temel ‹lkeleri;

• Program ve Kalite Güvencesi için Politika ve Prosedürler

• Kazan›mlar›n Onaylanmas›, ‹zlenmesi ve Düzenli Olarak Gözden Geçirilmesi • Ö¤rencilerin De¤erlendirilmesi

• Ö¤retim Eleman›n›n Kalite Güvencesi

• Ö¤renme Kaynaklar› ve Ö¤rencilere Sa¤lanan Destek

Uluslararas› Yüksekö¤retim Kongresi: Yeni Yöneliﬂler ve Sorunlar (UYK-2011), 27-29 May›s 2011, ‹stanbul

Tablo 1: Kalite güvencesi alt kurulunun yapaca¤› iﬂlemler.

S.N ‹ﬂlem ad›mlar› Süre Sorumlu Kaynak

1 Kalite Güvencesi konusunda Bilgilendirme E¤itimi yapmak 1 ay Alt Kurul Bﬂk. E¤itim Toplant›lar› 2 Tüm Birimlere Özde¤erlendirme çal›ﬂmas› yapt›rmak 6 ay Tüm Birim Temsilcileri Özde¤erlendirme Formu 3 Tüm Birimlere Stratejik Plan çal›ﬂmas› yapt›rmak (Misyon, 1 y›l Tüm Birim Temsilcileri SP uygulama Formlar›

vizyon, temel de¤erler, SWOT Analizleri, amaçlar, hedefler, faaliyetler vb…)

4 Tüm birimlere Kalite/Performans Göstergeleri haz›rlatmak 1 y›l Tüm Birim Temsilcileri YÖDEK Rehberi Performans Gös. 5 Tüm birimlerde iyileﬂtirme alanlar› belirlemek 1 y›l Alt kurul Üyeleri Uygulama Formu 6 Tüm birimlerde müﬂteri memnuniyet anketleri uygulamak 1 y›l Alt kurul Üyeleri Anket Formlar›

(Ö¤renci, akademik ve idari personel, Toplum, Ö¤retim Üy.) Tüm Birim Temsilcileri 7 Tüm birimlerde iç denetim yapmak/yapt›rmak 1 y›l Alt kurul Üyeleri ‹ç Denetim Raporu 8 Tan›nma için tüm birimlerde d›ﬂ denetim yapmak/yapt›rmak 1 y›l Alt kurul Üyeleri D›ﬂ Denetim

• ‹letiﬂim ve Bilgi Sistemleri • Kamunun Bilgilendirilmesi

D›ﬂ Kalite Güvencesinin Avrupa Standartlar› ve Temel ‹lkeleri;

• ‹ç Kalite Güvencesi Prosedürlerinin Kullan›m› • D›ﬂ Kalite Güvencesi Süreçlerinin Geliﬂimi • Karar Kriterleri

• Amaca Uygun Süreçler • Raporlama

• ‹zleme Prosedürleri

• Periyodik Gözden Geçirmeler • Sistem Çap›nda Analizler

D›ﬂ Kalite Güvence Ajanslar› ‹çin Avrupa Standartlar›;

• Yüksekö¤retim için D›ﬂ Kalite Güvencesi Yöntemlerinin Kullan›m› • Resmi Statü

• Etkinlikler • Kaynaklar • Görev Bildirisi • Ba¤›ms›zl›k

• Kuruluﬂlar Taraf›ndan Kullan›lan D›ﬂ Kalite Güvencesi Kriterleri ve Süreçleri • Güvenirlik Sa¤lama Yöntemleri

Türkiye’deki Durum

• Mevcut önemli birikim

- ABET (Accreditation Board for Eng. & Tech.)

4 Üniversitemizde 42 mühendislik program› akredite olmuﬂ durumdad›r. - MÜDEK (Mühendislik De¤erlendirme Kurulu)

6 Üniversitemizde 27 mühendislik program› akredite olmuﬂ durumdad›r. - Ö¤retmen E¤itiminde Standartlar ve Akreditasyon

- EUA (Avrupa Üniversiteler Birli¤i)

21 Üniversitemiz Kurumsal De¤erlendirme Sürecinden geçmiﬂtir.

- Üniversitelerimizde kalite konusunda yüksek seviyede bilinçlenme ve yap›lan çal›ﬂmalar.

• YÖK Yönetmeli¤i: “Yüksekö¤retim Kurumlar›nda Akademik De¤erlendirme ve Kalite Geliﬂtirme Yönet-meli¤i” ( 20 Eylül 2005)

- E¤itim, araﬂt›rma ve ‹dari hizmetlerin de¤erlendirilmesi ve kalitesinin artt›r›lmas› - Berlin Bildirisi ve ENQA (European Assoc. for QA in HE) prensipleri ile uyumlu - D›ﬂ De¤erlendirmeye aç›k.

• 5018 say›l› Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu- 2006

• Yüksekö¤retim De¤erlendirme ve Kalite Güvencesi Kurumu Kanunu- 2009

Uygulama

Kalite güvencesiyle kurumlardan beklenen; • D›ﬂ Kalite Güvence Sisteminin geliﬂim düzeyi, • Ö¤renci Kat›l›m›,

• Uluslararas› Kat›l›m sa¤lanmas›d›r.

Öncelikle Kurumda Stratejik Plan Haz›rlanmal›d›r. Stratejik planlama;

• Bu günü analiz edip, yar›n› tasarlamaya ve gerçekleﬂtirmeye yard›m eden bir bak›ﬂ aç›s›, bir düﬂünme yön-temidir.

• Bir organizasyonun gelecekte varmak istedi¤i hedefleri ve bu hedefe nas›l ulaﬂ›laca¤›n› gösteren süreci ana-liz eder

• Analitik düﬂünme ve kaynaklar› eyleme dönüﬂtürme kararl›l›¤›d›r.

Özetle; bir kuruluﬂun aﬂa¤›daki dört temel soruyu cevapland›rmas›na yard›mc› olur: • Neredeyiz?

• Nereye gitmek istiyoruz?

• Gitmek istedi¤imiz yere nas›l ulaﬂabiliriz? • Baﬂar›m›z› nas›l takip eder ve de¤erlendiririz?

Stratejik Plan BL/AD/BL bazl› yap›lmal›d›r (Tablo 2 ve 3).

Kurumda Her Y›l Özde¤erlendirme Yap›lmal›d›r.

Özde¤erlendirme, bir kuruluﬂun faaliyetlerini ve iﬂ sonuçlar›n›, YÖDEK Modeli’ni esas alan bir modelle k›-yaslayarak; kapsaml›, sistematik ve düzenli olarak gözden geçirme faaliyetidir.

Özde¤erlendirme, kuruluﬂun kendi kendini de¤erlendirme sürecidir. Özde¤erlendirme sonucunda, kuruluﬂ ne kazan›r?

• Kuvvetli yönler ve iyileﬂtirmeye aç›k alanlar belirlenir,

• Geliﬂmelerin düzenli ölçülmesi için somut verilere dayal› bir sistemdir, • Çal›ﬂanlar›, “Mükemmelli¤in Temel Kavramlar›” konusunda e¤itir, • Kuruluﬂu, hem kurum hem de iﬂ birimi düzeyinde de¤erlendirir, • ‹yi uygulamalar›n ortaya ç›kmas›n› sa¤lar,

• Avrupa genelinde kabul görmüﬂ kriterlerin kullan›lmas› ile benzer veya farkl› nitelikteki baﬂka kuruluﬂlar ile karﬂ›laﬂt›r›lma yap›lmas›n› sa¤lar,

Uluslararas› Yüksekö¤retim Kongresi: Yeni Yöneliﬂler ve Sorunlar (UYK-2011), 27-29 May›s 2011, ‹stanbul

Tablo 2: Stratejik planlama süreci.

• Plan ve Programlar Durum Analizi Neredeyiz?

• GZFT Analizi

• Piyasa Analizi

• Hedef Kitle /‹lgili Taraflar›n Belirlenmesi

• Kuruluﬂun varoluﬂ gerekçesi Misyon ve Nereye ulaﬂmak

• Temel ‹lkeler ‹lkeler ‹stiyoruz

• Arzu edilen gelecek Vizyon

• Orta vadede ulaﬂ›lacak amaçlar Stratejik Amaçlar ve

• Spesifik, somut ve ölçülebilir hedefler Hedefler

• Amaç ve hedeflere ulaﬂma yöntemleri Faliyetler ve Projeler Gitmet istedi¤imiz yere

• Detayl› ip planlar› nas›l ulaﬂabiliriz?

• Maliyetlendirme

• Raporlama ‹zleme Baﬂar›m›z› nas›l takip

• Karﬂ›laﬂt›rma eder ve de¤erlendiririz?

• Geri besleme De¤erlendirme ve

• Ölçme yöntemlerinin belirlenmesi Performans ölçümü

• Performans göstergeleri • Performans Yöntemi

• ‹ﬂ plan› ve stratejilerin oluﬂturulmas›n› iyileﬂtirir,

• Kuruluﬂu Ulusal ve/veya Avrupa D›ﬂ De¤erlendirme baﬂvurusuna haz›rlar, Kurumda ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Sistemi Kurulmal›d›r.

ISO (International Organization for Standardization) Uluslararas› Standartlar Organizasyonu'nun k›salt›lm›ﬂ halidir.

1947 y›l›nda kurulmuﬂ olup, merkezi ‹sviçre'nin Cenevre ﬁehri'ndedir.

Kuruluﬂ amac›; dünya çap›nda geçerlili¤i olacak ﬂekilde standartlar yay›nlamak ve böylelikle ürünlerin/hizmet-lerin uluslararas› dolaﬂ›m›na katk›da bulunmakt›r.

ISO 9001:2008 ise Kalite Yönetim Sistemlerinin kurulmas› esnas›nda uygulanmas› gereken ﬂartlar›n tan›mlan-d›¤› ve belgelendirme denetimine tabi olan standartt›r (Tablo 4).

Verilen belgenin ad›d›r.

‹. Y›ld›z, G. Aksoy, ‹. Benek

Tablo 3: Stratejik planlama sürecinde kurumun yapaca¤› iﬂlemler.

S.N ‹ﬂlem ad›mlar› Süre Sorumlu Kaynak

1 Stratejik Planlama E¤itiminin Verilmesi 7 gün SP Ekibi ‹lgili Kurum 2 Stratejik Planlama ile ‹lgili Birimlerden Al›nacak Bilgiler 3 gün SP Ekibi ‹lgili Kurum

‹çin Planlaman›n Yap›lmas›

3 Birim Temsilcilerine Birimlerin Stratejik Planlamalar›n›n 3 gün SP Ekibi ‹lgili Kurum Yap›lmas› ‹çin ‹lgili Yöntem ve Teknik Dokümanlar›n Verilmesi

4 Her Birimin Kendi Stratejik Planlar›n› Haz›rlamalar› 2 Ay SP Ekibi ‹lgili Birim (Bütçe K›sm› ile Birlikte)

5 Her Birimin Kendi Stratejik Planlar›nda Önceliklendirmelerinin 7 gün SP Ekibi ‹lgili Kurum Yap›lmas› (Güçlü Yönler, Zay›f Yönler, F›rsatlar ve Tehlikeler,

Paydaﬂlar, ‹yileﬂtirme Önerileri, vb)

6 Birimlerin Haz›rlad›klar› Planlar›n SP Kuruluna Aktar›lmas› 2 gün SP Ekibi ‹lgili Kurum 7 SP Kurulunun Toplanmas› 7 gün SP Ekibi ‹lgili Kurum 8 SP kurulu taraf›ndan her birimin planlamalar›n›n ortak havuzda 7 gün SP Ekibi ‹lgili Kurum

toplanmas› ve önceliklerde Birim entegrasyonunun (hangi yat›r›m ne zaman yap›lmal›, hangisi önemli, kurumsal hizmet çak›ﬂmalar›n›n önlenmesi, vb) sa¤lanmas› için yeniden önceliklendirilmesi

9 SP Kurulu taraf›ndan Önceliklendirilen ve Hastanelerimiz 7 gün SP Ekibi ‹lgili Kurum 2011-2015 y›l›na özgü son yat›r›m planlar›n›n genel bütçelerinin

oluﬂturulmas›

10 Performans Kriterlerinin Stratejik Plana ‹lave Edilmesi 3 gün SP Ekibi ‹lgili Kurum 11 Genel Durum ve Çevre Analizi Bilgilerinin Stratejik 3 gün SP Ekibi ‹lgili Kurum

Planla Birleﬂtirilmesi

12 Stratejik Planlama Kurulunun toplanmas› 1 gün SP Ekibi ‹lgili Kurum 13 Haz›rlanan Stratejik Planlar›n Stratejik Planlama Kurulunda 3 gün SP Ekibi ‹lgili Kurum

De¤erlendirilmesi

14 Varsa revizyonlar›n yap›lmas› 3 gün SP Ekibi ‹lgili Kurum 15 Stratejik Plan Doküman›na Son Halinin Verilmesi 3 gün SP Ekibi ‹lgili Kurum 16 Son ﬂekli verilen Stratejik Plan›n Üniversite SP Kuruluna Sunulmas› 1 gün SP Ekibi ‹lgili Kurum 17 Varsa Revizyonlar›n Yap›lmas› 1 gün SP Ekibi ‹lgili Kurum 18 Haz›rlanan SP’nin Genel Sekreterli¤e Gönderilmesi 1 gün SP Ekibi ‹lgili Kurum 19 Üniversite Senatosuna Gönderilmesi 1 gün Genel Sekreter ‹lgili Kurum 20 Onaylanan SP’nin YÖK’e ve Maliye Bakanl›¤›na Gönderilmesi 1 gün Genel Sekreter ‹lgili Kurum

ISO 9000 Kalite Yönetim Sistemi Kuruluﬂtaki;

• Yönetimin iyileﬂtirilmesi,

• Faaliyetlerin daha h›zl› ve organizeli planlanmas›, • Problemlerin daha h›zl› çözümlere kavuﬂturulmas›,

• Verimlili¤in, kazanc›n ve iç-d›ﬂ çevrede sayg›nl›¤›n artmas›n› sa¤lar. Kurumun;

• Müﬂteri memnuniyeti (tatmini), • Çal›ﬂanlar›n›n memnuniyeti, • Kârl›l›k,

• Ve kamuoyundaki itibar›n› sa¤lamakt›r.

Uluslararas› Yüksekö¤retim Kongresi: Yeni Yöneliﬂler ve Sorunlar (UYK-2011), 27-29 May›s 2011, ‹stanbul

Tablo 4: ISO 9001:2008 kalite yönetim sisteminin kurulmas›nda kurumlar›n yapaca¤› iﬂlemler.

S.N ‹ﬂlem ad›mlar› Süre Sorumlu Kaynak

1. Mevcut Sistemin De¤erlendirilmesi 1. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum 1.1. Strateji ve Hedeflerin De¤erlendirilmesi 1. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum 1.2. Organizasyon Yap›s›n›n De¤erlendirilmesi 1. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum 1.3. Dokümantasyon Sisteminin De¤erlendirilmesi 1. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum 1.4. E¤itim ‹htiyaçlar›n›n Tespiti 1. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum 2. Dan›ﬂmanl›k Hizmeti 1. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum

2.1. Kalite Yönetim Temsilcisinin Atanmas› ve Kalite

Tak›mlar›n›n Belirlenmesi 1. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum 2.2. Dokümantasyon Yap›s›n›n Oluﬂturulmas› 1. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum 2.3. Organizasyon 1. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum 2.3.1. Kalite Politika ve Hedeflerinin Belirlenmesi 1. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum 2.3.2. Organizasyon Yap›s›n›n Oluﬂturulmas› 1. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum 2.4. Görev, Yetki ve Sorumluluklar›n Gözden Geçirilmesi ve Düzenlenmesi 1. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum 2.5. ‹ﬂ Süreçlerinin Belirlenmesi ve Süreçlerin Tasar›m› 2. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum 2.5.1. ‹ﬂ Süreçlerinin Belirlenmesi 2. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum 2.5.2. Süreçlerin Düzenlenmesi ve Yeni Süreç Tasar›mlar›n›n Yap›lmas› 2. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum 2.5.3. Süreç Performans Parametrelerinin Oluﬂturulmas› 2. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum 2.5.4. Süreçlerin Uygulamaya Konulmas› 2. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum 2.5.5. ‹zleme, Ölçme ve Düzenleyici Süreçlerin Oluﬂturulmas› 2. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum

2.5.5.1. Yönetim Gözden Geçirme Uygulamalar›n›n 3. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum Oluﬂturulmas›

2.5.5.2. ‹ç Denetim Sürecinin Oluﬂturulmas› ve 3. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum Denetçilerin E¤itimi

2.5.5.3. ‹statistiksel Teknikler ve Veri Analiz Yöntemlerinin 3. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum Oluﬂturulmas›

2.5.5.4. Düzeltici Faaliyet Sistemati¤inin Oluﬂturulmas› 3. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum 2.5.5.5. Önleyici Faaliyet Sistemati¤inin Oluﬂturulmas› 3. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum 2.6. ‹ç Denetimlerin Yap›lmas› 3. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum

2.6.1. Kuruluﬂ ‹çi Kalite Denetimlerinin Yap›lmas› ve Düzeltici Faaliyetler 3. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum 2.7. Olas› Eksikliklerin Tamamlanmas› 4. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum

2.7.1. Düzeltici Faaliyetler 4. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum 2.7.2. Yönetim Gözden Geçirmesi 4. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum 2.8. Belgelendirme Kuruluﬂuna Müracaat 4. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum 2.9. D›ﬂ Denetim 4. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum 2.10 D›ﬂ Denetim Sonras› Olas› Eksikliklerin Tamamlanmas› 4. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum 2.11. E¤itimler Kalite Ekibi ‹lgili Kurum

2.11.1. ISO 9000:2000 KYS Temel E¤itimi (Süreç Yönetimi Uygulamal›) 1. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum 2.11.2. ISO 9000:2000 KYS Dokümantasyon E¤itimi 2. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum 2.11.3. ISO 9000:2000 KYS Kuruluﬂ ‹çi Kalite Denetçisi E¤itimi 2. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum 2.11.4. ‹statistiksel Süreç Kontrolu E¤itimi 2. Ay Kalite Ekibi ‹lgili Kurum

Özetle;

• Her iﬂin bir defada,

• Hatas›z/eksiksiz olarak (s›f›r hata),

• Hizmetten yararlananlar›n %100 tatminidir.

Sonuç

Yukar›da yap›lan tüm iﬂlemlerin sonucunda; • K›s›tl› kaynaklar daha ak›lc› ve verimli kullan›l›r. • Kurum/bölüm sürekli iyileﬂir.

• Kurum hesap verebilir ve toplumsal sorumluluk taﬂ›yabilir duruma gelir. • Kurum ﬂeffaflaﬂ›r, nesnelleﬂir ve güven verir.

• Kurumun ulusal ve uluslararas› popülaritesi yükselir. • Uluslararas› hareketlilik ve d›ﬂ kaynak kullan›m› artar. • Kurum/bölüm eﬂde¤er ve rekabet edebilen bir konuma gelir. • Mezunlar daha kolay iﬂ bulur

Kaynaklar

1. Y›ld›z, ‹., ” Bologna Süreci ve Dicle Üniversitesi Uygulamalar›”, Diyarbak›r, 2009

2. Y›ld›z, ‹., “E¤itimde Ö¤renci Merkezli Yaklaﬂ›mlar ve Yüksekö¤renimde Bologna Süreci” 30 eylül 2009, Diyarbak›r 3. TUTALAR, H.‹., “Matematik Bölümü Bologna Süreci Haz›rl›k Dokümanlar›”, Diyarbak›r, 2010

4. http://bologna.yok.gov.tr , http://www.ua.gov.tr, http://www.dicle.edu.tr/birimler/euoffice/bologna 5. Dicle Üniversitesi Bologna Eﬂgüdüm Komisyonu Çal›ﬂma Prensipleri, Diyarbak›r, 2009

Ek 1: YÖDEK Özde¤erlendirme Anketi

Özde¤erlendirme, bir kuruluﬂun faaliyetlerini ve iﬂ sonuçlar›n›, YÖDEK Modelini esas alan bir modelle k›yas-layarak; kapsaml›, sistematik ve düzenli olarak gözden geçirme faaliyetidir. Özde¤erlendirme, kuruluﬂun kendi kendini de¤erlendirme sürecidir.

Özde¤erlendirme sonucunda, kuruluﬂ ne kazan›r?

• Kuvvetli yönler ve iyileﬂtirmeye aç›k alanlar belirlenir,

• Avrupa genelinde kabul görmüﬂ kriterlerin kullan›lmas› ile benzer veya farkl› nitelikteki baﬂka kuruluﬂlar ile karﬂ›laﬂt›r›lma yap›lmas›n› sa¤lar,

• ‹ﬂ plan› ve stratejilerin oluﬂturulmas›n› iyileﬂtirir,

• Kuruluﬂu Ulusal ve/veya Avrupa D›ﬂ De¤erlendirme baﬂvurusuna haz›rlar.

Aﬂa¤›da belirlenen de¤erlendirme konular›, beklenen düzeyin seviyesine göre 5’li (beﬂli) gösterge üzerinden bir puan verilmiﬂtir. Bunlar;

1. Beklenen düzeyin çok alt› 2. Beklenen düzeyin alt› 3. Beklenen düzey 4. Beklenen düzeyin üstü 5. Beklenen düzeyin çok üstü

Uluslararas› Yüksekö¤retim Kongresi: Yeni Yöneliﬂler ve Sorunlar (UYK-2011), 27-29 May›s 2011, ‹stanbul

Ek 1 Tablo I: Girdiler (kaynaklar ve iliﬂkiler).

1 2 3 4 5

1. Üniversiteye gelen ö¤rencinin niteli¤i 2. Mevcut akademik personelin niteli¤i 3. Çal›ﬂan idari personelin niteli¤i

4. Üniversitenin mali kaynaklar›n›n yeterlili¤i

5. Bilgi teknolojileri ve kaynaklar›n›n (bilgisayar, internet, iletiﬂim, kitap, yay›n, vb) yeterlili¤i 6. Fiziksel olanaklar›n (derslik, kütüphane, laboratuar, konferans salonu vb.) yeterlili¤i 7. Sanayi ile iliﬂkilerin yeterlili¤i

8. Toplum ile iliﬂkilerin yeterlili¤i

9. Kamu kurum ve kuruluﬂlar› ile iliﬂkilerin yeterlili¤i 10. Mezunlar ile iliﬂkilerin yeterlili¤i

11. Çal›ﬂanlar ile ilgili iliﬂkilerin yeterlili¤i 12. Ö¤renciler ile iliﬂkilerin yeterlili¤i

13. Yüksekö¤retim alan›nda ulusal düzeydeki iliﬂkilerin yeterlili¤i 14. Yüksekö¤retim alan›nda uluslararas› düzeydeki iliﬂkilerin yeterlili¤i

Ek 1 Tablo II: Kurumsal niteliklerinin ve özelliklerinin de¤erlendirilmesi.

1 2 3 4 5

1. a. Lisans/Önlisans ö¤renci say›s›n›n yeterlili¤i b. Yüksek lisans/Doktora ö¤renci say›s›n›n yeterlili¤i

2. Ö¤retim eleman› say›lar›n›n (Profesör, Doçent, Yard. Doçent, Ö¤retim Görevlisi, Okutman, Araﬂt›rma Görevlisi, Uzman vb.) yeterlili¤i

3. ‹dari personel say›s›n›n yeterlili¤i (kadrolu ve sözleﬂmeli) 4. a. Akademik personelin yaﬂ ortalamalar›n›n düzeyi

b. ‹dari personelin yaﬂ ortalamalar›n›n düzeyi

5. a. Çal›ﬂanlar›n kad›n-erkek personel da¤›l›m›n›n yeterlili¤i (akademik personel) b. Çal›ﬂanlar›n kad›n-erkek personel da¤›l›m›n›n yeterlili¤i (idari personel) 6. a. Çal›ﬂanlar›n k›dem ortalamalar›n›n düzeyi (akademik personel)

b. Çal›ﬂanlar›n k›dem ortalamalar›n›n düzeyi (idari personel) 7. Akademik personelin ortalama unvan düzeyi3

8. ‹dari personelin e¤itim düzeyi

9. Akademik birimlerin ve bu birimlerdeki programlar›n say›lar›n›n yeterlili¤i (Fakülte, Yüksekokul, Meslek Yüksekokulu, yüksek lisans ve doktora) 10. Kurumun a¤›rl›kl› akademik alan›/alanlar›n›n yeterlili¤i

11. Üniversitenin fiziksel olarak büyüklü¤ü ve altyap›s›n›n (metre kare) ve yeterlili¤i; a. Toplam kampus alan›

b. Toplam kapal› alan

c. E¤itim-ö¤retim ve araﬂt›rma alanlar› d. Sosyal ve di¤er hizmet alanlar›

‹. Y›ld›z, G. Aksoy, ‹. Benek

Ek 1 Tablo III: E¤itim-ö¤retim süreçlerinin de¤erlendirilmesi.

1 2 3 4 5

1. Programlar›n ulusal ve çevre ihtiyaçlar›na uygunlu¤u 2. Programlar›n e¤itim hedeflerinin yeterlili¤i

3. Programlar›n kapsam› ve niteliklerinin (ders çeﬂitlili¤i, ders yükleri ve uyumlulu¤u) yeterlili¤i 4. Programlar›n anlaﬂ›labilirli¤i ve hedeflerinin aç›kl›¤›

5. Programlar›n bütünlü¤ünün ve devaml›l›¤›n›n yeterlili¤i

6. Programlar›n ç›kt›lar›n›n (program›n kazand›rmas› beklenen nitelikler) yeterlili¤i 7. Program kaynaklar›n›n (ö¤retim eleman›, ders notlar› vb.) yeterlili¤i

8. Programlar›n di¤er programlarla iliﬂkilerinin yeterlili¤i

9. Ö¤rencilere sunulan rehberlik/dan›ﬂmanl›k hizmetlerinin yeterlili¤i 10. Engelli ö¤rencilere sunulan e¤itim hizmetlerinin yeterlili¤i

11. Ö¤renci de¤erlendirme prosedür ve araçlar›n›n (s›nav, ödev, proje vb.) yeterlili¤i 12. Yeni ö¤rencilerin programlara haz›rlama prosedür ve uygulamalar›n›n yeterlili¤i 13. Ö¤rencilere sunulan e¤itimin etkinli¤ini art›racak e¤itsel destek hizmetlerinin

(yabanc› dil, IT teknolojileri ve bilgisayar donan›m› vb.) yeterlili¤i

14. Programlar›n ilgili ulusal ve uluslararas› programlarla uyumundaki yeterlili¤i

Ek 1 Tablo IV: Araﬂt›rma ve geliﬂtirme (bilgi üretme) süreçlerinin de¤erlendirilmesi.

1 2 3 4 5

1. Araﬂt›rma ve geliﬂtirme çal›ﬂmalar›n›n ulusal ve çevre ihtiyaçlar›na uygunlu¤u 2. Araﬂt›rma ve geliﬂtirme olanak ve kaynaklar›n›n yeterlili¤i

3. Araﬂt›rma ve geliﬂtirme çal›ﬂmalar›n›n yeterlili¤i 4. Araﬂt›rma ve geliﬂtirme önceliklerinin belirginli¤i

5. Araﬂt›rma ve geliﬂtirme çal›ﬂmalar›n›n bütünlü¤ü ve devaml›l›¤›

6. Araﬂt›rma ve geliﬂtirme çal›ﬂmalar›n›n disiplinler aras› yap›labilmesindeki yeterlilik 7. Uluslaras› araﬂt›rma ve geliﬂtirme çal›ﬂmalar›n›n yeterlili¤i

8. Araﬂt›rmay› özendiren ve destekleyen araçlar›n yeterlili¤i 9. Araﬂt›rma ve geliﬂtirme faaliyetlerinin önceliklere uygunlu¤u

10. Araﬂt›rma ve geliﬂtirme çal›ﬂmalar›n›n hedeflerine ulaﬂ›p ulaﬂmad›¤›n›n yeterlili¤i 11. Araﬂt›rma ve geliﬂtirme çal›ﬂmalar› ile e¤im-ö¤retim faaliyetleri aras›ndaki

iliﬂkinin yeterlili¤i

12. Araﬂt›rma ve geliﬂtirme sonuçlar›n›n duyurulmas› ve paylaﬂ›lmas› ile ilgili araç, ortam ve mekanizmalar›n yeterlili¤i

13. Araﬂt›rma ve geliﬂtirme çal›ﬂmalar›n›n oluﬂturulmas›nda ve yürütülmesinde paydaﬂlarla (endüstri, kamu kurum ve kuruluﬂlar, sivil toplum kuruluﬂlar› vb.) kurulan yap›sal iliﬂkilerin yeterlili¤i

14. Araﬂt›rma ve geliﬂtirme sonuçlar›n›n topluma faydaya dönüﬂmesindeki yeterlili¤i 15. Araﬂt›rma ve geliﬂtirme sonuçlar›n›n üniversiteye fayda olarak (ekonomik,

Uluslararas› Yüksekö¤retim Kongresi: Yeni Yöneliﬂler ve Sorunlar (UYK-2011), 27-29 May›s 2011, ‹stanbul

Ek 1 Tablo V: Uygulama ve hizmet süreçlerinin de¤erlendirilmesi.

1 2 3 4 5

1. Üniversite genelinde yürütülen uygulama ve hizmet faaliyetlerinin ulusal ve çevre ihtiyaçlar›na uygunlu¤u

2. Uygulama ve hizmet faaliyetlerinin olanak ve kaynaklar›n›n yeterlili¤i 3. Uygulama ve hizmet faaliyetleri düzeylerinin yeterlili¤i

4. Uygulama ve hizmet faaliyetlerinin önceliklerinin belirginli¤i

5. Uygulama ve hizmet faaliyetlerinin disiplinleraras› yap›labilmesindeki yeterlilik 6. Uluslararas› uygulama ve hizmet faaliyetlerinin yeterlili¤i

7. Uygulama ve hizmet faaliyetlerini özendiren ve destekleyen araçlar›n yeterlili¤i 8. Uygulama ve hizmet faaliyetlerinin hedeflerine ulaﬂ›p ulaﬂmad›¤›n›n yeterlili¤i 9. E¤itim-Ö¤retim ile uygulama ve hizmet faaliyetleri aras›ndaki iliﬂkinin yeterlili¤i 10. Araﬂt›rma ve geliﬂtirme çal›ﬂmalar› ile uygulama ve hizmet faaliyetleri

aras›ndaki iliﬂkinin yeterlili¤i

11. Uygulama ve hizmet faaliyetlerinin sonuçlar›n›n duyurulmas› ve paylaﬂ›lmas› ile ilgili araç, ortam ve mekanizmalar›n yeterlili¤i

12. Uygulama ve hizmet faaliyetlerinin oluﬂturulmas›nda ve yürütülmesinde paydaﬂlarla (endüstri, kamu kurum ve kuruluﬂlar, sivil toplum kuruluﬂlar› vb.) kurulan yap›sal iliﬂkilerin yeterlili¤i

13. Yaﬂam Boyu (Sürekli) E¤itim faaliyetlerinin yeterlili¤i

14. Topluma yönelik bilgilendirme ve bilinçlendirme faaliyetlerinin yeterlili¤i 15. Topluma yönelik sanatsal, kültürel ve sportif faaliyetlerin yeterlili¤i

16. Uygulama ve hizmet faaliyetlerinin topluma faydaya dönüﬂmesindeki yeterlilik 17. Uygulama ve hizmet faaliyetlerinin kuruma/birime fayda olarak

(ekonomik, itibar vb.) dönmesindeki yeterlilik

Ek 1 Tablo VI: ‹dari süreçler ve destek süreçlerinin de¤erlendirilmesi.

1 2 3 4 5

1. Personel iﬂleri ile ilgili hizmetlerin yeterlili¤i

2. ‹dari (ihale, temizlik, ulaﬂ›m vb.) iﬂler ile ilgili hizmetlerin yeterlili¤i 3. Bütçe ile ilgili süreç ve hizmetlerin yeterlili¤i

4. Ö¤renci iﬂleri ile ilgili akademik hizmetlerin yeterlili¤i 5. Kütüphane ve dokümantasyon iﬂleri ilgili hizmetlerin yeterlili¤i 6. Yap› ve çevre iﬂleri ile ilgili hizmetlerin yeterlili¤i

7. Teknik destek hizmetleri ilgili hizmetlerin yeterlili¤i 8. Bilgi iﬂlem ve haberleﬂme deste¤inin yeterlili¤i 9. Hukuk destek hizmetlerinin yeterlili¤i 10. Bas›n ve halkla ‹liﬂkiler hizmetlerinin yeterlili¤i 11. Sa¤l›k hizmetlerinin yeterlili¤i

12. Kültür ve sosyal hizmetlerin yeterlili¤i 13. Spor ile ilgili hizmetlerin yeterlili¤i 14. Burs olanak ve hizmetlerinin yeterlili¤i 15. Yurt olanak ve hizmetlerin yeterlili¤i

16. Ö¤renci bilim, kültür ve sanat topluluklar›n›n yeterlili¤i 17. Uluslararas› ofislerin hizmetlerinin yeterlili¤i

18. Ö¤renci kariyer planlama hizmetlerinin yeterlili¤i 19. Staj destek hizmetlerinin yeterlili¤i

‹. Y›ld›z, G. Aksoy, ‹. Benek

Ek 1 Tablo VII: Yönetsel özelliklerin (yap›sal) de¤erlendirilmesi.

1 2 3 4 5

1. Üniversite organizasyon yap›s›n›n yeterlili¤i 2. Yetkililerin görev ve sorumluluk tan›mlar›n›n aç›kl›¤› 3. Görev yetkilerinin yeterlili¤i

4. Üniversiteye ait stratejilerin varl›¤› ve yeterlili¤i 5. Yönetsel karar verme süreçlerinin yeterlili¤i 6. ‹ﬂ süreçleri (akademik ve idari) yeterlili¤i

7. Stratejik planlama ve izleme süreçlerinin yeterlili¤i 8. Kalite geliﬂtirme süreçlerinin yeterlili¤i

9. Bilgi yönetimi süreçlerinin yeterlili¤i

10. ‹nsan kaynaklar› süreçlerinin yeterlili¤i (‹stihdam, e¤itim, yönlendirme vb.) 11. Finans kaynaklar› süreçlerinin yeterlili¤i

12. Ö¤renci kat›l›m süreçlerinin yeterlili¤i

13. E¤itim-ö¤retim, araﬂt›rma-geliﬂtirme, uygulama ve hizmet süreçleri ile ilgili etik standartlar›n yeterlili¤i

Ek 1 Tablo VIII: Yönetsel özelliklerin (davran›ﬂsal) de¤erlendirilmesi.

1 2 3 4 5

1. Ortak kültür ve de¤erlerin paylaﬂ›m›ndaki yeterlilik 2. Akademik personelin memnuniyetinin yeterlili¤i 3. ‹dari personelin memnuniyetinin yeterlili¤i 4. Ö¤renci memnuniyetinin yeterlili¤i 5. Liderlik yaklaﬂ›mlar›n›n yeterlili¤i

6. Yönetici yaklaﬂ›mlar›n›n (yönetim tarz›, tan›ma ve takdir, insan iliﬂkileri, yetki paylaﬂ›m› vb.) yeterlili¤i

7. Akademik personelin idari ve yönetsel özelliklerinin yeterlili¤i 8. ‹dari personelin özelliklerinin yeterlili¤i

9. Çal›ﬂanlar aras›ndaki iﬂ birli¤i ortam›n›n yeterlili¤i 10. ‹ﬂ arkadaﬂl›¤› ve sosyal ortam›n yeterlili¤i

Ek 1 Tablo IX: Ç›kt›lar/sonuçlar›n de¤erlendirilmesi.

2011

1 2 3 4 5

1. Üniversitenin genel geliﬂme düzeyinin yeterlili¤i

2. Ö¤rencilerin geliﬂimi ilgili sonuçlar›n genel olarak yeterlili¤i 3. Araﬂt›rma ve geliﬂtirme ile ilgili sonuçlar›n genel olarak yeterlili¤i 4. Uygulama ve hizmet faaliyetleri ile ilgili sonuçlar›n genel olarak yeterlili¤i 5. Yönetsel faaliyetler ile ilgili sonuçlar›n genel olarak yeterlili¤i

6. ‹dari faaliyetler ile ilgili sonuçlar›n genel olarak yeterlili¤i 7. Toplumla ile ilgili sonuçlar›n genel olarak yeterlili¤i

Ek 1 Tablo X: Yüksekö¤retim misyonunu baﬂarma performans›n›n de¤erlendirilmesi.

2011

1 2 3 4 5

1.Üniversitenin evrensel yüksekö¤retim kurumu olma misyonunu yerine getirme düzeyi 2. Üniversitenin Türk yüksekö¤retim kurumu olma misyonunu yerine getirme düzeyi 3. Üniversitenin kendi misyonunu yerine getirme düzeyi

Abstract

The processes relating to the academic evaluation and quality improvement in higher education have been an important part of the quality assurance system in many fronts for many years. The rapid expansion of the higher education system in Turkey since 1980s has made these processes more important in the face of the consumer-led policy development worldwide. It is timely to have a look into these processes as the national projects under the guidance of the Turkish Council of Higher Education have been undertaken in Turkish universities since 2005. The implementation of the national regulation relating to this project in a university is narrated with the key implementation points as a case study from the standpoint of a project director. It is found that there have been many national and institutional determinants of the success of this project. This project has been helpful in directing all the stakeholders’ attention to the academic evaluation and quality improvement in universities.

Belgede Bildiri Kitab›/ Cilt 2 (sayfa 165-175)