Markaya tecavüz suçları 556 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 61/A-1,c maddesi472 ile “iki yıldan dört yıla kadar hapis veya yirmiyedimilyar liradan kırkaltımilyar
liraya kadar a ır para cezasına veya her ikisine, ayrıca i yerinin bir yıldan az olmamak üzere kapatılmasına ve aynı süre ticaretten men’e” hükmedilmek suretiyle cezalandırılır.
556 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname’ nin cezaya ili kin bölümleri 5194 Sayılı Kanun ile de i tirilinceye kadar hapis veya a ır para cezası yaptırımını öngörmekte iken artık “her iki cezanın aynı anda” hükmedilmesinin yolu da açılmı tır. Bu yolla gerekçedeki tabir ile “marka hakkının ihlali cezalarının terditli düzenlenmesinin” ve “yargıcın cezayı ahsile tirmesine imkân tanınmasının” amaçlandı ı ifade edilmektedir. Biz de düzenlemenin bu yönüyle isabetli oldu u yönündeki görü e473 aynı gerekçelerle i tirak etmekteyiz.
Öte yandan i aret etmek gerekir ki, 5194 Sayılı Kanun’ nun yürürlü e girdi i 25.06.2004 tarihinden önce i lenen suçlar bakımından 567 Sayılı TCK’ nun 2 ve 5237 Sayılı TCK’ nun 7’ inci maddeleri gere ince sanı ın lehine olan kanun maddesi tatbik ve infaz edilecektir.
Burada dikkati çeken bir husus da, hürriyeti ba layıcı ceza ve para cezasının yanında, i yerlerinin bir yıldan az olmamak üzere kapatılma ve aynı süre ticaretten men edilme cezalarının ön görülmü olmasıdır. Burada anılan cezalar birer feri ceza niteli indedir474.
01.06.2005 tarihinde yürürlü e giren 5237 Sayılı TCK’ nun 60’ ıncı maddesi ile “bir kamu kurumunun verdi i izne dayalı olarak faaliyette bulunan özel hukuk tüzel ki isinin organ veya temsilcilerinin i tirakiyle ve bu iznin verdi i yetkinin kötüye kullanılması
472 Markaya tecavüz suçları, tasarının 62’ inci maddesinin (c) ve (d) fıkraları ile belirlenmi tir. Buna göre;
“c) 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (d ) bendinde yazılı fiiller ile 61 inci maddenin ikinci fıkrasında yazılı fiillerden birini i leyenler hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına veya on milyar liradan otuz milyar liraya kadar a ır para cezasına veya her ikisine, ayrıca i yerlerinin bir yıldan az olmamak üzere kapatılmasına ve aynı süre ticaretten men edilmelerine,
d) 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (e) bendinde yazılı fiiller ile ikinci fıkrasında belirtilen fiillerden birini i leyenler hakkında, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezasına veya yirmi yedi milyar liradan kırk altı milyar liraya kadar a ır para cezasına veya her ikisine, ayrıca i yerlerinin bir yıldan az olmamak üzere kapatılmasına ve aynı süre ticaretten men edilmelerine” karar verilecektir.
473 YASAMAN, Hamdi; ALTAY, Sıtkı Anlam; AYO LU, Tolga; YUSUFO LU, Fülürya; YÜKSEL, Sinan;
Marka Hukuku 556 Sayılı KHK erhi, s.1063.
474 7.C.D. 12.12.2002, E.18558/K.18461 (NOYAN, Erdal; s.346-347): 7.C.D. 11.11.2002, E.15172/K.15953
suretiyle tüzel ki i yararına i lenen kasıtlı suçlardan mahkûmiyet hâlinde, iznin iptaline karar verilir.” eklindeki hüküm ile 5237 Sayılı TCK’ nun 5’ inci maddesindeki “Bu kanunun genel hükümleri, özel ceza kanunları ve ceza içeren kanunlardaki suçlar hakkında da uygulanır” hükmü aynı anda nazara alındı ında, a ır veya hafif ihmal ayrımı yapılmaksızın taksirle i lenen tüm marka suçlarında bu fer’i cezaların uygulanamayaca ı sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu sebeple, taksirle i lenen marka suçları için bu fer’i cezalar 01.06.2005 tarihinden itibaren uygulanamayaca ından, 5237 Sayılı TCK’ nun 7’ nci maddesi de birinci fıkrası gere ince, daha önce hakkında taksirle i lenen marka suçlarına ili kin olarak verilip kesinle mi mahkûmiyet hükmü mevcut olan gerçek ve tüzel ki iler hakkında bu fer’i cezalar yönünden infaz yapılmayacak, karar verilmemi dosyalarla ilgili olarak “i yerlerinin kapatılma ve ticaretten men edilme cezalarına hükmetmeye yer olmadı ına” karar verilecek, bu yöndeki kararların infazına ba lanılanların ise infazı durdurulacaktır.
Ayrıca i aret etmek gerekir ki, 5237 Sayılı Kanun’ un uygulamasını düzenleyen 5252 Sayılı Kanun’ un 5/1’ inci maddesi gere ince “özel ceza kanunları ile ceza içeren kanunlarda öngörülen "a ır para" cezaları, "adli para" cezasına dönü türülmü tür”. Bu hüküm gere ince para cezaları “a ır para cezası” de il, “adli para cezası” olarak uygulanacaktır. Öte yandan 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’ nun öngördü ü sisteme göre adli para cezaları, kural olarak hapis cezası ile birlikte de il, bu cezaya seçenek yaptırım olarak belirlenmi tir. Ancak ekonomik kazanç elde etmek amacına hizmet eden, markaya tecavüz suçları gibi bir takım suçlarda, hem hapis hem de para cezaları kabul edilmi tir.
Yeni sisteme göre, adli para cezaları ertelenemeyecektir. Zira erteleme kurumunun düzenlendi i 5237 Sayılı Tük Ceza Kanunu’ nun 51/1’ inci maddesine göre erteleme artık sadece “iki yıl veya daha az hapis cezaları” için uygulama alanı bulabilecektir.
Öte yandan 5237 Sayılı Kanun’ un “kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımlar” ba lıklı 50’ inci maddesinin 2 numaralı fıkrasına göre “suç tanımında hapis cezası ile adlî para cezasının seçenek olarak öngörüldü ü hâllerde, hapis cezasına hükmedilmi se; bu ceza artık adlî para cezasına çevrilmez”. Yani, markaya tecavüz suçunda hâkim bir kere seçenek yaptırımlardan olan hapis cezasını tercih etmi ise, bu hapis cezasını, 765 Sayılı Türk Ceza Kanunu’ nun yürürlükte bulundu u dönemde oldu u gibi, paraya çeviremeyecek, ancak artları mevcutsa erteleyebilecektir. Seçenek yaptırımlardan adli para cezasını tercih eden hâkim ise, bu cezayı erteleyemeyecektir.
Hem hapis, hem de adli para cezasının aynı anda hükmolunması halinde, her ceza kendi açısından de erlendirilecektir. Yani hapis cezası ertelenebilecek ancak para cezasına çevrilemeyecek; adli para cezası ise ertelenemeyecektir.
B- DAVA KONUSU ÜRÜN VE ARAÇLARA ELKONULMASI VE MÜSADERE