Çalışmada, mikro ölçekli alan araştırmasına dayanan niceliksel anket yönteminden faydalanılmıştır. Araştırmanın amaçlarına erişmek ve literatürde
ulaşılan bilgilere çalışma sahasında ne derece rastlanıldığının test edilebilmesi için; anket formunun hazırlanmasında, anket sorularının test edilebilmesi amaçlı pilot uygulama gerçekleştirilmesinde, uygulama evreninin ve örnekleminin belirlenmesinde, anketin uygulanmasında, elde edilen verilerin kodlanması ve veri setinin oluşturulmasında, verilerin değerlendirilmesinde istatistiksel analiz yöntemlerinden yararlanılmıştır.
Anket soruları oluşturulurken, konuya ilişkin daha önce gerçekleştirilmiş çalışmalarda kullanılan anketlerden8 yararlanılmıştır. Anket sorularının amaca uygun olup olmadığının tespit edilebilmesi, anketi yanıtlayacak olanlar için anket sorunlarının ne denli anlaşılır ve ilgi uyandırıcı olduğunun belirlenebilmesi için, taslak anket soruları oluşturulmuş ve pilot çalışma gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda, zaman kısıtı ve erişim olanakları da göz önünde bulundurularak, Konya ili Selçuklu ilçesindeki Karatay sitesinde ikamet eden 25 kişiye anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Pilot uygulama sonrası bir takım soruların anlaşılır olmadığı, bazı soruların da fazla uzun olduğu gerekçesiyle, site sakinlerince yanıtlanmadığı tespit edilmiş ve söz konusu durumlar göz önünde bulundurularak, alan araştırmasına esas teşkil edecek ankette, soru kısıtlamasına ve sağlıklı yanıt almaya yönelik bir takım düzenlemelere gidilmiştir.
8
Ebru Firidin Özgür, Sosyal ve Mekânsal Ayrışma Çerçevesinde Yeni Konutlaşma Eğilimleri- Kapalı Siteler: İstanbul-Çekmeköy Örneği, Doktora Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2006; Esin Candaş, İstanbul’da Dışa Kapalı Konut Sitelerinin Tasarımında Güvenlik Konusunun İrdelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Ünv. Fen Bil. Ens., İstanbul, 2007; Tuğçe Şanlı, Üst Gelir Grubunun Sosyo-mekânsal Ayrışımı Ankara Bilkent Angora Evleri Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Ünv. Fen Bilimleri Ens. Ankara, 2008; Özge Tümer, Dışa Kapalı Konut Yerleşmelerinin Bursa’daki Örnekler Kapsamında Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Ünv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa, 2006; Oya Erişen Suburbanization in Türkiye Within the Process of Integration to Global Development and a New Life-Style Settlement, Unpublished Thesis, METU, Ankara, 2003; Rachael B. Goldberg, Glenn Oaks Residental Community: A Case Study About Implications of Gated Communities, Unpublished Master Thesis, Iowa State University, Iowa, 2006.Duygu Yakışan, Postmodern Planlamanın Bir Yansıması Olarak Kapılı-Güvenlikli Siteler ve Konya Örneğinde Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya, 2008. Esra Banu Sipahi, 1980 Sonrası Yeni- Liberalizm ve Küreselleşmenin Etkisinde Yeni Bir Kentsel Gelişme Biçimi Olarak Güvenlikli Siteler: Konya Örneği, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2011.
3.4.1. Araştırmada Kullanılan İstatistiki Yöntemler
Anket neticesinde erişilen verilerin analizi SPSS (Statistical Packages for the Social Sciences/Sosyal Bilimler için İstatistik Paketi) 16.0 yardımıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada; bilhassa demografik verilerin dağılımını ölçmede frekans, yüzdelik değerler kullanılmış, ortalama ve standart sapma gibi istatistiki kavramlardan da faydalanılmıştır. Ölçeğin iç tutarlılığı ve güvenilirliğini ölçmek için Cronbach’s Alpha güvenilirlik testi uygulanmıştır. Elde edilen 0,914 değeri ile kullanılan ölçeğin mükemmel derecede güvenilir olduğu tespit edilmiştir.
Tablo 3: Cronbach’s Alpha Güvenilirlik Değerleri
Cronbach’s alpha Güvenilirlik
α ≥ .9 Mükemmel .9 > α ≥ .8 İyi .8 > α ≥ .7 Kabul edilebilir .7 > α ≥ .6 Şüpheli .6 > α ≥ .5 Kötü .5 > α Güvenilmez Kaynak: http://www.ekonomianaliz.com.
İki değişken arasındaki doğrusal ilişkiyi ölçme imkânı veren Pearson korelasyonu, deneklerin güvenlikli siteleri tercih etme nedenleri ile güvenlikli sitelerde ikamet etmeden önce yaşadıkları konutları terk etme sebepleri arasındaki anlamlı ilişkileri tespit etmede kullanılmıştır. Verilerin Normal dağılıma uygunluğuna Kolmogorov-Smirnov Testi kullanılmıştır. Verilerin normal dağılımı göstermediği tespit edilmiştir. Ayrıca çalışmada, deneklerin her birinin bağımsız değişken gruplarından yalnızca birine dâhil olduğu durumda bağımlı değişkene ilişkin verilerin ortalamaları üzerinden bir dağılımsal tablo oluşturmaya yarayan
Kruskal Wallis Testi kullanılarak, bağımsız değişken olan demografik grupların,
göstermiş oldukları yaklaşımların anlamlı neticeler sağlayıp sağlamadıkları test edilmiştir. Bir başka analiz metodu olan ve iki örneklem grubu arasında ortalamalar açısından fark olup olmadığını araştıran Mann-Whitney U testi ile de, araştırmada elde edilen bulguların yorumlandığı bölümde görüleceği üzere, ikişerli olarak ele alınan farklı değişkenlerin, ekonomik, sosyal, kültürel sermaye; ekonomik, sosyal, mekânsal ayrışma ve sosyal tabakalaşma açılarından ayrımları değerlendirilmiştir.
3.4.2. Evren ve Örneklem
Araştırma evrenini, İzmir’in metropol ilçelerinden olan ve en yüksek nüfusa sahip olan Karabağlar ilçesindeki güvenlikli sitelerde oturan 18 yaş üzeri kişiler oluşturmaktadır. Hedeflenen kitlenin tüm üyelerinin örnekleme dâhil edilme olasılığının eşit olduğu tesadüfi örneklem metodu ile denekler seçilmiştir.
Kent merkezinde yer alan ve üst-orta sınıfa hitap eden bir barınma alanı olma özelliğine sahip Çiçek Evler Sitesi ve Kordelya Evleri Sitesi çalışma alanı olarak belirlenmiştir. Örneklem büyüklüğüne uygun düşecek şekilde 152 anket formu dağıtılmış, 117 anket formu yanıtlanmış vaziyette geri alınmış, analize imkân vermeyecek derecede eksik ya da özensiz doldurulmuş olan anket formlarının da elenmesi neticesinde, Çiçek Evler Sitesi’nde 52, Kordelya Evleri Sitesi’nde de 53 anket formunun değerlendirilmesine karar verilmiştir. Sonuç olarak saha çalışması, 105 anket formunun analizi ile tamamlanmıştır.
Her bir anket formu 58 sorudan müteşekkildir. Anketteki sorular, 2016 yılı Nisan-Haziran aylarını kapsayan dönemde Çiçek Evler Sitesi (ÇES) ve Kordelya Evleri Sitesi’nde (KES) ikamet eden site sakinlerine uygulanmıştır. Güvenlikli sitelere erişerek arzu edilen katılımcı sayısına ulaşmada ve en önemlisi anketlerin sağlıklı yanıtlanmasında, çalışma alanını oluşturan muhitte tanınıyor olmak, ikili ilişkileri diğer muhitlerdeki insanlara nazaran daha kolay kurabilmek şüphesiz etkili olmuştur.
Tablo 4: Sitelere Göre Örneklem Grubunun Dağılımı
Frekans Geçerli %
Çiçek Evler Sitesi 52 49,50
Kordelya Evleri Sitesi 53 50,50
Toplam 105 100,00