Araştırma Modeli

Araştırma sorularının cevaplanmasına yönelik veri toplama ve veri analizi süreçlerinde hem nicel hem de nitel yöntemlerin kullanılması söz konusu olup, araştırmanın karma modelde desenlenmesi planlanmıştır. Veri toplamak için anket, gözlem, nitel veri formları, video kayıtları, görüşmeler ve öğrenci günlüklerinden faydalanılmıştır.

Araştırmada nicel ve nitel verilerin birlikte kullanılarak karma yöntem yaklaşımına yer verilmesinin sebebi, araştırmadaki sorunun incelenmesinde sadece nicel veya nitel yöntemlerin yeterli olamayacağı düşüncesinden kaynaklanmaktadır. Bir araştırmada hem nitel hem de nicel verilerin birlikte kullanılması araştırma probleminin her bir yöntemin tek başına yapacağından daha fazlasını sunarak araştırmanın daha iyi anlaşılmasını sağlamaktadır (Creswell ve Clark, 2007). Araştırmadaki sorunun daha iyi anlaşılabilmesi amacı ile karma model araştırmaları, nitel ve nicel yaklaşımların birlikte kullanıldığı araştırma sürecinde hem nitel hem de nicel verilerin toplandığı ve analiz edildiği çalışmaları kapsamaktadır (Johnson ve Christensen, 2008; Creswell, 2008).

Karma araştırmalarda çok sayıda sınıflandırmalara yer verilmiştir (Teddlie ve Tashakkori, 2009; Creswell ve Plano Clark, 2007). Yaklaşık kırk kadar karma araştırma modelinden bahsedilmekte ve bu modellerin gelişme sürecinde olduğu belirtilmektedir (Tashakkori ve Teddlie, 2003).

Araştırmada karma yöntem çerçevesinde Teddlie ve Tashakkori’nin (2009) en az iki evre içeren tek yöntemin kullanıldığı çok evreli ardışık model (sequential monomethod multistrand design) sınıflandırması kullanılmıştır. Araştırmada iki evre kullanılarak her bir evrede üç aşamaya yer verilmiştir. Birinci evre etkinlik öncesi nitel ve nicel çalışmaları, ikinci evre ise etkinlik sonrası nitel ve nicel çalışmaları içermektedir. Her bir evrede hem nitel hem de nicel çalışmalar yapılmıştır. Her iki evrede (1. Etkinlik Öncesi,

oluşmaktadır. Bu aşamada araştırmanın amacı, sorunu belirlenmiş ve kavramsal çerçeve oluşturulmştur. 2. aşama; deneyimsel (metodolojik/analitik) aşamadan oluşmaktadır. Bu aşamada veriler toplanmış ve analiz edilmiştir. 3. aşama; yorumlama aşamasından oluşmaktadır. Bu aşamada elde edilen verilere göre yorum ve çıkarımlar yapılmıştır. Araştırma deseni şekil 6’da özet halinde verilmiştir:

Şekil 6: Araştırma Deseni

Karma yöntemin kullanıldığı iki evreli ardışık modelde desenlenen bu araştırmada her iki evrede de hem nitel hem nicel çalışmalar yapılmıştır. Araştırmanın birinci evresinde iletişim etkinliği öncesinde özel yetenekli öğrencilerin iletişim becerileri ön-test puanları SPSS 22 ile analiz edilmiştir. Değerlendirme sonucunda iletişim becerileri düşük çıkan

Kavramsallaştırma Aşaması Deneyimsel Aşama (Veri Toplama) Deneyimsel Aşama (Veri Analizi) Etkinlik öncesi nitel /nicel sorular

Etkinlik öncesi ADDIE çalışması Etkinlik öncesi ön-test analizi Bütünleştirilmiş Bulguların Analizi Bulgular Etkinlik sonrası nitel / nicel sorular

Etkinlik sonrası ADDIE çalışması Etkinlik sonrası son-test ve izleme testi analizi Bulgular Deney ve Kontrol Grupları 1.EVRE _2.EVRE 7 hafta 14 oturumluk etkinlik uygulaması Nitel / Nicel analiz

Hem deney grubunda hem de kontrol grubunda sosyal medya yeterlik ve iletişim becerileri düşük çıkan 16’şar kişilik katılımcılar ile çalışmalar yürütülmüştür.

İkinci evrede deney ve kontrol grupları ön-test, son-test ve izleme testleri ile

karşılaştırılmıştır. Araştırmacı etkinliklere kendisi katılmıştır. Gözlemler yaparak notlar almıştır. ADDIE program modelinin özel yetenekli öğrenciler için uyarlama çalışmaları devam etmiştir. Reiser ve Dempsey (2007) ADDIE modelindeki uygulama süreçlerindeki aşamaları dikkate alınmıştır:

• Analiz (Analyze) • Tasarım (Design) • Geliştirme (Develop)

• Uygulama (Implementation) • Değerlendirme (Evaluation)

Araştırmacı tarafından birinci evrede elde edilen sonuçlar ikinci evrenin tasarım bileşenlerinin oluşturulmasında kullanılmıştır. İkinci evrede birinci evrenin çıkarımlarına göre daha ayrıntılı analiz ve sonuçlara ulaşılmıştır. Son çıkarımlarda her iki evrenin verileri kullanılarak sonuca ulaşılmıştır. Elde edilen nitel ve nicel veriler (kontrol ve deney gruplarından elde edilen, gözlem, araştırma sorularına verilen yanıtlar, ön-test, son-test ve izleme son-testi) ölçme ve değerlendirme alanında üç uzmanın görüşü alınarak karma yöntem yaklaşımından oluşan araştırma desenine göre değerlendirilmiştir.

Nicel veri elde etmek için iki ölçek uyarlaması yapılmıştır. Bunlardan birincisi Susan Barkman ve Krisanna Machtmes tarafından 2002 yılında geliştirilen İletişim Ölçeğidir. İkincisi ise Zhu, Hao Yang, Xu ve MacLeod tarafından 2018 yılında geliştirilen Sosyal

Medya Yeterlik Ölçeğidir. Nicel çalışmada, araştırmadan elde edilen veriler SPSS 22

(Statistical Package for Social Sciences) programında analiz edilmiştir. Deney, kontrol ve izleme gruplarına dâhil olan katılımcılara ön-test ve son-test uygulanmıştır. İletişim becerileri ve sosyal medya kullanım yeterliği düşük çıkan bireyler ile nitel çalışmaya geçilmiştir. Elde edilen bulgular içerik analizi ile nitel çalışma çerçevesinde yorumlanmıştır. Özel yetenekli öğrencilerin iletişim becerilerini ve sosyal medya kullanım farkındalığını arttırmak için yedi haftalık on dört oturumdan oluşan etkinlikler uygulanmış ve bu uygulamalar video kamera ile kayıt altına alınmıştır. Nitel veri elde

etmek için üçgenlemeye (triangulation) dayalı gözlem ve video kayıtları, görüşme ve kişisel bilgi formları ile doküman incelemelere yer verilmiştir.

Sosyal medya yeterlik ve İletişim ölçekleri için geçerlik ve güvenirlik testleri yapıldıktan sonra İzmit Bilim ve Sanat Merkezinde deney ve kontrol gruplarında iletişim ve sosyal medya yeterlik ölçekleri uygulanmıştır. Araştırmada elde edilen verilerden yola çıkılarak bir program modeli hazırlanmaya çalışılmıştır. Yöntem olarak karma desen planlanmıştır. ADDIE özel yetenekli öğrenciler için öğretim tasarım modeli olarak kullanılmıştır.