3.6. ARAġTIRMA BULGULARININ DEĞERLENDĠRĠLMESĠ
3.6.1. AraĢtırmaya Katılanlara ĠliĢkin Genel Özellikler
Bu kısımda ankete katılanların genel özellikleri belirtilmektedir.
1.Ankete Katılanların Cinsiyetlerine Göre Dağılımı
Ankete cevap veren çalıĢanların cinsiyet durumlarına iliĢkin bilgiler aĢağıdaki tabloda verilmiĢtir.
Tablo 1: AraĢtırmaya Katılanların Cinsiyete Göre Dağılımı
Cinsiyet Sayı Yüzde
Bay 43 33,1
Bayan 87 66,9
Toplam 130 100
Tablo 1‟de görüldüğü gibi araĢtırmaya katılanların yüzde 66,9‟u bayan ve yüzde 33,1‟i erkeklerden oluĢmaktadır.
2.Ankete Katılanların Eğitim Durumlarına Göre Dağılımları
Tablo 2: AraĢtırmaya Katılanların Eğitim Durumları
Eğitim Sayı Yüzde
Lise 16 12,3
Lisans 82 63,1
Yüksek lisans 23 17,7
Doktora 9 6,9
Tablo 2, ankete katılanların yüzde 12,3‟ nin lise, yüzde 63,1‟ nin lisans, yüzde 17,7‟ nin yüksek lisans ve yüzde 6,9‟ u doktora düzeyinde öğrenim görmüĢlerdir. Bu da bankalarda lisans mezunlarının çoğunlukta olduğunu göstermektedir.
3.Ankete Katılanların Ünvanlarına Göre Dağılımı
Anketi cevaplayan bireylerin bankadaki ünvanlarına göre dağılımı Tablo 3‟ de gösterilmiĢtir.
Tablo 3: AraĢtırma Anketini Cevaplayanların Unvanı
Ünvan Sayı Yüzde
Memur 57 43,8 Servis görevlisi 8 6,2 Servis Yetkilisi 23 17,7 Yönetmen Yardımcısı 17 13,1 Uzman 4 3,1 Yönetmen 21 16,2 Toplam 130 100
Ankete cevap verenlerin yüzde 43,8‟ nin memur, yüzde 17,7‟ nin servis yetkilisi, yüzde 16,2‟ nin yönetmen ve yüzde 13,1‟ nin yönetmen yardımcısından, yüzde 6,2‟ nin servis görevlisinden, yüzde 3,1‟ nin ise uzmandan oluĢtuğu görülmektedir.
4.Ankete Katılanların Hizmet Sürelerine Göre Dağılımı
AraĢtırmaya katılanların hizmet sürelerine iliĢkin bilgiler Tablo 4‟ te gösterilmiĢtir.
Tablo 4: AraĢtırma Anketini Cevaplayanların Hizmet Süreleri
Hizmet Süresi Sayı Yüzde
1 yıldan az 5 3,8
1-3 yıl 35 26,9
3-4 yıl 37 28,5
5 yıl ve üzeri 53 40,8
Toplam 130 100
Ankete cevap veren bireylerden alınan verilere göre bankada çalıĢan personel arasında en yüksek oran yüzde 40,8 ile 5 yıl ve üzeri kıdemi olanlar oluĢturmaktadır. Yüzde 28, 5 ile 3 ve 4 yıl kıdemli olanlar ikinci sıradadır. Diğer yandan 1 ve 3 yıl aralığında kıdemli olanlar yüzde 26,9 ‟luk oranlarla üçüncü sırada yer almaktadır. Anketimize verilen yanıtlardan anlaĢılacağı gibi banka personelinin neredeyse yarısına yakını 5 yıl ve daha fazla süre ile bankada çalıĢmaktadır. Bankadaki personelin deneyimli personelden meydana geldiği söylenebilmektedir.
5. 2007-2008 Döneminde Bankadaki Personelin Eğitime Katılma Durumları
Banka çalıĢanlarının 2007-2008 dönemindeki eğitim alma durumlarına iliĢkin bilgiler tablo 5‟ te gösterilmiĢtir.
Tablo 5: AraĢtırma Anketini Cevaplayanların 2007-2008 Döneminde Eğitim Alma Durumları
Kamu Bankası ÇalıĢanları Özel Banka ÇalıĢanları Sayı Yüzde Sayı Yüzde
Evet 50 100,0 72 90,0
Hayır - - 8 10,0
Toplam 50 100,0 80 100,0
Tablo 5‟ de görüldüğü gibi, kamu banlası çalıĢanlarının 2007-2008 döneminde eğitim almalarına karĢılık, özel banka çalıĢanlarının ise yüzde 90‟ nın eğitim aldıkları
anlaĢılmaktadır. Buradan giderek, 2007-2008 yılında her iki bankada çalıĢan personelin büyük bir kısmının bir eğitim pogramına katıldığı söylenebilir.
6. 2007-2008 Dönemin de Personele Verilen Toplam Eğitim Süresi
AraĢtırma anketini cevaplayanların 2007-2008 döneminde ne kadar süre ile eğitim aldıkları tablo 6„ da gösterilmiĢtir.
Tablo 6:AraĢtırma Anketini Cevaplayanların 2007-2008 Aldıkları Eğitimin Süresi Kamu Bankası ÇalıĢanları Özel Banka ÇalıĢanları
Sayı Yüzde Sayı Yüzde
1 aydan az 25 50,0 36 50,0
1-2 ay arası 5 10,0 20 27,8
2-3 ay arası 15 30,0 8 11,1
3-4 ay arası ve üstü 5 10,0 8 11,1
Toplam 50 100,0 72 100,0
Tablo 6‟dan görülebileceği gibi, 2007-2008 döneminde kamu ve özel banka çalıĢanlarının yüzde 50‟ si 1 aydan daha az süre ile eğitim almıĢlardır. Kamu bankası çalıĢanlarının yüzde 30‟ u 3 ay, yüzde 10 „u ise 2 ile 4 ay arasında süre ile eğitim almıĢlardır. Özel banka çalıĢanlarının ise yüzde 27,8‟ i 2 ay, yüzde 11,1‟ i ise 3 ve 4 ay üzeri eğitim aldıkları anlaĢılmaktadır. Sonuçta her iki bankanın kısa eğitim programları uyguladığı söylenebilir.
7.Ankete Katılanların 2007-2008 Döneminde Aldıkları Eğitim Programlarının Dağılımı
AraĢtırmaya katılanların 2007-2008 döneminde katıldıkları eğitim programlarına iliĢkin bilgiler aĢağıda tablo 7‟ de gösterilmiĢtir.
Tablo 7: AraĢtırma Anketini Cevaplayanların 2007-2008 Döneminde Katıldıkları Eğitim Programları
Kamu Bankası ÇalıĢanları Özel Banka ÇalıĢanları Sayı Yüzde Sayı Yüzde
Bankacılık okulu 15 30,0 20 25,0
Zorunlu eğitim
programları 10 20,0 48 60,0
Görevde yükselmeye
yönelik eğitim programları 45 90,0 32 40,0
BaĢvuru bazlı eğitim
programları 5 10,0 32 40,0
Tablo 7‟den görülebileceği gibi, 2007-2008 döneminde kamu bankası çalıĢanlarının yüzde 90‟ nın Görevde yükselmeye yönelik eğitim programlarına, yüzde 30‟ u Bankacılık okulu eğitim programına, yüzde 20‟si Zorunlu eğitim programlarına ve yüzde 10„ u ise BaĢvuru bazlı eğitim programlarına katılmıĢtır. Özel banka çalıĢanlarının ise yüzde 60‟ nın Zorunlu eğitim programlarına, yüzde 40 „nın Görevde yükselmeye yönelik eğitim programlarına ve BaĢvuru bazlı eğitim programlarına katılmıĢlardır. Yüzde 25‟ i ise Bankacılık okulu eğitiminde yer almıĢtır.
8.Alınan Eğitim Sonuçlarından Yararlanma Durumu
AraĢtırma anketini cevaplayanların 2007-2008 döneminde aldıkları eğitim sonuçlarından iĢte yararlanma durumuna iliĢkin kanaatları tablo 8‟ de gösterilmiĢtir.
Tablo 8: Alınan Eğitim Sonuçlarından ĠĢte Yararlanma Durumuna ĠliĢkin Katılanların Kanaatları
Kamu Bankası ÇalıĢanları Özel Banka ÇalıĢanları Sayı Yüzde Sayı Yüzde
Evet 50 100,0 76 100
Hayır - - - -
Tablo 8‟de hem kamu hem de özel banka çalıĢanlarının tamamı aldıkları eğitimler sonucunda edinilen bilgi ve becerileri çalıĢırken kullanabildikleri kanaatine sahip oldukları anlaĢılmaktadır.
9)Bankalarda Verilen Eğitim Programlarının ÇalıĢanlar Tarafından Algılanan Önem Dereceleri
AraĢtırmaya katılanların aldıkları eğitim programlarının önem derecelerine göre değerlendirilmesine iliĢkin bilgiler tablo 9‟ da gösterilmiĢtir.
Tablo 9: Alınan Eğitim Programlarının ÇalıĢanlarca Algılanan Önem Dereceleri
Önem Dereceleri
Kamu Bankası ÇalıĢanları
Özel Banka ÇalıĢanları Sayı Yüzde Sayı Yüzde
Zorunlu eğitim programları 25 50,0 48 63,2
Görevde yükselmeye yönelik eğitim
programları 20 40,0 16 21,1
Bankacılık okulu(Oryantasyon eğitimi) 5 10,0 8 10,5
BaĢvuru bazlı eğitim programları - - 4 5,3
Toplam 50 100,0 76 100,0
Tablo 9‟dan görülebileceği gibi, kamu bankası çalıĢanlarının yüzde 50‟ nin aldıkları zorunlu eğitim programlarını 1. derecede önemli, yüzde 40‟ nın Görevde yükselmeye yönelik eğitim programlarını 2 derecede önemli, yüzde 10‟ nun Bankacılık okulu diğer bir ifadeyle oryantasyon eğitimini 3.derece önemli olarak algılamaktadır. Kamu bankası çalıĢanları aldıkları eğitim programlarından baĢvuru bazlı eğitim programlarını gereksiz ve önemsiz görmektedir. Özel banka çalıĢanlarının yüzde 63,2‟ nün kamu bankası çalıĢanları gibi alınan eğitimlerden en önemlisini zorunlu eğitim programı olarak görmekte, yüzde 21,1‟ nin görevde yükselmeye yönelik eğitim programlarını 2.derecede önemli kabul etmekte, yüzde 10,5„ nun yine kamu bankası çalıĢanları gibi oryantasyon eğitimini 3 derecede önemli olarak algılamaktadır. BaĢvuru bazlı eğitim programları ise özel banka çalıĢanlarının yüzde 5,3‟ü tarafından 4. Derecede önemli olarak algıladığı görülmektedir. Bu durumda hem kamu hem özel banka personeli için zorunlu eğitim programlarının 1. Derecede önemli olduğu söylenebilir.
10.Eğitim Ġhtiyacının Belirlenme Yöntemlerinin Durumu
AraĢtırmaya katılanların eğitim ihtiyaçlarını belirleme yöntemlerine iliĢkin bilgiler Tablo 10‟ da gösterilmiĢtir.
Tablo 10: Kurumsal Eğitim Ġhtiyaçlarını Belirleme Yöntemleri Kamu Bankası
ÇalıĢanları
Özel Banka ÇalıĢanları Sayı Yüzde Sayı
Eğitim müdürlüklerinin planları doğrultusunda 10 20,0 56 70,0 Yetkililerin değerlendirmeleri sonrasında 30 60,0 16 20,0 Bireysel ihtiyaçlar doğrultusunda 10 20,0 8 10,0 Diğer - - - - Toplam 50 100,0 80 100,0
Analizde eğitim ihtiyaçlarının nasıl yapıldığının belirlenmesi açısından değerlendirmede kamu bankası çalıĢanlarının yüzde 60‟ lık kısmının Yetkililerin değerlendirmeleri sonrasında, yüzde 20‟nın eğitim müdürlüklerinin planları doğrultusunda ve kalan diğer yüzde 20‟nın ise, bireysel ihtiyaçlar doğrultusunda eğitime alındıklarını ifade etmektedir. Özel banka çalıĢanlarının yüzde 70‟ nın Eğitim müdürlüklerinin planları doğrultusunda, yüzde 20‟ nınn Yetkililerin değerlendirmeleri sonrasında ve yüzde 10‟ nun Bireysel ihtiyaçlar doğrultusunda eğitim ihtiyaç analizinin yapılığını ifade etmektedirler.
11.Bankada Uygulanan Kavramsal Eğitim Ġhtiyacını Belirleme Yönteminin Uygunluk Derecesi
Anketimize katılanların, bankada uygulanan eğitimlere katılımcıların belirlenme yöntemi hakkında görüĢleri aĢağıda yer alan tablo 11‟de görülmektedir.
Tablo 11: Kurumsal Eğitim Ġhtiyaçlarını Belirleme Yöntemlerinin Uygunluğu Kamu Bankası
ÇalıĢanları Özel Banka ÇalıĢanları Sayı Yüzde Sayı Yüzde
Uygun 10 20,0 36 45,0
Uygun değil 5 10,0 8 10,0
Daha iyi olmalı 35 70,0 20 25,0
Bir fikrim yok - - 16 20,0
Toplam 50 100,0 80 100,0
Yukarıdaki tablodan görüldüğü üzere anketimize katılan kamu bankası çalıĢanlarının yüzde 70‟ nın bankadaki eğitimlere katılımcıların belirlenme yöntemini yetersiz görmektedir ve daha iyi olması gerektiğini düĢünürken yüzde 20‟ nın uygun olduğunu belirtmektedir. Diğer taraftan, yüzde 10‟ u ise eğitimlere katılımcıların belirlenme yöntemini uygun bulmamaktadır. Bu da banka personelinin, bankanın eğitimlerine katılımcıların belirlenme yöntemini çoğunlukla yetersiz gördüğünü ve eğitimlere katılımcıların belirlenme yönteminin daha iyi olması gerektiğini göstermektedir. Özel banka çalıĢanlarının yüzde 45‟ nin kamu bankası çalıĢanlarının aksine bankadaki eğitimlere katılımcıların belirlenme yöntemini uygun bulmakta ve yüzde 25‟ lik kısmının katılımcıların belirlenme yöntemini yetersiz görmekte ve daha iyi olması gerektiğini düĢünmektedir. Özel bankadan ankete cevap verenlerin yüzde 20‟ nin bu konuda herhangi bir fikrinin olmadığını dile getirdiği görülmektedir. Yüzde 10„ nun ise kamu bankası çalıĢanları gibi yöntemleri uygun bulmamaktadır.
12.Eğitim Ġhtiyacını Belirleme Yöntemini Uygun Bulmama Nedenleri
AraĢtırma kapsamındaki banka çalıĢanlarının kurumsal eğitim ihtiyaçlarını belirleme yöntemlerini uygun bulmama nedenlerini tespit etmek amacıyla Tablo 12‟deki faktörler beĢli likert ölçeği Ģeklinde sorulmuĢtur. Ölçekte 1 kesinlikle katılmama ve 5 kesinlikle katılma anlamındadır. Sonuçlar aĢağıdaki gibidir.
Tablo 12: Kurumsal Eğitim Ġhtiyaçlarını Belirleme Yöntemlerini Uygun Bulmama Nedenleri Tüm Örnek Kamu (n=40) Özel (n=36) Mann-Whitney U Testi Ort. S.S. Ort. S.S. Ort. S.S. Z P
ÇalıĢanların görüĢü alınmıyor 4,56 0,84 4,25 0,98 4,89 0,32 -3,703 <,001
Performans değerlendirmeye
göre ihtiyaç değerlendirilmiyor. 4,56 0,84 4,38 1,00 4,89 0,32 -2,752 <,05 Eğitim ihtiyacı olan personelin
yanında olmayan personel de alınıyor
4,50 0,85 4,25 0,98 4,78 0,42 -2,697 <,05
ÇalıĢanların iĢ geçmiĢi, yetenekleri, tecrübe ve motivasyonu göz önüne
alınmıyor.
4,35 0,83 3,88 0,79 4,78 0,42 -5,724 <,001
ÇalıĢanların gerekli bilgi, beceri ve tutumları göz önünde
tutulmuyor.
4,29 0,82 3,86 0,85 4,67 0,48 -4,658 <,001
Not: (i) n=76; (ii) Ölçekte 1 kesinlikle katılmıyorum ve 5 kesinlikle katılıyorum anlamındadır. (iii)
parantez içindeki rakamlar gruptaki örnek (kiĢi) sayısını göstermektedir. (iv) Tüm örnek için Friedman çift yönlü Anova testine göre (χ2=278,688; p<0,001) sonuçlar istatistiksel bakımdan anlamlıdır.
Tablo 12‟ nin incelenmesinden ankete katılanların kurumsal eğitim ihtiyaçlarını belirleme yöntemlerini uygun bulmama açısından “çalıĢanların görüĢünün alınmaması” ve “performans değerlendirmeye göre ihtiyaçların değerlendirilmemesi” 4,56 ortalama ile en önemli iki faktör olarak ortaya çıkmaktadır. Her iki hususunda özel banka çalıĢanları tarafından yüksek düzeyde önemli görülmesi anlamlıdır. Bu durum, bankaların, çalıĢanlarına yönelik olarak yaptıkları eğitim faaliyetlerinde çalıĢanların görüĢüne baĢvurmadan paket eğitimler uyguladığı ve dolayısıyla bireysel performans kriterlerine gereği gibi önem verilmediği Ģeklinde yorumlanabilir. Eğitim ihtiyacı olan personelin yanında olmayan personelinde eğitime tabi tutulması 4,50 ortalama ile üçüncü sırada yer almaktadır. Bu tür uygulamalar bankaların eğitilecek personeli seçmede rasyonel davranmadıklarını ve gereksiz eğitim harcamalarında bulunabildikleri Ģeklinde değerlendirilebilir.
13.Eğitimcilerin Temel Özellikleri
Kamu ve özel banka personelinin eğitiminde görev alan eğitimcilerde çalıĢanlarca aranan özelliklerin önemsenme dereceleri tablo 13‟ te gösterilmiĢtir.
Tablo 13: Eğitimlerde Görev Alanların Sahip Olması Gereken Özelliklerinin ÇalıĢanlarca Önemsenme Derecesi
Önem Derecesi
Kamu Bankası
ÇalıĢanları Özel Banka ÇalıĢanları Sayı Yüzde Sayı Yüzde
Konusunda uzman olması 20 40,0 24 30,0
Eğitim düzeyinin uygunluğu 15 30,0 40 50,0
Deneyimli olması 10 20,0 12 15,0
Araç ve gereçleri kullanma
becerisi 5 10,0 - -
ĠletiĢim becerisi yüksek olması - - 4 5,0
Yüksek motivasyon sahibi
olması - - - -
Toplam 50 100,0 80 100,0
Yukarıdaki tablodan görülebileceği gibi kamu bankası personelinin eğitimlerde görev alan eğitimcilerde bulunması gereken özelliklerin yüzde 40‟ la “Konusunda uzman olması”, yüzde 30‟ la eğitimcinin “eğitim düzeyinin uygun olması” gerektiğini, yüzde 20‟ ile eğitimcinin deneyimli olması ve nihayet yüzde 10 ile araç ve gereçleri kullanma becerisine sahip olması gerektiğini Ģeklinde ifade etmektedirler. Kamu bankası çalıĢanları için eğitimcinin “eğitim düzeyinin uygun olması” 2 derecede önemli, eğitimcinin deneyimli olması gerektiği 3 derecede önemli, araç gereç kullanma becerisine sahip olması 4 derecede önemli bununla birlikte iletiĢim becerisinin yüksek olması ve yüksek motivasyon sahibi olmasının ise önemli olmadığı görülmektedir. Diğer taraftan özel banka çalıĢanlarının yüzde 50‟ nın eğitimlerde görev alan eğitimcinin “Eğitim düzeyinin uygun olmasını” en önemli özellik olarak kabul etmektedirler. Aynı banka çalıĢanlarının yüzde 30‟ nun eğitimcinin konusunda uzman olmasını 2 derecede önemli görmektedir. Yüzde 15‟ lik kısmının ise eğitimcinin deneyimli olmasını 3 derece önemli,eğitimcinin iletiĢim
becerisinin yüksek olmasını yüzde 5‟ lik oran ile 4 derecede önemli görmektedirler. Bu durumda hem kamu hem de özel banka personeli için eğitimlerde görev alan eğitimcilerde bulunması gereken özellikler önem derecesine göre farklılık gösterdiğini ortaya koymaktadır.
14.Eğitim Programlarında Etkili Olan Eğitim Yöntemleri
AraĢtırma kapsamındaki banka çalıĢanlarının aldıkları eğitim programlarında etkili olan eğitim yöntemlerini tespit etmek amacıyla Tablo 14‟deki faktörler beĢli likert ölçeği Ģeklinde sorulmuĢtur. Ölçekte 1 kesinlikle katılmama ve 5 kesinlikle katılma anlamındadır. Sonuçlar aĢağıdaki gibidir.
Tablo 14: Eğitim Programlarında Etkili Olan Eğitim Yöntemleri Tüm Örnek Kamu (n=50) Özel (n=80) Mann-Whitney U Testi Ort. S.S. Ort. S.S. Ort. S.S. Z P
Örnek olaylar ve rol oynama teknikleri daha çok
kullanılmalı
4,63 1,08 5,00 0,00 4,40 1,33 -3,356 <,001
Görsel araçlarla eğitim
daha etkilidir 3,64 1,53 2,50 1,30 4,35 1,20 -6,858 <,001 Ġnteraktif eğitime önem
verilmeli 1,98 1,25 1,70 0,91 2,15 1,40 -1,345 0,179 Sözlü anlatımlarla yapılan
klasik tarzda teorik eğitim 1,68 1,31 1,00 0,00 2,10 1,52 -5,89 <,001
Not: (i) n=130; (ii) Ölçekte 1 kesinlikle katılmıyorum ve 5 kesinlikle katılıyorum
anlamındadır. (iii) Parantez içindeki rakamlar gruptaki örnek (kiĢi) sayısını göstermektedir. (iv) Tüm örnek için Friedman çift yönlü Anova testine göre (χ2=210,510; p<0,001) sonuçlar istatistiksel bakımdan anlamlıdır.
Tablo 14‟ ün incelenmesinden; banka çalıĢanlarının aldıkları eğitim programlarında etkili olan eğitim yöntemlerinden “örnek olaylar ve rol oynama teknikleri” 4,63 ortalama ile en önemli faktör olarak görülmektedir. Hem kamu hem de özel banka çalıĢanları tarafından bu maddenin önemli görülmesi, bu yöntemin eğitim programlarında etkin bir yöntem olduğunun bir iĢareti olarak değerlendirilebilir. Kamu ve özel banka çalıĢanları tarafından 3,64‟lük bir ortalama ile “görsel araçlarla yapılan eğitimin” daha etkili olduğu üzerinde durması verilen
eğitimlerin görsel araçlara yer verilmesinin eğitimi baĢarıya götürmesinde etkili olduğu Ģeklinde yorumlanabilir. Diğer taraftan eğitim yöntemlerinde yeniliklerin aranması ve günümüz koĢullarında “interaktif eğitime” önem verilmesi gereği banka çalıĢanlarınca 1,98 ortalama ile kısmen önemli olarak kabul edilmektedir. Sözlü anlatımlarla yapılan klasik tarzdaki teorik eğitim ise (1,68) ortalama ile en az tercih edilen eğitim yöntemi olmaktadır.
15.Eğitim Programlarının Uygulanmasına ĠliĢkin Değerlendirme
AraĢtırma kapsamındaki bankadaki eğitim programlarının uygulanmasına iliĢkin değerlendirmeleri tespit etmek amacıyla Tablo 15‟deki faktörler beĢli likert ölçeği Ģeklinde sorulmuĢtur. Ölçekte 1 kesinlikle katılmama ve 5 kesinlikle katılma anlamındadır. Sonuçlar aĢağıdaki gibidir.
Tablo 15: Eğitim Programlarının Uygulanmasına ĠliĢkin Değerlendirme Tüm Örnek Kamu (n=50) Özel (n=80) Mann-Whitney U Testi Ort. S.S. Ort. S.S. Ort. S.S. z P
Eğitim programları yöntem, süre ve ortam açısından
oldukça iyi
3,09 1,59 3,00 1,69 3,15 1,54 -0,744 0,457
Eğitim programını sunan eğitimcinin baĢarılı olmasının
eğitimi baĢarıya ulaĢtıracağı kanaati
4,05 1,36 3,50 1,58 4,40 1,07 -3,043 <,05
Eğitim programlarında ortamın uygun olmasına karĢın
yöntem ve sürenin uygunsuzluğu
2,27 1,59 2,30 1,81 2,25 1,45 -0,926 0,355
Not: (i) n=130; (ii) Ölçekte 1 kesinlikle katılmıyorum ve 5 kesinlikle katılıyorum anlamındadır. (iii)
Parantez içindeki rakamlar gruptaki örnek (kiĢi) sayısını göstermektedir. (iv) Tüm örnek için Friedman çift yönlü Anova testine göre (χ2=54,903; p<0,001) sonuçlar istatistiksel bakımdan anlamlıdır.
Tablo 15‟ in incelenmesinden; bankadaki eğitim programlarının uygulanmasına iliĢkin değerlendirmelerde, 4,05 ortalama ile eğitim programını sunan eğitimcinin baĢarılı olmasının eğitimi baĢarıya ulaĢtıracağı Ģeklinde kanaat kamu ve özel banka
personeli için en önemli faktör olarak ortaya çıkmaktadır. Hem kamu hem de özel banka çalıĢanlarının eğitim programlarının uygulanmasına iliĢkin değerlendirmelerde eğitim programını sunan eğitimcinin baĢarılı olmasının eğitimi baĢarılı sonuca götüreceği faktörü üzerinde birleĢmelerinde Ģüphesiz eğitimi veren eğitimcilerin baĢarılarının önemli bir etkisi vardır diyebiliriz. Diğer maddeler sırasıyla Eğitim programları yöntem, süre ve ortam açısından oldukça iyi (3,09), Eğitim programlarında ortamın uygun olmasına karĢın yöntem ve sürenin yetersizliği faktörü (2,27) Ģeklinde ortaya çıkmıĢtır.
16.Personel Seçiminde Kullanılan Yöntemler
Kamu ve özel bankada personel seçiminde kullanılan yöntemlerin önem derecelerine iliĢkin bilgiler aĢağıdaki tabloda sayısal olarak gösterilmiĢtir.
Tablo 16: Personel Seçiminde Kullanılan Yöntemlerin Önem Dereceleri
Önem Derecesi Kamu Bankası ÇalıĢanları Özel Banka ÇalıĢanları Sayı Yüzde Sayı Yüzde
Bilgi sınavları 30 60,0 44 55,0
Psikoteknik testler 5 10,0 12 15,0
Mülakat 10 20,0 24 30,0
Toplam 50 100,0 80 100,0
Yukarıdaki tablodan anlaĢılacağı üzere kamu bankası çalıĢanlarının yüzde 60‟ nın personel seçiminde kullanılan yöntemlerden bilgi sınavlarını, aynı Ģekilde özel banka çalıĢanlarının yüzde 55‟ lik kısmının da banka personel seçiminde uygulanan yöntemlerden bilgi sınavlarını birinci derecede önemli görmektedir. Hem kamu hem de özel banka çalıĢanları için bilgi sınavları yöntemi banka personel seçiminde kullanılan en önemli seçenek olarak görülmektedir. Kamu bankası çalıĢanlarından yüzde 20‟ si için mülakat yöntemi ikinci derece önemli, yüzde 10‟ nun ise psikoteknik testleri üçüncü derecede önemli görmektedir. Özel banka çalıĢanlarının yüzde 55‟ nin ise bilgi sınavlarını kamu bankası çalıĢanları gibi birinci derecede önemli görmektedir. Yüzde 30‟ nun mülakatı ikinci derecede önemli, yüzde 15‟ nin psikoteknik testlerin personel seçiminde kullanılan üçüncü derecede önemli yöntem olarak görmektedir.
17.Eğitim ve GeliĢtirme Faaliyetlerinin Amaçlarına ĠliĢkin Değerlendirme
AraĢtırma kapsamındaki bankalarda kurumsal eğitim ve geliĢtirme faaliyetlerinin amaçlarını tespit etmek amacıyla Tablo 17‟ deki faktörler beĢli likert ölçeği Ģeklinde sorulmuĢtur. Ölçekte 1 kesinlikle katılmama ve 5 kesinlikle katılma anlamındadır. Sonuçlar aĢağıdaki gibidir.
Tablo 17: Eğitim ve GeliĢtirme Faaliyetlerinin Amaçlarına ĠliĢkin Değerlendirme
Tüm Örnek Kamu (n=45) Özel (n=76) Mann- Whitney U Testi Ort. S.S. Ort. S.S. Ort. S.S. Z p
Gelecekteki görevlere hazırlık 3,97 1,47 4,44 0,97 3,70 1,63 -1,789 0,074 KiĢisel geliĢim 3,79 1,47 4,13 0,33 3,70 1,72 -1,606 0,108 Motivasyon sağlama 3,68 1,62 3,50 1,71 3,80 1,58 -1,927 0,54
Verimlilik 3,68 1,50 4,40 0,93 3,55 1,64 -2,363 <,05
Performans artıĢı sağlama 3,58 1,44 4,33 0,95 3,40 1,54 -2,742 <,05
Ödüllendirme 2,05 1,28 2,56 1,59 1,95 1,15 -1,621 0,105
Not: (i) n=121; (ii) Ölçekte 1 kesinlikle katılmıyorum ve 5 kesinlikle katılıyorum anlamındadır. (iii)
Parantez içindeki rakamlar gruptaki örnek (kiĢi) sayısını göstermektedir. (iv) Tüm örnek için Friedman çift yönlü Anova testine göre (χ2=80,981; p<0,001) sonuçlar istatistiksel bakımdan anlamlıdır.
Tablo 17‟ nin incelenmesinden görülebileceği gibi kamu bankası çalıĢanları açısından, “gelecekteki görevlere hazırlık amacı” 3,97 ortalama ile birinci sırada yer almaktadır. Diğerleri sırasıyla “kiĢisel geliĢim” (3,79), “motivasyon sağlama” (3,68), “verimlilik” (3,68), “performans artıĢı sağlama” (3,58) ve “ödüllendirme” (2,05) Ģeklindedir. Kamu bankalarında gelecekteki görevlere hazırlık, kiĢisel geliĢim, verimlilik ve performans artıĢı sağlama faktörlerinin özel bankalara göre daha önemli olduğu görülmektedir. Ayrıca verimlilik ve performans artıĢı sağlama faktörlerinde kamu ve özel bankalar bakımından karĢılaĢtırıldığında istatistiksel bakımdan anlamlı bir fark olmakla birlikte diğer faktörlerde istatistiksel bakımdan bir farklılık olmadığı görülmektedir. Bu sonuçlar “kamu ve özel bankalarda eğitim ve geliĢtirme faaliyetlerinin amaçları farklı değildir” Ģeklindeki -1- numaralı hipotezimizi kısmen desteklemektedir.
18. Eğitim ve GeliĢtirme Faaliyetlerinin Etkileri Üzerine Dağılım
AraĢtırma kapsamındaki bankalarda kurumsal eğitim ve geliĢtirme faaliyetlerinin etkilerini tespit etmek amacıyla Tablo 18‟deki faktörler beĢli likert ölçeği Ģeklinde sorulmuĢtur. Ölçekte 1 kesinlikle katılmama ve 5 kesinlikle katılma anlamındadır. Sonuçlar aĢağıdaki gibidir.
Tablo 18:Eğitim ve GeliĢtirme Faaliyetlerinin Etkileri Tüm Örnek Kamu (n=50) Özel (n=80) Mann-Whitney U Testi Ort. S.S. Ort. S.S. Ort. S.S. Z p
Eğitim, banka çalıĢanlarının
iĢ stresini düĢürmektedir. 3,40 1,40 3,80 1,26 3,15 1,43 -2,961 <,05 Eğitim banka
çalıĢanlarının kurallara uyum davranıĢlarını pekiĢtirmektedir.
3,85 1,18 4,00 1,11 3,75 1,23 -1,704 0,088
Eğitim, banka çalıĢanlarına ekip halinde
çalıĢma becerisi kazandırmaktadır.
3,15 1,28 3,30 1,11 3,05 1,37 -1,014 0,31
Eğitim banka çalıĢanlarının kendilerine
olan güven duygularını yükseltmektedir.
3,23 1,47 3,60 1,37 3,00 1,49 -2,594 <,05
Eğitim banka çalıĢanlarının
yaratıcılık algılarını yükseltir 3,78 1,10 4,30 0,46 3,45 1,25 -4,309 <,001
Not: (i) n=130; (ii) Ölçekte 1 kesinlikle katılmıyorum ve 5 kesinlikle katılıyorum anlamındadır. (iii)
Parantez içindeki rakamlar gruptaki örnek (kiĢi) sayısını göstermektedir. (iv) Tüm örnek için Friedman çift yönlü Anova testine göre (χ2=89,846; p<0,001) sonuçlar istatistiksel bakımdan anlamlıdır.
Tablo 18‟de görülebileceği gibi, bankalarda kurumsal eğitim ve geliĢtirme faaliyetlerinin etkilerini bankada eğitim alan birey “eğitim banka çalıĢanlarının kurallara uyum davranıĢlarını pekiĢtirmektedir” önermesini (3,85) ortalama ile
birinci sırada değerlendirmektedir. Diğerleri sırasıyla “eğitim banka çalıĢanlarının yaratıcılık algılarını yükseltir” (3,78), “eğitim, banka çalıĢanlarının iĢ stresini düĢürmektedir” (3,40), “eğitim banka çalıĢanlarının kendilerine olan güven duygularını yükseltmektedir” (3,23), “eğitim, banka çalıĢanlarına ekip halinde çalıĢma becerisi kazandırmaktadır” (3,15). Bu durumda kamu bankalarında öne sürülen bütün önermeler özel bankalara göre daha etkili olduğu görülmektedir.
19. ÇalıĢanların Eğitim ve GeliĢtirme Faaliyetlerine ĠliĢkin Hipotezlerin Sonuçları
Eğitim ve geliĢtirme faaliyetlerinin çalıĢanlar üzerindeki etkilerine iliĢkin geliĢtirilen hipotezler, test sonuçları ve hipotez değerlendirmeleri tablo 19‟ da verilmiĢtir.
Tablo 19: ÇalıĢanların Eğitim ve GeliĢtirme Faaliyetlerine ĠliĢkin Hipotezlerin Sonuçları
Hipotezler Test
Değeri Ort.
Tek Örnek t
Testi Sonuç t p
Eğitim, banka çalıĢanlarının iĢ stresini düĢürmektedir.(H2)
3 3,40 3,255 <,001 Kabul
Eğitim banka çalıĢanlarının kurallara uyum davranıĢlarını
pekiĢtirmektedir. (H3)
3 3,85 8,146 <,001 Kabul
Eğitim, banka çalıĢanlarına ekip halinde çalıĢma becerisi kazandırmaktadır. (H4)
3 3,78 8,042 <,001 Kabul