3.4.1. AraĢtırmanın DeğiĢkenleri
AraĢtırmada, ziyaretçilerin konaklama iĢletmelerinden memnuniyetleri ve geleceğe yönelik davranıĢları ile bu iki değiĢken arasındaki iliĢki ölçülmüĢtür. AraĢtırmanın bağımsız değiĢkeni, konaklama iĢletmelerinden duyulan ziyaretçi memnuniyetidir. AraĢtırmada konaklama iĢletmelerindeki ziyaretçi memnuniyetini ölçmek için Güngör (2010)‟ün doktora tezinde kullanmıĢ olduğu ölçekten faydalanılmıĢtır. Konaklama iĢletmelerinde ziyaretçi memnuniyeti, otelin fiziksel dıĢ özelliklerinden memnuniyet, otel odalarından memnuniyet, otelin önbüro hizmetlerinden memnuniyet, otel yiyecek/içecek hizmetlerinden memnuniyet, otel personelinden memnuniyet, otelin çamaĢırhane hizmetlerinden memnuniyet, otel bakım ve onarım hizmetlerinden memnuniyet, otelin güvenlik hizmetlerinden memnuniyet, otelin eğlence ve aktivitelerinden memnuniyet,
oteldeki iĢ alanlarından ve hizmetlerden memnuniyet bu boyutlarda ölçülmüĢtür.
AraĢtırmanın bağımlı değiĢkeni ise ziyaretçilerin geleceğe yönelik davranıĢlarıdır. Geleceğe yönelik ziyaretçi davranıĢları ise, gelecekte Konya‟ya ve kalınan otele tekrar gelme niyeti, Konya‟yı ve kalınan oteli tavsiye etme niyeti Ģeklinde ölçülmüĢtür.
3.4.2. AraĢtırmanın Evreni ve Örneklemi
AraĢtırmanın örnekleme yöntemi olarak, tesadüfî olmayan örnekleme yöntemlerinden amaca göre (purposive) örnekleme yöntemi seçilmiĢtir. Bu yöntemde, örnekleme kimin dahil edileceği kararını, bir uzman veya konuya hakim olmasından dolayı araĢtırmacının kendisine bırakılmaktadır (Nakip, 2003). Bu bağlamda araĢtırmacının, ilgisi ve uzmanlığına dayanarak seçilen örneğin evrene benzerliği değerlendirilerek ana kütlenin parçası olan daha küçük bir gruptan örnek seçilmektedir (Akt. BaĢoda, 2012). Diğer yandan bu yöntemde, seçilen örneğin araĢtırmacının aradığı bilgiyi sağlayacağı ve araĢtırma amacına uygun olduğu varsayılmaktadır (Churchil, 1996‟den akt. Umur, 2015). AraĢtırmacı ana kütleyi ne derece iyi tanıyorsa ve ana kütle ne derece homojense, bu yöntemle seçilen örnekler çok iyi sonuçlar verecektir. Fakat seçilen örneğin ana kütleyi ne derece temsil ettiği bilinmediğinden, ana kütle hakkında genelleme yapılamamaktadır (Akt. Umur, 2015).
Bu araĢtırmanın evrenini, Konya destinasyonunda faaliyet gösteren konaklama iĢletmelerinin müĢterileri oluĢturmaktadır. Konya Ġl Kültür ve Turizm Müdürlüğü‟nden (2018) alınan verilere göre, 2018 yılında, Konya‟da, Turizm ĠĢletme Belgeli Otel sayısı 38 (5 Yıldız: 6, 4 Yıldız: 10, 3 Yıldız: 17, 2 Yıldız: 2, Özel Belgeli: 3) ve yatırım belgeli 4 otel olmak üzere toplam 42 konaklama iĢletmesi bulunmaktadır.
Ancak, evren çok geniĢ olduğundan, zamandan ve araĢtırma maliyetinden tasarrufta bulunmak için örnekleme gidilmiĢtir. Bu kapsamda Konya il merkezinde yer alan 9 konaklama iĢletmesinde Kasım 2018-Ocak 2019 tarihleri arasında konaklayan 303 yerli ve yabancı ziyaretçi, alan araĢtırmasına dahil edilmiĢtir (n:303).
3.4.3. Kapsamı ve Sınırlılıkları
ÇalıĢmada, ziyaretçilerin konaklama iĢletmelerinden memnuniyetinin geleceğe yönelik davranıĢları (Konaklanan otele ve Konya destinasyonuna tekrar gelme niyeti, Konaklanan oteli ve Konya destinasyonunu tavsiye etme niyeti) üzerindeki etkisi incelenmek istenmektedir. Yerli ve yabancı ziyaretçilerin destinasyonu ziyaret nedenleri arasında gezi, eğlence, görev, alıĢveriĢ, yakınları ziyaret, ticari iliĢkiler, fuar, kültür, toplantı, konferans, kurs, seminer, eğitim, transit, sportif iliĢkiler, sağlık, dini ve diğer amaçların bulunduğu bilinmektedir. Bu amaçlar doğrultusunda gelen ziyaretçiler için önem arz eden konaklama iĢletmelerinden aldıkları hizmetin niteliğin geleceğe yönelik davranıĢlarını nasıl etkileyeceğine bakılmak istenmektedir.
Konya destinasyonuna gelip konaklama iĢletmelerinde konaklayan yerli ve yabancı ziyaretçiler üzerinde yürütülen bu araĢtırmanın belli baĢlı bazı sınırlamaları Ģu Ģekildedir:
AraĢtırmanın maddi ve zaman kaynaklı sınırlılıkları vardır.
Elde edilen verilerin geçerliliği ve güvenilirliği, araĢtırmada kullanılan veri toplama tekniğinin nitelikleri ile sınırlıdır.
AraĢtırma Konya il merkezinde yer alan konaklama iĢletmelerinde uygulanmıĢtır.
AraĢtırmada kullanılan anketler, ziyaretçilerin konaklama iĢletmelerinden ayrılıĢ gününde uygulanmıĢtır.
Hazırlanan Anket soruları yerli ziyaretçiler için Türkçe, yabancı ziyaretçiler için ise Ġngilizce hazırlanmıĢtır.
AraĢtırma kapsamı içerisinde gelen ziyaretçilerin Konya destinasyonunda bulunan konaklama iĢletmelerinden memnuniyet düzeylerine, gelecekte destinasyonu ve konaklanan oteli tekrar ziyaret etme ve tavsiye etme niyetlerinin ne olacağına yönelik veriler elde edilmek istenmektedir.
3.4.4. Veri Toplama Yöntem ve Aracı
Veriler, konaklama iĢletimlerinden memnuniyet değiĢkenleriyle ilgili ölçek maddelerini, ziyaretçilerin geleceğe yönelik davranıĢlarını diğer bir değiĢle tekrar ziyaret etme niyeti ve tavsiye etme niyeti ve ziyaretçilerin demografik özellikleri ile ilgili soruları içeren anket yolu ile elde edilmiĢtir. Anket üç bölümden oluĢmaktadır. Birinci bölümde konaklama iĢletimlerinde ziyaretçi memnuniyeti ölçeği Güngör'ün 2010 yılında yazdığı doktora tezinden uyarlanarak kullanılmıĢtır. Ziyaretçi memnuniyeti ölçeği 10 boyutta (otelin fiziksel dıĢ özelliklerinden memnuniyet boyutu, otel odalarından memnuniyet boyutu, otelin önbüro hizmetlerinden memnuniyet boyutu, otel yiyecek/içecek hizmetlerinden memnuniyet boyutu, otel personelinden memnuniyet boyutu, otelin çamaĢırhane hizmetlerinden memnuniyet boyutu, otel bakım ve onarım hizmetlerinden memnuniyet boyutu, otelin güvenlik hizmetlerinden memnuniyet boyutu, otelin eğlence ve aktivitelerinden memnuniyet boyutu, oteldeki iĢ alanlarından ve hizmetlerden memnuniyet boyutu) toplam 72 ifadeden oluĢmakta ve 5‟li Likert Tipi Ölçekle (1= hiç memnun değilim, 2=memnun değilim, 3=ne memnunum, ne memnun değilim, 4= memnunum, 5= çok memnunum) ölçülmüĢtür. Ancak yapılan faktör analizi sonucunda 4 madde çıkartılarak ölçek toplamda 68 maddeden oluĢturulmuĢtur.
Ġkinci bölümde, geleceğe yönelik ziyaretçi davranıĢları ölçeği yine Güngör'ün (2010) yazdığı doktora tezinden uyarlanarak ve 4 ifadede (Konaklanan otele ve Konya destinasyonuna tekrar gelme niyeti, Konaklanan oteli ve Konya destinasyonunu tavsiye etme niyeti) ele alınmıĢ ve 5‟li Likert Tipi Ölçekle (1= Kesinlikle Katılmıyorum, 2= Katılmıyorum, 3= Kararsızım, 4= Katılıyorum, 5= Kesinlikle Katılıyorum) ölçülmüĢtür. Üçüncü bölümde ise 10 ifadeden oluĢan ziyaretçilere ait demografik bilgiler (yaĢ, cinsiyet, medeni durum, konaklama tipi, eğitim seviyesi, rezervasyon yaptırma Ģekli, tatilin süresi, aylık gelir, daha önceki yapılan ziyaret sayısı, tatilin amacı) ele alınmıĢtır.
3.4.5. Verilerin Analizi
Anket yoluyla toplanan veriler, bilgisayar ortamında SPSS 21.00 programı ile analiz edilmiĢtir. Verilerin analizin de yüzde dağılımları, frekans, aritmetik ortalama, standart sapma gibi temel belirleyici istatistikler ile güvenilirlik, geçerlilik, faktör analizi (açıklayıcı), korelâsyon (pearson) ve regresyon (çoklu) gibi istatistiksel analiz yöntemlerinden faydalanılmıĢtır.