AraĢtırmanın Evren ve Örneklemi

AraĢtırmanın evreni ve örneklemi öğrenciler, akademisyenler ve muhasebe meslek mensupları için ayrı ayrı ele alınmıĢtır. Öğrenciler için yapılan uygulama çalıĢmasında, araĢtırmanın evrenini Güneydoğu Anadolu Bölgesinde bulunan Gaziantep, Diyarbakır, ġanlıurfa, Batman, Adıyaman, Siirt, Mardin, Kilis, ġırnak devlet ve vakıf üniversitelerinde iĢletme bölüm/program ve muhasebe ve vergi uygulamaları programlarında eğitim gören öğrenciler oluĢturmaktadır.

Tablo 12:Üniversitelerde Programlara YerleĢen Öğrenci Sayıları

Üniversiteler/Programlar Ö n lis ans L is a n s Yüks ek Li sa n s Do kto ra T o pla m

Adıyaman ĠĢletme/ĠĢletme Pr./ĠĢletme Yönetimi _{Muhasebe/Muhasebe ve Vergi Uygulamaları 840} 649 551 ₀ 102 ₀ 0 ₀ 1302 ₈₄₀ Batman ĠĢletme/ĠĢletme Pr./ĠĢletme Yönetimi _{Muhasebe/Muhasebe ve Vergi Uygulamaları 331} 0 271 51 0 282

0 0 0 331

Dicle ĠĢletme/ĠĢletme Pr./ĠĢletme Yönetimi _{Muhasebe/Muhasebe ve Vergi Uygulamaları 914} 542 536 91 27 1196

0 0 0 914

Gaziantep ĠĢletme/ĠĢletme Pr./ĠĢletme Yönetimi _{Muhasebe/Muhasebe ve Vergi Uygulamaları 1259} 1341 1353 821 100 3615

0 0 0 1259

Sanko ĠĢletme/Muhasebe 0 0 0 0 0

Hasan kalyoncu ĠĢletme/ĠĢletme Pr./ĠĢletme Yönetimi 0 101 580 61 742

Harran ĠĢletme/ĠĢletme Pr./ĠĢletme Yönetimi _{Muhasebe/Muhasebe ve Vergi Uygulamaları 950} 415 627 131 0 1173

0 0 0 950

Mardin Artuklu ĠĢletme/ĠĢletme Pr./ĠĢletme Yönetimi _{Muhasebe/Muhasebe ve Vergi Uygulamaları 234} 195 0 0 0 195

0 0 0 234

Siirt ĠĢletme/ĠĢletme Pr./ĠĢletme Yönetimi _{Muhasebe/Muhasebe ve Vergi Uygulamaları 233} 194 212 0 0 406

0 0 0 233

ġırnak ĠĢletme/ĠĢletme Pr./ĠĢletme Yönetimi _{Muhasebe/Muhasebe ve Vergi Uygulamaları 316} 0 166 0 0 166

0 0 0 316

Kilis 7 Aralık ĠĢletme/ĠĢletme Pr./ĠĢletme Yönetimi _{Muhasebe/Muhasebe ve Vergi Uygulamaları 340} 108 541 0 0 649

0 0 0 340

Toplam 8861 4358 1776 188 15143

Kaynak: YÖK, Yükseköğretim Ġstatistikleri, 2016

Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK), tarafından yayınlanan 2015-2016 öğretim yılı istatistiklerine göre düzenlenen tablo 17‟de görüldüğü gibi araĢtırmanın evrenini oluĢturan bölgede ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencileri olmak üzere ĠĢletme ve Muhasebe programlarında toplamda 15.143 öğrenci eğitim görmektedir. Bölgedeki üniversiteler arasında en fazla öğrenciye sahip olan 4.874 öğrencisiyle Gaziantep Üniversitesidir. Daha sonra sırasıyla, 2.142 öğrencisiyle Adıyaman

95

Üniversitesi, ardından 2.123 öğrencisiyle Harran Üniversitesi ve 2.110 öğrencisiyle Dicle Üniversitesi gelmektedir. Lisansüstü eğitim ise devlet üniversitelerinden Adıyaman Üniversitesi, Dicle Üniversitesi, Gaziantep Üniversitesi, Batman Üniversitesi ve Harran Üniversiteleri tarafından sağlanırken, vakıf üniversitelerinden Hasan Kalyoncu Üniversitesi tarafından yapılmaktadır. Vakıf üniversitesinin yüksek lisans ve doktora eğitimindeki öğrenci sayıları lisans ve ön lisans öğrenci sayılarına göre daha fazla olduğu gözlemlenmektedir. Devlet üniversitelerinin genelinde öğrenci sayılarının çoğunluğu ön lisans/lisans düzeyinde eğitim alırken, vakıf üniversitelerinde ise bu çoğunluk lisansüstü eğitim düzeyinde yoğunlaĢmaktadır.

AraĢtırmanın örneklemini ise Adıyaman Üniversitesi, Dicle Üniversitesi ve Gaziantep Üniversitelerinde eğitim gören ĠĢletme bölümü öğrencileri ve Meslek Yüksekokullarında ĠĢletme ve Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Program/Bölümünde eğitim gören öğrenciler oluĢturmaktadır. Yükseköğretim kurumunun verileri doğrultusunda toplamda 8.690 ön lisans/lisans öğrencilerin arasından basit tesadüfi örneklem yoluyla rastgele seçilmiĢ 2015-2016 bahar yarıyılında eğitim gören 1.058 öğrenci üzerinde anket uygulanmıĢtır. Toplanan 1058 anketten 74 adedi geçersiz kabul edildiğinden 984 adedi üzerinde analiz yapılarak bulgular değerlendirilmiĢtir. Bilimsel araĢtırmalar için 0,95 güvenilirlik ve 0,05 hata oranı dikkate alınarak, 1100 kiĢilik bir ana kütlenin ölçümünde örneklem büyüklüğünün 285 olması yeterlidir (Sekeran, 2003:253). Bu doğrultuda yapılan çalıĢmanın örneklemi bilimsel araĢtırmalar için gerekli olan büyüklükle uyum içerisindedir.

ÇalıĢmanın evreni olan Güneydoğu Anadolu Bölgesine bakıldığında toplamda 9 il bulunmakta ve bu illerde 2 vakıf, 9 devlet olmak üzere toplamda 11 üniversite yer almaktadır.

96

Tablo 13:Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Faaliyet Gösteren Üniversiteler

Üniversiteler Bulunduğu Ġl Türü

Adıyaman Üniversitesi Adıyaman Devlet Batman Üniversitesi Batman Devlet Dicle Üniversitesi Diyarbakır Devlet Gaziantep Üniversitesi Gaziantep Devlet Hasan Kalyoncu Üniversitesi Gaziantep Vakıf Sanko Üniversitesi Gaziantep Vakıf Harran Üniversitesi ġanlıurfa Devlet Kilis 7 Aralık Üniversitesi Kilis Devlet Mardin Artuklu Üniversitesi Mardin Devlet Siirt Üniversitesi Siirt Devlet ġırnak Üniversitesi ġırnak Devlet

Kaynak: YÖK, Yükseköğretim Ġstatistikleri, 2016

Bölgede yer alan üniversiteler yukarıdaki tablo 13 de görüldüğü gibi; Adıyaman Üniversitesi, Gaziantep Üniversitesi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sanko Üniversitesi, Dicle Üniversitesi, Harran Üniversitesi, Batman Üniversitesi, ġırnak Üniversitesi, Mardin Artuklu Üniversitesi, Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Siirt Üniversitesidir. Ġlgili üniversitelerin internet sitelerinden elde edilen bilgiler doğrultusunda muhasebe ve finansman alanında çalıĢan toplam da ortalama 122 akademisyen görev yapmaktadır.

Akademisyenlerin sayısına bakıldığında ön lisans programlarında 88, lisans programlarında ise 34 muhasebe öğreticisi bulunduğu gözlemlenmiĢtir ĠĢletme ve Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Programlarının yer aldığı meslek yüksekokul sayısı toplamda 24 ve lisans eğitimi veren fakülte sayısı ise 10 tanedir (YÖK,2017). Dolayısıyla ara eleman yetiĢtiren meslek yüksekokullarında, fakültelere göre yaklaĢık 2,5 kat daha fazla akademisyen yer almaktadır.

97

Tablo 14: Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Yer Alan Üniversitelerdeki Muhasebe ve Finansman Bölüm/Programlarındaki Akademik Sayısı

Üniversiteler Akademisyen Sayısı Ön lisans Lisans Toplam Adıyaman 10 6 16 Batman 2 3 5 Dicle 12 5 17 Gaziantep 22 4 26 Hasan Kalyoncu 0 1 1 Harran 18 2 20 ġırnak 8 6 14 Mardin Artuklu 7 4 11 Kilis 7 Aralık 5 1 6 Siirt 4 2 6 Sanko 0 0 0 TOPLAM 88 34 122

Kaynak: Üniversitelerin resmi internet sayfalarındaki bilgilerden yararlanılmıĢtır, 2016

AraĢtırmanın örneklemini tablo 14‟de yer alan üniversitelerde muhasebe eğitimi veren basit tesadüfi örneklem yoluyla rastgele seçilmiĢ akademisyenler oluĢturmaktadır. Toplam 122 akademisyene mail yolu ile anket çalıĢması yapılmıĢtır. Gönderilen anket formuna 54 geri dönüĢ yapılmıĢ, 6 adedi geçersiz kabul edildiğinden 48 adedi üzerinde analiz gerçekleĢtirilmiĢtir.

Serbest Meslek Mensupları için yapılan uygulama çalıĢmasında ise araĢtırmanın evrenini Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yer alan il ve ilçelerde SMMMO ve YMMO‟ya kayıtlı, aktif olan ve olmayan toplamda 3519 üye oluĢturmaktadır.

98

Tablo 15: Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Yer Alan Meslek Odaları ve Üye Sayıları

Meslek Odaları SM SMMM YMM Üye Sayısı

Adıyaman SMMMO 19 160 179 Gaziantep SMMMO 176 1653 1829 Gaziantep YMMO 136 136 Diyarbakır SMMMO 57 466 523 ġanlıurfa SMMMO 34 416 450 Batman-Siirt SMMMO 32 128 160 Mardin-ġırnak SMMMO 33 209 242 Toplam 351 3032 136 3519

Kaynak: TÜRMOB, 2017. EriĢim tarihi:28/03/2017, http://www.turmob.org.tr

Yukarıdaki tablo 15‟de araĢtırma evrenini oluĢturan Güneydoğu Anadolu bölgesinde faaliyet gösteren SMMMO ve YMMO‟ ya kayıtlı üye sayıları ayrıntılı biçimde yer almaktadır. Batman-Siirt odasında 160, Mardin-ġırnak odasında 242 üye, ġanlıurfa odasında 450 ve Adıyaman odasında 179 üye bulunmaktadır. Kilis üyeleri ise bağımsız bir odaya sahip olmayıp, Gaziantep odası üye toplamı içerisinde yer almaktadır. Benzer Ģekilde Siirt üyeleri Batman odasına, ġırnak üyeleri Mardin odasına bağlı olup üye rakamlarına dâhil edilmiĢtir. Bu nedenle bölgenin en fazla üyesine sahip olan Gaziantep SMMMO‟ da il ve ilçeler dâhil 1829 üye ve ayrıca YMM Odasında 136 üye bulunmaktadır. Bölgenin büyük illerinden biri olan Diyarbakır ise Gaziantep‟ten sonra en çok üye sayısına sahip olan ildir. Diyarbakır‟da il ve ilçeler dâhil toplamda 523 üye yer almaktadır.

AraĢtırmanın örneklemini ise Adıyaman, Diyarbakır ve Gaziantep SMMMO‟ ya kayıtlı üyeler oluĢturmaktadır. Bu amaç doğrultusunda Adıyaman Meslek Mensuplarına yüz yüze yapılan anket çalıĢmasında 115 tanesine ulaĢılmıĢtır. Ancak anketlerden 97 tanesi değerlendirilmeye alınmıĢ olup 18 tanesi çalıĢma dıĢı bırakılmıĢtır. Diyarbakır ilinde ise 162 üyeye ulaĢılmıĢ olup, 148 tanesi anket çalıĢmasına uygun bulunmuĢtur. Bir diğer çalıĢma alanı olan Gaziantep ilinde ise 240 anket gerçekleĢtirilmiĢtir. Bunlardan ise sadece 228 tanesi değerlendirilmeye alınmıĢ olup, 12 tanesi değerlendirme dıĢı bırakılmıĢtır. Toplama bakıldığında Adıyaman,

99

Diyarbakır ve Gaziantep illerinde toplam 515 anket çalıĢması yapılmıĢtır. Bu anketlerden ise 473 tanesi çalıĢmaya uygun bulunmuĢtur. 42 tanesi ise değerlendirme dıĢı bırakılmıĢtır. Anket analizi sonuçları doğrultusunda bulgular değerlendirilmiĢtir.