Ar Kolu

Halkevlerinin güzel sanatlar şubesi olarak da anılan bu şube, müzik, resim, heykel gibi çeşitli sanat alanlarda gençlerin yeteneklerini geliştirmeleri için çalışıyordu. Bu kol, çeşitli kurslar vasıtasıyla halkın güzel sanatlara ilgisini arttırmaya ve bölgenin sanat anlayışını yükseltmeye çalışmıştır. Müzik alanında halkın milli marşları, şarkıları ve türküleri öğrenmesine özellikle önem vermiştir.159

Ar Kolu, Siverek Halkevi ilk açıldığında kurulan üç kolundan biridir. 24 kişilik belediye bandosunun idaresi bu kola verilmişti. Ar kolu bandoya milli ve yerli birçok makam öğreterek tören ve bayramlarda halkın bu konudaki ihtiyacını karşılamaya çalışmıştır. Halk, bando hava ve makamlarını benimsemiş ve bu takım, hususi düğünler için bile çağrılmıştır.

158 _{Siverek Halkevi (1938-1939), C.H.P. Halkevi Yayınından, Sayı.2, s.30.}

55

Şekil 15: Siverek Halkevi Bandosu160

Şekil 16: 11 Nisan 1938'de Urfa Kurtuluş Bayramına Katılan Siverek

Halkevi Bandosu'nun Urfa'da Çektirdiği Fotoğraf161

160 _{Siverek Halkevi(1938-1939),C.H.P. Halkevi Yayınından, Sayı.2,s.33.} 161 _{Siverek Halkevi(1938-1939), C.H.P. Halkevi Yayınından, Sayı.2, s. 33.}

56

Bunun dışında tüm elemanları yerli olan bir ince saz heyeti kurulmuştur. Saz heyetinde, keman, cümbüş, bağlama, darbuka gibi çeşitli enstrümanlar çalınıyordu. Koşma söyleyenler, tek çıkan ve gazel okuyan kimseler bu heyete çağrılmaktaydı. Arapça ve Farsça kelimelerin yoğun olarak yer aldığı eski tarz türkü ve gazellere bu kolda yer verilmekteydi.162 İstanbul, Diyarbakır, Urfa, Harput gibi yörelerin hava ve ağızlarına yer verilmekteydi. Bando takımı ve ince saz heyeti, Halkevi'nde düzenlenen müsamere gecelerinde, aile toplantılarında, bayram ve çeşitli törenlerde görev almaktaydı.

Şekil 17: Siverek Halkevi Ar Kolu163

162 _{Siverek Halkevi(1938-1939), C.H.P. Halkevi Yayınında Ar Kolu çalışmalarında}

"Arapça ve Farsça kelimelerin yoğun olarak yer aldığı türkü ve gazellere yer verilmekteydi "denilmiş fakat bunun bir yazım hatası olduğunu, aslının "verilmemektedir" şeklinde olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü Halkevleri çalışma talimatnamelerine baktığımızda Halkevi çalışmalarında öz Türkçe kelimelerin kullanılması ve yabancı kökten gelen kelimeler yerine Türkçe kelimelerin kullanılması vurgulanmaktadır. C.H.P. Halkevi Çalışma Talimatnamesi, Zerbamat Basımevi, Ankara, 1940.

57

Ar kolu, öğretmen bulunduğu taktirde saz kursu ve biçki-nakış kursu açmayı planlamıştır. 164 _{Saz kursu açıldığına dair bir bilgiye ulaşılamamıştır. Ancak 1947 -} 1948 yıllarında biçki ve dikiş kursu açılmıştır. Bundan kurslarla ilgili başlıkta bahsedilecektir.

Siverek Halkevi'nde çeşitli sergiler de düzenlemek için çalışılmış, 1939 tarihinde bir resim sergisi düzenlenmek istenmiş; ancak katılım olmadığı için açılamamıştır.165 _{18 Ekim 1939'da C.H.P. Genel Sekreterliği her halkevinin şubat} 1940' ta bir fotoğraf sergisi açması hakkında bir direktif vermiştir.

Bunun üzerine Siverek Halkevi'nde de bir fotoğraf sergisi açılmıştır. 11 Şubat 1940 tarihinde yedi amatör fotoğrafçının katıldığı ve 15 gün süren bir sergi açılmıştır. Sergiye katılan fotoğrafları değerlendirmek ve fotoğrafları çekenleri ödüllendirmek üzere Ar Kolu Başkanlığı bünyesinde bir jüri heyeti oluşturulmuştur. Bu jüri heyeti, Ar Kolu Başkanı Eşref Güres başkan olmak üzere, O. Doğruer, F.Özhim, Vahap Alhas, A. Karahan'dan oluşuyordu. Jüri 27 Şubat 1940 günü Siverek Halkevi'nde toplanarak dereceye giren fotoğrafları tespit etmiştir.

Ali Şen'e ait fotoğraf birinci, Öğretmen Ahmet Cankuntürk'e ait fotoğraf ikinci, Halkevi Katibi Talat Bayar'a ait fotoğraf üçüncü seçilmiştir. Kazanan fotoğraflarla birlikte, birinciye ait iki fotoğrafın ve ikinciye ait bir fotoğrafın da C.H.P. Genel Sekreterliğine gönderildiği anlaşılmaktadır. Adı geçen kişilerin bütün fotoğrafları bir hafta süreyle halkevi salonunda teşhir edilmiştir.166

Sonraki senelerde fotoğrafçılık konusunda sıkıntılar yaşandığı görülmektedir. 1942 yılında Siverek'te bir fotoğraf sergisi daha açılıp fotoğraflar C.H.P. Genel Sekreterliğine gönderilmek istenilmiş fakat amatör fotoğrafçı olmadığından gönderilememiştir.167 _{6 Şubat 1943 tarihinde, Siverek Halkevi Başkanı Veteriner} Baha Özbek, parti genel sekreterliğine, Siverek'te amatör dahil hiç bir fotoğrafçı olmadığını, bundan dolayı hem halkevinin çalışmalarının tespit edilip partiye arz

164 _{Siverek Halkevi(1938-1939),C.H.P. Halkevi Yayınından, Sayı.2, s.32.} 165 _{BCA, 490.1.0.0/ 977.786.2.7}

166 _{BCA, 490.1.0.0/ 977.786.2.4; BCA, 490.1.0.0/ 977.786.2.5; BCA, 490.1.0.0/}

977.786.2.6

58

edilemediğini hem de güzel sanatlar şubesinin fotoğraf kısmının ihmal edildiğini belirtmiş ve bu ihtiyacın teminini istemiştir.168

Halkevi Başkanı Vahap Alhas 19 Kasım 1945 tarihinde C.H.P. Genel Sekreterliğine, kendilerinde bir fotoğraf makinesi bulunduğunu fakat her türlü araştırmalarına rağmen film bulamadıklarını belirtmiştir. Birçok ile verilen siparişler karşısında menfi cevapları aldıklarını, diğer taraftan ilçede fotoğrafçı da olmadığı için çeşitli toplantı, gezi ve müsamerelerin fotoğraflarını çekemediklerini bildirmiştir. Kendilerine gerekli filmlerin mümkünse genel sekreterlik tarafından gönderilmesini, mümkün değilse para karşılığında temin imkanının ve aldırılacak yerin kendilerine bildirilmesini istemiştir.169

Bunun haricinde, 1943 tarihinde göze çarpan ikinci bir husus da elemansızlık ve aletsizlik yüzünden halkevinde caz teşkilatı bulunmamasıdır. Bu sebeple Siverek Halkevi'nde balolar için Diyarbakır'dan caz ekibi getirilmek durumunda kalınmıştır. Halkevinde sık sık aile toplantıları yapıldığı için caz teşkilatı ihtiyacının yerine radyo gramofon kullanılması düşünülmüştür. Siverek Halkevi Yönetim Kurulu Başkanlığı, C.H.P. Genel Sekreterliğinden kendilerine gönderilmesi vaat edilen büyük radyo ile bir pikap ve uygun bazı dans ve halk türküleri plakları gönderilmesini istemiştir.170 Fakat bunların temin edilip edilmediğine dair bir bilgiye ulaşılamamıştır.