• Sonuç bulunamadı

4.2. İSTANBUL’DA KENTSEL DÖNÜŞÜM

5.1.1. Sarıgöl Mahallesi ve Sarıgöl Kent Konutları

5.1.1.3. Ankete Katılanların Konut ve Mülkiyet Durumu

Uygulanan anketler sonucunda, Sarıgöl Kent Konutlarında ankete katılanların % 61,3’ü ev sahibi, % 38,7’si kiracıdır (Tablo 13). Satın alma yoluyla gelip ev sahibi olan kişiler, eski mahalle sakinlerinin site yaşam şekline uygun davranmamalarından son derece rahatsızlık duymaktadırlar. Kiracı olanların büyük çoğunluğu ise güvenlikli olması, park ve bahçesinin bulunması, konutların ilçe merkezine yakın olması gibi sebeplerden dolayı Sarıgöl Kent Konutlarında oturmayı tercih etmişlerdir.

97

Tablo 13: Konutun Aitlik Durumu Konutun aitlik durumu Frekans %

Ev sahibi 46 61,3

Kira 29 38,7

Toplam 75 100,0

Anket sonuçlarına göre Sarıgöl Kent Konutlarında konut sahibi olma şekli incelendiğinde, ankete katılanların % 45,3’ü kentsel dönüşüm kapsamında anlaşma yaparak konut sahibi olmuştur. Satın alma yoluyla konut sahibi olanların oranı % 16,0 iken, kiracı olanların oranı % 38,7’dir (Tablo 14). Sarıgöl Kent Konutlarına satın alma yoluyla gelip konut edinenler, eski mahalle sakinlerinin site kurallarına uygun davranmamasından ve “Şen Mahalleden” rahatsızlık duymakta, kentsel dönüşüm tamamlanmadan bölgeden ev almanın hatalı bir karar olduğunu belirtmektedir. Eski mahalle sakinleri ise mahalle ortamını özlediklerini sıklıkla ifade etmektedir.

Tablo 14: Konut Sahibi Olma Şekli

Konut sahibi olma şekli Frekans %

Kentsel dönüşüm kapsamında anlaşma yaparak 34 45,3

Satın alma yoluyla 12 16,0

Kiracı 29 38,7

Toplam 75 100,0

Sarıgöl Kent Konutlarında ankete katılanların % 52’si daha önceden Sarıgöl Mahallesinde oturduğunu belirtirken, % 34,7’si Gaziosmanpaşa’nın farklı bir mahallesinde oturduğunu belirtmiştir. Sarıgöl Kent Konutlarında ankete katılanların % 10,7’sinin İstanbul’un farklı bir ilçesinde, % 2,7’sinin ise daha önceden İstanbul dışında ikamet ettiği görülmüştür (Tablo 15). Gaziosmanpaşa’nın başka bir mahallesinden ya da İstanbul’un farklı bir ilçesinden Sarıgöl Kent Konutlarına taşınanların, Sarıgöl Mahallesine ve Gaziosmanpaşa İlçesine yakın yerlerden geldikleri görülmüştür. Bu anlamda eski mahalleye yakınlık konutlara taşınmada etkili olmuştur. İstanbul dışından gelen 2 kişi ise daha önce Edirne ve İzmir illerinde ikamet ettiğini, eğitim ve çalışma amacıyla İstanbul’a geldiklerini ifade etmişlerdir.

Tablo 15: Daha Önce Oturulan Yer Daha önce oturulan yer Frekans %

Sarıgöl Mahallesi 39 52,0

Aynı İlçenin başka bir mahallesi 26 34,7 İstanbul’un farklı bir ilçesi 8 10,7

İstanbul dışı 2 2,7

98

Sarıgöl Kent Konutlarına taşınmadan önceki oturulan konutun türü sorulduğunda; ankete katılanların % 46,7’si müstakil/gecekondu, % 48’i bağımsız apartman ve % 5,3’ü de sitede oturduğu cevabını vermiştir (Tablo 16). Sarıgöl Mahallesinin dönüşümden önceki şartları göz önüne alındığında gecekonduların son derece fazla olduğu bilinmektedir (Foto 11). Eski mahalle sakinlerinin tamamı gecekonduda ya da düşük nitelikli apartmanlarda oturduğunu belirtmiştir. Daha önce site içerisinde oturduğunu söyleyen kişiler ise Sarıgöl Kent Konutlarına satın alma yoluyla taşınan kişilerdir.

Tablo 16: Eski Konutun Türü

Eski yerinizde hangi tür konutta oturuyordunuz? Frekans %

Müstakil/Gecekondu 35 46,7

Bağımsız apartman 36 48,0

Site içerisinde apartman 4 5,3

Toplam 75 100,0

Foto 11: Sarıgöl Mahallesi çok sayıda gecekondudan meydana gelmektedir.

Ankete katılanlara, neden Sarıgöl Kent Konutlarında oturmayı tercih ettiği sorulduğunda, % 48’i daha önce oturduğumuz mahalle olmasından dolayı kentsel dönüşüm kapsamında anlaşma yaparak burada oturmaya devam ettik cevabını vermiştir. Bu kişiler uzun yıllardır Sarıgöl Mahallesinde oturduğu için şartlar değişse bile

99

mahalleden ayrılmak istememişler ya da ayrılmaya imkân bulamamışlardır. Ankete katılanların % 18,7’si mahallenin bulunduğu konumdan dolayı Sarıgöl Kent Konutlarında oturmayı tercih etmiştir. İlçe merkezine yakınlık, İstanbul’un birçok merkezi noktasına kolay ulaşılabilir olması, konutların konumunu cazip kılmaktadır. Ankete katılanların % 12’si iş veya okula yakınlık sebebiyle, % 6,7’si ekonomik duruma uygunluk sebebiyle, % 1,3’ü ise akrabaların ve komşularının burada olması sebebiyle kent konutlarını tercih etmiştir (Tablo 17). % 13,3’ü oluşturan diğer seçeneğinde ise site olması, konutların depreme karşı dayanıklı olması ve güvenilir bir yaşam alanı sağlaması gibi cevaplar ön plana çıkmıştır.

Wirth, Yoğunluk, arsa değerleri, kira bedeli, erişebilirlik, sağlık, saygınlık, estetik ve gürültü, duman, pislik gibi sıkıntıların olmaması, farklı nüfus kesimlerinden insanların kentin değişik alanlarını yerleşim yeri olarak seçmesinde önemli etmenler olduğunu vurgulamaktadır. Ayrıca çalışılan yer ve yapılan işin niteliği, gelir, ırksal ve etnik özellikler, toplumsal statü, gelenekler, alışkanlıklar, zevkler, tercihler ve ön yargılar kentsel nüfusun farklı yerleşim yerlerini seçip dağılmasında belirleyici unsurlardır (Wirth, 1938: 15). Sarıgöl Kent konutlarında da tercih sebebi olarak güvenlik ve erişilebilirlik belirleyici olmaktadır.

Tablo 17: Oturulan Yerin Tercih Sebebi Oturulan yerin tercih edilme sebebi Frekans %

Daha önceki oturulan mahalle olması 36 48,0

Mahallenin bulunduğu konum 14 18,7

Akrabaların/komşuların olması 1 1,3

İş veya okula yakın olması 9 12,0

Ekonomik duruma uygun olması 5 6,7

Diğer 10 13,3

Toplam 75 100,0

Sarıgöl Kent Konutlarında ankete katılanların % 80’i oturdukları konuttan memnun olduğunu belirtmiştir. Konuttan memnuniyetin ana sebebi, konutların yeni ve depreme dayanıklı inşa edildiği düşüncesidir. Ankete katılanların % 20’si ise oturduğu konuttan memnun olmadığını ifade etmiştir. Oturduğu konuttan memnun olmayanlar, konutların küçük olmasından şikayetçilerdir. Teknik değerlendirmede bulunan iki kişi ise binanın sağlam olmadığını, daire içerisinde kullanılan malzemenin kalitesiz olduğunu bu sebeplerden dolayı memnuniyetsizlik yaşadığını belirtmiştir (Tablo 18).

100

Tablo 18: Oturulan Konuttan Memnuniyet Oturulan konuttan memnuniyet Frekans %

Evet 60 80,0

Hayır 15 20,0

Toplam 75 100,0

Ancak oturulan konuttan memnuniyet; eski mahalle sakinlerine, satın alma yoluyla gelenlere ve kiracılara göre farklılaşmaktadır (Tablo 19). Satın alma yoluyla gelen ve kiracı olarak konutlara taşınanlar kendi tercihleri doğrultusunda Sarıgöl Kent Konutlarından konut edindikleri için konuttan memnun olan kişi sayısı yüksektir. Kentsel dönüşüm kapsamında anlaşma yaparak konut sahibi olan kişiler ise konutların küçük olması ve eski alışkanlıklarını sürdürememelerinden dolayı (halı silkeleme, kapı önünde oturma) memnuniyetsizlik belirtmektedirler.

Tablo 19: Konut Sahibi Olma Şekline Göre Konuttan Memnuniyet Durumu

Ev sahibi iseniz nasıl konut sahibi oldunuz?

Oturduğunuz konuttan memnun musunuz? Toplam Evet Hayır Kentsel dönüşüm kapsamında anlaşma yaparak 27 7 34

Satın alma yoluyla 10 2 12

Kiracı 23 6 29

Toplam 60 15 75

Sarıgöl Kent Konutlarında ankete katılanların % 48’i belediye, eğitim ve sağlık hizmetlerinden kısmen yararlanabildiğini, % 28’i hiç yararlanamadığını, % 24’ü ise belediye ve kamu hizmetlerinden yeterince yararlanabildiğini belirtmiştir (Tablo 20). Sonuçlara göre, Sarıgöl Kent Konutları çevresinde belediye ve kamu hizmetlerinin yetersiz kaldığı değerlendirilmektedir. Site içerisinde ve yakınında okul ve sağlık ocağı bulunmaması bu sonucun ortaya çıkmasında etkili olmuştur. Kentsel dönüşüm projesi kapsamında 1. ve 2. etapların arasında kalan bölgeye TOKİ tarafından okul yapılması planlanmaktadır. Ancak okul inşaatlarına henüz başlanmamıştır. Belediye, eğitim ve sağlık hizmetlerini yeterli bulan kişiler ise özellikle belediyenin yaşlılara yönelik olarak verdiği evde bakım hizmetlerinin iyi olduğunu ifade etmişlerdir. Ayrıca kentsel

101

dönüşüm konutlarının tamamlanması ile birlikte peyzaj ve yol düzenlemeleri, çöplerin düzenli toplanması gibi belediye hizmetlerinde artış sağlandığı gözlemlenmiştir.

Tablo 20: Belediye, Eğitim, Sağlık Hizmetlerine Bakış Belediye, eğitim, sağlık hizmetlerinden

yeterince yararlanıyor musunuz?

Frekans %

Evet 18 24,0

Hayır 21 28,0

Kısmen 36 48,0

Toplam 75 100,0