Ankara İmalat Sanayinin Türkiye İmalat Sanayi İçerisindeki Yeri

Bu alt bölümde seçilmiş parametreler çerçevesinde, Ankara imalat sanayinin Türkiye imalat sanayi içerisindeki payları incelenerek, Ankara imalat sanayinin göreli imalat sanayi profilinin ortaya konması hedeflenmektedir.

1.1.3.1. Çalışan Sayısı

Sektörel düzeyde Ankara imalat sanayinin Türkiye imalat sanayi istihdamı içerisindeki paylarını gösteren Tablo 6 incelendiğinde, Ankara’nın Türkiye imalat sanayi istihdam payının %5’ler düzeyinde olduğu görülmektedir. Buna göre 2003 yılında Ankara’nın Türkiye imalat sanayi içerisinde %5.5 olan istihdam payı, zaman içerisinde ılımlı bir artışla 2008 yılında %5.8 oranına yükselmiştir. Ankara imalat sanayinde istihdam payı göstergesine göre öne çıkan sektörlerin başında tıbbi aletler; hassas ve optik aletler ile saat imalatı ile radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatı sektörleri gelmektedir. 2003 yılında tıbbi aletler; hassas ve optik aletler sektörünün Türkiye imalat sanayi istihdamı içerisinde %16.9 olan istihdam payı,

2008 yılında %19.9 gibi görece yüksek bir oranda gerçekleşmiştir. Çalışan sayısı göstergesine göre Ankara imalat sanayinde öne çıkan diğer sektörler ise şunlardır: Basım ve yayım; plak, kaset ve benzeri kayıtlı medyanın çoğaltılması; makine ve teçhizatı hariç; fabrikasyon metal ürünleri imalatı ve başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizatı imalatı sektörleridir.

Tablo 6: Ankara İmalat Sanayinde Çalışanların Türkiye İmalat Sanayi İçerisindeki Payı (%)

2003 2004 2006 2007 2008

28 Makine ve teçhizatı hariç; fabrikasyon metal ürünleri imalatı 10.0 11.2 9.1 10.1 11.1

29 Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizatı imalatı 12.1 10.6 11.4 9.5 10.9

30 Büro makineleri ve bilgisayar imalatı gv gv 7.1 12.7 9.2

31 Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli makine ve cihazların imalatı 7.6 6.9 6.6 6.8 5.7 32 Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatı 19.3 16.5 13.9 21.7 19.9

33 Tıbbi aletler; hassas ve optik aletler ile saat imalatı 16.9 22.3 20.1 23.6 37.8

34 Motorlu kara taşıtı, römork ve yarı römork imalatı 4.6 4.2 4.2 3.4 2.8

35 Diğer ulaşım araçlarının imalatı gv gv gv gv gv

36 Mobilya imalatı; başka terde sınıflandırılmamış diğer imalatlar 11.2 12.2 11.3 10.8 116

37 Geri dönüşüm gv gv gv gv gv

Kaynak:TÜİK veri tabanından hareketle hesaplandı

1.1.3.2. İşyeri Sayısı

Ankara’da imalat sanayinde faaliyet gösteren işyerlerinin Türkiye imalat sanayi içerisindeki paylarını gösteren Tablo 7 incelendiğinde, 2003 yılında %7 olan Ankara’nın işyeri imalat sanayi işyeri payının zaman içerisinde azalma eğilimine girdiği ve 2008 yılında 2003 yılına göre 0.9 puan aşınarak %6.1 oranında gerçekleştiği görülmektedir.

Tablo 7: Ankara'da İmalat Sanayi İşyerlerinin Türkiye İçerisindeki Yeri (%)

31 Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli makine ve cihazların imalatı 0.2 0.1 0.1 0.2 0.1 32 Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatı 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0

İşyeri sayısı göstergesine göre Ankara’da öne çıkan en temel sektörün mobilya imalatı; başka yerde sınıflandırılmamış diğer imalatlar sektörü olduğu görülmektedir. Buna göre 2003 yılında söz konusu sektörde Ankara’nın işyeri payı %2.3 oranında gerçekleşirken, zamanla Ankara’nın işyeri payı azalmış ve 2008 yılında %1.5 oranına gerilemiştir. Bu sektör dışında Ankara imalat sanayinde hiçbir sektörün Türkiye imalat sanayi işyeri içerisindeki payı %1’in üzerinde (2008 yılındaki Makine ve teçhizatı hariç; fabrikasyon metal ürünleri imalatı) gerçekleşmemiştir. 2008 verilerine göre Ankara’nın Türkiye imalat sanayi işyeri payı görece yüksek gerçekleşen sektörleri şunlardır: Makine ve teçhizatı hariç; fabrikasyon metal ürünleri imalatı; Giyim eşyası imalatı; kürkün işlenmesi ve boyanması; Basım ve yayım; plak, kaset ve benzeri kayıtlı medyanın çoğaltılması ve başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizatı imalatı.

1.1.3.3. Ciro Değeri

Fatura edilmiş mal ve hizmet satışlarının toplamı olarak tanımlanan ciro değerine göre 2003 yılında Ankara imalat sanayinin Türkiye imalat sanayi içerisinde %4.4 olan ciro payı, zamanla artarak 2008 yılında %4.9 oranına yükselmiştir. Ciro değeri göstergesine göre Ankara imalat sanayinin ciro payı en yüksek sektörlerinin başında tıbbi aletler; hassas ve optik aletler ile saat imalatı gelmektedir. Söz konusu sektörün 2003 yılında %28.4 olan Türkiye imalat sanayi

ifadeyle, söz konusu sektörde yaratılan ciro değerinin 1/3’den daha fazlasını tek başına Ankara tarafından yarattığı görülmektedir. Söz konusu sektör dışında ciro payı yüksek diğer sektörler şunlardır: Basım ve yayım; plak, kaset ve benzeri kayıtlı medyanın çoğaltılması; Makine ve teçhizatı hariç; fabrikasyon metal ürünleri imalatı ve başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizatı imalatı.

Tablo 8: Ankara İmalat Sanayinde Sektörel Ciro Değerlerinin Türkiye İçerisindeki Payları(%)

2003 2004 2006 2007 2008

28 Makine ve teçhizatı hariç; fabrikasyon metal ürünleri imalatı 11.8 11.3 13.8 12.5 15.3 29 Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizatı imalatı 14.4 11.4 11.3 10.6 12.6

30 Büro makineleri ve bilgisayar imalatı gv gv 3.7 gv gv

31 Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli makine ve cihazların imalatı 5.2 8.5 5.4 4.6 5.7 32 Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatı ^{gv gv 7.6 12.9 12.3} 33 Tıbbi aletler; hassas ve optik aletler ile saat imalatı 28.4 31.2 28.5 28.9 35.4 34 Motorlu kara taşıtı, römork ve yarı römork imalatı gv 3.1 1.9 1.9 1.7

35 Diğer ulaşım araçlarının imalatı gv gv gv gv 4.4

36 Mobilya imalatı; başka terde sınıflandırılmamış diğer imalatlar 5.8 6.3 6.5 6.1 6.9

37 Geri dönüşüm gv gv gv gv gv

Kaynak ve Notlar: TÜİK. Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri. 5249 sayılı karar gereği gizlilik ilkesine göre özel kesime ait bir veya iki girişime ait veya üç ve daha fazla girişime ilişkin bilgiler verilmemiş ve Tabloda bunlar gv olarak gösterilmiştir.

1.1.3.4. Maaş ve Ücretler

Sektörel ve toplam olarak Ankara’da faaliyette bulunan tesislerin ödedikleri maaş ve ücretlerin Türkiye imalat sanayinde ödenen maaş ve ücretler içerisindeki paylarını gösteren Tablo 9 incelendiğinde, Ankara’da ödenen maaş ve ücretlerin Türkiye imalat sanayi içerisindeki payının

%6’lar düzeyinde gerçekleştiği görülmektedir. Ankara’da ödenen maaş ve ücretlerin Türkiye payı göstergesine göre öne çıkan sektörlerin başında tıbbi aletler; hassas ve optik aletler ile saat imalatı sektörü ve radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatı sektörleri ilk sırada gelmekte, bu sektörleri basım ve yayım; plak, kaset ve benzeri kayıtlı medyanın çoğaltılması, başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizatı imalatı gibi sektörler izlemektedir.

Tablo 9: Ankara’da Maaş ve Ücretlerin Türkiye İmalat Sanayi İçerisindeki Payı (%)

28 Makine ve teçhizatı hariç; fabrikasyon metal ürünleri imalatı 10.2 10.9 9.8 11.6 12.7 29 Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizatı imalatı 19.9 15.4 15.3 13.3 15.7

30 Büro makineleri ve bilgisayar imalatı 6.3 11.2 12.8

31 Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli makine ve cihazların imalatı 7.4 6.2 7.2 6.1 4.9

32 Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatı 29.4 33.5 30.5

33 Tıbbi aletler; hassas ve optik aletler ile saat imalatı 19.4 29.7 28.3 27.7 38.5

34 Motorlu kara taşıtı, römork ve yarı römork imalatı 3.4 5.1 4.1 3.1 3.0

35 Diğer ulaşım araçlarının imalatı 15.6

36 Mobilya imalatı; başka terde sınıflandırılmamış diğer imalatlar 8.3 9.7 10.3 10.0 11.4

37 Geri dönüşüm 5.5

Kaynak: TÜİK veri tabanından hareketle hesaplanmıştır.

1.1.4. Türkiye ve Ankara İmalat Sanayinin Teknolojik Yapısı: Karşılaştırmalı Sektörel