3. KURAMSAL VE KAVRAMSAL ÇERÇEVE
3.2. KATILIM BANKALARINDA BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ
3.2.2 Katılım Bankalarında Bireysel Emeklilik Sistemi
3.2.2.8 Katılım Bankalarına Uygun BES Yatırım Fonları
3.2.2.8.5 Anadolu Hayat Emeklilik Gelir Amaçlı Alternatif Esnek Emeklilik Yatırım
Kaynak : http://www.vakifemeklilik.com.tr/BireyselEmeklilikGAGESEYF.php
3.2.2.8.5 Anadolu Hayat Emeklilik Gelir Amaçlı Alternatif Esnek Emeklilik Yatırım Fonu
Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. tarafından 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’nun 15 inci maddesine dayanılarak emeklilik sözleşmesi çerçevesinde alınan ve katılımcılar adına bireysel emeklilik hesaplarında izlenen katkıların, riskin dağıtılması ve inançlı mülkiyet esaslarına göre işletilmesi amacıyla Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. Gelir Amaçlı Alternatif Esnek Emeklilik Yatırım Fonu kurulmuştur.
Fon portföyünün tamamı değişen piyasa koşullarına göre borsaya kote olan “kamu tarafından ihraç edilen gelire endeksli borçlanma senetleri (GES)”, “kamu
tarafından ihraç edilecek her türlü varlığa dayalı menkul kıymetler” ile “katılım bankası hesapları” ve “İMKB’de işlem gören, alkol ve tütün üretimi yapan sanayi kuruluşları ile faizle borç veren finans kuruluşları haricinde kalan şirket hisse senetlerinden” oluşturulmaktadır. Yurt dışında ihraç edilmiş, faiz içermeyen kamu ve özel sektör borçlanma araçlarına “yatırım yapılabilir kredi derecesi” (S&P BBB Notu ve diğerleri için muadili) bulunmak koşuluyla yatırım yapılmaktadır. Bu fon faiz geliri elde etmeyi amaçlamamaktadır.
Fon portföyüne riskten korunma veya yatırım amacıyla döviz, kıymetli madenler, finansal göstergeler ve sermaye piyasası araçları üzerinden düzenlenmiş opsiyon sözleşmeleri, varantlar, forward, finansal vadeli işlemler ve vadeli işlemlere dayalı opsiyon sözleşmeleri dahil edilebilir. Fon portföyünde varlık dağılımları hisse senedi yatırımları dahil portföy yöneticisinin beklentileri ve iç tüzük kısıtları doğrultusunda dinamik olarak belirlenmektedir. Ayrıca fonun karşılaştırma ölçütü de bulunmamaktadır
(http://www.anadoluhayat.com.tr/bireysel_urunler/bireysel_emeklilik/emeklilik_yatirim _fonlarimiz/fon_bilgileri/alternatif_kazanc_fonu.aspx, 01.02.2011).
Fon portföyü ağırlıklı olarak T.C Hazine Müsteşarlığı tarafından ihraç edilen Gelire Endeksli Senetler, kamu tarafından ihraç edilecek her türlü varlığa dayalı menkul kıymetler ve “İMKB’de işlem gören, alkol ve tütün üretimi yapan sanayi kuruluşları ile faizle borç veren finans kuruluşları haricinde kalan şirket hisse senetlerinden” oluşmaktadır. Fon yönetiminde enflasyon ve piyasa riski taşınmaktadır. Enflasyon oranları ve hisse senedi piyasasındaki değişimler, fonun getirisini etkilemektedir. Fon, kamu ve özel sektör borçlanma araçları ile hisse senetlerine yatırım yapabilmesine bağlı olarak kredi ve likidite riski taşımaktadır. Fon yönetiminde risklerden korunmak amacıyla çeşitlendirme yapılmakta, riskler dağıtılarak asgariye indirilmektedir.
Fon değişen piyasa koşullarına göre T.C Hazine Müsteşarlığı tarafından ihraç edilen Gelire Endeksli Senetler, kamu tarafından ihraç edilecek her türlü varlığa dayalı menkul kıymetler ve İMKB’de işlem gören, alkol ve tütün üretimi yapan sanayi kuruluşları ile faizle borç veren finans kuruluşları haricinde kalan şirket hisse
senetlerinden oluşmaktadır. Portföy faiz kazancı elde etmeyi amaçlamamaktadır. Portföy değişen piyasa koşullarına göre aktif olarak yönetilmektedir. Bu nedenle faiz getirisi kazanmak istemeyen dengeli risk profilindeki yatırımcılar tarafından tercih edilmektedir.
Fonun yatırım kısıtları içinde yer alan TL ve döviz cinsi vadesiz mevduat hesapları, yatırım amaçlı kullanılmayacak olup, fonun yatırım yapacağı para ve sermaye piyasası araçlarının piyasada mevcut olmaması, günlük büyük miktarlarda para giriş ve çıkışlarının oluşması ve acil nakit ihtiyaçları gibi günlük operasyonlardan kaynaklanan zaruri hallerde kullanılacak olup süreklilik arz etmeyecektir.
Fon bir sözleşme çerçevesinde ve Takasbank nezdinde olmak koşuluyla, herhangi bir anda fon varlıklarının %50’si tutarındaki para ve sermaye piyasası araçlarını ödünç verebilir veya fon varlıklarının %10’unu aşmamak üzere ödünç alabilir ve bu oranla sınırlı olmak üzere açığa satış işlemi yapabilir. Ödünç verme ve alma işlemi en fazla doksan iş günü süreyle yapılır. Fon portföyünden ödünç verme işlemi, ödünç verilen para ve sermaye piyasası araçlarının en az %100’ü karşılığında nakit veya devlet iç borçlanma senetlerinden oluşabilecek teminatın fon adına Takasbank’ta bloke edilmesi şartıyla yapılabilir. Teminat tutarının ödünç verilen para ve sermaye piyasası araçlarının piyasa değerinin %80’inin altına düşmesi halinde portföy yöneticisi teminatın tamamlanmasını ister. Fonun taraf olduğu ödünç verme ve alma sözleşmelerine, fon lehine tek taraflı olarak sözleşmenin fesih edilebileceğine ilişkin bir hükmün konulması mecburidir.
Tablo 11: Anadolu Hayat Emeklilik Gelir Amaçlı Alternatif Esnek Emeklilik Yatırım Fonu Kısıtları
FONUN YATIRIM KISITLARI
YATIRIMI ARACI En Az % En Çok %
Türk Hisse Senetleri 0 100
Kamu Borçlanma Senetleri 0 100
Türk Özel Sektör Borçlanma Senetleri 0 100
Yabancı Kamu ve Özel Sektör Borçlanma Senetleri 0 100
Katılma Hesabı (TL) 0 20
Vadesiz Mevduat (TL) 0 20
Katılma Hesabı (Döviz) 0 20
Vadesiz Mevduat (Döviz) 0 20
Altın ve Kıymetli Madenlere Dayalı Sermaye Piyasası Araçları
0 100
Gayrimenkule Dayalı Sermaye Piyasası Araçları 0 100
Varant 0 15
Kaynak:http://www.anadoluhayat.com.tr/bireysel_urunler/bireysel_emeklilik/emeklilik _yatirim_fonlarimiz/raporlar_bultenler.aspx
Bireysel emeklilik sisteminde katkı payları ücretlilerde yıllık ücretin, serbest meslek mensuplarında ise yıllık gelirin %10’unu ve asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak üzere gelir vergisi matrahından indirilir.
Tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından;
a) On yıl süreyle prim, aidat veya katkı payı ödemeden ayrılanlara yapılan ödemeler %15,
b) On yıl süreyle katkı payı ödemiş olmakla birlikte bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkı kazanmadan ayrılanlar ile diğer sandık ve sigortalardan on yıl süreyle prim veya aidat ödeyenlere ve vefat, malûliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemeler %10,
c) Bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat, malûliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemeler % 5, oranında stopaja tabi olmaktadır.
Yeni sistemde stopaj kesintisi birikimlerin toplamı üzerinden değil, sadece getirisi üzerinden yapılacaktır. 29 Ağustos 2012'den itibaren geçerli olmak üzere stopaj kesintisi, 10 yıldan az süreyle katkı payı ödeyerek ayrılanlar için getiri üzerinden %15, 10 yıl süreyle katkı payı ödemiş olmakla birlikte emeklilik hakkı kazanmadan ayrılanlar için getiri üzerinden %10, emeklilik hakkı kazananlar ile sistemden vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlar için de getiri üzerinden %5 olacaktır.
Hazine Müsteşarlığı’nca onaylanan emeklilik planına dahil olmak isteyen katılımcının; gelir düzeyi, emeklilik dönemindeki gelir beklentileri ve yatırım tercihleri yönünde önce Risk Getiri Profili Formu doldurularak risk alma eğilimi belirlenmektedir. Katılımcı, Anadolu Hayat Emeklilik’ in tavsiyeleri ışığında plan ve planın içerisindeki hangi fon dağılım seçeneğini tercih ettiğini belirtir ve Emeklilik Sözleşmesi Teklif Formunu doldurur.
Asgari katkı payı tutarı, her yıl başında TUİK tarafından açıklanan en son (Kasım sonu itibariyle) yıllık uçtan uca (son on iki aylık) TÜFE artış oranında artırılır ve en yakın 1 TL’nin katına yuvarlanır. Yeni asgari katkı payı tutarı Ocak ayından itibaren yürürlüğe alınır. Asgari katkı payının altında yapılan ödemeler katılımcının tercih etmiş olduğu fon dağılım oranlarıyla yatırıma yönlendirilir.
Katılımcı, birikimlerinin ve/veya katkı payının dağılım oranlarına ilişkin olarak yılda en fazla altı kez değişiklik talebinde bulunabilir. Katılımcı dahil olduğu emeklilik planından ayrılma talebini yazılı olarak Şirkete yapmak zorundadır. Katılımcının talebi üzerine Bireysel Emeklilik Hesabındaki mevcut fonlar için satış talimatları verilir. Tüm fonların satışlarının gerçekleştiği tarih itibariyle katılımcının Bireysel Emeklilik Hesabı tamamen nakde dönüşür ve birikim tutarı T.C. İş Bankası A.Ş. Şubelerinden, Anadolu Hayat Emeklilik Genel Müdürlük veya Bölge Müdürlüklerinden ödenir.
Hazine Müsteşarlığı’nca onaylanacak emeklilik planında yer verilecek giriş aidatı yatırımcıdan tahsil edilir. Hazine Müsteşarlığı’nca onaylanacak emeklilik planında yer verilecek yönetim gideri kesintisi yatırımcıdan tahsil edilir. Fon’dan, Fon’un net varlık değeri üzerinden hesaplanan günlük yüzbindebeşbuçuk oranında (100.000 TL için 5,5 TL), yıllık %2,03 oranında fon işletim gideri kesintisi yapılır. Bu gider fon malvarlığından karşılanmakta olduğundan, fonun getirisini azaltıcı bir etki yapmaktadır (Anadolu Hayat Emeklilik alternatif esnek emeklilik yatırım fonu tanıtım formu, 2010).