8. Hastanelerde Süreçler ve Yönetim Bilgi Sistemleri
8.1. Tıbbi Süreçler
8.1.3. Klinik Süreçler
8.1.3.2. Ameliyathane İşlemleri
Bir hastanın ameliyat yapıldığı yere ameliyathane denilmektedir. 155 Ameliyathanelerin
yönetimi, hizmete devamlı hazır bulundurulması, alet ve malzemenin sağlanması, bakım, onarım ihtiyaçlarının saptanarak yaptırılmak üzere ilgililere bildirilmesi ve burada çalışan personelin yönetimi ve eğitimlerinin yapılması ile genel cerrahi uzmanı görevli olup, bu hususlarda
baştabipliğe karşı doğrudan sorumludur. 156
Aşağıdaki diyagramda bir hastanede işleyen ameliyathane süreci tanımlanmıştır.
Doktor hastanın tıbbi seyrine göre ameliyat kararı verir. Bunun için hangi tarih, saat kaçta, hangi ekip ile ameliyatı yapacağını kararlaştırır ve sistemde planlamasını yapar.
Ameliyat öncesi hasta veya yakını bilgilendirilir ve hastanın aydınlatılmış onamı alınır. Bilgilendirme sonucunda hasta ameliyat olmak istemeyebilir bu durumda ameliyat işlemleri gerçekleştirilmez.
Ameliyat kararı verilir ise genel anestezi yapılması durumunda anestezi işlemleri gerçekleştirilir. Ameliyat öncesi post-op. Hemşirelik hizmetleri verilir ve ameliyat gerçekleştirilir.
Ameliyat sonrasında aşağıdaki işlemler gerçekleştirilebilir.
Hastaya genel anestezi uygulandı ise ameliyat sonrası hasta uyanma odasına götürülür.
Ameliyat sonucuna göre hasta yoğun bakım ünitesinde tedavisine devam edebilir.
Ameliyat sonucunda hasta ex olabilir.
Ameliyat sonrasında yukarıdaki durumlar olmaz ise hasta servise götürülür ve burada hemşirelik hizmetleri ile tedavisi devam ettirilir.
155 http://tr.wikipedia.org/wiki/Ameliyat
156Yataklı Tedavi Kurumlar Yönetmeliği (Madde 16)
Başlangıç
Ameliyat kararı
Doktor hangi tarihte saat kaçta hangi ekiple ne ameliyatı yapacağına karar verir.
Hastanın bilgilendirilmesi, aydınlatılmış onamını
alınması
Hastanın onayı alındı
mı? Hayır Ameliyat yapılmaz
Süreç sonlandırılır
Evet
Ameliyathane planlaması yapılır Hemşire veya sekreter ameliyathene
planlaması yapar.Not:Ameliyat ekibinin iş listesinde ameliyat bilgileri (tarih-saat-ne ameliyatı yapılacağı) görüntülenir.
Genel Anestezi
yapılacak mı? Evet Anestezi işlemleri
Hayır
Hemşirelik hizmetleri verilir
Ameliyat yapılır
Ameliyat öncesi hastaya pre-op hemşirelik hizmetleri verilir.hasta yıkanır, traş edilir ,sıvı alımı kontrol edilir.
Ameliyat sonrası ameliyat ve anestezi
formu doldurulur
Hasta uyanma
odasına mı gidecek? Evet Hasta uyanma odasına gönderilir.
Hayır
Hasta yoğun bakıma
mı gidecek? Evet Yoğun bakım işlemleri
Hayır
Hasta ex mi oldu? Evet Ex işlemleri
Hayır
Hasta servise gönderilir
Hemşirelik hizmetleri verilir
Ameliyat sonrası hastaya post -op hemşirelik hizmetleri verilir.
Ameliyat raporu yazılır
Süreç sonlandırılır
Şekil 4.12 Ameliyathane Süreci 126
Ameliyathane işlemlerine ait sistemde aşağıdaki fonksiyonlar olmalıdır.
1. Sistemdeki herhangi bir terminalden yapılan ameliyat randevu isteği kaydedilmeli ve randevu onayı, isteyen kişi tarafından bu modülde izlenebilmelidir.
2. Doğumhane, Anestezi birimlerinde ve Uyanma Odalarında kullanılabilecek şekilde tasarlanmış olmalı, ameliyathane defterine ilişkin bilgiler tutulmalıdır. Ameliyata kimlerin katıldığı (cerrah, anestezist, hemşire, teknisyen,vb.) bilgisi de kaydedilmelidir.
3. Ameliyathanede yapılan işlemler, klinik ve poliklinik modüllerinde olduğu gibi hastanın dosyasına/faturasına işlenebilmelidir. Hizmetlerin ve kullanılan malzemelerin, giriş/çıkış/stok/istek işlemleri yapılabilmelidir.
4. Ameliyathanelerin randevu isteklerinin görüntülenerek düzenlenmesi sağlanmalıdır.
5. Detaylı ameliyat ücretinin otomatik olarak hastanın mali faturalarına aktarılması sağlanmalıdır. 6. Ameliyathane odalarının, anestezinin, hemşirelerin ve destek personelin çalışma programını
oluşturmalıdır. Personelin nöbet çizelgesi oluşturulabilmelidir.
7. Ameliyatı yapan operatör, yapılan ameliyatı kodlu listeden seçerek kaydedebilmelidir. 8. Ameliyatta kullanılan malzemeler listeden seçilerek hasta hizmetlerine eklenmelidir. 9. Ameliyathane ekipmanlarını izlemeyi sağlamalıdır.
10. Hastalık kodlarına, gruplarına ya da kullanıcının tanımladığı alanlara göre sorgulamaları yapmalıdır. Anestezi öncesi, anestezi esnasında ve sonrasında hasta takibi yapmalıdır.
11. Uygulanan işlemler, malzemeler, setler ve paket listeler görüntülenmelidir.
12. Hastanın ameliyathaneye girme ve çıkma zamanları izlenmeli, erteleme ve ameliyathanede bekleme zamanlarını kaydetmek ve sorgulamak mümkün olmalıdır.
13. Anestezi türü, bölüm ya da tanımlanan kriterlerde ameliyat listesi oluşturmalıdır.
8.1.3.2.1.
Anestezi İşlemleri
Aşağıdaki diyagramda bir hastanede işleyen anestezi süreci tanımlanmıştır.
Ameliyat kararı ile anestezi doktoru bilgilendirilir. Anestezi doktoru hastayı muayene ettikten sonra ameliyat öncesinde tetkik talebinde veya konsültasyon talebinde bulunabilir.
Muayene veya tetkik sonucuna göre anestezi doktoru ameliyat yapılmasını uygun bulmayabilir. Bu durumda ameliyat işlemleri iptal edilir. Anestezi doktoru ameliyat yapılmasında hastanın sağlığı yönünde bir sakınca görmez ise ameliyat yapılır.
Başlangıç
Anestezi doktoru hastayı muayene eder
Tetkik yapılacak mı? Evet Tetkik işlemleri
Hayır Konsültasyon istemi var mı? Evet Primer doktor bilgilendirilir Konsültasyon işlemleri
Sonuca göre hastanın narkoza girmesi sakıncalıysa ameliyat iptal edilir. Hayır Ameliyat iptal edilecek mi? Hayır Ameliyat işlemleri Süreç sonlandırılır Evet
Şekil 4.13 Anestezi Süreci 128
Anestezi işlemlerine ait sistemde aşağıdaki fonksiyonlar olmalıdır.
1. Farklı birimlerden yapılan anestezi talepleri anestezi doktorları tarafından sistemden takip edilebilmelidir.
2. Anestezi doktoru hastaya yapılan tüm işlemleri ve anestezi sonucunu sisteme kayıt etmelidir. 3. Anestezi doktoru tarafından yapılan işlemler primer doktoru tarafından kontrol edilebilmelidir.
8.1.3.2.2.
Uyandırma Salonları
Ameliyat sonrası hastaların servise nakledilmeden önce uyanmaları ve kısa süreli cerrahi komplikasyonların düzeltilmesi için en fazla 24 saat kaldıkları yataklı bakım üniteleridir.
Burada yeterli cihaz ve malzeme ile 24 saat sürekli hizmet görecek şekilde hemşire ve gerekli personel bulundurulur. Ünitenin yönetim ve tıbbi bakım hizmetlerinden anesteziyoloji uzmanı, yoksa ameliyathane sorumlusu olan genel cerrah sorumludur. Bu sorumlu gerekli hallerde ameliyatı yapan uzman ile işbirliği yapar.
Bu hizmet, kurumun personel, araç, gereç imkanları ve fizik yapısı elvermediği takdirde yoğun bakım ünitesi ile bir arada yürütülür. 157