• Sonuç bulunamadı

2. ĠNġAAT SEKTÖRÜNDE ALT YÜKLENĠCĠLĠK UYGULAMALARI

2.2 ĠnĢaat Sektöründe Alt Yüklenicilik Uygulamaları

2.2.2. Alt yüklenicilik uygulama avantajları

Ohnuma ve diğ. (2000) tarafından yapılan çalıĢmaya göre alt yüklenici kullanıldığında elde edilen avantajlardan bazıları:

 Esneklik sağlar: Esneklik Ģirketin piyasadaki değiĢikliklere yanıt verme yeteneği olarak tanımlanabilir. ĠĢgücünün alt yükleniciye verilmesi ana yüklenicinin hacminin iĢlevsel esnekliğini (iĢçilerin görevleri, sayısı) ve mali

 Verimliliği artırır: Genel anlamda alt yüklenicilik hizmeti veren ekipler belirli iĢlerde uzmanlaĢtığı için onlar Ģirketin kendi iĢ gücü ile karĢılaĢtırıldığında daha büyük bir verimlilik sağlarlar. Bu muhtemelen iĢ organizasyonu yöntemleri kullanmanın yanı sıra tekrarlamanın, öğrenmenin ve konsantrasyonun etkilerinden dolayı olmaktadır.

 Ürünün kalitesini iyileĢtirir: Eğer vasıflı iĢçiler kullanılırsa, çalıĢanın sahip olduğu uzmanlık alanları daha kaliteli ürünler üretilmesini sağlar. Ancak alt yüklenicilik düĢük kaliteli ürünlerin üretilmesine neden olabilecek kontrol ve koordinasyon sorunlarına neden olmaktadır. Diğer taraftan ürünlerin kalitesinin sözleĢmenin ana tarafının yeterliliğinden etkilenmediğini ve özelikle alt yüklenicinin performansına bakıldığını ileri sürülmektedir.

 ĠĢgücünün eliminasyonu ve ekipman bakımı: Günümüzde tüm üretim ekibine hizmetler vermek için yeterli iĢ olanaklarına sahip olan Ģirketlerin sayısı azdır.

 Maliyet kontrolünde kolaylık: Sabit fiyat sözleĢmeleriyle alt yüklenicilerin kullanılması maliyet denetimini kolaylaĢtırmakta ve imalatçının denetim yükümlülüğünü azaltmaktadır.

 Gecikmelerin azaltılması: Alt yüklenici iĢgücüyle yapılan verimli hizmetler daha fazla olduğu için, eğer görevler iyi programlanmıĢ ve planlanmıĢsa ve diğer dıĢ faktörler doğrudan devreye girmezse doğal bir sonuç olarak gecikmelerde bir azalma meydana gelir.

 Alt yükleniciliğin baĢka bir avantajı üretim süreci dıĢında diğer faaliyetler üzerinde de yoğunlaĢma imkânının olmasıdır. Bu prosedür üretim sürecini daha esnek yapar, çeĢitliliğin yoğunlaĢmasına adapte olma yeteneğine sahiptir ve piyasadaki belirsizliklere daha iyi reaksiyon gösterir.

Choudhry ve diğ. (2012) tarafından yapılan çalıĢmaya göre alt yüklenici kullanıldığında elde edilen avantajlar:

 Alt Yüklenicilik, firmaların istihdam etmeleri gereken iĢçilerin sayısını en aza indirmelerine ve bu yolla bir avantaj elde etmelerine olanak sağlar.

 Gecikmeler veya ekstra iĢ gücü gereksinimleri dolayısıyla neden olunan ilave maliyetlerin tahmininde yapılan hatalar alt yüklenici tarafından üstlenildiği için, alt yüklenicilik iĢi vasıtasıyla ana yüklenicilerin riskleri azalmıĢ olur.

 Ayrıca Ģirketler için uzmanlaĢmıĢ tesislere ve ekipmana sahip olmak, onları iĢletmek, kontrol etmek ve bakımını yapmak, onlar tipik bir projede genel olarak sınırlı ölçüde kullanıldığı için, olanaksızdır. Bu emsalsiz beceriler nedeniyle alt yükleniciler uzmanlık gerektiren iĢlerini daha etkin bir Ģekilde ve ana yüklenicilere nazaran daha düĢük bir maliyetle ifa edebilirler.

Mbachu, (2008) tarafından yapılan çalıĢmaya göre alt yüklenici kullanıldığında elde edilen avantajlar:

 Alt yükleniciler kendi alanlarında “uzman” olarak kabul edildikleri için beklenen yüksek iĢ kalitesi ana yükleniciyi rahatlatmaktadır.

 Ana yüklenicinin kârı ve maliyetleri alt yüklenicilerin kotasyonları vasıtasıyla sözleĢmenin baĢlangıcından itibaren bilinmektedir.

 Ana yüklenici yeniden konuĢlanmanın, alt yüklenicilerin iĢçilerini kiralamanın ve iĢten çıkarmanın onlara yüklediği sorumluluklarını devretmektedirler.

 Nakit akıĢ sorunları ve projenin finansman problemleri tamamen alt yükleniciler tarafından halledilmektedir.

 Ana yüklenicinin denetim, ofis personeli, konaklama ve benzeri Ģekilde ortaya çıkan genel harcamaları, güvenilir alt yüklenicilerle çalıĢılırken, önemli ölçüde azaltılabilir.

 Eğer her hangi bir nedenden veya baĢka her hangi bir faaliyetten dolayı baĢarısızlık meydana gelirse, alt yüklenici pek çok olayda ana yüklenicinin riskini en aza indirebilir.

Kasapoğlu, (2004) tarafından yapılan çalıĢmada alt yüklenici kullanımının getirdiği yararlar:

 Ana yüklenici firmaya esneklik getirir: Alt yüklenici kullanma, ana yükleniciye kararlarında belli bir esneklik getirir. Sürekli bünyesinde çalıĢacak uzman iĢçi ve makineyi tutup, daha fazlasına olan ihtiyacını alt yükleniciden sağlayarak, karĢılaĢacağı belirsizlikleri bir ölçüde denetim altına almıĢ olur. Burada önemli olan alt yükleniciler tarafından da risklerin paylaĢılmasıdır. Ayrıca alt yüklenici kullanımı genel masrafları dengeleyerek belli düzeyde tutulmasını sağlar.

 Farklı coğrafi bölgelerde iĢ yapabilme olanağı sağlar: ĠnĢaat sektörü hareketlilik özelliği ile kentler ve uluslararası düzeyde iĢ yapabilme olanağına sahiptir. Çok farklı iĢ grupları biraraya gelerek bir inĢaat projesini gerçekleĢtirmektedir. BaĢka bir kent ya da ülkede inĢaat yapıldığı taktirde; bu iĢ gruplarının barındırılması, makine kaynak gereksinimlerinin sağlanması gibi sorunlarla karĢı karĢıya kalınır. KuruluĢ makinelerinin nakledilmesi, makine parkı kurulması, ya da makinelerin kiralanarak elde edilmesi, iĢçilerin barındırılması amacıyla ek maliyetlerin karĢılanması gerekecektir. Bunun yanı sıra ana yüklenici firma bu sorumlulukları yüklenmesiyle birlikte bunlara çözüm arayarak da zaman kaybına uğrayacaktır. GeniĢleyen sorumluluk alanı, ana yükleniciyi yeni denetim ve örgütleme sorunları ile de karĢı karĢıya bırakır. Alt yüklenici firmalar ile çalıĢan ana yüklenici sorumlulukları azalacak, iĢ alma açısından hareketini arttırarak, çeĢitli bölgelerde aynı anda çalıĢabilecektir.

 Üretim sürecinin karmaĢıklığına karĢı alınan bir önlemdir: ĠnĢaat sektöründe imalat projeye uyumlu olarak yapılmakta olup, imalat sürecinin de mümkün olan en kısa sürede tamamlanması beklenir. Bu nedenle inĢaat sektöründe, geleneksel olarak bu kısa dönem proje amaçlarını gerçekleĢtirmek ve esnekliği sağlamak amacıyla alt yüklenici kullanma yoluna gidilir.

Belirli bir iĢ üzerinde uzmanlaĢan ve ana yüklenici için çalıĢan alt yüklenici üretimde ekonomikliği ve kaliteyi daha kolay elde edebilir. Böylece alt yüklenicilik, belirli bir iĢ üzerine uzmanlaĢmayı sağladığı için imalat daha iyi bir kalitede elde edilir.

 Yönetimde kolaylık sağlar: Ana yüklenici her yeni projenin büyüklüğüne ve özelliklerine göre değiĢik sayıda ve özellikte iĢçiye gereksinim duyar. Gereksinim duyduğu iĢçileri alt yüklenicilerin sağlamasıyla, imalatta çalıĢan iĢçilerin denetimininden alt yüklenici sorumlu olacak, böylece ana yüklenicinin denetim ve sorumlulukları paylaĢılmıĢ olacaktır.

 Talepteki düzensizliğe karĢı bir önlemdir: ĠnĢaat sektöründe, talebin düzensiz olması, ileride yapılacak projelerle birlikte yapılacak iĢlerin önceden bilinememesi, kadronun belli bir kapasitede tutulmasını

gerektirir. Bu sorunun çözümü için de, iĢin alt yüklenici firmalara devredilmesi yoluna gidilmektedir. Böylece iĢ yükünün az olduğu dönemde, çekirdek kadrosu ile çalıĢarak iĢi yürütmekte, ekonomik açıdan da kayba uğramamaktadır.

 Alt yüklenici, yüklenicinin karĢı karĢıya olduğu yüksek riski de paylaĢır: ĠnĢaat sektörü belirsizliklerin yoğun olduğu bir sektördür. Bu belirsizlikler yüksek riskleri de beraberinde getirir. Firma, ileride alacağı iĢin özellikleri yanında, talep ve çevresel koĢullarda da bir belirsizlikle karĢı karĢıya kalır. Hava koĢulları, kaynakların yakın çevreden sağlanıp sağlanamayacağının bilinmesi gerekir. Bütün bu nedenler, sürede, maliyette ve kadroda belirsizliklere yol açar. Alt yükleniciler, bu belirsizliklerin bir bölümünü üstlenip, bir bölümünü de paylaĢırlar. Böylece ana yüklenici firma için destek görevi de yapmıĢ olurlar.

 Ekonomiklik sağlar: ĠnĢaat projeleri marangozlar, duvarcılar, tesisatçılar, boru donatımcıları, demirciler, elektrikçiler, boyacılar, camcılar gibi çok sayıda uzman iĢçiye gereksinim duyar. Bu iĢçilerin, eğitimleri, uzmanlık düzeyleri ve iĢ pazarındaki değerleri gibi birçok konuda farklılıkları vardır. Uzmanlık alanları farklı olan bu iĢçilerin, tek proje için biraraya gelip örgütlenmesi basit bir iĢ değildir. Bu iĢçilerin çalıĢmaları herhangi bir aĢamada aynı zamana denk gelebilir. Birbirini takip eden iĢlerde bir iĢ bitmeden diğer iĢ tamamlanamaz. Üretim ve hizmet sektörüne göre genel masrafları daha fazla olan inĢaat sektöründe faliyet gösteren kuruluĢa, ek bir maliyet yüklenmiĢ olur. Sonuçta ihtiya. duyduğu zaman çalıĢacağı alt yükleniciler sayesinde bu masraftan kurtulmuĢ olur.

 Farklı yapı sistemleri ve teknolojilerinin kullanılması mümkün olur: Ġmalatın farklı yapım sistemlerinde, hatta aynı yapım sistemi içinde, farklı teknolojilerin kullanılması durumlarının olması, inĢaat sektörünün bir özelliğidir.

Konusunda uzman bir alt yüklenici, ana yükleniciye uygulamakta olduğu yeni projelerde ortaya çıkan sorunları, baĢka firmalardan uzman ya da danıĢman gibi dıĢ çevreden sağlayacağı pahalı yardımlara gerek duyulmadan, çözülmesine yardım eder.

Çizelge 2.1 : Alt yüklenicilik uygulama avantajları.

Sayı Avantajlar Kaynaklar

1 Esneklik sağlar: ĠĢ gücünün alt yükleniciye verilmesi ana yüklenicinin hacminin iĢlevsel esnekliğini ve mali durumunu iyileĢtirir.

Kasapoğlu, 2004 Ohnuma ve diğ. 2000 2 Verimliliği arttırır: Alt yükleniciler belirli iĢlerde

uzmanlaĢtığı için daha büyük verimlilik sağlarlar.

Kasapoğlu, 2004 Mbachu, 2008 Ohnuma ve diğ. 2000 3 Ürünün kalitesini iyileĢtirir: Vasıflı iĢçiler

kullanıldığında alt yükleniciler daha kaliteli ürünler üretilmesini sağlarlar.

Kasapoğlu, 2004 Ohnuma ve diğ. 2000 4 ĠĢ gücü eliminasyonu ve ekipman bakımı sağlar. Choudhry ve diğ. 2012

Mbachu,2008 Ohnuma ve diğ. 2000 5 Sabit fiyat sözleĢmelerinde maliyet kontrolünde

kolaylık sağlar.

Ohnuma ve diğ. 2000 6 Gecikmeleri azaltır: Alt yüklenici iĢ gücüyle

yapılan verimli hizmetler daha fazla olduğu için gecikmeler azalır.

Ohnuma ve diğ. 2000

7 Üretim süreci dıĢında diğer faaliyetler üzerinde de

yoğunlaĢma imkânı sağlar. Kasapoğlu, 2004 Ohnuma ve diğ. 2000 8 Yönetimde kolaylık sağlar. Ana yüklenicinin

istihdam etmesi gereken iĢçi sayısını en aza indirir.

Kasapoğlu, 2004 Choudhry ve diğ. 2012 Mbachu, 2008

9 Gecikmeler veya ekstra iĢ gücü gereksinimleri nedeniyle ortaya çıkan ilave maliyetler alt yüklenici sorumluluğundadır. Böylece ana yüklecinin riskleri azalmıĢ olur.

Choudhry ve diğ. 2012 Kasapoğlu, 2004 Mbachu, 2008 10 Nakit akıĢ sorunları ve projenin finansman

problemleri tamamen alt yükleniciler tarafından halledilmektedir.

Mbachu, 2008

11 Farklı coğrafi bölgelerde iĢ yapabilme olanağı

sağlar. Kasapoğlu, 2004