• Sonuç bulunamadı

Risk Ağırlıklandırılmış Kurumsal, Hazine ve Merkez Bankasına ve Bankalara Kullandırılan Krediler

BU DÜZENLEMENİN YENİ UYGULAMA KAPSAMININ ŞEMASI

II. Kredi Riski – Standart Yaklaşım

1. Risk Ağırlıklandırılmış Kurumsal, Hazine ve Merkez Bankasına ve Bankalara Kullandırılan Krediler

(i) Risk Ağırlıklı Varlıkların Türetilmesine İlişkin Formül

271. Risk ağırlıklı varlıklar TO, THK ve TT tahminlerine ve bazı durumlarda, efektif vadeye (V) bağlı olarak belirlenecektir. 318 ilâ 324. paragraflarda, vade ayarlamasının uygulandığı durumlar ele alınmaktadır.

272. Bu bölümde, tersi belirtilmedikçe, TO ve THK ondalık sayı birimiyle, TT ise ilgili para birimi cinsinden tutarıyla(örneğin, Euro) ifade edilmiştir.

Mütemerrid nitelikte olmayan krediler için risk ağırlıklı varlık hesaplama formülü aşağıdaki gibidir:66,67

Korelasyon (R) = 0.12 x (1 – EXP (-50 x TO)) / (1 – EXP (-50)) + 0.24 x [1 – (1 – EXP(-50 x TO)) / (1 – EXP (-50))]

Vade ayarlaması (b) = (0.11852 – 0.05478 x In (TO))^2

Sermaye yükümlülüğü68 (K) = [THK x N [(1 – R)^-0.5 x G (TO) + (R / (1 – R)^0.5 x G (0.999)] – TO x THK] x (1 – 1.5 x b)^-1 x (1 + (M – 2.5) x b) Risk ağırlıklı varlıklar (RWA) = K x 12.5 x TT

Mütemerrid nitelikli bir kredi için sermaye yükümlülüğü (K), bankanın beklenen kayıpla ilgili en iyi tahmini (471. paragrafta tanımlanmaktadır) ile THK’si (468.

paragrafta tanımlanmaktadır) arasındaki fark veya sıfırdan büyük olana eşittir.

Mütemerrid nitelikli bir kredi için risk ağırlıklı varlık tutarı, K, 12.5 ve TT’nin bir fonksiyonu olacaktır.

Şematik risk ağırlıkları Ek 3’te gösterilmektedir.

66 Ln, doğal logaritmayı simgeler.

67 N(x), standart normal rassal değişken için kümülatif dağılım fonksiyonunu simgeler (yani, normal rassal değişkenin ortalaması sıfır ve varyansı x’e eşit veya daha düşük olması olasılığı).

G(z), standart bir normal rasgele değişken için ters kümülatif dağılım fonksiyonunu simgeler (yani, N(x) = z formülünde x’in değeri). Normal kümülatif dağılım fonksiyonu ve normal kümülatif dağılım fonksiyonunun tersi, Excel yazılımında NORMSDIST ve NORMSINV fonksiyonları olarak yer almaktadır.

68 Bu hesaplama sonucunda münferit bir hazine veya merkez bankası kredisi için negatif sermaye gereği bulunduğu takdirde, bankalar söz konusu alacaklar için

(ii) Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelere (KOBİ) İlişkin Firma Büyüklüğü Ayarlamaları

273. IBR yaklaşımı kapsamında kurumsal krediler ile ilgili olarak bankalar, KOBİ kredileri dolayısıyla maruz kalınan riskleri (firmanın dahil olduğu grubun raporlanmış konsolide bazlı toplam satışlarının 50 milyon Euro’dan az olması durumunda maruz kalınan kurumsal riskler olarak tanımlanmıştır) büyük ölçekli işletmelerle yapılan işlemler nedeniyle maruz kalınan risklerden ayrı olarak değerlendirme olanağına sahip olacaklardır. KOBİ kredileri için kurumsal kredi risk ağırlığı formülünde firma büyüklüğüne göre bir ayarlama (yani, 0.04 x (1 – (S-5)/45)) yapılır. Bu formülde, S, milyon Euro cinsinden toplam yıllık ciroyu simgeler ve S değerleri 50 milyon Euro’dan küçük (ya da eşit), 5 milyon Euro’dan büyük (ya da eşit) aralığındadır. Kayıtlı cirosu 5 milyon Euro’nun altında olan KOBİ’lerin cirosu, firma büyüklüğü ayarlamasında 5 milyon Euro’ya eşit kabul edilecektir.

Korelasyon (R) = 0.12 x (1 – EXP (-50 x TO)) / (1 – EXP (-50)) + 0.24 x [1 – (1 – EXP(-50 x TO)) / (1 – EXP

(-50))] – 0.04 x (1 – (S-5)/45)

274. Ulusal inisiyatife bağlı olarak denetim otoriteleri, bankalara KOBİ eşik değerleriyle ilgili hesaplarında ve işletme büyüklüğüne göre yapacakları düzenlemelerde grubun konsolide bazda hesaplanmış aktif büyüklüğünü, konsolide bazlı toplam satışlara ikame bir kriter olarak kullanma imkânı sağlayabileceklerdir. Ancak, toplam varlıklar kriteri, sadece toplam satışların firmanın büyüklüğü açısından anlamlı bir gösterge olmaması durumunda kullanılacaktır.

(iii) İhtisas Kredilerine İlişkin Risk Ağırlıkları

PF, OF, EF ve GGG’ye İlişkin Risk Ağırlıkları

275. Kurumsal İDD yaklaşımında TO tahmini için öngörülen koşulları karşılayamayan bankaların, kendi içsel derecelerini, her biri belirli bir risk ağırlığı ile ilişkilendirilen ve denetim otoritesi tarafından öngörülen beş kategoriye eşleştirmeleri gerekecektir. Eşleştirmeye dayanak oluşturan kriterler Ek 4’te yer almaktadır. Denetim otoritesinin öngördüğü kategorilere ilişkin beklenmeyen kayıplar için risk ağırlıkları şöyledir:

Diğer İhtisas Kredilerine İlişkin Resmi Denetim Otoritesi Kategorileri ve BmK Risk Ağırlıkları

Güçlü İyi Standart Zayıf Temerrüde

Düşmüş

%70 %90 %115 %250 %0

276. Bankaların kendi içsel derecelerini, Ek 4’te sayılan sınıflama kriterlerini kullanarak denetim otoritesinin ihtisas kredisi için öngördüğü kategorilere

ayırmaları beklenmekle birlikte, denetim otoritesinin öngördüğü kategorilerin her biri, esasen, aşağıda gösterilen belirli bir bağımsız kredi derece aralığına tekabül eder:

Güçlü İyi Standart Zayıf Temerrüde

Düşmüş BBB- veya

daha iyi BB+ veya BB BB- veya B+ B ile C- arası Uygulanamaz 277. Ulusal inisiyatife bağlı olarak, Denetim otoriteleri, vadesine 2,5 yıl veya daha az kalmış olması veya denetçilerin bankanın yüklenimi ve diğer risk parametrelerinin resmi denetim otoritesi risk kategorisi için kullanılan parametrelere göre önemli ölçüde iyi durumda olduğuna karar vermeleri durumunda, bankalara güçlü krediler için %50 ve iyi nitelikteki krediler için %70 tercihli risk ağırlıkları uygulama izni verebilirler.

278. TO tahmini için öngörülen koşullara uyan bankalar, İK alt-kategorilerinin risk ağırlıklarını belirlemek amacıyla, kurumsal varlık kategorisine ilişkin temel içsel derecelendirme yaklaşımı kullanabilecektir.

279. TO ve THK ve/veya TT tahmini için öngörülen koşullara uyan bankalar, İK alt-kategorilerinin risk ağırlıklarını belirlemede kurumsal varlık kategorisine ilişkin gelişmiş içsel derecelendirme yaklaşımı kullanabilecektir.

VYTG’ye İlişkin Risk Ağırlıkları

280. TO tahmini için öngörülen koşulları yerine getiremeyen ya da bağlı olduğu denetim otoritesi tarafından VYTG için temel veya gelişmiş içsel derecelendirme yaklaşımlarının uygulaması benimsenmemiş olan bankalar, kendi içsel derecelerini, farklı risk ağırlıklarına tabi beş yasal kategoriyle eşleştirecektir.

Eşleştirme kriterleri, GGG için Ek 4’te belirtilen kriterlerle özdeştir. Her kategoriye ilişkin risk ağırlıkları şöyledir:

Volatilitesi Yüksek Ticari Gayrimenkul Kredilerine İlişkin Denetim Otoritesince Öngörülen Kategoriler ve BmK Risk Ağırlıkları

Güçlü İyi Standart Zayıf Temerrüde

Düşmüş

%95 %120 %140 %250 %0

281. 276. paragrafta gösterildiği gibi, her yasal kategori, esasen, belirli bir bağımsız kredi derece aralığına tekabül etmektedir.

282. Ulusal inisiyatife bağlı olarak, denetim otoriteleri, kredilerin kalan vadesinin 2,5 yıldan az olması ya da bankaların kredilendirme ve diğer risk karakteristiklerinin yasal risk kategorisine ilişkin sınıflama kriterlerinde öngörülenden önemli oranda daha güçlü olduğunun belirlenmesi kaydıyla,

bankaların “güçlü” risklere %70 ve “iyi” risklere %95 oranında avantajlı risk ağırlıkları uygulamalarına izin verebilirler.

283. TO tahmini için öngörülen koşullara uyan ve bağlı olduğu denetim otoritesi VYTG için temel veya gelişmiş yaklaşımı uygulamayı seçmiş olan bankalar, aşağıda belirtilen varlık korelasyon formülünü uygulamak suretiyle diğer İK kredilerinin risk ağırlıklarını belirlemede kullanılan formülü aynen kullanacaklardır.

Korelasyon (R) = 0.12 x (1 – EXP (-50 x TO)) / (1 – EXP (-50)) + 0.30 x [1 – (1 – EXP(-50 x TO)) / (1 – EXP (-50))]

284. VYTG kredileri için THK ve TT tahmini koşullarını yerine getiremeyen bankaların, kurumsal krediler için resmi denetim otoritesince belirlenen THK ve TT parametreleri kullanmaları gerekmektedir.