60  Ġazel-i Riyāżī

Fe‘ilātün fe‘ilātün fe‘ilātün fe‘ilün

1 Öykinüp raḳṣ ile reftāruña dönsün yürisün Gülşenüñ kebg ile ṭāvūsı öginsün yürisün 2 Per ü bālīni döküp faṣl-ı ḫazānda bülbül

Güllerüñ mātem-i hecr ile yolınsun yürisün 3 Ser-i zülfüñ gibi dil pāyuña düşsün dā’im

Ḳande gitseñ bile yañunca sürinsün yürisün 4 Devr idüp şevḳ ile şem‘-i ruḫuñ eṭrāfını dil

Yaḳılup yanmada pervāneye dönsün yürisün 5 İtdi ser-geşte Riyāżīyi hevā-yı ‘aşḳuñ

Āsyālar gibi ṭaşlarla döginsün yürisün

60Riyâzî Hayatı, Eserleri ve Edebi KiĢiliği, s. 518

89

61  Ġazel-i Yaḥyā

Mef‘ūlü mefā‘īlü mefā‘īlü fe‘ūlün

1 Şeh-bāz gözüñ ṣayd-ı dil ü cāna süzilsün Zülfüñdeki dil-besteler ey māh çözilsün

2 Kirpiklerüñ alsun eline tīr ü sinānı ‘Uşşāḳ dizilsün ṣaf-ı peykān düzilsün

3 Dil-ḫaste yatur gördüm işigünde raḳībi Kūyuñda ḳoma anı şehā varsun üzilsün 4 Gülşende iken yār neden ġonca açılmaḳ

Söylen ana bir gūşeyi bulsun da büzilsün

5 Ḳalmaya keder ‘aşḳuñ ola belki ṣafāsı Yaḥyā gel iñen ivmeyelüm bāde süzilsün 60 a

62  Ġazel-i Yaḥyā

Mefā‘īlün mefā‘īlün mefā‘īlün mefā‘īlün

1 Görince ḫod vücūdum maḥv olur ḳalmaz nişān benden Ne gördi ḳaçdı āyā o teẕerv-i ḫōş-revān benden

2 Ne yüzden oldı ise mā-cerā-yı çeşmi ‘arż eyle Varur her gün ayaġuñ tozına eşk-i revān benden

61Yahyâ Divanı, 161 / ġeyhülislam Yahyâ Divanı, s.298

3a dil-ḫaste : bīmār D.

Meclisde boyun çekdi raḳīb ol Ģeh-i ḥüsne Her ḳande ise bī-edebin boynı üzülsün

Ayaḳ baṣup el uzadanın bāġ-ı cemāle Ey yār-ı perī-rū eli ayaġı büzülsün Ṣoyuldı didiler gece mestāne raḳībi

Yaḥyā göreyin kim derisi daḫi yüzülsün Yahyā D.

62Yahyâ Divanı, 159 / ġeyhülislam Yahyâ Divanı, s.293

1b o tezerv-i ḫoĢ-revān : ol meh-i nā-mihribān D. 2a eyle : eyler D.

90

3 Ruḫı yādıyla dildāruñ ṣabāḥ olunca āh itdüm Ḥarīfāne geçindük şem‘ dilberden duḫān benden 4 Seni çün zülfi bend itdi biraz andan da feryād it

Nice yıldur idersin ey dil-i şeydā fiġān benden 5 Leb-i cān-baḫşını emdürdi ṭut kim ḳaṣd-ı cān itdi

Ne virdi alımaz Yaḥyā ‘aceb ol bī-emān benden

63  Ġazel-i Yaḥyā

Mefā‘īlün mefā‘īlün mefā‘īlün mefā‘īlün

1 Yerümde ẟābitüm gelse ḫadeng-i cān-sitān senden Nişān-ı tīrüñ olmaḳdan ḳaçan bulmaz nişān senden 2 Zebāna cevrüñ almam ṣaklaram sūzum derūnumda

Dilüm yanar şikāyet eylesem ey mihribān senden 3 Ṣabā ḫāk-i rehi kim tūtiyā-yı dīde-i cāndur

Birazcıḳ alıgör yārān umarlar armaġān senden 4 Benüm ḫod sözümi yazmaġa döymez kāġaẕ u ḫāme

Ne māni‘ gelse cānā nāme-i rāḥat-resān senden 5 Ne lāzım ‘aşḳda ben ġālibem Ḳays’a dimek Yaḥyā

Bir iki gün muḳaddemdür hele ol nā-tüvān senden

5a itdi : eyler D.

63Yahyâ Divanı, 155 / ġeyhülislam Yahyâ Divanı, s.286

91

60 b

64  Ġazel-i Yaḥyā

Mefā‘īlün mefā‘īlün mefā‘īlün mefā‘īlün

1 Getür cām-ı sürūr-encāmı diller şād-kām olsun Tamām itdi bizi ġam sāḳiyā ġam da tamām olsun 2 Ṣafā virsün derūn-ı cāna tāb-ı āfitāb-ı mey

Serāy-ı ‘işrete her kāsesi billūr cām olsun 3 Ḫaṭ-ı ‘anber-sirişt-i yār virsün özge keyfiyyet

Mey-i gülfāmı la‘l-i nābı misküyyü’l-ḫıtām olsun 4 Bilüp ‘ayş-ı müdāma meylini bī-çāre-i ‘aşḳuñ

Şarāb-ı la‘l-i nābın ṣundı dilber müstedām olsun 5 Ṣalınmaḳ olmadı bir kerre Yaḥyā ile kūyuñda

Ne olmaz işdür olsun ey tezerv-i ḫōş-ḫırām olsun 65 

Ġazel-i Fużūlī

Mef‘ūlü mefā‘īlü mefā‘īlü fe‘ūlün

1 Hicrān ile yanar giceler rişte-i cānum Rūşen ola ey şem‘ saña sūz-ı nihānum 2 Bir şem‘-i şebistān-ı belāyam ki degül kem

Tā ben diriyem sūz-ı dil-i eşk-i revānum

64Yahyâ Divanı, 160 / ġeyhülislam Yahyâ Divanı, s.296

4b olsun : -M.

5a bir kerre Yaḥyā ile : Yaḥyā ile bir kerre D. 65 Fuzūlī Divanı, s.223

92

3 Ey ḫalvetüme şem‘-i ruḫundan bıraġan nūr Dīdāruña müştāḳ idi çeşm-i nigerānum 4 Sensiz giceler āh u fiġānum meh işitdi

Ey meh saña hem yetdi ola āh u fiġānum 5 Cānā ne revādur ki çeküp tīġ-i dem-ā-dem

Ġamzeñ söke cismüm dele baġrum içe ḳanum 6 Hem-reng-i lebüñdür diyü ḳaṭ‘-ı naẓar itme

Ḫūn-ı cigerümle müje-i eşk-feşānum 7 Pinhānī özüm ‘āleme fāş oldı Fużūlī

Ya Rāb ki benüm şem‘ gibi yana zebānum 61 a

66  Ġazel-i Fużūlī

Fe‘ilātün fe‘ilātün fe‘ilātün fe‘ilün

1 Penbe-i merhem-i dāġ içre nihāndur bedenüm Diri olduḳça libāsum budur ölsem kefenüm 2 Cānı cānān dilemiş virmemek olmaz ey dil

Ne nizā‘ eyleyeyem ol ne senüñdür ne benüm 3 Ṭaş deler āhum oḳı şehd-i lebüñ şevḳından

N’ola zünbūr evine beñzese beytü’l-ḥazenüm 4 Ṭavḳ-ı zencīr-i cünūn dāire-i devletdür

Ne revā kim beni andan çıḳara ża‘f-ı tenüm

3a bıraġan : bıraḳan D.

6a itme : itmez , cigerümle : cigerümden D. 7a özüm : odum D.

93

5 ‘Işḳ ser-geştesiyem seyl-i sirişk içre yerüm Bir ḥabābum ki hevādan ṭoludur pīrehenüm 6 Bülbül-i ġam-zedeyem bāġ u bahārum sensin

Dehen ü ḳadd ü ruḫuñ ġonca vü serv ü semenüm 7 İdemem terk Fuẓūlī ser-i kūyuñ yārüñ

Ne ḳadar ẓulm yeriyse baña ḫoşdur vaṭanum

67  Ġazel-i Fużūlī

Mefā‘ilün fe‘ilātün mefā‘ilün fe‘ilün

1 Tutuşdı ġam odına şād gördügüñ göñlüm Muḳayyed oldı ol āzād gördügüñ göñlüm 2 Diyār-ı hecrde seyl-i sitemden oldı ḫarāb

Feżā-yı viṣālde ābād gördügüñ göñlüm 3 Firāḳuñ odını gördükde mūm tek eridi

Mürīd-i meşreb-i zühhād gördügüñ göñlüm 4 Ne gördi bādede bilmem ki oldı bāde-perest

ẞebāt u ṣabrda pūlād gördügüñ göñlüm 5 Getürdi ‘acz görüp ‘aşḳ müşkil olduġını

Ḳamu hünerlere üstād gördigüñ göñlüm

5. beyit : -M.

67Fuzūlī Divanı, 229

2b feżā-yı viṣālde : feżā-yı „aĢḳda D.

3. beytin birinci mısraı 4. beytin birinci mısraı ile yer değiĢtirmiĢtir. D. 4b pūlād : fūlād D.

94

6 Degüldi beyle deminde bir ehl-i işret idi Bu ḳanlar içmege mu‘tād gördügüñ göñlüm 7 Fużūlī eyledi āheng-i ‘ayş-ḫāne-i Rūm

Esīr-i miḥnet-i Baġdād gördigüñ göñlüm

61 b

68 