3. SİPARİŞ İÇİN MÜHENDİSLİK SEKTÖRÜNÜN
4.5 Ürün Yaşam Döngüsü Yönetimi ve ETO Sektöründe Uygulanabilirliği
Ürün Yaşam Döngüsü Yönetimi (Product Life Cycle Management – PLM), ürünün yaşam çevrimi boyunca planlama, dizayn, üretim ve kullanım aşamasında ilgili tüm bilginin tasarım, yönetim ve kontrolünü sağlayan sistematik bir kavramdır. PLM bir IT aracı olmaktan çok, süreçler, yazılım araçları ve organizasyonel yapı için bütünleşik yönetim ve entegrasyon yaklaşımıdır. Bu entegrasyonun amacı, varolan organizasyonel bariyerlerin aşılması ve değer zinciri oluşturulmasıdır [64].
ACAD Veritabanı
Müşteri
Spesifikasyonları AutoCAD Üretim
Kontrat imza Tasarımcı Yeniden kullanım Arşivleme
68
PLM temel olarak Ürün Veri Yönetimi (Product Data Management- PDM)’ nden gelmektedir. PDM araçları ürün hakkında süreçler içindeki tüm bilgilerin yönetilmesini sağlarlar. 90’ların sonunda PDM araçları PLM çözümlerine dönüşmeye başlamış, üretim dışında pazarlama, satınalma gibi proje planlama ve kontrol gerektren tüm departmanlardaki bilgi paylaşımı, kontrolü ve yönetimini kapsamıştır. PLM teknolojileri başlıca 3 ana başlıkta organize edilmektedir:
İletişim fonksiyonu; PLM sistemleri komünikasyon olanaklarının toplantı ve uygulamalarla etkin uygulandığı yapılardır.
Veri depolama; PLM dizayn sürecinin bütün elemanlarına önceden tanımlanmış proje yapısı sunmaktadır. Aynı zaman da tüm proje kullanıcılarının kolayca erişebileceği veritabanı altyapısına sahiptir. PLM sistemi aynı zamanda veritabanındaki verilerin pazarlama, kalite gibi tiplerine bağlı olarak sınıflandırmasını yaparak depolar ve ilişkilendirir.
Proje kontrolü; proje planının ve projeye ait verilerin birarada oluşu, projede performans göstergelerini daha iyi kontrol etmeyi sağlar [65].
Şekil 4.10 bir bilgi sisteminde PLM’nin konumlandırılmasını göstermektedir.
Şekil 4.10 : Bir bilgi sisteminde PLM’in yeri [65].
PLM sistemlerinin sunduğu avantajlar aşağıdaki gibidir:
PLM yeni ürün geliştirme süreçlerini pazarlama, dizayn, proje yönetimi, ürün geliştirme vs. açıdan destekler.
Piyasa S.Alma Dizayn Endüs-
trileşme
Üretim Dağıtım Müşteri
Ürün Yaşam Döngüsü Yönetimi (PLM)
Proje Portfolyosu Ürün Veri Yönetimi
Tedarikçi İlişkileri Yönetimi Tedarik Zinciri Tedarik Zinciri Müşteri İlişkileri Yönetimi
PLM proje kontrolünü geliştirir.
PLM işakışları süreçiçi ve süreçlerarası bilgi değişimini destekler. PLM üretim sürecinde güçlü bir IT aracı olarak düşünülebilinir [65].
Süreç bazında PLM sistemlerinin sağladığı yararlar Çizelge 4.2’ de listelendiği gibidir.
Çizelge 4.2: Süreç bazında PLM sistemlerinin sağladığı yararlar [66].
Süreç Yararları
Yüksek derecede inovasyon üretkenliği
Yeni ürünlerin paylaşımıyla yüksek değişim oranı
Çalışan katılımıyla ürünlerin ve süreçlerin sürekli gelişimi Fikir Yönetimi
Yüksek müşteri odaklanması kabliyeti ve müşterilerin fikir yönetimine katlımını sağlama
Daha iyi çıktı eldesi için gerekli iterasyon adedinin düşürülmesi Gereksiz ürün varyasyonlarının düşürülmesi
Mekatronik disiplinlere (mekanik, elektronik, yazılım) entegrasyon Değişimlerin ve etkilerinin dokümantasyonu
İhtiyaç Yönetimi
Daha iyi yapılanmayla hızlı ürün dokümantasyonu Daha hızlı ETO süreç yapılanması
Daha gelişmiş ürün programı odaklanması Daha iyi fiyatlama seçenekleri
Daha düşük geliştirme çabası Ürün Yapılandırma
Daha düşük maliyet hesaplama karmaşası
Sistematik planlama süreçleriyle daha etkili piyasa odaklanması Optimize edilmiş ürün çeşitliliği
Ürün Geliştirme maliyetlerinin düşürülmesi Ürün Program
Planlaması
Üretim ve satınalma arasında sinerji oluşturulabilmesi
Daha iyi bilgi elde edilebilirliği sayesinde değişimler için gerekli sürenin geliştirilmesi
Değişim Yönetimi
Müşteri değişikliliklerine dah hızlı uyum sağlama yeteneği Projelerde gelişmiş karar mekanizması
Daha etkin kaynak dağıtımı için çalışan etkinliğinin artırılması Proje Kontrolü
Projeye ait bilginin toplanma sürecinin basitleşmesi
Proje değişimlerinin daha iyi bilgi eldesiyle verimli kontrolü Risk Yönetimi
Daha iyi veri planlaması sayesinde daha iyi süreç planlaması Daha iyi ürün ve hizmet kalitesi ile müşteri memnuniyetinin geliştirilmesi
Kalite Kontrol
Kalite problemlerinin daha erken safhada tanımlanabilmesi 4.5.2 ETO sektöründe uygulanabilirliği
PLM yönetim sistemi genellikle proje tabanlı sistemlerde ve ETO şirketlerinde geniş uygulama alanı bulmaktadır. Malzeme tabanlı bilginin tedarik zinciri yapısına dahil
70
edilmemesi, yanlış ürün gönderilerine ve kaybolan malzemelere yol açabilmektedir. ETO şirketlerinin yüksek derecede müşteri odaklı çalışması, bileşenlerle ilgili bilgi yoğunluğu, uzun teslim süreleri ve kurulum aşamalarında kritik yol ihtiva etmeleri malzeme bilgisinin kolay elde edilebilmesine engel olmaktadır. Bu aşamada PLM yapısı ürünün yararlı ömrü boyunca bileşen tabanlı tüm tanımlamaları elde edebildiği ve piyasada ürünün konumlandırılması için hem maliyet hem satış verisi sağlayabildiği için, ETO şirketlerinde tercih edilir bir yapıdır [67].
ETO şirketlerine uyarlanan PLM yapıları temel olarak üç akış sürecini içermektedir. Bu üç sürecin etkin entegrasyonu ile optimum üretim verimliliği sağlanabilir.
Veri ve bilgi akışı; verilerin bir bilgisayar programında hesaplandığı veya işlendiği akış tipidir. Veri akış modellemesi, verinin bilgi sistemi içerisinde nasıl tanımlanacağını, modelleneceğini ve dokümante edileceğini tanımlar. Veri akışı analizleri ise, veri tabanlarının ve kaynak programın çeşitli noktalarında konumlanan kısıtların tanımlanması için kullanılan grafiksel analizlerdir.
Nakit akışı; şirketin finansal yapısının bir ölçüsüdür; şirkete ödenen nakit gelir ile şirketin ödediği nakit giderin arasındaki farkla tanımlanır.
Malzeme akışı; değer zinciri boyunca fiziksel ürün akışını niteler. ETO yapıları her ürünün üretim sürecinin bireysel olarak yönetimini, detaylı raporlanmasını ve maliyetlenmesini gerektirir [67].
Uygulamada ETO şirketlerinde PLM, ERP ve CAD sistemleri birbirine entegre edilerek beraber kullanılmaktadır. Dizayn, üretim ve bilgi akışı süreçlerinin birbiriyle efektif iletişim sağlayabilmesi, müşteri odaklı ürün üreten şirketler için önemli bir rekabet avantajıdır.
4.6 Proje Yönetimi ve ETO Sektöründe Uygulanabilirliği