Ülkemizdeki Diğer Düzenlemelerde

a. TTK’da

TTK m.55-1(a)(4) hükmü kapsamında; “başkasının malları, iş ürünleri, faaliyetleri veya işleri ile karıştırılmaya yol açan önlemler almak” dürüstlük kuralına aykırı bir davranış olarak nitelenmiş ve haksız rekabet kavramı içinde değerlendirilmiştir. Madde metninde hükme bağlanmış fiilin karıştırılma ihtimali kavramının tanımı ile paralellik gösterdiği208

görülmektedir209_.

6762 Sayılı TTK'nın 54. maddesinde belirtilen “ticaret unvanı kanuna aykırı olarak başkası tarafından kullanılan” ibaresinden ticaret unvanının aynısının veya karıştırılma (iltibas) ihtimali oluşturacak derecede benzerinin bir başkası tarafından kullanılmasının anlaşılması gerektiği ise Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarafından hükme bağlanmıştır210_.

b. TKHK’da

6502 sayılı TKHK’nın Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar başlıklı Altıncı Bölümü’nün Ticari Reklam başlıklı 61. maddesi kapsamında “Ticari reklamların Reklam

208 _{bkz. İkinci Bölüm, Başlık I/A}

209 _{Uygulamada karıştırılma ihtimalinden doğan marka hakkına tecavüz davalarında genellikle haksız} rekabet iddiasının da ileri sürüldüğü ve bu iki iddianın mahkemelerce birlikte ele alındığı görülmektedir. Örnek için bkz. YARGITAY HUKUK GENEL KURULU E. 2013/11-1521 K. 2015/852 T. 25.2.2015 “Ayrıca, davalının “Hacı Bekiroğlu” şeklinde ibare taşıyan bir markasının olmadığı ve davalının bu ibareyi işbu davadan önce de kullanmak suretiyle davacının marka hakkına tecavüz ederek haksız rekabette bulunduğuna ilişkin kesinleşen FSHH Mahkemesi ilama rağmen davalının Sulh Hukuk Mahkemesi delil tespit dosyasında belirlendiği üzere; aynı ibareyi kullanmaya devam ettiği görülmektedir. Bu itibarla, davalı şirket adına basılı ambalajlarda davalının markasını tescil edildiği şekli ile değil davacının tek başına dahi tescilli “HACI BEKİR+ Şekil” markasına yaklaştırmak ve iltibasa neden olmak için HACI BEKİR ibaresini öne çıkaracak şekilde kullandığı, bu kullanımın davacı tarafın marka haklarına tecavüz ve haksız rekabet oluşturduğunun kabulü”.

210 _{Yargıtay Hukuk Genel Kurulu T. 21.3.2019 E. 2017/11-1298 K. 2019/335 sayılı kararı. (Kazancı İçtihat} Bankası, Son Erişim Tarihi: 18.07.2019).

Kurulunca belirlenen ilkelere, genel ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına uygun, doğru ve dürüst olmaları esastır.” hükmüne yer verilmiştir.

Ticari reklamlara ilişkin getirilecek sınırlamalar ile bu reklamlarda uyulması gereken usul ve esasların belirlenmesine yönelik çıkarılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin Karşılaştırmalı Reklamlar başlıklı 8. Maddesinin (h) fıkrasında ise ticari reklamlar ile ilgili olarak; “Reklam veren ile rakibinin markası, ticaret unvanı, işletme adı veya diğer bir ayırt edici işareti ya da mal veya hizmetleri ile ilgili karışıklığa yol açmaması” koşulu getirilmiştir.

Marka hukukunda yer alan “markanın reklam işlevi”211 _{göz önüne alındığında yukarıda}

verilen her iki hükmün markalar için de geçerli olabileceği kabul edilmelidir. Özellikle sloganların da marka olarak tescilinin mümkün olduğu günümüz hukukunda marka olarak kullanılan işaretin TKHK ve ilişkili yönetmelikleri kapsamında da değerlendirilebileceğini düşünmekteyiz.

c. TBK’da

6098 sayılı TBK’nın haksız rekabet başlıklı elli yedinci maddesinde, “gerçek olmayan haberlerin yayılması veya bu tür ilanların yapılması ya da dürüstlük kurallarına aykırı diğer davranışlarda bulunulması yüzünden müşterileri azalan veya onları kaybetme tehlikesiyle karşılaşan kişinin, bu davranışlara son verilmesini ve kusurun varlığı hâlinde zararının giderilmesini isteyebileceği” ve “ticari işlere ait haksız rekabet hakkında TTK hükümlerinin saklı olduğu” düzenlenmiştir. Söz konusu madde metni incelendiğinde karıştırılma ihtimali tanımı212 _{ile benzerlik gösterdiği ve karıştırılma ihtimali doğuracak}

eylemlerin bu madde kapsamında yasaklandığı görülmektedir.

211 _{bkz. Birinci Bölüm, Başlık I/B/4.} 212 _{bkz. İkinci Bölüm, Başlık I/A}

d. TMK’da

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun dürüst davranma başlıklı ikinci maddesi; “herkes, haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlük kurallarına uymak zorundadır. Bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeni korumaz.” hükümlerini havidir. Yargıtay’ın karıştırılma ihtimaline ilişkin bazı kararlarında söz konusu bu hükme işaret ettiği görülmektedir213_.

213 _{Örnek için bkz. Yargıtay 11. H.D. E. 2007/8127 K. 2008/11151 T. 14.10.2008 “…Dava, davacının} ticaret unvanının davalı tarafından kullanıldığı iddiasına dayalı haksız rekabetin tespiti ve önlenmesi talebine ilişkindir. Daha önce kullanılan bir unvanın daha sonra başkası tarafından kullanılmasının yasaklanması suretiyle, ticaret unvanı koruma altına alınmıştır. İktisadi rekabetin kötüye kullanılması yasaklanmıştır. Karışıklığa yol açacak şekilde ad, unvan, marka, işaret gibi tanıtma vasıtalarıyla iltibasa yol açılması yalnız başına iyi niyet kurallarına aykırılık oluşturur. Dosya kapsamından, tarafların ticaret unvanında kullanılan çekirdek ibarenin iltibasa yol açacak şekilde benzer olduğu anlaşılmaktadır. Davacının yıllardır kullandığı ibarenin davalı tarafından kullanılması, açıkça unvan tecavüzü oluşturmaktadır. Davanın kabulüne karar verilmesi gerekir… TTK'nun 54'üncü maddesi, daha önce kullanılan bir unvanın daha sonra bir başkası tarafından kullanılmasının yasaklanması suretiyle, ticaret unvanını koruma altına almıştır. Aynı yasanın 56'ncı maddesi ise, iktisadi rekabetin her türlü suiistimalini yasaklamıştır. Yasadaki bu sınırın aşılması MK'nun 2'nci maddesinde yazılı bulunan objektif iyi niyet kurallarına aykırı biçimde ekonomik rekabetin kötüye kullanıldığı hallerde meydana çıkmaktadır. Karışıklığa meydan verebilecek bir ad, unvan, marka, işaret gibi tanıtma vasıtalarıyla iltibasa yol açılması, yalnız başına iyi niyet kurallarına aykırı bir davranış olarak kabul edilmelidir. Bilindiği gibi iltibas unsurunun varlık kazanması için aranan en önemli unsur başkalarının emek ve masraf yapmak suretiyle elde ettiği haklı şöhrete ortak olmak ve bu benzerlikten yararlanma yollarını denemektir….” Yargıtay 11. H.D. E. 1999/8169 K. 2000/1726 T. 2.3.2000, “…Mahkemece, iddia ve savunmaya, toplanan delillere nazaran, zamanaşımı savunmasının yersiz olduğu gibi, aynı mal ve hizmetler alanında faaliyette bulunan taraf ünvanlarında yer alan "Telsim" ibaresinin aynı olup, yine davacının bu sözcüğü marka olarak tescili karşısında diğer savunma ve itirazlara itibar edilemeyecek ise de, davanın hallinin, dava açılmasının MK.nun 2. maddesine aykırı olup olmadığının açıklığa kavuşturulmasına bağlı olduğu, davacının davalı tarafın ticaret ünvanından haberdar olduğu halde uzun süre sessiz kalınmasının zımnen icazet anlamında olduğu, davalının, dava dışı PTT Genel Müdürlüğü ile sözleşmeler yaptığının tüm kamuoyunca bilindiği ( HUMK. 238/2 ), şayet, kuruluşta karşı çıkılsa idi davalının belki de başka hareket tarzı seçmesinin muhtemel olduğu, dava konusu olay bakımından uzunca bir süre sonra böyle bir dava açılmasının hakkın kötüye kullanımı olduğu gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir…” (Kazancı İçtihat Bankası, Son Erişim Tarihi: 11.08.2019).