Örgütsel iletişim ölçeği

Açımlayıcı faktör analizi: Ölçeğin örtük yapısını belirlemek için öncelikle açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Faktör analizinde ilgili veri setinin uygunluğunu belirlemek için Kaiser Meyer Olkin (KMO) ve Barlett testleri yapılmıştır. Elde edilen bulgular, KMO=. 890 ve Barlett = 3245,123 olduğunu göstermiştir. Faktör analizinde KMO değerinin. 60 ve üzerinde olması Barlett testinin de anlamlı bulunması önerilmektedir (Pallant, 2009, Büyüköztürk, 2007). KMO ve Barlett değerlerinin yeterli olmasından sonra ölçeğin faktör yapısı incelenmiş ve bu bağlamda her bir faktörün öz değerinin en az 1.00 ve açıkladığı varyans değerinin en az %5 olmasına ve toplam açıklanan varyans değerinin ise en az %52 ve üzeri olmasına dikkat edilmiştir. Bu doğrultuda elde edilen bulgular aşağıda verilmiştir.

Çizelge 4.1: Açımlayıcı Faktör Analizi Sonuçları

Madde

Faktör Yapısı

Madde-Toplam Korelasyonu

Faktör 1 Faktör 2 Faktör 3

1 . 57 , 580 2 . 61 , 443 3 . 78 , 401 6 . 45 , 458 7 . 38 , 458 8 . 48 , 583 9 . 47 , 512 10 . 55 , 538 13 . 65 , 580 14 . 63 , 443 15 . 64 , 401 16 . 58 , 458 17 65 , 458 12 . 48 , 583 21 . 41 , 458 22 . 54 , 583 23 . 84 , 512 28 . 75 , 538

Çizelge 4.1: (devam) Açımlayıcı Faktör Analizi Sonuçları 29 . 44 , 580 32 . 65 , 458 35 . 72 , 583 36 . 39 , 443 37 . 45 , 401 38 . 52 , 458 39 . 61 , 458 42 . 44 , 583 30 . 55 , 458 31 . 57 , 583 34 . 62 , 512 %35,7 %22,5 %8,65 Toplam Varyans: 66,85

Çizelge 4.1 incelendiğinde, hastane çalışanları için örgütsel iletişim ölçeğinin faktör yapısının üç alt boyuttan oluştuğu anlaşılmaktadır. Bu boyutlardan birincisi 1,2,3,6,7,8,9,10,13,14,15,16 ve 17. maddelerden oluşan ve toplam varyansın %35,7’sini açıklayan örgüt içi kamuya yönelik stratejik iletişim süreçleri alt boyutudur. Ölçekte yer alan ikinci alt boyut 12,21,22,23,28,29,32,35,36,37,38,39 ve 42. maddelerden oluşan ve toplam varyansın %22,5’ini açıklayan örgüt içi kamuya yönelik genel iletişim süreçleri alt boyutudur. Ölçekte yer alan üçüncü boyut ise 30, 31 ve 34. maddelerden oluşan ve ölçekteki toplam varyansın %8. 65’ini açıklayan örgüt dışı kamuya yönelik iletişim süreçleri alt boyutudur.

Faktör yapısına ilişkin olarak elde edilen toplam varyans değeri ise %66,85’dir. Elde edilen bu değer, ölçek geliştirme süreçlerinde öne sürülen değer olan %52 (Henson ve Roberts, 2006, Seçer, 2015) değerinin üzerindedir. Dolayısıyla, hastane çalışanları

için örgütsel iletişim ölçeğinin faktör yapısını oluşturan üç alt faktör ve 29 maddenin yeterli düzeyde varyans açıklama katsayısına sahip olduğu söylenebilir.

Açımlayıcı faktör analizinde ayrıca her bir maddenin en az. 30 faktör yük değerine sahip olması ve birden fazla faktörde yeterli faktör yük değerine sahip olan maddeler içinde iki faktör arasındaki faktör yük değeri arasında en az. 10 fark olmasına özen gösterilmiştir. Bu bağlamda ölçeğin örtük yapısı belirlenirken 14 maddenin yeterli faktör yük değerine sahip olmaması ve birden fazla faktörde yeterli faktör yüküne sahip olmasından dolayı binişik madde olarak olarak kabul edilmiş ve veri setinden çıkarılmasına karar verilmiştir. Çıkarılan maddelerden sonra ölçekte toplamda 29 madde kalmış ve bu maddeler ile DFA yapılarak ölçeğin model uyumu incelenmiştir. Ölçekten çıkartılan maddeler ise şunlardır: Madde 4,5,11,18,19,20,24,25,26,27, 33,40,41 ve 43’tür.

Ölçeğin örtük yapısının belirlenmesinden sonra ikinci adım olarak üç faktörlü örtük yapının model uyumunun incelenmesidir.

Model uyumu için "Birinci Düzey Doğrulayıcı" faktör analizi yapılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizinde sıklıkla kullanılan uyum indeksleri olan χ2

/sd, RMR, RMSEA, SRMR ve CFI, NFI, RFI kullanılmıştır.

Birinci düzey doğrulayıcı faktör analizine ilişkin bulgular ve uyum indeks değerleri aşağıda verilmiştir.

Şekil 4.1 incelendiğinde, hastane çalışanları için örgütsel iletişim ölçeğinin üç faktörlü modeline ilişkin birinci düzey path analizi sonucu görülmektedir. Elde edilen bulgulara göz atıldığında ise birinci faktörde madde faktör yük değerlerinin. 49 ile. 90 arasında, ikinci faktörde. 68 ile. 86 arasında, üçüncü faktörde. 63 ile. 96 arasında değiştiği görülmektedir. Maddelere ilişkin faktör yük değerleri ölçeği oluşturan maddelerin her birinin yeterli düzeyde faktör yük değerine sahip olduğunu göstermektedir. Şöyle ki, ölçek geliştirme süreçlerinde madde faktör yük değerlerinin en az. 30 ve üzerinde olması istenmektedir. Elde edilen bulguların tamamında madde faktör yük değerleri. 30 ve üzerindedir.

Hastane çalışanları için örgütsel iletişim ölçeğinin birinci düzey DFA analizine ilişkin model uyum indeks değerleri ise Çizege 4.2’de verilmiştir.

Çizelge 4.2: Uyum İndeks Değerleri

Model χ2/sd RMSEA RMR NFI NNFI CFI IFI RFI GFI SRMR

Model A Dört

Faktörlü Yapı 1,36 .040 .030 . 99 . 99 . 99 . 99 . 99 . 96 .030

Birinci düzey DFA analizine ilişkin model uyum indeksleri incelendiğinde model uyumu için gerekli olan değerlerin sağlandığı söylenebilir. Şöyle ki, uyum indeksleri için RMR, SRMR ve RMSEA için indeks değerinin en az. 80 ve aşağısı, diğer uyum indeksleri için ise en az. 90 ve üzerinde bir değerin sağlanması gerektiği ileri sürülmektedir (Marcoulides ve Schumacher, 2001; Kline, 2011). Çizege 4.2’de verilen uyum indeks değerleri incelendiğinde bütün uyum indeksleri için söz konusu değerlerin tutturulduğu ve hastane çalışanları için örgütsel iletişim ölçeğinin model uyumunun sağlandığı söylenebilir.

Güvenilirlik çalışması: Hastane çalışanları için örgütsel iletişim ölçeğinin açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile elde edilen dört faktörlü yapısının yapı geçerliği sağlandığı için son olarak güvenilirlik analizleri yapılmış ve ölçeğin güvenilirliği incelenmiştir. Bu kapsamda, iç tutarlık analizi ve iki yarı güvenilirlik analizleri yapılmış ve elde edilen bulgular Çizelge 4.3’de verilmiştir.

Çizelge 4.3: Güvenirlik Analizleri

İç tutarlık İki Yarı

Faktör 1 .94 .90

Faktör 2 .93 .89

Faktör 3 .90 .87

Ölçek Toplamı .91 .90

Çizege 4.3 incelendiğinde, hastane çalışanları için örgütsel iletişim ölçeğinin iç tutarlık değerinin alt boyutlar için sırasıyla. 94,. 93 ve. 90, olduğu ve ölçek toplamı için. 91 olduğu görülmektedir. İki yarı güvenirlik değerleri ise alt boyutlar için sırasıyla. 90,. 89 ve. 87 olarak ve ölçek toplamı için ise. 87 olarak bulunmuştur. Nunnaly ve Bernstein (1994), ve Fraenkel ve diğ. (2012)’lerinin güvenilirlik analizlerinde kritik değerin. 70 olması gerektiğini ileri sürmektedirler. Bu bağlamda, hastane çalışanları için örgütsel iletişim ölçeğinin alt boyutları ve ölçek toplamı için elde edilen iç tutarlık değerlerinin ve iki yarı güvenilirlik değerlerinin, ölçeğin güvenilir olduğunu söylemek için yeterli olduğu söylenebilir.

Sonuç olarak hastane çalışanları için örgütsel iletişim ölçeğinin madde havuzunun oluşturulması ile başlayan ve pilot uygulamalar, faktör analizleri ve güvenilirlik analizleri ile devam eden sürecin sonucunda hastanelerde görev yapmakta olan bireylerin örgütsel iletişim algılamalarını ölçmek üzere kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu söylenebilir.

4.1.11.2 Sağlık iletişimi ölçeği