Önceki Çalışma Yıllarına Yönelik Bulgular

KOBİ çalışanlarının daha önceki çalıştıkları yıl değişkenine göre ölçeklerin alt boyutlarının puan düzeyleri arasında bir farkın olup olmadığı Kruskal-Wallis Testi ile test edilmiş ve bulunan sonuçların anlamlılık düzeyleri Tablo 6.42’de gösterilmiştir.

Tablo 6.42. Önceki Çalışma Yılı Değişkenine Göre Alt Boyutların Kruskal- Wallis Testi Puanları Tablosu

N Sıra Ortalaması sd x2 p Anlamlı farklılık Duygusal Bağlılık A. Hiç çalışmadı 18 258,03 4 10,319 0,035* A-B _A-C B. 1-5 Yıl 115 188,88 C. 6-10 Yıl 157 184,83 D. 11-15 Yıl 70 209,20 E. 16 yıl ve + 33 224,03 Devam Bağlılığı A. Hiç çalışmadı 18 250,28 4 8,797 0,066 B. 1-5 Yıl 115 196,47 C. 6-10 Yıl 157 182,23 D. 11-15 Yıl 70 216,84 E. 16 yıl ve + 33 197,98 Normatif Bağlılık A. Hiç çalışmadı 18 261,53 4 12,034 0,017* _B-D B-C B. 1-5 Yıl 115 181,71 C. 6-10 Yıl 157 187,94 D. 11-15 Yıl 70 217,71 E. 16 yıl ve + 33 214,29 Dışsal Stres A. Hiç çalışmadı 18 171,08 4 16,880 0,002* A-D B-C B-D B. 1-5 Yıl 115 168,84 C. 6-10 Yıl 157 212,23

D. 11-15 Yıl 70 226,55 D-E E. 16 yıl ve + 33 174,55 İçsel Stres A. Hiç çalışmadı 18 200,83 4 14,842 0,005* B-C B-D B-E B. 1-5 Yıl 115 165,53 C. 6-10 Yıl 157 202,28 D. 11-15 Yıl 70 226,28 E. 16 yıl ve + 33 214,44 Mekânsal Memnuniyet A. Hiç çalışmadı 18 269,58 4 8,620 0,071 B. 1-5 Yıl 115 189,27 C. 6-10 Yıl 157 190,98 D. 11-15 Yıl 70 202,56 E. 16 yıl ve + 33 201,21 Zamansal Memnuniyet A. Hiç çalışmadı 18 254,03 4 5,323 0,256 B. 1-5 Yıl 115 189,42 C. 6-10 Yıl 157 194,32 D. 11-15 Yıl 70 201,82 E. 16 yıl ve + 33 194,83 Performans A. Hiç çalışmadı 18 255,05 4 11,100 0,025* A-B A-C C-D B. 1-5 Yıl 115 188,25 C. 6-10 Yıl 157 194,46 D. 11-15 Yıl 70 222,77 E. 16 yıl ve + 33 200,80

Örgütsel bağlılık ölçeğinin duygusal bağlılık boyutunda Kruskal-Wallis Ki- kare puanları x2_{=10,319 p=0,035 (p>0,05) anlamlı farklılık vardır. Bu farkı ortaya}

koyabilmek için Mann Whitney U testi yapılmış ve sonuçlar aşağıda gösterilmektedir.

Duygusal bağlılık boyutunda daha önce çalışmamış çalışanlar ile önceki çalışma yılı 1-5 yıl arası olan çalışanlar z=-2,372 p=0,018 (p=0,05) ve 6-10 yıl arası çalışanlar z=-2,554 p=0,0011 (p=0,05) arasında anlamlı bir farklılık vardır. Buna göre, daha önce çalışmamış olanların duygusal bağlılık sıra ortalaması (258,03) önceki çalışma yılı 1-5 yıl arası olan çalışanlar (188,88) ve 6-10 yıl arası çalışanlardan (184,83) sıra ortalamasından yüksektir.

Örgütsel bağlılık ölçeğinin normatif bağlılık boyutunda Kruskal-Wallis Ki- kare puanları x2_{=12,034 p=0,017 (p>0,05) anlamlı farklılık vardır. Bu farkı ortaya}

koyabilmek için Mann Whitney U testi yapılmış ve sonuçlar aşağıda gösterilmektedir.

Normatif bağlılık boyutunda daha önce daha önce çalışmamış olan bireyler ile 1-5 yıl arası çalışanlar z=-2,720 p=0,007 (p=0,05), 6-10 yıl arası çalışanlar z=- 2,969 p=0,010 (p=0,05) ve 11-15 yıl arası çalışanlar z=-2,105 p=0,035 (p=0,05) arasında anlamlı bir farklılık vardır. Buna göre daha önce hiç çalışmayanların normatif bağlılık sıra ortalaması (261,53), 1-5 yıl arası çalışanlar (181,71), 6-10 yıl arası çalışanlar (187,94) ve 11-15 yıl arası çalışanların (2017,71) sıra ortalamasından yüksektir.

İş stresi ölçeğinin dışsal stres boyutunda Kruskal-Wallis Ki-kare puanları x2=16,880 p=0,002 (p>0,05) anlamlı farklılık vardır. Bu farkı ortaya koyabilmek için Mann Whitney U testi yapılmış ve sonuçlar aşağıda gösterilmektedir.

Dışsal stres boyutunda daha önce çalışmamış olanlar ile 11-15 yıl arası çalışanlar arasında z=-2,041 p=0,041 (p=0,05) arasında anlamlı bir farklılık vardır. Buna göre daha önce çalışmamış olanların dışsal stres sıra ortalaması (171,08) 11-15 yıl arası çalışanların sıra ortalamasından (226,55) küçüktür.

Dışsal stres boyutunda daha önce 1-5 yıl arası çalışanlar ile 6-10 yıl arası çalışanlar z=-3,089 p=0,002 (p=0,05) ve 11-15 yıl arası çalışanlar z=-3,300 p=0,001 (p=0,05) arasında anlamlı bir farklılık vardır. Buna göre 1-5 yıl arası çalışanların dışsal stres sıra ortalaması (168,84) 6-10 yıl arası çalışanların (202,28) ve 11-15 yıl arası çalışanların (226,28) sıra ortalamasından düşüktür.

Dışsal stres boyutunda daha önce 11-15 yıl arası çalışanlar ile 16 yıldan fazla çalışanlar arasında z=-2,241 p=0,025 (p=0,05) arasında anlamlı bir farklılık

vardır. Buna göre daha önce 11-15 yıl çalışanların dışsal stres sıra ortalaması (226,55) 16 yıldan fazla çalışma süresi olanlardan (174,55) yüksektir.

İçsel stres boyutunda Kruskal-Wallis Ki-kare puanları x2_{=14,842 p=0,005}

(p=0,05) anlamlı farklılık vardır. Bu farkı ortaya koyabilmek için Mann Whitney U testi yapılmış ve sonuçlar aşağıda gösterilmektedir.

İçsel stres boyutunda daha önce 1-5 yıl arası çalışanlar ile 6-10 yıl arası çalışanlar z=-2,688 p=0,008 (p=0,05), 11-15 yıl arası çalışanlar z=-3,527 p=0,000 (p=0,05) ve 16 yıl ve üzeri çalışanlar z=-2,267 p=0,0023 (p=0,05) arasında anlamlı bir farklılık vardır. Buna göre daha önce 1-5 yıl arası çalışanların içsel stres sıra ortalaması (165,53), 6-10 yıl arası çalışanların (202,28), 11-15 yıl arası çalışanların (226,28) ve 16 yıl ve üzeri çalışanların (214,44) sıra ortalamasından düşüktür.

Çalışan performansı ölçeğinde Kruskal-Wallis Ki-kare puanları x2_=11,100

p=0,025 (p=0,05) anlamlı farklılık vardır. Bu farkı ortaya koyabilmek için Mann Whitney U testi yapılmış ve sonuçlar aşağıda gösterilmektedir.

Çalışan performansı ölçeğinde daha önce hiç çalışmamış olanlar ile 1-5 yıl arası çalışanlar z=-2,666 p=0,0023 (p=0,05) ve 6-10 yıl arası çalışanlar z=-2,531 p=0,011 (p=0,05) arasında ilişki vardır. Daha önce hiç çalışmamış olanların çalışma performansı sıra ortalaması (255,05) 1-5 yıl arası çalışanların (188,25) ve 6-10 yıl arası çalışanların (194,46) sıra ortalamasından yüksektir.

Çalışan performansında daha önce 6-10 yıl arası çalışanlar ile 11-15 yıl arası çalışanlar arasında z=-2,451 p=0,014 (p=0,05) anlamlı farklılık vardır. Buna göre daha önce 6-10 yıl çalışanların çalışan performansı sıra ortalaması (194,46) 11-15 yıl arası çalışanların sıra ortalamasından (222,77) düşüktür.

Örgütsel bağlılık bireyin kişiliği ve beklentilerinden kaynaklanan nedenlerden etkilenebildiği gibi dışsal faktörlerinde etkisi altındadır. Hiç

çalışmayanların duygusal bağlılıklarının 1-5 yıl arası çalışanlardan yüksek olması daha önce iş tecrübesi bulunmayışının ve karşılaştırma imkanının olmayışından kaynaklanabilir. Bu sonuca paralel olarak hiç çalışmamış olan bireylerin normatif bağlılıkları 1-5 ve 6-10 yıl arası çalışanlardan yüksektir. Mesleğe yeni başlamış bireylerin kariyer olanaklarını bağlı bulundukları işletmede denemek istemeleri ve karşılaştırma yapma imkanları olmadığı için normatif bağlıklarının yüksek olduğu söylenebilir.

Çalışanların etkilendikleri stres faktörlerine direnç göstermeleri ve mücadele etmeleri çalışma hayatının ilk yıllarında oldukça sık görülen bir durumdur. Çalışanlar, mesleğin ilk yıllarında stres faktörlerine karşı kendilerini daha rahat koruyabilirken ilerleyen yıllarda bu direnç yerini etkilenmeye ve bırakır. Mesleğinde belirli bir süre çalışan bireylerin ise var olan durumu kabul etmeleri, işe yabancılaşmaları ya da uyum sağlamaları ile stres düzeylerinin azaldığı söylenebilir. Daha önce çalışmamış olanların içsel stres algılarının 11-15 yıl arasında çalışanlardan küçük olması, 1-5 yıl arası çalışmış olan bireylerin 6-10 ve 11-15 yıl arası çalışanlardan daha düşük stres algılamalarına sahip olması ve daha önce 16 yıldan fazla çalışmış bireylerin ise 11-15 yıl arası çalışma hayatı olan bireylerden düşük stres algısına sahip olmasının nedeni çalışanların stres sürecine verdikleri tepkinin bir soncudur.

Daha önce çalışmamış olanların çalışma performansı 1-5 yıl arası ve 6-10 yıl arası çalışmış olan bireylerden yüksektir. Bu sonucun iki farklı nedeni olabilir bunlardan birincisi mesleki tecrübesi daha az olan bireylerin performanslarını yeterli gördükleri ve etkin bir karşılaştırma olanağına sahip olmamaları ya da mesleğin ilk yıllarında işyerinde çalışmaya devam etme, kendini kabul ettirme ve meslek sahibi olabilmek için ilk iş deneyimindeki performans yüksekliğidir. Daha önce 6-10 yıl arasında çalışanların performans algısı 11-15 yıl arası çalışanlardan düşük olmasının nedeni de benzer özellikler gösterebilmektedir. Profesyonel düzeyde işe yönelik tutum ve davranışa sahip daha tecrübeli çalışanların işletme içinde gösterdikleri çabaları yeterli olarak değerlendirmesi söz konusu olabilmektedir.