Ölçme araçları

Şanlıurfa İl Merkezindeki ve

Birecik İlçesindeki Resmi

İlköğretim Okulları ^{109 109 %100.0}

Tablo 6’da görüldüğü gibi, anket dağıtılan öğretmen sayısı 109 olup, ankete yanıt veren öğretmen sayısı da 109’dur. Görülmektedir ki; araştırmanın çalışma evrenini oluşturan anketlerin tamamı geçerli olarak ve anket kurallarına uygun bir şekilde doldurularak geri alınmıştır. Anketi yanıtlayan öğretmenlerin %100 oranında olması, araştırma açısından olumlu bir gösterge olarak kabul edilebilir

4.3. Veriler ve Toplanması:

Araştırma için gerekli olan verileri, geniş bir literatür taramasından elde edilen bilgilerin yanında, ilköğretim okullarında görev yapan Sosyal Bilgiler branş öğretmenlerinden sağlanan görüşler oluşturmaktadır. Böylece veriler çeşitlendirilerek araştırmanın geçerliliği arttırılmaya çalışılmıştır. Konuyla ilgili öğretmen görüşleri, bu konuda araştırmacı tarafından, uzman görüşlerine dayalı olarak geliştirilmiş olan anket formuna verilen yanıtlarla belirlenmiştir.

4.4. Ölçme Araçları:

Araştırma probleminin çözümü için gerekli bilgileri toplamak üzere araştırmacı tarafından bir anket geliştirilmiştir. Anket geliştirilmeden önce benzer nitelikli bilgi toplama araçları incelenerek yeterli sayıda kapalı uçlu soru maddesi ve bunlara uygun yanıt seçenekleri belirlenmiştir. Kapalı uçlu sorularla birlikte yanıt seçenekleri de verilmiş, böylece kaynak kişinin, kendisine sunulan yanıt seçeneklerinden hangisini uygun görüyorsa, onu işaretlemesi sağlanmıştır. Kapalı uçlu sorular, istenen bakış açısını davet etmekte, kaynak kişi için yanıtlama kolaylığı sağlamaktadır. Bu tür soruların, araştırmacı için değerlendirme kolaylığı sağlaması da söz konusudur. (Karasar, 1999:176).

Anket önce taslak olarak hazırlanmış, sonra taslağa yönelik kapsam geçerliliği için uzman görüşleri alınmış, meslek grubu içinde tartışılmış, geliştirilen öneri ve eleştiriler ışığında, bazı maddeler düzeltilerek ankete son biçimi verilmiştir.

Bilgi toplama aracı olarak geliştirilen anket formu üç bölümden oluşmaktadır: 4.4.1. Kişisel Özelliklerle İlgili Bilgi Formu:

Dört sorunun yer aldığı birinci bölümde, öğretmenlere ilişkin kişisel bilgiler mevcuttur. 4.4.2. İlköğretim 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Programında Yer Alan Türkiye’miz Ünitesinin Var Olan Durumunu Belirlemek Amaçlı Anket Formu:

İkinci bölümde Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin ilköğretim altıncı sınıf Sosyal Bilgiler dersi programında yer alan Türkiye’miz ünitesinin geneline ve öğelerine ilişkin görüşlerine yönelik, var olan durumu belirlemek amaçlı “Evet” , “Kısmen” , “Hayır” seçeneklerinin bulunduğu 42 soru yer almaktadır.

4.4.3. İlköğretim 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Programında Yer Alan Türkiye’miz Ünitesine İlişkin, Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Geleceğe Yönelik Önerilerini Belirlemek Amaçlı Anket Formu:

Üçüncü bölümde ise, Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin ilköğretim altıncı sınıf Sosyal Bilgiler dersi programında yer alan Türkiye’miz ünitesinin işlenişi ve öğeleri ile ilgili olarak, geleceğe yönelik önerilerini belirlemek amaçlı “Kesinlikle Katılıyorum”,

“Katılıyorum”, “Kararsızım”, “Katılmıyorum”, “Kesinlikle Katılmıyorum”

seçeneklerinin bulunduğu 18 soruluk bir skala yer almaktadır.

En son sayfada ise “Araştırmaya katkı getirecek başka görüş ve önerileriniz varsa lütfen aşağıya yazınız’’ şeklinde açık uçlu bir soru maddesiyle öğretmenlerin diğer görüş ve önerileri alınmıştır.

Anketin geçerliliğinin sağlanması için, ankette yer alan her maddenin araştırılmakta olan konu ile ilişkili olmasına ve tüm konuyu kapsamasına özen gösterilmiştir. Anket içinde değişik yerlere birbirlerini tekrarlar nitelikte bazı sorular koyularak cevaplardaki dürüstlük ve güvenirlik kontrol edilmeye çalışılmıştır. Daha sonra yine anketin geçerliliğini sağlamak için, anket konusunda uzman görüşleri alınarak, alınan eleştiriler

doğrultusunda çeşitli düzeltmeler sonucu anket geliştirilmiştir. Geliştirilen veri toplama aracı, araştırma amacıyla kullanılmadan önce, çalışma evrenini temsil edebilecek nitelikte ve sayıda daha küçük yerlerde araştırmacının da katımlıyla ön denemeden geçirilmiş, ayrıca, anket uygulanan bazı öğretmenlerle görüşme yapılmıştır. Öndenemeden alınan sonuçlar ile görüşmeden elde edilen veriler düzenlenerek anketin güvenirliğinin sağlanmasına çalışılmıştır.

Bu çalışmalardan sonra, anket formu danışman öğretim üyesiyle birlikte yeniden gözden geçirilerek gerekli düzeltmeler yapılmış ve uygulamaya hazır hale getirilmiştir ( Ek5 ).

Uygulamaya hazır hale getirilerek, son şekli verilen anket formu yeterli sayıda çoğaltılmıştır.Araştırmacının hazırlamış olduğu anket uygulamasının yapılmak istenmesine dair dilekçe (Ek 6), halen görev yaptığı Birecik Yatılı İlköğretim Bölge Okulu Müdürlüğü aracılığıyla, Birecik İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’ne gönderilmiş, oradan da Birecik Kaymakamlığı’nın onayı alınarak (Ek 7), Birecik Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nün bir yazısı ile Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne ulaştırılmıştır (Ek 8). Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürlüğü de, Milli Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı’na başvurulması gerektiğini bildirmiştir.

Anketin okullardaki ilgili öğretmenlere uygulanması için izin almak üzere, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nün bir yazısı ile Milli Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı’na (EARGE) başvurulmuş ve anketin uygulanması için gerekli izin onayı alınmıştır (Ek 9).

2005-2006 eğitim-öğretim yılının ikinci dönemi olan Mayıs ayı içinde anketin uygulanacağı tüm okullara, okul yöneticilerine anket hakkında Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından bilgi verilmiş, Milli Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı’ndan alınan izin onay belgesi sunulmuş ve araştırmaya ilişkin anketlerin ilgili öğretmenlere dağıtılması ve toplanmasının yöneticilerce yapılması ve belirlenen günde Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından anketlerin toplu olarak alınması kararlaştırılmıştır. Anketler verilen süre içinde öğretmenlere uygulanmış ve belirlenen günde geri alınmıştır. Ancak Birecik ilçesinde uygulanmış olan anket formları tüm okullardaki ilgili öğretmenlere, araştırmacı tarafından dağıtılmış

ve toplanmıştır. Bu anket formlarının bir bölümü, ilk turda, öğretmenlerden kaynaklanan nedenlerden dolayı toplanamamış, daha sonra belirlenen bir günde kalan bölümünün toplanması mümkün olmuştur. Uygulanan anketlerin geri dönüş oranı %100 olarak gerçekleştirilmiştir.