Öğretmenlerin Öğretim Programı Ġle Ġlgili GörüĢlerine ĠliĢkin Yapılan

2.20.1. Öğretmenlerin Öğretim Programı Ġle Ġlgili GörüĢlerine ĠliĢkin Yapılan ÇalıĢmalar

Adıbelli (2007) tarafından yapılan “Yeni programa göre hazırlanan lise 1 fizik ders kitabının eğitsel, görsel, dil ve anlatım yönünden incelenmesi” konulu çalıĢmasında seçilen ders kitabı değerlendirme ölçeğini Lise I fizik ders kitabına uygulayarak, ölçeğin tutarlı sonuçlar verip vermediğini araĢtırmak, bu sonuçlara göre de Lise I fizik ders kitabını eğitsel, görsel, dil ve anlatım yönünden araĢtırmak amaçlanmıĢtır. Bu çalıĢmanın sonucunda; Öğretmenlerin kitabın eğitsel tasarımını; görsel tasarımı ile dil ve anlatımına göre daha baĢarısız buldukları, Öğretmenlerin mesleki kıdemlerinin,

çalıĢtıkları okul türlerinin ve cinsiyetlerinin farklı olması; kitabı değerlendirmelerinde farklılık yaratmadığı gibi sonuçlara ulaĢmıĢlardır.

Baybars ve Kocakülah (2009) “9. Sınıf Fizik Müfredatının Öğretmenlerin GörüĢleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi” isimli araĢtırmada, veri toplamak amacıyla, 9. sınıf müfredatı için genel karakteristikler, birimler ve konular, kazanımlar, öğrenme-öğretme iĢlemi ve değerlendirme ölçeği geliĢtirilmiĢtir. ÇalıĢmanın sonuçlarına göre, öğretmenler müfredatta yer alan aktivitelerin sınıf ortamında kullanılması için uygun olmadığını düĢünmektedirler. Aynı zamanda, öğretmenlerin görüĢüne göre aktivitelerin çevresel koĢullara adapte edilmemiĢ olduğu, çevresel olanakların aktiviteleri desteklemediği ve bir ünitenin öğretilmesi için gereken zamanın yeterli olmadığı veya eĢit bir Ģekilde dağıtılmadığı belirlenmiĢtir.

Bayrak ve Bezen (2013), Fizik öğretmenlerinin 9. sınıf fizik programında yer alan konularının öğretiminde karĢılaĢtıkları sorunlarını ve 2013-2014 öğretim yılında uygulanacak yeni öğretim programıyla ilgili görüĢlerini tespit etmek amacıyla yapılan bu çalıĢma, nitel araĢtırma yöntemleri kullanılarak yürütülmüĢtür. AraĢtırmada veri toplama aracı olarak araĢtırmacılar tarafından oluĢturulan yarı yapılandırılmıĢ görüĢme formu kullanılmıĢtır. Öğretmenlerin her ünitede zaman sıkıntısı yaĢadıkları ve dönem sonuna ünitelerin öğretimini yetiĢtiremedikleri belirlenmiĢtir. AraĢtırmanın sonucunda öğretmenlerin büyük çoğunluğu, öğrencilerin önceki öğrenmelerinde matematiksel iĢlemlerdeki ve Fen ve Teknoloji dersinden beklenilen bilgi kazanımındaki eksikliklerinin 9. sınıf fizik öğretim programının öğreniminde öğrencileri olumsuz etkilediğini düĢündükleri tespit edilmiĢtir. Öğretmenlerin fizik dersinin baĢka disiplinlerle bağlantı olduğunu ve matematik, geometri, kimya ve Türkçe derslerinde baĢarılı olan öğrencilerin, baĢarılarının fizik dersine olumlu etki ettiğini, baĢarısız olanların ise olumsuz etki ettiğini düĢündükleri ortaya çıkmıĢtır.

Ergin vd. (2011), ortaöğretim 9. sınıf fizik dersi öğretim programının kazanımlar, içerik, öğrenme-öğretme süreci, ölçme değerlendirme boyutlarına iliĢkin öğretmen görüĢleri isimli çalıĢmalarının temel amacı, 9.sınıf fizik dersi öğretim programının aksayan ve olumlu yönlerini öğretmen görüĢlerine dayalı olarak ortaya koymaktır. AraĢtırmacı tarafından düzenlenen “Fizik Dersi Öğretim Programı Ölçeği” kullanılmıĢtır. Buna göre programda yer alan kazanımların anlaĢılması ve uygulanması ile ilgili öğretmenler sorun yaĢamadıklarını söylemekte. Fizik öğretmenleri fizik dersi

öğretim programının içeriğine iliĢkin maddelere genel olarak olumlu görüĢ belirtmiĢlerdir. Öğrenme-öğretme durumlarına iliĢkin maddelere kısmen olumlu görüĢ bildirmiĢlerdir. Ölçme-değerlendirme durumlarına iliĢkin maddelere genel olarak kısmen olumlu görüĢ bildirmiĢlerdir. Katılımcı fizik öğretmenleri ölçme değerlendirme etkinliklerine iliĢkin yeterli açıklama yapılmadığı, ölçme-değerlendirme etkinliklerinin uygulanabilmesi için önerilen ders saatinin yetersiz olduğu görüĢündedirler.

Kanlı (2004) tarafından yapılan “Proje-2061‟in IĢığında Fizik Ders Kitaplarının Eğitimsel Tasarımına EleĢtirel Bir BakıĢ” baĢlıklı çalıĢmasında ortaöğretim fizik ders kitaplarında olması gereken eğitimsel kriterleri belirlemek ve bu kriterlere göre ders kitaplarının değerlendirilmesi amaçlanmıĢtır. Bu çalıĢmanın sonucunda; ünitelerin belirlenen amaçları ortaya koyma açısından yetersiz olduğu, öğrencilerin fikirlerini dikkate alan uygulamalara yer vermediği, öğrencilerin bilimsel fikirlerini kullanma ve geliĢtirmelerine imkân sağlamadığı, öğrencilerin kavramlar, deneyler ve olgular hakkında düĢünmelerini, fikir yürütmelerini teĢvik etmediği, Öğrencilerin geliĢimini yeterli düzeyde değerlendirecek bir içeriğe sahip olmadığı gibi sonuçlara ulaĢılmıĢtır.

Karal (2010), yaptığı yüksek lisans çalıĢmasında 2007 Fizik Öğretim Programını yalnızca 9. sınıf düzeyinde incelemiĢ ve Mersin Ġli ile sınırlı tutarak fizik öğretmenleri görüĢleriyle değerlendirmiĢtir. AraĢtırmadaki veriler, tarama modeli kullanılarak elde edilmiĢtir. AraĢtırmanın sonucunda öğretmenler, Ortaöğretim fizik dersi 9. sınıf öğretim programını, eski öğretim programının eksiklik ve aksaklıklarını gidermesi, öğrencileri yüksek öğrenime hazırlaması, diğer derslerle paralellik oluĢturması, okulların fiziksel koĢullarının, donanımının yeterliliği ve ders saati için ayrılan sürenin yeterliliği konusunda olumsuz görüĢ belirtmiĢlerdir. Ortaöğretim Fizik Dersi 9. Sınıf Öğretim Programının, Fen ve Teknoloji dersinin devamı olması, yaĢamdaki olayları temel alarak hazırlanması ve uygulanması için öğretmenlerin mesleki yeterliliğe sahip olması konularında ise olumlu görüĢ belirtmiĢlerdir.

KeleĢ (2001) tarafından yapılan “Fizik ders kitaplarını değerlendirme ölçeği” konulu çalıĢmasında; dershanelerde görev yapan öğretmenlerin ana etken olarak öğretmeni gördüğünü, okullarda görev yapan öğretmenlerin ders kitabını rehber edindiğini, ders kitabının hazırlanmasında ve değerlendirilmesinde öğretmen ve öğrencilerin aktif olması gerektiği, ders kitabının dilinin açık ve anlaĢılır olması

gerektiği, ders kitabında yer alan resim, Ģekil ve grafiklerinde anlaĢılabilir olması gerektiği gibi sonuçlara ulaĢılmıĢtır.

Kun-Yuan Yang ve Jia-Sheng Heh (2007) yaptıkları çalıĢmada, internet fizik laboratuvarı ile geleneksel fizik laboratuvarının 10. sınıf öğrencilerinin akademik baĢarısı, bilimsel süreç beceri düzeyi ve bilgisayar tutumları açısından karĢılaĢtırmayı amaçlamıĢlardır. Her Ģube deney ve kontrol grubuna eĢit olarak bölünmüĢ 75 öğrenciden oluĢur. Ön test sonuçları deney ve kontrol grubundaki öğrencilerin fizik baĢarılarının, bilimsel süreç beceri düzeylerinin ve bilgisayara yönelik tutumlarının eĢit olduğunu göstermiĢtir. Yapılan son testte deney grubunun fizik baĢarısı ve bilimsel süreç beceri düzeyinin kontrol grubuna göre daha fazla geliĢtiği ortaya çıkmıĢtır. Her iki grubun bilgisayar tutumları arasında anlamlı bir farklılık gözlenmemiĢtir. Sonuç olarak internet fizik laboratuvarının 10. sınıf öğrencilerinin akademik baĢarısını ve bilimsel süreç becerilerini geliĢtirdiği ortaya çıkmıĢtır.

Künbet (2010) çalıĢmasının amacını, uygulanmakta olan 9. ve 10. sınıf fizik dersi öğretim programı hakkında dershane öğretmenlerinin, bilgi kazanımları ve uygulanabilirlik açısından görüĢlerini belirtmek olarak belirtmiĢtir. AraĢtırmaya göre öğretmenler, 9. sınıf öğretim programı bilgi kazanımları hakkında %70 oranında olumlu görüĢ belirtmiĢ ve kazanımların %77 sinin uygulanabilir olduğunu ifade etmiĢtir. 10. sınıf fizik öğretim programına ait bilgi kazanımları hakkında ise % 95,3 oranında olumlu görüĢ belirtmiĢ ve kazanımların % 95,3‟ünün uygulanabilir olduğunu ifade etmiĢlerdir. Bununla birlikte 10. sınıf programına ait kazanımların % 34‟ünün kendi arasında ya da 9. sınıf programına ait kazanımlarla değiĢiklik yapılması gerektiği sonucuna ulaĢmıĢtır.

Lijnse vd. (1990) “Tematik Fizik Öğretim Programı: Birbiriyle ÇeliĢen Öğretim Programı Güçleri Arasında Bir Denge” isimli çalıĢmalarında, son 25 yılda meydana gelen değiĢimin fizik öğretim programında nasıl yer almıĢtır. 10-11‟ inci sınıflarda okuyan ortalama bir öğrenci için yakın zamanda geliĢtirilmiĢ olan Hollanda tematik fizik öğretim programında detayları açıklanmıĢtır. Aynı zamanda söz konusu öğretim programının üniversite öncesi 10-12‟inci sınıf lise öğrencilerine uygulanması üzere hangi yollar geliĢtirebileceğine dair birtakım yorumlar sunulmuĢtur. Her iki müfredat PLON (Fizik Öğretim Programı GeliĢtirme Projesi) tarafından geliĢtirilmiĢtir. Söz konusu proje, fizik öğretiminin modernize edilmesi ve güncellenmesi ve ulusal düzeyde

uygulanması için gerekli değiĢikler hakkında öneriler sunulmasını amaçlamaktadır. PLON öğretim programını açıklamadan önce, proje takımını etkileyen ana sosyal ve eğitimsel yaklaĢımların neler olduğunu ortaya konulmuĢtur.

ġengören vd. (2010) yaptıkları çalıĢmada, Ġzmir ilindeki ortaöğretim fizik öğretmenlerinin, 2008-2009 öğretim yılında okutulmaya baĢlanan Fizik 9 kitabına iliĢkin değerlendirmelerini belirleyip bunları mesleki deneyim, hizmet içi eğitime katılma ve kitabı kullanma durumu açılarından inceleyerek öneriler sunmuĢlardır. ÇalıĢmanın sonucunda öğretmenlerin öğretim programına yönelik hizmet içi eğitime gereksinim duydukları sonucuna ulaĢılmıĢtır. Öğretmenler, kalabalık sınıflarda öğrenci merkezli eğitimin yapılamayacağını, ders saatinin az olmasının programı iĢlevsiz kıldığını düĢünmekte, önceki dönemlerde olduğu gibi laboratuvar dersi açılmasını istemektedirler.

Tanel vd. (2010), Fizik Öğretmen Adaylarının 9. Sınıf Fizik Kitabına ĠliĢkin GörüĢlerinin Değerlendirilmesi ve Öğretmen GörüĢleri incelenmiĢtir. Bu görüĢlerin çeĢitli değiĢkenler (kitabı tanıma durumu, tanıma derecesi vb) açısından incelenmesi ve bir baĢka çalıĢmada incelenen fizik öğretmenlerinin görüĢleri ile kıyaslanması amaçlanmıĢtır. AraĢtırmada veri toplama aracı olarak, “9. Sınıf Fizik Ders Kitabına ĠliĢkin GörüĢler Anketi” kullanılmıĢtır. Ders kitabının bütününün öğretmen adayları tarafından iyi, öğretmenler tarafından ise yeterli olarak değerlendirildiği ortaya konmuĢtur. AraĢtırmanın sonucunda, fizik ders kitabına yönelik olarak fizik öğretmen adaylarının fizik öğretmenlerine göre daha olumlu görüĢ içinde olduğu görülmüĢtür.

TaĢcı (2011) “Fizik Öğretim Programının Uygulanmasının Değerlendirilmesi.” isimli çalıĢmasındaki amaç, yeni Fizik Öğretim Programına uygun olarak derslerin kuramsal çerçevede nasıl iĢlenmesi gerektiğini ortaya koyarak bunun pratiğe ne kadar yansıtıldığını gözlemek ve aradaki farkın nelerden kaynaklandığını belirlemektir. Elde edilen bulgularda öğretmenlerin yaĢam temelli programa bilgi kazanımları açısından tam uydukları, diğer beceri kazanımları ve kullanılan öğretim yöntemleri ve materyalleri bakımından çok az uydukları gözlenmiĢtir. Bunun nedenleri olarak programın felsefesini iyi anlamadıkları, programı çok iyi incelemedikleri, yaĢam temelli öğretim modellerini nasıl uygulayacakları hakkında yeterli bilgi ve deneyime sahip olmadıkları ve hizmet içi seminer ve kursların yetersiz kaldığı, etkinliklerin öğretim için

verimli olacağına inanmamaları, zamanın ve öğrenci seviyesinin yetersiz olduğunu düĢündükleri belirlenmiĢtir.

Temiz (2001),”Lise 1. Sınıf Fizik Dersi Programının Öğrencilerin Bilimsel Süreç Becerilerini GeliĢtirmeye Uygunluğunun Ġncelenmesi‟ isimli çalıĢmasında temel bilimsel süreç becerilerini Lise 1 Fizik Dersi Programının ne ölçüde geliĢtirdiğini incelemiĢtir. AraĢtırma Sonuçlarına göre , öğrencilerin liseden önceki eğitimlerinde bilimsel süreç becerileri yeterince geliĢmediği ve Lise 1 Fizik Dersi Programının öğrencilerin bilimsel süreç becerilerini geliĢtirmede yeterli olmadığı sonucuna ulaĢmıĢtır.

Tunçer ve Eryılmaz (2002) tarafından yoğun fizik programının lise öğrencilerinin baĢarısına etkisini incelmek amacıyla yapılan araĢtırmada, fizik dersindeki baĢarıyı engellediği düĢünülen bazı faktörlerin fizik ders programı ile iliĢkisini ölçmek için, öğretmenlere ve öğrencilere anket uygulanmıĢtır. ÇalıĢmada öğretmen görüĢleri dikkate alındığında, programda yer alan konulara ayrılan zamanın 9. sınıflarda yeterli olduğu ancak 10. sınıflarda fizik programının yoğun ve programı tamamlamak için gereken zamanın sınırlı olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır. AraĢtırma 10. sınıfların programına ayrılan zamanın yetersiz olduğu ve bunun baĢarıyı etkilediği sonucuna varılmıĢ, değiĢik öğretim metotlarının kullanılmasına yer verilmesinin öğrencilerin baĢarılarını ve tutumlarını olumlu yönde etkilediği görülmüĢtür.

Üstün (2010) “Türk ve Finlandiya Fizik Müfredatının KarĢılaĢtırılması” isimli çalıĢmada, Türkiye„de ilköğretimdeki Fen ve Teknoloji müfredatında yapılan değiĢiklikten sonra, yeni lise fizik müfredatının değiĢmesi de yakın bir zamanda gerçekleĢtirilmiĢtir. Bu yeni müfredat, farklı açılardan bazı yenilikler içermektedir. Bununla beraber, Finlandiya, PISA sınavlarında çok baĢarılı sonuçlar elde eden ülkelerden birisidir. Bu çalıĢmanın ana amacı, Türk ve Finlandiya Fizik Müfredatının içerik analizi kullanılarak, Finlandiya okullarında gözlemler yapılması ve öğretmenlerle mülakatlar yapılarak değiĢik yönlerden karĢılaĢtırılmasıdır. Sonuç olarak, bu çalıĢma ile müfredatlar arasındaki bazı benzerlikler ve farklılıkların neler olduğu sunulmuĢtur.

Yalçın vd. (2008), 2007 öncesi dört yıllık ortaöğretim fizik programı düzenlemesini öğretmen görüĢleriyle değerlendirmiĢlerdir. Elde edilen verilere göre, fizik öğretmenleri yeni dört yıllık düzenleme konusunda; öğretim strateji, yöntem ve teknikler açısından bir yenilik getirmediği, fizik ünitelerine ayrılan sürenin yetersiz

olduğu, ünite sıralamasında aĢamalılık ilkesine ve diğer derslerle olan iliĢkisine göre düzenleme yapılması gerektiği görüĢünü bildirmektedirler. Öğretmenlerin yeniden geliĢtirilmesi söz konusu fizik programına yönelik önerileri ise; fizik uygulama derslerinin yeniden programda yer alması ve fizik ders saatlerinin artırılması, öğrenciyi merkeze alan etkinliklerin uygulanmasına olanak sağlayacak Ģekilde düzenlenmesi, fizik konu adları ve terimlerinin TürkçeleĢtirilerek programda yer almasıdır. Ayrıca öğretmenlerin görüĢlerinden yola çıkılarak yıllara göre ortaöğretim fizik ders konularının sıralanmasına yönelik öneriler geliĢtirilmiĢtir.

YolbaĢı (2010) yeni fizik öğretim programını öğretmen görüĢleri doğrultusunda değerlendirilmiĢtir. 2008-2009 Eğitim-Öğretim yılında liselerin 9. sınıfında derslere girmiĢ olan fizik öğretmenleriyle yapmıĢtır. Ortaöğretim 9. sınıf fizik dersi öğretim programını ve programın kazanım, içerik, öğretme-öğrenme sureci ve ölçme- değerlendirme sureci öğelerini öğretmen görüĢleri doğrultusunda değerlendirmiĢtir. AraĢtırmanın sonucunda, yeni fizik dersi öğretim programı ile ilgili olarak öğretmenlerin hizmet içi eğitim eksikleri bulunduğu, ayrıca öğretmenlerin yeni programa ve programın kazanım, içerik, öğretme-öğrenme süreci ve ölçme değerlendirme süreci öğelerine olumlu baktıkları sonucuna ulaĢmıĢtır. Bununla birlikte erkek öğretmenlerin bayan öğretmenlere göre programın genelini ve içeriğini daha olumlu buldukları, yaĢ, meslekteki kıdem, mezuniyet durumu ve seminere katılma durumu değiĢkenleri ile öğretmenlerin programa yönelik görüĢleri arasında anlamlı bir farklılık olmadığı sonucuna ulaĢılmıĢtır.

2.20.2. Öğretmenlerin Bilginin Kaynağı Ġle Ġlgili GörüĢlerine ĠliĢkin Yapılan