ĠletiĢimin ĠĢe Yaradığı Durumlar
Öğretmen liderlerin, müdürle öğretmen arasındaki güçlü kiĢisel iletiĢim ile birbirlerini sevmelerinin önemine yönelik algıları, frekans ve yüzde dağılımı Tablo 5.10‟da görülmektedir.
Tablo 5. 10 Öğretmen Liderlerin, Müdürle Öğretmen Arasındaki Güçlü KiĢisel ĠletiĢime
ĠliĢkin Algıları ĠletiĢim ÖLD, 1 ,K Ö L D, 2 ,K Ö L D, 3 ,K Ö L O ,1 ,E Ö L O ,2 ,E Ö L O ,3 ,K Ö L O ,4 ,E Ö L O ,5 ,K Ö L Y, 1 ,K Ö L Y, 2 ,K Ö L Y, 3 ,K Ö L Y, 4 ,K f % Önemli √ √ √ √ √ √ √ √ √ √ √ 11 91,6 Objektif √ √ 2 16,6
107
Tablo 5.10‟ da yüzde 91,6 oran ile öğretmen liderlerin, müdürle öğretmen arasındaki kuvvetli kiĢisel iletiĢim ile birbirlerini sevmelerinin önemine yönelik algılarından “önemli” ifadesinin yer aldığı görülmektedir ve buna iliĢkin görüĢleri aĢağıda verilmiĢtir:
Ben kesinlikle inanıyorum. Yani bu her alanda böyle, çalıştığınız iş arkadaşlarını ve işinizi sevmezseniz, bu işinizi ve yaptığınız işin verimliliğini olumsuz olarak etkiler. İşinize ne kadar çok sahip çıkar, sever ve iş arkadaşlarınızla ne kadar iyi bir iletişim kurarsanız bu takım oyununu daha iyi oynarsınız. (ÖLO,1,E)
O bana bir öğretmen olarak saygı duyacak ben de müdürüm olarak ona saygı duyacağım. Seversek bu sefer katma değer oluyor. Balla kaymakla yersin. Sevgi de olunca işin içinde, bu sefer her şeyi sahiplenme geliyor. İdareci diyoruz, idareci idare edendir. Öğretmeni, öğrenciyi, okulu, idare edendir. İdare etmek diktatörlükle olmaz, sevgiyle olur. Saygıyla olur. (ÖLO,2,E)
İnsanca konuşmak her zaman yararlıdır. Üzmeden, kırmadan konuşabilirsin diye düşünüyorum. Bu şekilde iyi ilişkilerle iş daha iyi yürür. (ÖLO,3,K)
Kesinlikle iletişim çok etkilidir. Önemlidir. Samimiyet ve resmiyetin yeri vardır iletişimde. Bu samimiyetle, resmiyeti karıştırmamak lazım. (ÖLO,4,E)
Kesinlikle daha önce böyle bir müdürle çalıştım, baba kız ilişkisine sahiptik. (ÖLO,5,K)
Evet, kesinlikle önemli. Müdürle iletişim iyi olduğu zaman huzurlu bir çalışma ortamı oluyor her şeyden önce. Ben okula gelirken huzurlu geliyorum. (ÖLD,1,K)
Mutlaka vardır ama çalıştığınız kadro ile ilgilidir diye düşünüyorum. Eğer ilişkiler samimi ise bir sorun yoktur ama samimiyetsizlik varsa yarın içinde bulunduğunuz ilişki size farklı bir şekilde dönmeyecekse bir sorun yok ilişkiler tabii ki sıcak olursa sorun yok. (ÖLD,2,K)
Kesinlikle katılıyorum. Her alanda da bu böyledir. Patron işçi ilişkisi, öğretmen idareci ilişkisi her zaman iyi olmak zorunda. Az önce de söylediğim gibi, ne kadar mutlu bir iş ortamında çalışıyorsan o kadar iyi eğitim verirsin, veya mesleğini o kadar iyi yaparsın. Ama eğer huzursuzsan, okul idaresiyle bir sorunun varsa gerçekten bu senin mesleğine de yansır. (ÖLD,3,K)
Sevgi bağı kurulduğu zaman daha olumlu güzel şeyler yapılır. Mesela gayet rahat, güzel konuşabiliyoruz. (ÖLY,1,K)
Tamamen katılıyorum. Sadece biz de değil ast üst ilişkilerinin olduğu tüm ilişkilerde bu böyle. Eğer seviyorsak zaaflarımız var. Özel bir ilgimiz, hayranlığımız varsa, tabii ki daha farklı davranabiliyoruz. (ÖLY,2,K)
108
Doğrudur katılıyorum. Yani mutlu olunmayan bir yerde çalışmak aktiviteleri sürdürmek zor olurdu herhalde. (ÖLY,4,K)
Tablo 5.10‟ da yüzde 16,6 oran ile öğretmen liderlerin, müdürle öğretmen arasındaki kuvvetli kiĢisel iletiĢim ile birbirlerini sevmelerinin önemine yönelik algılarından “objektif” ifadesinin yer aldığı görülmektedir ve buna iliĢkin görüĢleri aĢağıda verilmiĢtir:
Objektif olmak kırmamak… bi de biz öğretmen grupları ile çalışıyoruz, hassas gruplardır. Onları kırmadan dengeleri koruyarak tamamen insan ilişkileri ile giden bir grup aslında. Objektif olmak zorunda, kararlarında bunu hissettirmek zorunda. A‟ ya olan sevgisini B, C D‟ler biliyorsa bunu aleyhinde kullanabilirler. Sevgi olmalı, olmazsa olmaz. Ama objektif ve adil olmak zorunda.(ÖLY,2,K)
Objektif davranılması gerektiğini düşünüyorum. Yani sevip sevmemek kişisel bir kavram. Zaman zaman sevip sevmemek konusunda ya da insanın motivasyonunu düşüren olaylar mutlaka oluyor. Ama bunun dengesini iyi ayarlamak gerekir diye düşünüyorum. Çünkü objektif olunmadığı zaman iş ayrımcılığa kadar gidebilir. Doğru karar verememeye kadar gidebilir. Bunu dengelemenin önemli olduğunu düşünüyorum. Ama sevmek, sevilmek, bu kadar kesin kavramlar mı bilmiyorum. (ÖLY,3,K)
Öğretmen liderlerin, müdürle öğretmen arasındaki iyi iletiĢimin iĢe yaradığı durumlara iliĢkin verdiği örnekler aĢağıda verilmiĢtir:
Bu iyi iletişime verebileceğim örnek, lider öğretmen seçilmem de bile bunun ben etkili olduğunu düşünüyorum. Benim kadar belki çok çalışan ya da benim kadar işini seven öğretmenlerde vardır mutlaka aralarında ama iletişimleri iyi olmadığı için ya da bunu müdür ve müdür yardımcıları bilmediği için ya da onlardan gözlemleyemediği için çok fazla etkileşimleri olmadığı için, onların adı verilememiş ya da verilmemiş olabilir. (ÖLO,1,E)
Müdür beni çok seviyordur; derse girmem, okula gitmem bunlar sevgiyi ve saygıyı yok eder. Bizler hep bir yerlerden gelip geçiyoruz ama adımız oralarda kalıyor. Hâlâ hakkımda çok iyi bir şekilde konuşulur. Kalıcı olmak iyi bir iletişim sayesinde oluyor. (ÖLO,2,E)
Okulun yapılacak işlerinde okulla ilgili yenilik yapılacağında fikrim mutlaka alınır, söylenir. Bunu yapıyoruz, yapalım mı? Ben de onlara katılırım. Mesela okulun dışının boyanması. Göze nasıl hitap eder? Bu konuda mesela konuştuk. Okulun giysileri mesela, konuştuk, o komisyona aldılar seçmek için. Kıyafet seçimi için. (ÖLO,3,K)
Öyle bir şey yaşamadım ben. (ÖLO,4,E)
İdare ile aram iyiyse, ben rahatım biliyorum ki arkamda müdür var. Benim iyi niyetle yapacağım işlerin arkasında okul idaresi var. Benim
109
bunu bilmem yeterli. Ben rahat sınıfıma girerim işleyeceğim konuları rahat işlerim veyahut sınıfça veli ile alacağım karar varsa ki ekonomik konularda da bir yere gitme konusunda da rahatlıkla alırım. (ÖLD,1,K) Bizim milli eğitim sistemine baktığımızda yönetmeliklere göre iş yaptığımız da pek sıkıntı yaşamıyoruz, yönetmeliklerin de zaten çok eksik olduğunu görüyoruz. Baktığımızda bu eksiklerle uğraşacağımıza, müdürle olan iletişimimizle bu eksiklikleri biz geçebiliyoruz. Müdür görmezden gelebiliyor. (ÖLD,2,K)
Geçen sene bir sorun yaşadım ben. Geçen yıl bir öğrencimin velisi, dört sene eğitiminde beraberdik, dört sene sonra velisi benim hakkımda soruşturma açtı ve ben bu adamı hiç tanımıyorum çocuğunu dört sene okutmuşum ve tanımıyorum. Öğrenciye kötü davranma açısından milli eğitime soruşturma açtırıyor. Milli eğitim müdürü arıyor ve „böyle böyle bir durum var, B Hanım‟ diyor. Müdür bey „başka biri olsa belki anlarım ama A Hanımın öğrencilerle ilişkisi çok güzeldir, kesinlikle öğretmenim böyle bir şey yapmaz‟ diyor. (ÖLD,3,K)
Mesela benim beğenmediğim bir çalışma olduğu zaman, ben bunu müdürüme rahatlıkla anlatabiliyorum, o da uygun görüyor. Mesela bu iyi iletişim sonucu başka birisi işten kaçıyor olarak düşünebilir. Ben bu faaliyeti yapacağım ama sonucunda bunlar bunlar olacak diyorum. Esasında onun için iyi bir faaliyet ama ben sonucunu da söylüyorum. O da diyor ki evet tamam. (ÖLY,1,K)
Öğretmenin anlatamadığı durumlar oluyor bazen, anlatamadıklarını benimle paylaşır, ben direkt müdüre giderim. Onun daha net anlayabileceği şekilde anlatırım. Farklı bakış açılarından anlatırım. Belki müdürle öğretmen direkt karşı karşıya geldiğinde olumsuzlukla sonuçlanabilecek iletişim, belki benim araya girmemle olumlu sonuçlara varabiliyor. Velilerin yönetimle problemleri olabiliyor. Doğru dili oluşturamıyorsunuz. Beklentiler çok yüksek olabiliyor. Bunu doğru anlatabilmek, veliyi biraz anladıktan sonra ben müdürüme anlatıyorum. O zaman onun bakış açısından yola çıkarak onun anlayabileceği, onun doğru görebileceği bakış açısından anlattığım için olumlu sonuçlara gidebiliyor. (ÖLY,2,K)
Mesela biz çok fazla dijital kullanıyoruz ve youtube üzerinden çocuklara şarkılar, özellikle küçüklere uyguluyoruz, açıyoruz, onlara destek sağlıyoruz. Aslında tahtalarımız akıllı tahta ve bir başka dünya, çocukların çok eğlendiği. Mesela youtube kapalı şu an, onun açılması için müdürümüzle görüştük. Kurum olarak şu an kullanıyoruz. Bu kuvvetli iletişimle karşıya nasıl ifade ettiğimizle ilgili. Gereklilikleri doğru bir şekilde aktarıldığı zaman, olabiliyorsa evet olur yani buna müdürümüz anlayışla yaklaşır. (ÖLY,3,K)
Toplantının birisinde müdür bey 24 Kasımda öğretmenler günü yemeği için ben otelleri falan düşündüğünü sanmıyorum, çünkü bütçeden kısılır genelde. Toplantıda şu otel falan diye konuştuk. „Yer kalmamış, rezervasyonlar yapılmış her yerde, siz biraz geç kalmışsınız‟ dedim. „Bizi nereye götüreceksiniz?‟ dedim. „Onu da gündem maddesine alalım,
110
değerlendirelim‟ dedim. İki gün sonra haber geldi, sizi şu otele götüreceğiz diye. (ÖLY,4,K)
5.7.Öğretmen Liderlerin, Liderlik Etme Konusunda BaĢkalarına