Destek Alındığıyla Ġlgili Algıları
Öğretmen liderlerin, liderlik etme konusunda baĢkalarına danıĢma ihtiyaçları hakkındaki görüĢlerine yönelik, frekans ve yüzde dağılımı Tablo 5.11‟de görülmektedir.
Tablo 5. 11 Öğretmen Liderlerin, Liderlik Etmedeki Ġhtiyaç Türü
Ġhtiyaç Türleri ÖLD, 1 ,K Ö L D, 2 ,K Ö L D, 3 ,K Ö L O ,1 ,E Ö L O ,2 ,E Ö L O ,3 ,K Ö L O ,4 ,E Ö L O ,5 ,K Ö L Y, 1 ,K Ö L Y, 2 ,K Ö L Y, 3 ,K Ö L Y, 4 ,K f % Bilgi içerikli √ √ √ √ √ √ √ √ 8 66,6 Deneyim ihtiyacı √ √ √ √ 4 33,3 Ġhtiyaç hissetmeme √ 1 8,3
Tablo 5.11‟ de yüzde 66,6 oran ile öğretmen liderlerin, liderlik etme konusunda baĢkalarına danıĢma ihtiyaçları hakkındaki görüĢlerinde “bilgi içerikli” ifadesinin yer aldığı görülmektedir ve buna iliĢkin görüĢleri aĢağıda verilmiĢtir:
Bilgi içerikli desteklerler genel olarak. Davranışlarla ilgili neler yapmamla ilgili özellikle. Eğitim konusunda başarıyı nasıl artırabilirim, sınıfta neler yapabilirim, durumu kötü olan öğrenciler, yani her yönden kötü olan onlara nasıl yardımcı olabilirim? Ailesi parçalanmış çocuklara nasıl yardımcı olabilirim? Sınıfta neler yapabilirim? Bunlarla ilgili hepsinden bilgi alırım. Günümüz çocukları eskiye göre çok daha hareketli, hiperaktif oldukları için onları sınıfta nasıl durdurabilirim. (ÖLO,3,K)
Davranış bozukluğu var bazı çocuklarda, onun için onlar geldiği zaman iyi öğrencilerimiz de olumsuz etkileniyor. Buna yönelik bilgi alıyorum. (ÖLO,4,E)
Tabii ki. A‟nın dünyaya bakışını çok severim dün sohbet ettiğiniz. Hakikaten hayata pozitif bakan birisi veya çocuklarla ilgili. Onun zihinsel engellilerle ilgili de düşünceleri vardır. Kursuna gitmiş, hizmet içi eğitimini de almış, güzel bilgiye sahiptir. Danışacağım zaman, çoğunda A‟dan (öğretmen arkadaş) yardım alırım. (ÖLD,1,K)
111
Bizim sendikada eğitim sekreterliğimiz var gerekirse onlar bakanlığımız direk görüşebiliyorlar. Onun için onlara müracaat ediyoruz. Hukuk sekreterliğimiz var hukuki işlerde onlara müracaat ediyoruz. Avukat var onlar bize gerekli bilgiyi veriyorlar zaten. Bazen okuldaki merciden daha fazla bilgi toplayabiliyoruz. (ÖLD,2,K)
Herhangi bir konu hakkında bilgi edinmek için çeşitli kaynakları araştırıyorum. Bu konularda kendimi nasıl daha da geliştirebilirim diyorum. (ÖLD,3,K)
Benim bilgi konusunda yetersiz kaldığım deneyimleri konusunda yetersiz kaldığım, bilgi konusunda matematik diyelim. Soruda zorlandım gidip o işin uzmanına sorarım.(ÖLY,1,K)
Çok yoğun zamanlar geçiyoruz bazen araştırma yapamıyoruz. Mesela ondan destek isteyebilirim. Uluslararası projelerle ilgili siz de bakabilir misiniz ne yapabiliriz, ya da çok önemli bir yazı yazılması gerekiyordur. Dili farklıdır o dilde benim ihtiyacım olabilir.(ÖLY,3,K)
Şöyle olabilir: Çocukların psikolojik durumları, dikkat dağınıklığı, dikkatini toplayamama, arkadaşlık ilişkileri konusunda hemen danışmanlık yapan rehber öğretmenimiz var. Ben sürekli onunla iletişim halindeyim. (ÖLY,4,K)
Tablo 5.11‟ de yüzde 33,3 oran ile öğretmen liderlerin, liderlik etme konusunda baĢkalarına danıĢma ihtiyaçları hakkındaki görüĢlerinde “deneyim ihtiyacı” ifadesinin yer aldığı görülmektedir ve buna iliĢkin görüĢleri aĢağıda verilmiĢtir:
Deneyim ihtiyacınız olduğunuzu hissediyorsunuz bazı konularda sonuçta 4-5 yıldır çalışıyorsunuz ve görmediğiniz daha çok şey var ve göreceğimiz daha çok şey var. Hem onların yaptıklarından hem de yapmadıklarından aslında deneyimler alarak yeni bir şey oluşturmaya çalışırız. (ÖLO,1,E)
Bir dönem bize yetiştirme yurdundan gelen öğrenciler vardı ve bu çocuklar çok problemliydi. Bu problemlere tek başına ulaşılmıyor çocuklarla iletişim konusunda ve A (öğretmen arkadaş) o zaman bu konuda daha deneyimliydi çok destek verdi, onunla başladı. Çocuklarla yakın iletişim kurmak, özellikle şuna dikkat etmek gerektiğini o zaman söylemişti. (ÖLO,5,K)
Benim bilgi konusunda yetersiz kaldığım deneyimleri konusunda yetersiz kaldığım. Kendimden daha deneyimli kişilerden yardım istiyorum. (ÖLY,1,K)
Eşim de idareci bir devlet okulunda. Onun uygulamalarını dinlerim, ben anlatırım. O bana „yok olmaz‟ falan der. (ÖLY,4,K)
112
Tablo 5.11‟ de yüzde 8,3 oran ile öğretmen liderlerin, liderlik etme konusunda baĢkalarına danıĢma ihtiyaçları hakkındaki görüĢlerinde “ihtiyaç hissetmeme” ifadesinin yer aldığı görülmektedir ve buna iliĢkin görüĢleri aĢağıda verilmiĢtir:
Hayır. Ama yanlış anlaşılma korkusu oluyor insanda. Liderlik adı aldığın zaman, iletişime geçerken acaba bu insanları kırar mıyım ya da bu söylediğim söz haddini aşar mı oluyor. Bu konuda hiç yardım almadım. (ÖLO,2,E)
ġekil 5.8'de Öğretmen liderlerin, liderlik etmedeki ihtiyaç türü Ģekli Ģu Ģekilde gösterilmiĢtir:
ġekil 5. 8 Öğretmen Liderlerin, , Liderlik Etmedeki Ġhtiyaç Türü
Öğretmen liderlerin, liderlik etme konusunda destek kaynaklarıyla ilgili algılarına yönelik, frekans ve % dağılımı Tablo 5.12‟de görülmektedir
Tablo 5. 12 Öğretmen Liderlerin, Liderlik Etmede Destek Alınan KiĢiler
Destek Alınan KiĢiler ÖLD,
1 ,K Ö L D, 2 ,K Ö L D, 3 ,K Ö L O ,1 ,E Ö L O ,2 ,E Ö L O ,3 ,K Ö L O ,4 ,E Ö L O ,5 ,K Ö L Y, 1 ,K Ö L Y, 2 ,K Ö L Y, 3 ,K Ö L Y, 4 ,K f % MeslektaĢlar √ √ √ √ √ √ √ √ 8 66,6 Ġnternet, kitap √ √ 2 16,6 Müdür √ √ 2 16,6 EĢ √ √ 2 16,6 KomĢu √ 1 8,3 Veli √ 1 8,3 Sendika √ 1 8,3 Öğrenciler √ 1 8,3
113
Tablo 5.12‟ de yüzde 66,6 oran ile öğretmen liderlerin, liderlik etme konusunda destek aldığı kiĢiler ve nasıl destek alındığıyla ilgili algılarında “meslektaĢlar” ifadesinin ilk sırada yer aldığı görülmektedir ve buna iliĢkin görüĢleri aĢağıda verilmiĢtir:
Mesela, en çok dışarıdaki rehber öğretmenlerden, tanıdığım çok rehberlik öğretmeni var. (ÖLD,3,K)
Fikirlerimi arkadaşlarıma danışarak karar veririm. Onların görüşlerine çok saygı duyarım. (ÖLD,5,K)
Danışacağım zaman, çoğunda A‟dan (öğretmen arkadaş) yardım alırım. Antalya kolejinde çalışan çok iyi arkadaşım var, buradan emekli oldu. Bir araya geldiğimizde okul ve sınıfla ilgili olarak görüş alışverişimiz vardır. (ÖLD,1,K)
…benden daha bilgili, yetenekli öğretmenlere sorarım. (ÖLD,3,K)
Bilgi konusunda „matematik‟ diyelim. Soruda zorlandım, gidip o işin uzmanına sorarım. Derim ki, „ben bunu anlamadım‟, yardımcı olmasını isterim. Mesela şimdi bir şiir faaliyetim var benim. En güzel, uygun şiirleri seçmek için. Kendim seçeceğim, Türkçe öğretmenlerinden yardım isteyeceğim. (ÖLY,1,K)
Okuldaki diğer düşüncelerine, görüşlerine, bakış açılarına güvendiğim öğretmen arkadaşlarımdan destek alırım, sadece yönetim ile kalmam. Öğretmenlerle, konunun içeriğine göre; bazen direkt anlatırım, böyle bir sorun yaşıyorum, „ne yapmalıyım‟ ya da „ben şöyle yaptım‟, „sizce doğru mu düşünüyorum‟. (ÖLY,2,K)
Bir ekipten sorumlusunuz; bu ekip için benden önceki liderden destek alırım, danışırım. Çünkü bazen doğru mu yanlış mı karar veremediğinizde, bir ihtiyaç hissettiğiniz zaman sizin için güvenilir olan birinden destek almak en doğrusudur. (ÖLY,3,K)
…çocukların psikolojik durumları, dikkat dağınıklığı, dikkatini toplayamama, arkadaşlık ilişkileri konusunda hemen danışmanlık yapan rehber öğretmenimiz var. Ben sürekli onunla iletişim halindeyim. En ufak bir şey gördüğümde paylaşırım ve ondan destek alırım.(ÖLY,4,K)
Tablo 5.12‟ de yüzde 16,6 oran ile öğretmen liderlerin, liderlik etme konusunda destek aldığı kiĢiler ve nasıl destek alındığıyla ilgili algılarında “internet, kitap” ifadesinin yer aldığı görülmektedir ve buna iliĢkin görüĢleri aĢağıda verilmiĢtir:
İnsan psikolojisi ile ilgili ya da onlara liderlik etme açısından bazı şeyler olduğunda genellikle internet ya da sanal ortamdan da çok destek alıyorum. Sadece diğer öğretmen arkadaşlardan değil işte bir şeye davranış biçimi ya da yaklaşım şeklinin yanlış olup olmadığı, oradaki
114
sorunun nasıl çözülebileceği ile ilgili bazı konularda internetten araştırmalar yaparım ya da kitaplar karıştırırdım. (ÖLO,1,E)
Kitaplar var, kitaplar okurum ya da internetten araştırma yaparım. Öğretmen arkadaşlarım eğer bir konuda bana danıştılarsa o konuyla ilgili onlara yardımcı olmak için ben de araştırmalar yaparım. (ÖLD,3,K)
Tablo 5.12‟ de yüzde 16,6 oran ile öğretmen liderlerin, liderlik etme konusunda destek aldığı kiĢiler ve nasıl destek alındığıyla ilgili algılarında “müdür” ifadesinin yer aldığı görülmektedir ve buna iliĢkin görüĢleri aĢağıda verilmiĢtir:
Sınıfların tamamı ile ilgili dört sınıfa birden yapmak istediğim şeylerde idareden onay alırım. Önce mutlaka müdüre sorarım. Bu hem resmi prosedür olarak hem de müdürün bilgisi olması açısından. (ÖLD,1,K) Yöneticilerimden destek alırım. Ortak okul toplantıları yaparız. Kimseyi incitmeden kırmadan olumluya götürmektir hepimizin amacı. Eğer ben o an yanlış düşünürsem uyarırlar. Eleştiriye açık olmak gerekiyor. (ÖLY,2,K)
Tablo 5.12‟ de yüzde 16,6 oran ile öğretmen liderlerin, liderlik etme konusunda destek aldığı kiĢiler ve nasıl destek alındığıyla ilgili algılarında “eĢ” ifadesinin yer aldığı görülmektedir ve buna iliĢkin görüĢleri aĢağıda verilmiĢtir:
Liderlik yapma konusunda benim evde liderim var. Eşimden de destek alırım. Eşim emekli albay, beni iyi yönlendirebilir. Tecrübelerine de inanırım güvenirim. (ÖLY,1,K)
Eşimden destek alırım, eşim de idareci bir devlet okulunda. Onun uygulamalarını dinlerim, ben anlatırım. O bana yok olmaz falan der. (ÖLY,4,K)
Tablo 5.12‟ de yüzde 8,3 oran ile öğretmen liderlerin, liderlik etme konusunda destek aldığı kiĢiler ve nasıl destek alındığıyla ilgili algılarında “komĢu”, “veli”, “sendika” ve “öğrenci” ifadelerine yer verildiği görülmektedir ve buna iliĢkin görüĢleri aĢağıda verilmiĢtir:
Bir komşum var, eğitim koçu. Doktor da var, bunlardan yardım alırım. Yani fikirlerinden mutlaka yararlanırım. Bunu nasıl yapabilirim, nasıl çözebilirim. Bilgi alırım. (ÖLO,3,K)
Bir öğrenci velim var rehberlikçi. Hem kendisi hem hanımı. Onlardan alırım özellikle. (ÖLO,3,K)
Akademik anlamda. Sendikadakilerden destekler alıyorum Bilgi alma bilgiyi taşıma konusunda liderlik edebiliyorum. (ÖLD,2,K)
115
Bazen öğrencilerden bile destek aldığım olur bazı konularda. Örneklendiririm ben öğrencilere, ne yaparsın böyle bir durumda diye, onların anlayacağı düzeyde, en basit düzeye anlatırım. Gerçekten kafamda ampul yakan cümleler oluyor. (ÖLY,2,K)
ġekil 5.9'da Öğretmen liderlerin, liderlik etmede destek aldığı kiĢiler Ģu Ģekilde gösterilmiĢtir:
ġekil 5. 9 Öğretmen Liderlerin, Liderlik Etmede Destek Alınan KiĢiler
5.8.Öğretmen Liderlerin, Liderlik Etme Konusunda Kendilerini Zorunlu