Öğrenci B ile Yapılan Mülakat

Etkinlik Öncesi Mülakatı:

Araştırmacı: Sence fizik nedir ve neyle uğraşır? Yani fiziğin ilk başta kavram olarak nedir ve neyle uğraşır?

Katılımcı: Fizik bir doğa bilimidir yani doğayı anlayabilmemizi kavrayabilmemizi ve doğadaki olayları anlamlandırabilmemizi sağlıyor bence.

Araştırmacı: Neyle uğraşır?

Katılımcı: Neyle uğraşır doğada meydana gelen olaylarla ve bunları anlamlandırma çalışma çabamızdır.

Araştırmacı: Olarak ifade edilebilir. Evet. En son fizik dersini hala almaktasın. Katılımcı: Evet

Araştırmacı: Güzel. Peki, fizik dersleri zevkli geçiyor mu ya da geçti mi? Önce bunu sorayım. Fizik dersleri

Katılımcı: Evet çok zevkli geçen fizik derslerimde vardı. Araştırmacı: Hım

Katılımcı: Ama yani sıkıcı, sıkıcı demeyeyim de aslında belki de fiziğin bir alanı daha çok ilgimi çekiyordur. Bir alanı daha pasifimdir. Belki o yüzden daha sıkıcı geçiyordur, diğer derslere göre o şekilde.

Araştırmacı: Peki zevkli geçen derslerde sadece ilginden dolayı mı ders zevkli geçiyordu Katılımcı: Evet

Araştırmacı: Yoksa zevkli geçen dersin ne yapılıyordu da senin için ders zevkliydi

Katılımcı: Ya hocanın tutumu da olabilir yani hoca da bizi heyecanlandırıyordu. Biz de öyle hem fiziği daha çok merak ediyorduk yani o öyle mesela atıyorum örnek veriyorum elektrik mesela o akım o işte elektronlar nasıl hareket ediyor o telin içerisinde nasıl akım oluşuyor bunları bizde daha iyi merak uyandırılınca daha çok merak edip daha ilgiyle ve heyecanla dinliyorduk.

Araştırmacı: Mesela elektrik akımı dediğin şey soyut bir şey Katılımcı: Evet

99

Araştırmacı: Yani onun düşünsel tarzda mı seni o elektrik akımını zihninde canlandırmak heyecanlandırıyordu yoksa

Katılımcı: Şu şekilde mesela hocamız bir soru sormuştu işte prize priz değil ampule basar basmaz nasıl direkt ışık veriyor yani o kadar mı hızlı hareket ediyor elektronlar gibi bir soru sormuştu ve ondan sonra titreşim enerji aktarımı bunlara gelmiştik bu şekilde önce bir merak uyandırıldı akım böyle süren

Araştırmacı: Bir senin ilgin Katılımcı: Hıhı

Araştırmacı: İki merak uyandırıldığında ders zevkli geçiyordu Katılımcı: Hıhı

Araştırmacı: Peki zevkli geçmemesinin temel nedenleri neydi? Yani sıkıcı geçmesinin Katılımcı: Evet dersin çok sözel bir şekilde devam etmesi yani bazı derslerde hani sadece slayttan okuyup işte yazıp soru çözmek yeterli olmuyordu açıkçası

Araştırmacı: Hımm bu tarz bir sunum sana sözel olarak geliyor peki sayısal olması için ne olması lazım?

Katılımcı: Ya aslında belki sözel sayısal kavramım yanlış oldu ama yani önce benim merak etmem ve kafa yormam lazım galiba yani bilgi direkt verildiğinde o bana çok ilgi çekici gelmiyor ve yani onla çalışma isteği uyandırmıyor bende. Önce böyle bir merak ettirilip hani teşvik edilip ondan sonra sanırım daha çok dikkatimi çekiyor.

Araştırmacı: Anladım. O sözel içerikli dediğin derslerde sen pasif konumdasın Katılımcı: Evet aynen.

Araştırmacı: Ama sen daha aktif olabileceğin Katılımcı: Evet

Araştırmacı: Zihinsel ya da fiziksel Katılımcı: Hıhım

Araştırmacı: Hangisi senin için daha anlamlı olur zihinsel mi fiziksel mi?

Katılımcı: Zihinsel de fiziksel de benim için daha önemli yani şöyle mesela uygulama derslerinde şey derslerde yine zihinsel aktif olmakta beni derslere karşı ilgili yapıyor. Ama

100

mesela laboratuvar derslerinde de sadece deney yapıp işte kurmak yetmiyor o zaman da hocaların bir sorusu düşündürmeye yani bunu neden böyle yaptın hani böyle yapmaktaki amacımız neydi gibi sorusu hem düşündürerek zihinsel hem de fiziksel…

Araştırmacı: Fiziksel olarak

Katılımcı: Fiziksel olarak da verim alıyorum.

Araştırmacı: Evet, peki geçmişte farklı disiplinlerden dersler aldın. Kimya Katılımcı: Evet

Araştırmacı: Biyoloji, Matematik, Fizik. Hani fizik kendi branşın olduğu için. Hangisinde daha başarılıydın ve neden?

Katılımcı: Hım

Araştırmacı: Hangi disiplinde yine fizik olabilir ya da yani fizik diyebilirsin

Katılımcı: Fiziği ayrı tutmak istiyorum. Yani fiziğe karşı benim belki özel bir şey ilgim, sevgim olduğumdan yani, yani bir anda cevap verebilirim. Ama diğerleri arasında da kimyada daha başarılıydım aslında ama biyolojiye de böyle bir ilgim vardı yani hani o da Araştırmacı: Neden kimyada daha başarılıydın? Fizikten daha mı başarılıydın yoksa fizikten sonra kimyada mı?

Katılımcı: Fizikten sonra kimyada

Araştırmacı: Hım, en başarılı olduğun hayatın boyunca lisans hayatın boyuca en başarılı olduğun fizik dersi mi?

Katılımcı: Lisans evet. Araştırmacı: Ve lisede dâhil.

Katılımcı: Lisede yani aslında geometri matematik daha iyiydi ama fizik bana daha anlamlı geliyordu. Çünkü geometri ve matematikte ne hani işlemleri yapıyoruz evet ama bunların bir yani doğada bunların karşılığını göremiyorum ama bir yer çekimi kuvvetinin etkisinde kalan cismi düşündüğümde ben bunu doğada da görebiliyorum. Yani karşıma çıkıyor günlük hayatta

Araştırmacı: Hımm Katılımcı: O yüzden

101

Araştırmacı: Yani matematik ve geometri sahada karşılaşabileceğin kavramlar olmadığı için

Katılımcı: Olmadığını düşünüyorum. Muhakkak vardır ama şeydir matematikçiler öyle düşünüyordur ben hımm

Araştırmacı: Anladım, güzel. Peki, fiziği nasıl az önce anlattıklarından yola çıkarak fiziği nasıl öğrenmek isterdin? Fizik derslerinin etkili ve zevkli geçmesi için sence neler yapılabilir?

Katılımcı: Bence bu benim de her zaman aklımda olan bir şey. Ben öğretmen olursam önce yani öğrencilerin böyle zihinsel olarak hani düşündürüp bir kafa yormalarını sağlayıp hani yanlışta olsa birer fikir sahibi olmalarını sağlayıp ondan sonra onun üzerinde hem mesela uygun olabiliyorsa laboratuvar ortamında değilse de küçük deneyler yaparak öğrenilmesinin daha verimli olacağını düşünüyorum.

Araştırmacı: Yani bir deney yapılması, küçük etkinlikler yapılması Katılımcı: Evet

Araştırmacı: Fizik dersini zevkli hale gelmesi için evet ve nasıl öğrenmek isterdin sorusuna herhalde yani tek bir cümleyle cevap vermek istersen nasıl bir fizik dersi öğrenmek isterdin? Tek cümle

Katılımcı: Düşünerek, sorgulayarak ve aktif olarak. Araştırmacı: Yaparak

Katılımcı: Evet, yaparak.

Araştırmacı: Evet. Fiziği sevmendeki en büyük etken…

Katılımcı: Fiziği sevmemdeki en büyük etken, yani bir hoca desem komik olur mu bilmiyorum ama

Araştırmacı: Yoo, hayır

Katılımcı: Evet bir hocamın dersinden sonra çok sevmeye başladım, yani o çok farklı bir bakış açısı getirdi. Yani fizik sadece formüllerden ibaret olmadığını onunla anladım.

Araştırmacı: Hımm

Katılımcı: Ve bunun dediğim gibi yani her yerde fiziği görebildikten sonra da sevdim yani. Araştırmacı: Lisede miydi?

102 Katılımcı: Hayır üniversitede.

Araştırmacı: Üniversitede peki mesela o zaman eğitici faktörü mü diyorsun Katılımcı: Evet

Araştırmacı: Fizik için en büyük etken Katılımcı: Evet, evet

Araştırmacı: Evet. Peki, fiziği öğrendiğinde çevrendeki olayları anlamada ya da yorumlamada faydalı olduğunu düşünüyor musun? Fizik öğrendiğinde mesela.

Katılımcı: Evet düşünüyorum.

Araştırmacı: Mesela hayatında hangi olayı yorumlamak için fiziği kullandın?

Katılımcı: Ya mesela bir gün yurttayken şey olmuştu. Su soğuktu su şişesini kaloriferin üzerine koydum ve şişe şey oldu. Şekli değişti yani.

Araştırmacı: Hımm.

Katılımcı: İçindeki su buharlaştığından dolayı onu işte arkadaşlara gösterdim ama şey dedim yani fiziğin yani böyle açıklayabiliyoruz.

Araştırmacı: Hava

Katılımcı: Evet çok güzel açıklayabildim ve görebilmekte mutlu ediyor. Evet, öyle yani. Araştırmacı: Anladım.

Etkinlik Sonrası Mülakatı:

Araştırmacı: Peki ilk sorularınızdan küçük birkaç soru daha. Nasıl buldun genel hatlarıyla bilim tarihinin ilk denemesiyle bir kavramı öğrenmeyi, objektif ol yani eksiler artılar kâğıda yazdın biliyorum ama bazen sözel ifade etmek daha kolay olabiliyor.

Katılımcı: Hıhı, yani etkinliği nasıl bulduğumu Araştırmacı: Evet, evet.

Katılımcı: Açıkçası gerçekten iyi ki gelmişim diyorum. Çünkü biz yoğunluk kavramından bahsedebildik, yani yoğunlukları eşitse diye. Ama o zamanın şartlarında yoğunluk kavramı bile yokken bunların insanların aklına gelebilmiş olması. Alkışlıyorum onları çok güzel yani.

103 Araştırmacı: Hım

Katılımcı: Böyle bir şeylerin düşünülmüş olması ve milattan önceki kaç yıllarından bahsediyoruz. Hem de bu biraz da çalışma azmi veriyor, böyle şeyler ders çalışma azmi. Çünkü o zamanlarda daha kavramlar net değil hani çok fazla bir bilgi yok, ama buna rağmen hem gözlem yeteneği çok müthiş derecede fazla. Hem de yeni şeyler bulma, icat etme ve anlamlamaya çalışma daha fazla. Şimdi biz bu kadar teknoloji içerisindeyiz. Yani kullanabileceğimiz her türlü imkân var. Ama biraz düşünmekten kaçıyoruz. Yani kendi dersim, yani ben kendi adıma bunu çıkardım.

Araştırmacı: Güzel

Katılımcı: Bir de işte onların bakış açısından bakmak gerçekten çok heyecan kattı bana. Yani çok mutlu oldum. Böyle düşünürken cevabını hatırlayamazsam, düşünemezsem bile, böyle düşünmeye çalışmak beni çok mutlu etti.

Araştırmacı: Peki fizik kavramları bu şekilde öğretilirse sence kalıcı olabilir mi? Mesela sen bu etkinliği işte yani bu etkinlikte öğrendiğin kavramları üç dört hafta sonra hatırlayabilir misin ya da zihninde diğer derslerdeki şekle göre kalıcı olur mu?

Katılımcı: Yani

Araştırmacı: Bilim tarihinde ilk denemelerin yani

Katılımcı: Bence, evet. Kesinlikle daha çok başarı getirir. Çünkü hocam başta dediğiniz gibi unutulmaz. Hem de bir bilim insanı gibi düşünmek ve bu nasıl ortaya çıkmış? Bu kavram nasıl ortaya çıkmış sorusu tamamen yerleşiyor. Sadece düşününce, mesela ben Arşimet'in tacı kavramını duymuştum diye işaretledim. Ama hatırlamıyorum neden çünkü duydum, anlatımda geçti. Ama şimdi hem deneyini yaptım hem nasıl ulaşmış olabilir diye düşündüğüm için unutacağımı zannetmiyorum ve ben kesinlikle böyle deneyerek düşünerek, yani sadece deneyerek değil aynı zamanda düşünmeye sevk ederek yapılan öğrenmelerin daha kalıcı olduğunu düşünüyorum.

Araştırmacı: Peki bir başka etkinliğimizde olsa gelmek ister misin? Katılımcı: Evet çok isterim.

Araştırmacı: Mesela Dünya'nın çevresinin ölçülmesi ya da Galilei'nin eğik düzlemi. Katılımcı: Evet.

104

Araştırmacı: Peki teknolojik... Biz bunu da yapacağız belki başka öğrenciyle Abdullah olmasa aynı deneyi bilgisayar ortamında yapsak ya da daha böyle teknolojik aygıtlarla yapsak yoğunluk ölçerle yapsak etki bu kadar olabilir mi? Yani ben şunu merak ediyorum. İlk fikrin doğuşunu anlatmak gerçekten faydalı olabilir mi? Bu ilk kez yapıyoruz böyle bir şey.

Katılımcı: Hıhı

Araştırmacı: Türkiye'de de yapılıp yapılmadığını bilmiyorum. Yani şu anki araştırmalarımızla yapan yok. İlk denemelerle fizik öğretimi çalışması.

Araştırmacı: Ya faydası olabilir mi hani öğrencilere. İlk kavramı oturtan bir insan tabi kaç dakika sürmüş bu arada biraz soğuk oldu ama bir saat on dakikada biz bu kavramı oturtmaya çalıştık. Bu tip mesela ilk denemeyi öğrenciye sunsak daha uzun süre versek ya da daha kısa süre versek faydalı olacağı kanaatinde misin?

Katılımcı: Ben faydalı olacağını düşünüyorum. Hani teknolojik şeylerle yani teknoloji bizi daha kolay düşünmeye itiyor açıkçası. O yüzden bence böyle düşünerek şey yaparak yani nasıl bir kuvvet kavramını bile kullanmadan açıklamaya çalışmak hem daha zor hem de daha çok düşünmeye sevk etti. O yüzden ben kalıcı olacağını düşünüyorum.

Araştırmacı: Peki sana son sorumuzu da soralım öyle gönderelim. Diyet kola mı normal kola mı suya bırakıldığında batarya da yüzer? Ya da ikisi de aynı mı davranır?

Katılımcı: Diyet kolada sadece şeker yok. Araştırmacı: Hıhı

Katılımcı: Şeker, şekerin yoğunluğu bunu bilmiyorum.

Araştırmacı: Hıhı, katı bir madde. Katı bir madde olduğu için hani suyun yoğunluğundan büyük diyebiliriz.

Katılımcı: İkisi de suyun yoğunluğundan büyükse o zaman ikisi de batar.

Araştırmacı: İkisi de batar, tamam. Bu deneyi biz sana bırakıyoruz. Evde kendin merak ediyorsan suları bırak ya da laboratuvarda o kadar büyük bir kap bulamayabilirsin. Onu da biz sana bırakıyoruz. Tamam mı?

Katılımcı: Tamam, yurda giderken alacağım. Araştırmacı: Tamam, çok teşekkürler.

105