ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK ALAN EĞİTİMİ KPSS Eğitimde

(1)

KPSS

ÖABT 2016

İLKÖĞRETİM MATEMATİK

29. ^Eğitimde ^yıl

Pegem Akademi Sınav Komisyonu;

2015 KPSS’ye Pegem Yayınları ile hazırlanan adayların,

40'ın üzerinde soruyu kolaylıkla çözebildiğini

açıkladı.

ALAN EĞİTİMİ

(2)

Komisyon ÖABT İlköğretim Matematik Öğretmenliği Alan Eğitimi Konu Anlatımlı

ISBN 978-605-318-188-0 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

© Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir.

Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.

Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.

Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz.

2.Baskı: 2015, Ankara Proje-Yayın: Neslihan Gürsoy Dizgi-Grafik Tasarım: Kezban Öztürk Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Korza Yay. Basım San. Tic. A.Ş.

Yenice Mah. No: 3 Esenboğa-Ankara 0312 342 22 08 Yayıncı Sertifika No: 14749 Matbaa Sertifika No: 30233

İletişim

Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA

Yayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51

Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60

Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08

Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38

Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60

İnternet: www.pegem.net

E-ileti: pegem@pegem.net

(3)

ÖN SÖZ

Sevgili Öğretmen Adayları,

ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ konu anlatımlı setimiz dört kitap hâlinde düzenlenmiştir. "İlköğretim Matematik Öğretmenliği Alan Eğitimi 4. Kitap" adlı yayınımız Alan Eğitimi bölümünü kapsamaktadır ve Kamu Personel Seçme Sınavı (KPSS) İlköğretim Matematik Öğretmenliği Alan Eğitimi Testi kapsamındaki soruları çözmek için gerekli bilgi, beceri ve teknikleri edinme ve geliştirme sürecinde siz değerli öğretmen adaylarımıza kılavuz olarak hazırlanmıştır.

Kitabın hazırlanış sürecinde, sınav kapsamındaki temel alanlarda kapsamlı alanyazın taraması yapılmış, bu kitabın gerek ÖABT'de gerekse gelecekteki meslek hayatınızda ihtiyacınızı maksimum derecede karşılayacak bir başucu kitabı niteliğinde olması hedeflenmiştir.

Detaylı, güncel ve anlaşılır bir dilde yazılan konu anlatımları, çıkmış sorular ve detaylı açıklamalarıyla desteklenmiş, her ünite içeriği ÖSYM formatına uygun, çözümlü test sorularıyla pekiştirilmiştir. Ayrıca konu anlatımlarında verilen bilgi ve çözüm tekniklerine ek olarak uyarı kutucuklarıyla da önemli konulara dikkat çekilmiştir.

Yoğun bir araştırma ve çalışma sürecinde hazırlanmış olan bu kitapla ilgili görüş ve önerilerinizi pegem@pegem.net adresini kullanarak bizimle paylaşabilirsiniz.

Geleceğimizi güvenle emanet ettiğimiz siz değerli öğretmenlerimizin hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimlerine katkıda bulunabilmek ümidiyle...

Başarılar...

(4)

MATEMATİK ÖABT İLE İLGİLİ ÖNEMLİ BİLGİLER

MATEMATİK ÖABT, 50 sorudan oluşmakta ve Matematik Öğretmeni Adaylarının Alan Bilgisi (Analiz, Cebir, Geometri, Uygulamalı Matematik) ile Alan Eğitimi alanlarındaki bilgi ve becerilerini ölçmeyi hedeflemektedir.

Öğretmenlik Alan Bilgisi Testinde çıkan sorular, Matematik Öğretmenlik Lisans Programlarında verilen akademik disiplinlere paralel olarak hazırlanmaktadır. Sınavdaki Alan-Soru dağılımı aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

Genel Yüzde Yaklaşık Yüzde Soru Numarası

Alan Bilgisi Testi % 80 1 - 40

a. Analiz b. Cebir c. Geometri

d. Uygulamalı Matematik

% 28

% 18

% 16

Alan Eğitimi Testi % 20 41 - 50

Genel Kültür, Genel Yetenek ve Eğitim Bilimleri Sınavlarınıza ek olarak gireceğiniz Öğretmenlik Alan Bilgisi Testi ile ilgili verilen bu bilgiler 2014-2015 MATEMATİK ÖABT sınavı çerçevesinde hazırlanmıştır. Sınav içeriğinde yapılabilecek olası değişiklikleri ÖSYM'nin web sitesinden takip edebilirsiniz.

(5)

İÇİNDEKİLER

ÖN SÖZ ... iii

1. BÖLÜM: MATEMATİK NEDİR?

Matematik Nedir?... 3

Mutlakçılar ... 3

Yarı Deneyselciler ... 4

Teorik-Uygulamalı Matematik ... 4

Klasik-Modern Matematik ... 4

Akademik-Okul Matematiği ... 4

Çözümlü Test ... 6

Çözümler ... 8

2. BÖLÜM: MATEMATİĞİ ÖĞRENME VE ÖĞRETME

Matematiği Öğrenme ve Öğretme ... 11

Bilişsel Öğrenme Alanı ... 11

Duyuşsal Öğrenme Alanı ... 11

Devinişsel Öğrenme Alanı ... 11

Davranışçı Yaklaşım ... 11

Klasik Koşullanma ... 11

Edimsel Koşullanma ... 12

Bütünlükçü (Gestaltçı) Yaklaşım ... 12

Fonksiyonalist Yaklaşım ... 12

Bilişsel Gelişmeci Yaklaşım ... 12

Yapılandırmacı Yaklaşım ... 12

Buluş Yoluyla Öğrenme ... 13

Okulda Öğrenme (Tam Öğrenme) ... 14

Bilgi-İşlem Yaklaşımı ... 14

Anlamlı Öğrenme (Sunuş Yoluyla Öğretim) ... 14

Gerçekçi Matematik Eğitimi ... 14

Çoklu Zekâ Kuramı ... 15

Öğrenme Stilleri ... 15

Matematik Öğretimi Yöntemleri ... 15

Düz Anlatım Yöntemi ... 15

Tanımlar Yardımıyla Öğretim ... 15

Buluş Yoluyla Öğretim ... 15

Analizle Öğretim ... 16

Senaryo ile Öğretim ... 16

Gösterip Yaptırma Yöntemiyle Öğretim ... 16

Kurallar Yardımıyla Öğretim ... 16

Deneysel Etkinliklerle Öğretim ... 16

Oyunlarla Öğretim... 16

Çözümler ... 19

(6)

vi

3. BÖLÜM: MATEMATİK DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI

Matematik Dersi Öğretim Programı ... 23

Yeni Programın Özellikleri ... 23

Matematik Eğitiminin Genel Amaçları ... 24

Temel Beceriler ... 24

Problem Çözme ... 24

Matematiksel Süreç Becerileri ... 25

Duyuşsal Beceriler ... 26

Psikomotor Beceriler... 26

Bilgi ve İletişim Teknolojileri (BİT) ... 26

Programın Öğrenme-Öğretme Yaklaşımı ... 26

Programın Ölçme ve Değerlendirme Yaklaşımı ... 26

4+4+4 Eğitim Sistemi ... 28

Çözümler ... 31

4. BÖLÜM: PROBLEM ÇÖZME

Problem Çözme ... 35

Problem Nedir? ... 35

Problem Çözme ... 35

Problemi Anlama ... 35

Çözüm Için Plan Yapma ... 35

Planın Uygulanması... 35

Değerlendirme ... 35

Problem Çözme Öğretimi ... 37

Sistematik Liste Yapma ... 37

Tahmin ve Kontrol ... 37

Diyagram Çizme ... 37

Bağıntı Bulma ... 38

Değişken Kullanma ... 38

Benzer Problemlerin Çözümünden Yararlanma ... 38

Geriye Doğru Çalışma ... 38

Eleme... 38

Tablo Yapma ... 38

Muhakeme Etme... 38

Problem Kurma ... 39

Matematiksel İfadeye Uygun Problem Kurma ... 39

Şekil veya Tabloya Uygun Problem Kurma... 39

Cevabı Zihinde Tutarak Problem Kurma ... 39

Matematik Eğitiminde Problem Çözme... 39

Problem Çözme İçin Öğretim... 39

Problem Çözmeye İlişkin Öğretim ... 39

Problem Çözme ile Öğretim... 39

Çözümler ... 42

(7)

vii

5. BÖLÜM: DOĞAL SAYILAR VE DÖRT İŞLEM ÖĞRETİMİ

Doğal Sayılar ve Dört İşlem Öğretimi ... 45

Sayma Sistemleri ... 45

Doğal Sayılar ... 45

Onluk Sayma Sistemi ... 46

Doğal Sayıların Öğretimi... 46

İşlem Öğretimi... 47

Toplama ve Çıkarma İşlemi Öğretimi ... 47

İşlem Özelliklerinin Öğretimi ... 48

İşlem Tekniğinin Öğretimi... 48

İşlem Sağlamasının Öğretimi... 48

Toplama ve Çıkarma İşlemini Gerektiren Problemler ... 48

Çarpma İşlemi Öğretimi ... 49

Çarpma İşlemini Gerektiren Problemler... 51

Bölme İşlemi Öğretimi... 51

Kalanlı Bölme İşleminin Öğretimi ... 52

Çarpanlar ve Katlar ... 53

Bölünebilme Öğretimi ... 53

Asal Sayılar ... 53

En Büyük Ortak Bölen (EBOB) ve En Küçük Ortak Kat (EKOK) ... 54

Çözümler ... 57

6. BÖLÜM: TAM SAYILAR VE DÖRT İŞLEM ÖĞRETİMİ

Tam Sayılar ve Dört İşlem Öğretimi ...61

Tam Sayılar ... 61

Tam Sayıların Öğretimi ... 61

Çözümler ... 68

7. BÖLÜM: KESİR SAYILARI VE DÖRT İŞLEM ÖĞRETİMİ

Kesir Sayıları ve Dört İşlem Öğretimi ...71

Kesir Sayılarının Öğretimi ... 71

Çözümler ... 79

(8)

viii

8.. BÖLÜM: ONDALIK KESİRLER VE DÖRT İŞLEM ÖĞRETİMİ

Ondalık Kesirler ve Dört İşlem Öğretimi... 83

Ondalık Kesirlerin Öğretimi ... 83

Çözümler ... 92

9. BÖLÜM: RASYONEL SAYILAR VE DÖRT İŞLEM ÖĞRETİMİ

Rasyonel Sayılar ve Dört İşlem Öğretimi ...95

Rasyonel Sayıların Öğretimi ... 95

Çözümler ... 102

10. BÖLÜM: GERÇEK SAYILAR VE DÖRT İŞLEM ÖĞRETİMİ

Gerçek Sayılar ve Dört İşlem Öğretimi ...105

Gerçek Sayıların Öğretimi ... 105

Karekök Öğretimi ... 106

Gerçek Sayılar ... 109

Çözümler ... 112

11. BÖLÜM: ORAN, ORANTI VE YÜZDE ÖĞRETİMİ

Oran, Orantı ve Yüzde Öğretimi ... 115

Oran Öğretimi ... 116

Orantı Öğretimi ... 117

Orantı Özelliklerinin Öğretimi ... 118

Orantı Çeşitlerinin Öğretimi ... 119

Yüzde Öğretimi ... 119

Çözümler ... 124

(9)

ix

12. BÖLÜM: HARFLİ İFADELER,, ÖZDEŞLİKLER VE ÇARPANLARA AYIRMA ÖĞRETİMİ

Harfli İfadeler, Özdeşlikler ve Çarpanlara Ayırma Öğretimi ��127 Harfli İfadeler Öğretimi ��128 Cebirsel İfadelerde Toplama İşlemi Öğretimi ��129 Cebirsel İfadelerde Çıkarma İşlemi Öğretimi ��129 Cebirsel İfadelerde Çarpma İşlemi Öğretimi ��129 Özdeşlikler Öğretimi ��130 (a + b)²= a²+ 2ab + b² Özdeşliği ��130 (a - b)²= a²- 2ab + b² Özdeşliği ��131 (a+b)(a-b) = a²- b² Özdeşliği��131 Çarpanlara Ayırma Öğretimi ��132 Ortak Çarpan Parantezine Alma ��132 Gruplandırma ��132 Tam Kare İfadelerin Çarpanlara Ayrılması ��132 a²+ 2ab + b² Ifadesinin Çarpanlara Ayrılması ��132 a²- 2ab + b² Ifadesinin Çarpanlara Ayrılması ��133 a²- b² Ifadesinin Çarpanlara Ayrılması ��134 ax²+ bx + c Ifadesinin Çarpanlara Ayrılması ��134 Çözümlü Test ��135 Çözümler ��137

13. BÖLÜM: DENKLEMLER VE EŞİTSİZLİKLER ÖĞRETİMİ

Denklemler ve Eşitsizlikler Öğretimi��141 Denklemler Öğretimi ��142 Kartezyen Koordinat Sistemi ��143 Doğrusal Denklemin Grafiği ��143 Doğrusal Denklem Sistemleri ��144 Eşitsizlikler Öğretimi ��145 Çözümlü Test ��147 Çözümler ��149

14. BÖLÜM: GEOMETRİ ÖĞRETİMİ

Geometri Öğretimi ��153 Çocuklarda Geometrik Düşünmenin Gelişimi ��153 Geometri Öğretimi ��155 Açılar Öğretimi ��157 Düzlemsel Şekiller Öğretimi��158 Eşlik ve Benzerlik Öğretimi ��159 Üçgenlerin Eşliği ��159 Üçgenlerin Benzerliği ��160 Pisagor Bağıntısı ��161 Dönüşüm Geometrisi ��161 Geometrik Cisimler ��164 Çember ve Daire��167 Çözümlü Test ��168 Çözümler ��170

(10)

x

15. BÖLÜM: UZUNLUK, ALAN VE HACİM ÖLÇÜLERİ ÖĞRETİMİ

Uzunluk, Alan ve Hacim Ölçüleri Öğretimi ...173

Uzunluk Ölçüleri Öğretimi ... 174

Alan Ölçüleri Öğretimi ... 176

Hacim Ölçüleri Öğretimi ... 178

Çözümler ... 182

16. BÖLÜM: İSTATİSTİK VE OLASILIK ÖĞRETİMİ

İstatistik ve Olasılık Öğretimi ...185

İstatistik Öğretimi ... 186

Veri Toplama ... 186

Tablo ve Grafikler ... 186

Merkezî Eğilim ve Yayılma Ölçüleri ... 187

Aritmetik Ortalama ... 188

Tepe Değer (Mod) ... 188

Ortanca (Medyan) ... 188

Açıklık (Ranj) ... 189

Olasılık Öğretimi ... 189

Olasılıkla İlgili Temel Kavramlar... 189

Kesin ve İmkânsız Olaylar ... 190

Çözümler ... 194

KAYNAKLAR ... 195

(11)

MATEMATİK NEDİR?

(12)

3 MATEMATİK NEDİR?

Matematik, kimilerine göre genel ölçü ve düzen bilimi, kimilerine göre evrensel bir dil, kimilerine göre ise mede- niyetten medeniyete zenginleşerek aktarılan sayılar, şe- killer, uzaylar gibi soyut varlıkları ve aralarındaki ilişkileri inceleyen bilim dalıdır. Ortak bir tanıma ulaşamamakla birlikte her tanımlamanın ya da betimlemenin doğruluk payının olduğu söylenebilir. Tanımlamaların büyük bir kısmında matematiğin konusunun sayılar, şekiller, fonk- siyonlar vb. soyut varlıklar olduğu ve düşünme yapısının da tümdengelim olduğu ifade edilmektedir.

Örnek Soru

“İki çift sayının çarpımı, çifttir.” önermesinde matematik- sel düşüncenin hangi işletim yolu kullanılmaktadır?

A) İndirgeme B) Genelleme C) Soyutlama D) Tümevarım E) Tümdengelim Çözüm:

“İki çift sayının çarpımı çifttir” önermesinin doğruluğu gösterilirken 2n ve 2k gibi iki çift sayı alınıp çarpılarak is- pat yapılır. Yani en genel durum için önermenin doğrulu- ğu gösterilmiş olunur ve bilinir ki önerme her özel durum için de doğrudur. “Genelden özele” şeklinde özetlenebi- len bu düşünce yapısı Tümdengelim’dir.

Cevap E

Bugünkü matematik bilgisinin ortaya çıkışı ile ilgili olarak iki yaklaşımdan söz edilmektedir:

1. Matematiği insanoğlu kendi icat etti.

2. Matematik evrende vardı, insanoğlu bunu yaşarken fark etti.

Her iki ekolün de savunanları kendi yaklaşımlarını haklı çıkaracak bazı kanıtlar ortaya koymaktadır. Bunlardan ikinci yaklaşımı benimseyen grubun sunduğu örnek- lerden belki de en önemlisi Fibonacci Sayıları ve Altın Oran’dır. İtalyan Matematikçi Leonardo Fibonacci’nin meşhur tavşan probleminden yola çıkarak ulaştığı Fibo- nacci Dizisi 1,1,2,3,5,8,13,… şeklinde olup bu dizideki her bir terimin kendinden önceki terime oranlanmasıyla oluşan yeni dizinin yakınsadığı 1,618 değeri de Altın Oran olarak bilinmektedir. Gerek ardışık Fibonacci sa- yıları ve gerekse Altın Oran sayısı doğada, resimde, müzikte, mimaride ve daha pek çok yerde şaşırtıcı bir şekilde insanoğlunun karşısına çıkmaktadır.

Matematik yeni bilgilerin üretimi konusunda “kendi kendine yeterlik” özelliği ile diğer bilim dallarından farklılaş- maktadır. Yeni matematik bilgi üretmek için geçmiş bilgilerin yanında dil ve mantık dışında bir şeye ihtiyaç yoktur.

Matematik, belli bir düzen ve mantıksal sıralamaya sahip kavram ve işlemler üzerine kurulu bir bilimdir. Bu düzen veya intizamı bulmak ve keşfetmek ve sonrasında anlam- landırmak, tam anlamıyla “matematik yapmak” demektir.

Mevcut matematik bilgisinin oluşmasına yönelik teorik- matematiğe dayanan matematikçiler “amaç olarak matematik” görüşünü savunurken uygulamalı matematiğe dayanan matematikçiler ise “araç olarak matematik” gö- rüşünü desteklemektedir. Genel inanış ise bugünkü bilgilerin büyük kısmının matematik yapma amacıyla ve bir kısmının da günlük yaşam problemlerine çözüm arama amacıyla ortaya çıktığı yönündedir.

Örnek Soru

Matematiksel bilginin türeyişinde katkısı olan bilim dalları hangileridir?

A) Sosyoloji-Psikoloji B) Dil-Mantık C) Fizik-Kimya D) Tıp-Biyoloji E) Tarih-Edebiyat Çözüm

Matematiğin “kendi kendine yeterlik” özelliği olduğu ha- tırlanırsa, yeni bilgi üretmek için geçmiş bilgilerin yanın- da matematiğe katkısı olan bilim dalları sadece Dil ve Mantık’tır.

Cevap B

Matematik bilgisinin doğasına bakış farklılaşabilmek- tedir. Matematik felsefesine bakıldığında bu farklı algı- lamalardan dolayı ortaya mutlakçı, kesinlikçi ve öznelci felsefeler çıkmıştır.

Mutlakçılar

Eflatuncular, matematiğin nesnelerinin ve yapılarının insandan bağımsız olarak var olduğunu iddia etmekte- dirler. Onlara göre matematik yapmak, bizden önce var olan bu nesnelerin ve yapıların keşfedilmesidir.

Matematiğin doğasına deneysel olarak bakan görüş, matematiksel doğruların deneysel yollarla genellenebile- ceğini söyler. Deneyselcilik, matematiği sağlam temel- ler üzerinde inşa etmeyi amaçlamıştır ve bunu deneysel kanıtlamalarla yapmaya çalışmıştır.

Matematiği kendi içinde tutarlı bir yapıya kavuşturmak amacıyla onu mantıksal önermelere indirgemeye çalışan Mantıkçılar olmuştur. Onlara göre matematik, mantık- tan başka bir şey değildir. Mantığı kullanmaktaki amaç, matematiği kesin biçimde tanımlanmış çıkarsama kural- larına ve aksiyomlara dayandırmaktır. Bu görüşü savu- nanların başında Frege, Russell ve Peano gelmektedir.

(13)

4

Formalistlere göre matematik, soyut nesne ve ilişkileri konu alan simgesel bir sistemdir. Sistemi oluşturan te- rimler anlamsız birer simge ilişkileri dile getiren ifadeler içerikten yoksun birer önerme kalıbıdır. Formalistler ma- tematiği, aritmetik ve mantık aksiyomlarıyla sınırlayarak tutarlılık ve tamlık özelliğine sahip simgesel bir sisteme dönüştürmeye çalıştılar. Bu görüşü savunanların başın- da Hilbert gelmektedir.

Sezgi, matematikçinin formül, sembol veya ispat kullan- madan bir problemin çözümünü ve bir teoremin doğru- luğunu görebilmesi, hissedebilmesidir. Sezgiciler de mantıkçılar ve formalistler gibi matematikte kesinlik arar.

Onlar matematiksel kesinliği, insanın matematiksel tü- mevarım yeteneğine bağlamaktadır. Bildiğimiz en meş- hur sezgiciler Brouwer ile Poincare’dir.

Yarı Deneyselciler

Lakatos’a göre, matematik felsefesi tarih, yöntem ve yanlışlanabilir bilgi kuramı boyutlarında ele alınmalıdır.

Sosyal ve kültürel bir ürün olması nedeniyle matematik- çiler yanılabilir ve ürünleri de mükemmel olmayabilir. Yarı deneyselci yaklaşım yanlışlanabilirlik kavramına vurgu yapar ve bu sistemde kuramlar ispatlanmaz, açıklanır ve doğrulukları onaylanır. Onlara göre matematiksel doğru- lar her zaman yanlışlanabilirlik aşamasında kalmaktadır ve sürekli gelişmeye ve değişmeye açıktır, dinamik bir yapıya sahiptir.

Mutlakçılardan ve yarı deneyselcilerden farklı olarak ge- lenekselcilere göre matematiğin bilgileri ve doğrulukları, dilbilim geleneklerinden etkilenir ve onlar tarafından şe- killenir. Wittgenstein’a göre matematiksel ve mantıksal doğrular, dilin kabul edilen kurallarına ve gramerine bağ- lıysa ve bu durumda doğrular dilin kurallarını ve grameri- ni bozuyorsa yanlışlanabilirlikleri söz konusudur.

Örnek Soru

Matematiği soyut nesne ve ilişkiler olarak ele alan ve sistemi oluşturan terimleri anlamsız birer simge, ilişkileri dile getiren ifadeleri içerikten yoksun birer önerme kalıbı olarak görenler hangi yaklaşımın savunucularıdır?

A) Sezgici Yaklaşım B) Deneyselci Yaklaşım C) Mutlakçı Yaklaşım D) Formalist Yaklaşım E) Mantıkçı Yaklaşım

Çözüm

Formalist Yaklaşımı savunanlar, matematiği soyut nes- ne ve ilişkileri konu alan bir sistem olarak görmektedirler.

Cevap D

Matematiği kendi içinde farklı açılardan sınıflandırmak mümkündür. teorik-uygulamalı matematik, klasik-modern matematik, akademik-okul matematiği gibi.

Teorik-Uygulamalı Matematik

Matematiğin güzellik ve zihni uyandırması boyutuyla teorik (pür) matematikçiler ilgilenmektedir. Onlar için önemli olan yapılanın estetik olması ve bu durumun kişiyi ente- lektüel doyuma ulaştırmasıdır. Hardy’nin dediği gibi, teo- rik matematikçinin, üzerinde uğraştığı sorunların ve problemlerin uygulama alanı bulması, işe yaraması veya faydalı olması gibi bir endişesi yoktur.

Teorik matematikçilerin ortaya koyduğu matematiksel bilgilerin diğer bilim dallarında ve günlük yaşamda nasıl kullanılabileceğini araştırmak ise uygulamalı matema- tikçilerin işidir. Biliyoruz ki çoğu teorik matematik ürünü daha sonraları pratik uygulama alanı bulmuştur.

Klasik-Modern Matematik

Klasik matematik daha çok aritmetik ağırlıklı, cebirsel iş- lemlerin yürütülerek problemlerin çözüldüğü ve Euclid’in tanımladığı geometrik nesnelerin üzerine kurulan bir geometrinin ele alındığı matematiktir.

1960’lı yıllarda ABD’de başlatılan eğitim reformlarının sonucunda modern matematik kavramı ortaya çıkmıştır.

Modern matematik, küme ve grup kavramlarını kullanarak matematiksel yapıları yeniden tanımlamaktadır. Mo- dern matematik ile birlikte, belli semboller ve formüller kullanılarak yapılan soyutlamalar ve birbirinden bağım- sız gibi görünen işlem ve algoritmalar kendi içinde tutarlı ve bağlantılı hâle gelmiştir. Modern matematik müfredatı ülkemizde 1970’li yılların başında uygulanmaya başladı.

Akademik-Okul Matematiği

Akademik matematik, teorik matematikçilerin uğraştığı matematik olarak tanımlanabilir. Akademik matematiğin ama- cı, matematiğin ulaşmış olduğu birikimi kullanarak teorik ve pratik alanda matematiğe bilimsel katkıda bulunmaktır.

Okul matematiği “toplum için nasıl bir insan yetiştirmek istiyoruz?” sorusuna cevap ararken matematik ile ilgili

“ne öğretelim?” ve “nasıl öğretelim?” konusu ile ilgilenir.

Akademik matematik ürünü bilgilerin, genç nesillere ak- tarılması okul matematiğinin işidir.

Okullarda öğretilen matematiğin amacı her düzeyde bazı farklılıklar göstermektedir. İlköğretim ve ortaöğretim dü- zeyinde okul matematiğinin amacı, öğrenciye istenilen matematik kültürünü vermek ve temel matematiksel beceriler yanında matematiksel düşünme yeteneğini geliş- tirmektir. Yükseköğretim düzeyindeki okul matematiğinin amacı ise öğrenim görülen alana göre farklılaşmaktadır.

(14)

5

Örneğin, Fen Fakültesi Matematik Bölümünde okutulan matematiğin amacı, öğrenciye ayrıntılı matematik bilgisi vermek, matematiksel düşünme seviyesini yükseltmek ve öğrenciye akademik matematik alanında çalışabilecek bir altyapı hazırlamak iken; Eğitim fakültesinde okutulan matematiğin amacı, öğretmen adayına sahip olması ge- reken alan bilgisini sağlayan matematiği kazandırmaktır.

Bu çerçevede matematik öğretiminin genel amaçları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Öğrencilerin açık-seçik ve mantıklı düşünüp, iletişim kurabilmelerine yardımcı olma

• Günlük yaşamda, gerçek dünyada ve başka konu

alanlarında kullanılabilecek gerekli becerileri sağlama

• Örüntüleri, ilişkileri tanıma ve genelleme yapabilme yeteneğini geliştirme

• Yaratıcılığı ve sezgisel düşünmeyi geliştirme

• Zihinsel bağımsızlığı geliştirme

• Estetik değerleri geliştirme

• Dünyaya ve öteki kültürlere ilgiyi artırma

• Toplumun gelişmesine katkıda bulunma.

Buna göre okulda iyi bir matematik eğitimi alan öğrenci;

• Matematiğe değer vermeyi öğrenir,

• Matematiksel düşünme becerisi kazanır,

• Matematiği iletişim aracı olarak kullanır,

• Problem çözme becerisi kazanır.

Örnek Soru

“Öğrenciye ayrıntılı matematik bilgisi vermek, matematiksel düşünme seviyesini yükseltmek ve böylece matematik biliminin farkında olmasını sağlamak” hangi düzeyde okul matematiğinin amacıdır?

A) Okul öncesi B) İlköğretim C) Ortaöğretim

D) Yükseköğretim (Fen Fakültesi) E) Yükseköğretim (Eğitim Fakültesi)

Çözüm

Öğrenciye ayrıntılı matematik bilgisi vermek, matematiksel düşünme seviyesini yükseltmek ve öğrenciye akademik matematik alanında çalışabilecek bir altyapı hazırlamak, Yükseköğretim (Fen Fakültesi) düzeyinde okutulan matematiğin amacını ifade etmektedir.

Cevap D

ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK ALAN EĞİTİMİ KPSS Eğitimde

KPSS

ÖABT 2016

İLKÖĞRETİM MATEMATİK

29. Eğitimde yıl

ALAN EĞİTİMİ

Komisyon ÖABT İlköğretim Matematik Öğretmenliği Alan Eğitimi Konu Anlatımlı

ISBN 978-605-318-188-0 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

© Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir.

Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.

Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.

Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz.

2.Baskı: 2015, Ankara Proje-Yayın: Neslihan Gürsoy Dizgi-Grafik Tasarım: Kezban Öztürk Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Korza Yay. Basım San. Tic. A.Ş.

Yenice Mah. No: 3 Esenboğa-Ankara 0312 342 22 08 Yayıncı Sertifika No: 14749 Matbaa Sertifika No: 30233

İletişim

Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA

Yayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51

Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60

Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08

Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38

Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60

İnternet: www.pegem.net

E-ileti: pegem@pegem.net

ÖN SÖZ

Sevgili Öğretmen Adayları,

Kitabın hazırlanış sürecinde, sınav kapsamındaki temel alanlarda kapsamlı alanyazın taraması yapılmış, bu kitabın gerek ÖABT'de gerekse gelecekteki meslek hayatınızda ihtiyacınızı maksimum derecede karşılayacak bir başucu kitabı niteliğinde olması hedeflenmiştir.

Yoğun bir araştırma ve çalışma sürecinde hazırlanmış olan bu kitapla ilgili görüş ve önerilerinizi pegem@pegem.net adresini kullanarak bizimle paylaşabilirsiniz.

Geleceğimizi güvenle emanet ettiğimiz siz değerli öğretmenlerimizin hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimlerine katkıda bulunabilmek ümidiyle...

Başarılar...

MATEMATİK ÖABT İLE İLGİLİ ÖNEMLİ BİLGİLER

İÇİNDEKİLER

1. BÖLÜM: MATEMATİK NEDİR?

2. BÖLÜM: MATEMATİĞİ ÖĞRENME VE ÖĞRETME

vi

3. BÖLÜM: MATEMATİK DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI

4. BÖLÜM: PROBLEM ÇÖZME

vii

5. BÖLÜM: DOĞAL SAYILAR VE DÖRT İŞLEM ÖĞRETİMİ

6. BÖLÜM: TAM SAYILAR VE DÖRT İŞLEM ÖĞRETİMİ

7. BÖLÜM: KESİR SAYILARI VE DÖRT İŞLEM ÖĞRETİMİ

viii

8.. BÖLÜM: ONDALIK KESİRLER VE DÖRT İŞLEM ÖĞRETİMİ

9. BÖLÜM: RASYONEL SAYILAR VE DÖRT İŞLEM ÖĞRETİMİ

10. BÖLÜM: GERÇEK SAYILAR VE DÖRT İŞLEM ÖĞRETİMİ

11. BÖLÜM: ORAN, ORANTI VE YÜZDE ÖĞRETİMİ

ix

12. BÖLÜM: HARFLİ İFADELER,, ÖZDEŞLİKLER VE ÇARPANLARA AYIRMA ÖĞRETİMİ

13. BÖLÜM: DENKLEMLER VE EŞİTSİZLİKLER ÖĞRETİMİ

14. BÖLÜM: GEOMETRİ ÖĞRETİMİ

x

15. BÖLÜM: UZUNLUK, ALAN VE HACİM ÖLÇÜLERİ ÖĞRETİMİ

16. BÖLÜM: İSTATİSTİK VE OLASILIK ÖĞRETİMİ

MATEMATİK NEDİR?

3

MATEMATİK NEDİR?

Örnek Soru

Örnek Soru

4

Örnek Soru

5

Örnek Soru

29. ^Eğitimde ^yıl