Özet
Amaç: Mitral darl›¤›na efllik eden lezyonlar›n darl›¤›n tan›s›n› ve derecesinin belirlenmesini ve tedavisini güçlefltirdi¤i, ayn› zamanda prognozunu olumsuz yönde etkiledi¤i bilinmektedir. Mitral aparat›n bir ya da daha fazla komponentini etkile-yen patolojilerde mitral kapak prolapsusu da oluflabilmektedir. Çal›flmam›zda mitral darl›¤› olan hastalarda di¤er kapak has-tal›klar›n›n özellikle de kapak prolapsusu s›kl›¤›n›n ve bunun ekokardiyografik bulgularla iliflkisinin araflt›r›lmas› amaçlan-m›flt›r.
Yöntem: Çal›flmaya mitral darl›¤› olan 16- 72 yafllar› aras›ndaki (ortalama 40.9±11.4 yafl) 31 erkek, 170 kad›n al›nd›. Ka-pak alan› transtorasik ekokardiyografiden planimetrik yöntemle ölçüldü ve hastalar a¤›r (<1.1 cm2), orta (1.1-1.5 cm2) ve hafif (>1.5 cm2) derecede darl›k olmak üzere üç ayr› gruba ayr›ld›.
Bulgular: Mitral yetersizli¤i 117 (%58.2), aort yetersizli¤i 84 (%41.8), aort darl›¤› 18 (%9), kombine aort kapak hastal›-¤› 9 (%4.5), triküspid yetersizli¤i 62 (%30.8) ve triküspid darl›hastal›-¤› ise 6 (%3) hastada saptand›. Mitral ön yaprakta prolap-sus 23 (%11.4) hastada tespit edildi, arka yaprakta prolapprolap-susa rastlanmad›. Kapak prolapprolap-susu olan ve olmayan mitral dar-l›kl› hastalar›n yafl, cinsiyet, ritm, darl›¤›n›n derecesi, mitral ve aort yetersizli¤inin derecesi, ortalama bas›nç fark›, sol atri-yum boyutu, ejeksiyon fraksiyonu ve kapak skoru gibi parametreleri aç›s›ndan bir fark bulunamad›.
Sonuç: Ülkemizde romatizmal mitral darl›¤›na s›kl›kla di¤er kapak hastal›klar›n›n da efllik etti¤i ve romatizman›n seyri es-nas›nda mitral kapak ve kordalarda oluflan de¤ifliklikler nedeniyle kapak prolapsusunun normal populasyona göre daha s›k oranda görüldü¤ü kan›s›na var›ld›. (Anadolu Kardiyol Derg 2003; 3: 323-8)
Anahtar Kelimeler: Mitral darl›¤›, mitral kapak prolapsusu Abstract
Objective: When mitral stenosis is associated with other valve lesions, diagnosis, prognosis and the treatment strategies are affected. Mitral valve prolapse may occur in some patological settings that affect mitral apparatus. We investigated the incidence of valve lesions including mitral valve prolapse that accompany mitral stenosis and assessed the relation bet-ween echocardiographic measures.
Methods: Two hundred and one patients (31 male, 170 female) between 16 and 72 years of age (mean age 40.9±11.4 years) with mitral stenosis were included in the study. Patients were divided into three groups according to the mitral valve area obtained by echocardiography using planimetric method as Group I (MVA<1.1 cm2), Group II (MVA 1.1-1.5 cm2) and Group III (MVA > 1.5 cm2).
Results: Mitral stenosis with mitral regurgitation, aortic regurgitation, aortic stenosis, combined aortic valve disease, tri-cuspid regurgitaion and tritri-cuspid stenosis were found in 117 (58.2%), 84 (41.8%), 18 (9%), 9 (4.5%) , 62 (30.8%) and 6 (3%) patients, respectively. Twenty- three patients (11.4%) had mitral valve prolapse in only anterior leaflet. Nobody of patients had mitral valve prolapse of posterior mitral valve leaflet. Age, gender, rhythm, degree of stenosis, degree of mitral and aortic regurgitations, mean pressure gradient, left atrial diameter, ejection fraction and valve score did not dif-fer in patients with and without mitral valve prolapse.
Conclusion: Our study has shown that valve lesions including mitral valve prolapse frequently accompany mitral stenosis and the incidence of mitral valve prolapse in patients with mitral stenosis is high. (Anadolu Kardiyol Derg 2003; 3: 323-8) Key Words: Mitral stenosis, mitral valve prolapse
Girifl
Mitral darl›¤› azalan s›kl›¤›na ra¤men halen gelifl-mekte olan ülkelerde önemli bir sorun olmaya devam etmektedir. Mitral darl›¤›na efllik eden lezyonlar›n darl›¤›n tan›s›n›, derecesinin belirlenmesini ve tedavi-sini güçlefltirdi¤i, ayn› zamanda prognozunu olumsuz yönde etkiledi¤i bilinmektedir. Mitral darl›¤›na efllik
eden kapak prolapsusu ve di¤er kapaklardaki lezyon-lar›n s›kl›¤›n› de¤erlendiren çal›flma say›s› çok azd›r ve bu çal›flmalarda lezyonlar anjiyografik ve patolojik olarak de¤erlendirilmifltir (1-4). Mitral aparat›n bir ya da daha fazla komponentini etkileyen patolojilerde mitral kapak prolapsusu oluflabilmektedir. Kapak pro-lapsusunun romatizmal nedenle de oluflabilece¤i bil-dirilmifltir (5-10). Çal›flmalarda mitral darl›¤› olan
has-Yaz›flma adresi: Yrd. Doç. Dr. Mesut Demir - Çukurova Üniversitesi, T›p Fakültesi, Kardiyoloji Anabilim Dal›, Adana, Telefon:0 322 3386060/3191. E-mail : mdemir@cu.edu.tr
Mitral Darl›¤›na Efllik Eden Di¤er Kapak Lezyonlar›n›n
Ekokardiyografik Olarak De¤erlendirilmesi
Echocardiographic Evaluation of Associated Valve Lesions in Mitral Stenosis
talarda prolapsus s›kl›¤› ile iliflkili farkl› sonuçlar veril-mektedir (1,4, 9,11). Çal›flmam›zda mitral darl›¤› olan hastalarda di¤er kapak hastal›klar›n›n özellikle de mitral kapak prolapsusu s›kl›¤›n›n ve bunun eko-kardiyografik bulgularla iliflkisinin araflt›r›lmas› amaç-lanm›flt›r.
Yöntemler
Hastalar: Çal›flmaya romatizmal kapak hastal›¤›
öyküsü olan ve mitral darl›¤› tespit edilen 16- 72 yafl-lar› aras›ndaki (ortalama 40.9 ± 11.4 yafl) 31 erkek, 170 kad›n hasta dahil edildi. Hastalara çal›flma hak-k›nda bilgi verildi ve sözlü izinleri al›nd›. Hastalar›n anamnez ve fizik muayenelerinden sonra telekardi-yografileri, 12 derivasyonlu elektrokardiyogramlar› ve transtorasik ekokardiyografileri çekildi.
Ekokardiyografi: ‹ncelemeler Toshiba SSH-160A
(Tokyo, Japan) model ekokardiyografi cihaz› ile 2.5 veya 3.5 MHz transdüser kullan›larak hastalar s›rt üs-tü ve/veya sol lateral yan pozisyonda iken yap›ld›. Öl-çümler için Amerikan Ekokardiyografi Cemiyetinin standartlar› esas al›narak s›ras›yla M-mod, iki- boyutlu ve Doppler ekokardiyografik de¤erlendirmeler yap›ld› (12). Kapaklar›n yap›s›, hareketi, kal›nl›¤›, kalsifikasyo-nu, kapak aç›kl›¤›, kapak koaptasyonu ve yapraklarda prolapsus varl›¤› iki boyutlu ekokardiyografi ile de¤er-lendirildi ve Wilkins s›n›fland›rmas›na göre ekokardi-yografi skoru belirlendi (13-15). Parasternal k›sa ek-sende mitral kapak üzerinden geçen kesitte en dar mitral kapak orifisi alan› alan ölçüm yöntemi ile iç ke-narlar çizilerek planimetrik olarak hesapland› (16). Bü-tün hastalar mitral kapak alan›na göre a¤›r (<1.1 cm2
), orta (1.1-1.5 cm2
) ve hafif (>1.5 cm2
) derecede olmak üzere üç gruba ayr›ld›. Ak›m örne¤i, mitral kapak üze-rine Doppler kürsörü türbülan ak›ma paralel yerlefltiri-lerek “continuous wave” Doppler (CWD) yard›m› ile al›nd›. Al›nan diyastolik ak›m örne¤inin zirve seviyesi esas nokta seçilerek mitral kapak zirve diyastolik ve ortalama bas›nç fark› ölçüldü. Dört-boflluk pozisyo-nunda renkli ak›m Doppler ekokardiyografi yard›m› ile de mitral kapak kaçak ak›m varl›¤› ve derecesi araflt›-r›ld›. Mitral yetersizlik, hafiften fliddetliye do¤ru 1’den 4’e kadar derecelendirildi (13,14,17). Apikal befl-bofl-luk pozisyonunda renkli ak›m Doppler ekokardiyogafi ile aort kapak yetersizli¤i ak›m› varl›¤› ve derecesi tes-pit edildi. Aort kapak yetersizli¤i de, hafiften fliddetli-ye do¤ru 1’den 4’e kadar derecelendirildi. Aort kapak darl›¤› olan hastalarda befl-boflluk pozisyonunda renk-li ak›m Doppler ekokardiyografi yard›m› ile Doppler kürsörü daralm›fl aort kapaktan geçen ak›m üzerine
konuldu ve CWD sistolik ak›m örne¤i al›nd›. Al›nan sis-tolik ak›m örne¤inin zirve noktas› iflaretlenerek aort ile sol ventrikül aras›ndaki sistolik bas›nç fark› belirlendi (13,14,17). Parasternal k›sa eksen ve apikal dört-bofl-luk pozisyonlar›nda, triküspid kapak iki- boyutlu eko-kardiyografi, "pulsed wave" Doppler (PWD), CWD ve renkli ak›m Doppler ekokardiyografi yöntemleri kulla-n›larak incelendi. Triküspid darl›¤› tespit edilen hasta-larda CWD ile al›nan darl›k ak›m örne¤i kay›tlar›ndan sa¤ ventrikül ve sa¤ atriyum aras›ndaki diyastolik orta-lama ve zirve ak›m bas›nç farklar› bulundu (13,14). Renkli ak›m Doppler ekokardiyografi yard›m› ile triküs-pid yetersizli¤i de hafiften fliddetliye do¤ru 1’den 4’e kadar derecelendirildi (13,14). Mitral kapak ön ve ar-ka yapraklarda prolapsus tan›s› için parasternal uzun eksen ve apikal iki-boflluk pozisyonlar›ndaki iki-boyut-lu ekokardiyografi görüntüleri kullan›ld›. Mitral yap-raklardan biri ya da ikisinin annulusu birlefltiren hattan sol atriyuma do¤ru 2 mm’den fazla çöküflü prolapsus olarak kabul edildi (18) .
‹statistiksel Analiz
‹statistiksel analiz "SPSS for Windows 8.0" istatistik program› kullan›larak yap›ld›. ‹statistiksel veriler aritme-tik ortalama±standart sapma olarak verildi. Mitral dar-l›¤›n›n derecesi ile efllik eden kapak hastal›klar›n›n iliflki-si ki-kare ve korelasyon analizi yap›larak incelendi. Mit-ral kapak prolapsusu olan ve olmayan hastalar›n klinik ve ekokardiyografik bulgular›n›n karfl›laflt›r›lmas› ama-c›yla "unpaired Student’ s" t ve ki-kare testleri yap›ld›. P < 0.05 istatistiksel olarak anlaml› kabul edildi.
Bulgular
Çal›flmam›zda mitral kapak alan› 1.1 cm2
alt›nda 17 hasta (Grup 1), 1.1 – 1.5 cm2 aras›nda 47 hasta (Grup 2) ve 1.5 cm2
üzerinde ise 137 hasta (Grup 3) bulunuyordu. Hastalar›n özellikleri Tablo 1’de veril-mifltir.
Mitral darl›¤› ve efllik eden kapak lezyonlar›:
Mitral yetersizli¤i 117 (%58.2) hastada, aort yetersiz-li¤i 84 (%41.8) hastada, aort darl›¤› 18 (%9) hasta-da, kombine aort kapak hastal›¤› 9 (%4.5) hastahasta-da, triküspid yetersizli¤i 62 (%30.8) hastada ve triküspid darl›¤› da 6 (%3) hastada saptand›. Pulmoner kapak darl›¤›na rastlanmad› (Tablo 2).
Mitral darl›¤› ve mitral yetersizli¤i: Mitral
s›ras›yla %44.3, %12.9 ve %1 oran›nda bulundu (Tablo 3).
Mitral darl›¤› ve aort kapak hastal›¤›: Aort
yetersizli¤i, Grup 1’de %64.7, Grup 2’de %46.8, Grup 3’de ise %37.2 oran›nda tespit edildi (Tablo 2). Hastalarda hafif, orta ve ciddi derecede aort ye-tersizli¤i s›ras›yla %24.9, %13.4 ve %3.5 oran›nda bulundu (Tablo 3). Aort darl›¤›, Grup 1’de %17.6, Grup 2’de %12.8, Grup 3’de ise %6.6 oran›nda sap-tand› (Tablo 2).
Mitral darl›¤› ve triküspid kapak hastal›¤›:
Hastalar›n %30.8’inde triküspid yetersizli¤i, %3’ünde triküspid darl›¤› saptand›. Triküspid yetersizli¤i oran› ciddi, orta ve hafif derecede mitral darl›¤› olanlarda s›ras›yla %76.5, %53.2 ve %17.5 olarak bulundu (Tablo 2). Ciddi derecede mitral darl›¤› olan gruptaki
triküspid yetersizli¤inin derecesi, orta derecede mitral darl›¤› olan gruba göre, orta derecede mitral darl›¤› olan gruptaki triküspid yetersizli¤inin derecesi ise ha-fif mitral darl›¤› olan gruba göre daha fazlayd›. Tri-küspid yetersizli¤inin derecesi mitral darl›¤›n›n dere-cesi ile iliflkili idi ve üç grup aras›ndaki fark da anlam-l› bulundu (r= 0.45, p<0.01) (Tablo 2). Triküspid dar-l›¤›, Grup 1’de %0, Grup 2’de %6.4, Grup 3’de ise %2.2 olarak tespit edildi (Tablo 2).
Mitral darl›¤› ve mitral kapak prolapsusu:
Ol-gular›n 23 (%11.4) ’ünde mitral ön yaprakta prolap-sus tespit edildi, arka yaprakta prolapprolap-susa rastlanma-d› (Tablo 2). Mitral darl›¤› a¤›r, orta ve hafif derece-de olan hastalarda kapak prolapsusu s›ras›yla %17.6, %17 ve %8.8 olarak bulundu. Gruplar aras›ndaki fark anlaml› bulunmad› ( p>0.05) (Tablo 2).
GRUP 1 GRUP 2 GRUP 3 TOPLAM
Hasta say›s› 17 47 137 201
Yafl (y›l) 40.9 ± 9.3 41.7 ± 13.0 40.5 ± 11.0 40.8 ± 11.4
Ritm (AF/sinüs) 64.7/ 35.3 59.6 /40.4 24.1/ 75.9 35.8/ 64.2
Mitral kapak alan› (cm2
) 0.97 ± 0.11 1.29 ± 0.11 2.00 ± 0.34 1.74 ± 0.47
MOBF (mmHg) 16.1 ± 6.0 12.2 ± 3.3 7.3 ± 3.0 9.2 ± 4.5
Mitral kapak skoru 10.9 ± 1.5 9.1 ± 2.0 7.0 ± 2.2 7.8 ± 2.5
AF:Atriyal Fibrilasyon, MOBF:Mitral ortalama bas›nç fark›.
Tablo 1: Hastalar›n klinik ve ekokardiyografik özellikleri
Mitral Yetersizli¤i (%) Aort Yetersizli¤i (%)
Hafif Orta Ciddi Hafif Orta Ciddi
Grup I 29.4 11.8 0 29.4 29.4 5.9
Grup II 42.6 21.3 0 25.5 14.9 6.4
Grup III 49.7 10.2 1.5 24.1 10.9 2.2
Toplam 44.3* 12.9* 1* 24.9* 13.4* 3.5*
*: Anlaml› De¤il, p de¤erleri üç grubun birden toplam karfl›laflt›r›lmas› ile elde edilmifltir
Tablo 3: Mitral darl›¤› ile mitral yetersizli¤i ve aort yetersizli¤inin derecesi aras›ndaki iliflki
Grup 1 Grup 2 Grup 3 Toplam
Mitral yetersizli¤i, % 41.2 63.8 58.4 58.2* Aort yetersizli¤i, % 64.7 46.8 37.2 41.8* Aort darl›¤›, % 17.6 12.8 6.6 9* Aort darl›¤›+yetersizli¤i, % 11.8 4.3 3.6 4.5* Triküspid yetersizli¤i, % 76.5 53.2 17.5 30.8** Triküspid darl›¤›, % 0 6.4 2.2 3*
Mitral kapak prolapsusu, % 17.6 17 8.8 11.4*
*: Anlaml› de¤il , ** p<0.001, p de¤erleri üç grubun birden toplam karfl›laflt›r›lmas› ile elde edilmifltir
Mitral kapak prolapsusu olan ve olmayan mitral darl›kl› hastalarda yafl, cinsiyet, ritm, darl›¤›n derece-si, mitral ve aort yetersizli¤inin derecederece-si, ortalama ba-s›nç fark›, sol atriyum boyutu, ejeksiyon fraksiyonu ve kapak skoru gibi parametreler aç›s›ndan bir fark bu-lunmad› (Tablo 4). Prolapsus s›kl›¤› dekatlara göre de¤erlendirildi¤inde, ikinci dekatta hastalar›n %4.3’ü, üçüncü dekatta %21.7’si, dördüncü dekatta %21.7, beflinci dekatta %34.8, alt›nc› dekatta %13.0 ve yedinci dekatta ise %4.3 ’ ünün oldu¤u saptand›.
Tart›flma
Mitral darl›¤›n s›kl›¤› azalmakla beraber halen ül-kemizde önemli bir sorun olmaya devam etmektedir. Mitral darl›¤›na efllik eden lezyonlar›n darl›¤›n tan›s›n› ve derecesinin belirlenmesini ve tedavisini güçlefltirdi-¤i, ayn› zamanda prognozunu olumsuz yönde etkile-di¤i bilinmektedir (1,2,19-21). Darl›¤a en s›k efllik eden kapak patolojisi mitral yetersizli¤idir ve %62-78 oran›nda bildirilmektedir (1,3). Bizim serimizde mitral yetersizli¤i %58.2 oran›nda bulundu. Bilindi¤i gibi mitral darl›¤›n›n derecesi ile mitral yetersizli¤inin s›kl›-¤› ve derecesi aras›nda negatif bir iliflki vard›r (1). Ka-pak alan› 1.5 cm2 alt›nda olan olgularda mitral yeter-sizli¤i s›kl›¤› ve derecesi azalmaktad›r. Mitral kapak alan› 1.5 cm2 üzerinde olan olgularda ise mitral ye-tersizli¤i klinik tabloya hakim olmakta ve yeye-tersizli¤i- yetersizli¤i-nin s›kl›¤› ve derecesi artmaktad›r (1). Bizim serimiz-de serimiz-de a¤›r serimiz-dereceserimiz-deki mitral darl›¤› olgular›nda, hafif ve orta derecedeki olgulara göre daha düflük oran ve derecede mitral yetersizli¤i tespit edildi. Her üç grup
aras›nda mitral yetersizli¤i s›kl›¤› aç›s›ndan fark bulun-mad›. Bu durum üç grup aras›ndaki hasta say›s›n›n eflit da¤›lmamas›na ve a¤›r ve orta derecede mitral darl›¤› olan gruplardaki hasta say›s›n›n azl›¤›na ba¤l› olabilir.
Aort kapak hastal›¤›n›n varl›¤› mitral darl›¤›nda büyük önem tafl›maktad›r ve aort kapak tutulumu-nun hastalarda prognozu olumsuz yönde etkilendi¤i bilinmektedir (1,2). Mitral darl›¤›na en s›k efllik eden aort kapak patolojisi aort yetersizli¤idir, aort darl›¤› daha az oranda görülmektedir (1,13,14,19). Aort darl›¤› ve aort yetersizli¤ine a¤›r derecede mitral dar-l›¤› olan hastalarda, orta ve hafif derecedeki mitral darl›¤› olan hastalara göre daha yüksek oranda rast-land›¤› ve bunun da romatizmal kapak hastal›¤›n›n fliddeti ile iliflkili oldu¤u bilinmektedir. Serimizde aort yetersizli¤i %41.8, aort darl›¤› %9, kombine aort ka-pak hastal›¤› ise %4.5 oranlar›nda bulundu. Di¤er ça-l›flmalarda gösterildi¤i gibi çal›flmam›zda da aort ka-pak hastal›¤›na a¤›r derecede mitral darl›¤› olgular›n-da olgular›n-daha s›k olarak rastland›.
Mitral darl›¤›nda en s›k görülen triküspid patoloji-si triküspid yeterpatoloji-sizli¤idir ve büyük ço¤unlu¤u pulmo-ner hipertansiyon sonucu oluflan annulus dilatasyo-nuna ba¤l›d›r . Geri kalan›n›n ise kapa¤›n romatizmal tutulumuna ba¤l› oldu¤u bildirilmifltir (1, 2, 22-24). Serimizde a¤›r, orta ve hafif derecede mitral darl›¤› olan hastalarda triküspid yetersizli¤i s›ras›yla %76.5, %53.2 ve %17.5 olarak bulundu. Bu hastalarda ka-pak yap›s›nda anormallik saptanmad›. Biz de triküs-pid yetersizli¤inin mitral darl›¤›n›n fliddetine ba¤l› ola-rak geliflmifl pulmoner hipertansiyon sonucu ortaya ç›kan sa¤ ventrikül dilatasyonuna ba¤l› oldu¤u kan›-s›nday›z.
Romatizmal kapak tutulumunun fliddetli oldu¤u olgularda triküspid darl›¤›na da rastlanmaktad›r. Tri-küspid darl›¤› geliflmifl ülkelerde %1-9 aras›nda de¤i-flen oranlarda mitral darl›¤›na efllik etmektedir (1,2,21,22). Romatizmal triküspid darl›¤› tespit edilen olgular›n hemen hemen tamam›nda mitral darl›¤› da bulunmufltur (1,2,21,22). Romatizmal ateflin s›k gö-rüldü¤ü geliflmekte olan ülkelerde triküspid darl›¤›n›n s›kl›¤›n›n romatizmal kapak tutulumunun fliddetine ba¤l› olarak % 33 gibi yüksek bir oranda oldu¤u bil-dirilmektedir (25). Serimizde triküspid darl›¤›na gelifl-mifl ülkelerdekine benzer olarak %3 oran›nda rastla-d›k ve a¤›r derecede mitral darl›¤› olan hastalarda tri-küspid darl›¤› tespit etmedik. Bu durumun hasta say›-s›n›n azl›¤›na ve/veya ülkemizdeki romatizmal ateflin fliddetinin geliflmifl ülkelere benzer flekilde seyretme-sine ba¤l› olabilece¤i düflünüldü.
Mitral Kapak Mitral Kapak
Prolapsusu (+) Prolapsusu (-)
(n=23) (n=178)
Yafl 40.5±12.0 40.9±11.3*
Cinsiyet (kad›n) %91.3 %83.7*
Ritm (AF) %39.1 %35.4*
Mitral kapak alan› 1.58±0.46 1.76±0.47*
Mitral yetersizli¤i %56.5 %58.4* Aort yetersizli¤i %52.2 %40.4*
Ortalama bas›nç fark› 9.2±4.6 8.9±3.2*
Sol atriyum boyutu 47.3±7.7 47.2±10.2*
Ejeksiyon fraksiyonu %68±5 %66±7* Kapak skoru 7.4±2.1 7.9±2.6*
* Anlaml› De¤il
Romatizmal ateflten etkilenmifl mitral kapak ve korda tendinealardaki enflamatuvar de¤iflikliklerin ilerlemeye devam etti¤i bilinmektedir (5,9,26-28). Bafllang›çta enflamasyona ba¤l› olarak mitral annu-luste geniflleme, mitral ön yaprakta ve korda tendine-alarda uzama meydana gelmekte ve mitral kapak uç-lar›nda yap›fl›kl›k ortaya ç›kmaktad›r. Mitral yapraklar-daki bu de¤ifliklikler sonucunda sistol esnas›nda mit-ral kapak uçlar›ndaki hareket k›s›tl›l›¤›na ba¤l› olarak ventriküle do¤ru bombeleflme (doming) veya atriyu-ma do¤ru çökme (prolapsus) oluflatriyu-maktad›r. Yafl ile birlikte enflamasyon sonucu geliflen kronik ilerleyici ve kalsifik de¤ifliklikler mitral kapakta sertleflme ve korda tendinealarda k›salmaya neden olmaktad›r. Bu hastalarda sistol esnas›nda ventriküle do¤ru “do-ming” gözlenmekte ve sol atriyuma çökme mümkün olamamaktad›r (5).
Normal populasyonda prolapsus s›kl›¤› % 2-6 olarak bildirilmifltir (18). Mitral darl›¤› olgular›nda prolapsus s›kl›¤› konusunda çok çeflitli görüfller bu-lunmaktad›r. Araflt›rmac›lar romatizmal mitral darl›-¤› olan hastalarda prolapsus s›kl›darl›-¤›n› %0.5-40 gibi farkl› oranlarda vermektedirler (1,4,9,11). Sagie ve ark. (1) Amerika’da 205 hasta üzerinde yapt›klar› araflt›rmada %0.5 oran›nda mitral kapak prolapsu-suna rastlam›fllar ve bu düflük oran›n korda tendine-alardaki k›salma ile iliflkili oldu¤unu bildirmifllerdir. ‹ran’ da yap›lan bir çal›flmada ise kapak prolapsusu s›kl›¤› %17 olarak saptanm›flt›r (4). Buna karfl›n bi-zim serimizde mitral kapak prolapsusu oran› %11.4 olarak bulundu. Gholam ve ark. (4) mitral darl›¤› olan hastalarda kapak prolapsusunun normal popu-lasyona göre daha yüksek oranda oldu¤unu ve bu-nun yafl, cins, ritm, hemodinamik bulgular ile iliflkili olmad›¤›n› bildirmifllerdir. Bizim çal›flmam›zda da mitral kapak prolapsusu olan ve olmayan mitral dar-l›kl› hastalarda yafl, cinsiyet, ritm, kapak darl›¤›n›n derecesi, mitral ve aort yetersizli¤inin derecesi, orta-lama bas›nç fark›, sol atriyum boyutu, ejeksiyon fraksiyonu ve kapak skoru gibi parametreler aç›s›n-dan bir fark tespit etmedik.
Sonuç olarak, ülkemizde romatizmal atefle ba¤l› olarak ortaya ç›kan mitral darl›¤›na s›kl›kla di¤er ka-pak hastal›klar›n›n da efllik etti¤i, romatizmal ateflin seyri esnas›nda mitral kapak ve kordalarda oluflan de-¤ifliklikler nedeniyle hastalarda mitral kapak prolapsu-sunun normal populasyona göre daha s›k görüldü¤ü bulunmufltur. Efllik eden patolojilerin s›kl›¤›n›n gelifl-mifl ülkelerdeki oranlara benzer ç›kmas› romatizmal ateflin ülkemizde de benzer fliddette seyretti¤i kan›s›-n› uyand›rm›flt›r.
Kaynaklar
1. Sagie A, Freitas N, Chen MH, et al. Echocardiographic assessment of mitral stenosis and its associated valvu-lar lesions in 205 patients and lack of association with mitral valve prolapse. J Am Soc Echocardiogr 1997; 10: 141-8.
2. Delahaye F, Delahaye J, Ecochard R, et al. Influence of associated valvular lesions on long-term prognosis of mitral stenosis: a 20 year follow-up of 202 patients. Eur Heart J 1991;12:77-80.
3. Olson LJ, Subramanian R, Ackermann DM, Orszulak TA, Edwards W. Surgical pathology of the mitral val-ve: a study of 712 cases spanning 21 years. Mayo Clin Proc 1987;62:22-34.
4. Rezaian GR, Emad A. Mitral valve prolapse in patients with pure rheumatic mitral stenosis: An angiographic study. Angiology 2001; 52: 267-71.
5. Marcus RH, Sareli P, Pocock WA, et al. The spectrum of severe rheumatic mitral valve disease in a develo-ping country: Correlation among clinical presentation, surgical pathologic findings, and hemodynamic sequ-elae. Ann Intern Med 1994;120:177-83.
6. Marcus RH, Sareli P, Pocock WA, et al. Functional ana-tomy of severe mitral regurgitation in active rheuma-tic carditis. Am J Cardiol 1989;63:577-84.
7. Uysal S, Baysal K, Balat A, et al. The relationship bet-ween mitral valve prolapse and acute rheumatic fever in pediatric patients. Jpn Heart J 1992;33:585-90. 8. Cheng TO. Coexistent mitral valve prolapse and mitral
stenosis. Chest 1982;81:526-7.
9. Beasley B, Kerber R. Does mitral prolapse occur in mit-ral stenosis? Chest 1981;80:56-60.
10. Zuppiroli A, Roman MG, O'Grady M, et al. Lack of as-sociation between mitral valve prolapse and history of rheumatic fever. Am Heart J 1996;131:525-9. 11. Nichol PM, Gilbert BW, Kisslo J. Two-dimensional
ec-hocardiographic assessment of mitral stenosis. Circu-lation 1977;55:120-8.
12. Sahn DJ, DeMaria AN, Kisslo J, Weyman AE. Recom-mendation regarding quantitation in M-mode echo-cardiography: results of a survey of echocardiographic measurements. Circulation 1978;58:1072-83. 13. Feigenbaum H: Echocardiography. 5th ed.
Pennsylva-nia: Lea&Febiger; 1994. p. 239-97.
14. Weyman AE: Principles and Practice of Echocardiog-raphy. 2nd ed. Philadelphia: Lea&Febiger; 1994. p. 391-470.
re-al-time, two-dimensional echocardiography. Circulati-on 1975;51:827-36.
17. Takamoto S, Kyo S, Adachi H, Matsumura M, Yokote Y, Omoto R. Intraoperative color flow mapping by re-al-time two- dimensional Doppler echocardiography for evaluation of valvular and congenital heart disease and vascular disease. J Thorac Cadiovasc Surg1985; 90:802-12.
18. Guidelines for the Management of Patients With Val-vular Heart Disease: Executive Summary: A Report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines (Com-mittee on Management of Patients With Valvular He-art Disease). Circulation 1998;98:1949-84.
19. Braunwald E. Valvular heart disease. In: Braunwald E editor. Heart Disease: a Textbook of Cardiovascular Medicine. 5th ed. Philadelphia: W.B. Saunders Com-pany; 1997. p. 1007-76.
20. Bruce CJ, Nishimura RA. Clinical assessment and ma-nagement of mitral stenosis. Cardiol Clin 1998; 16:375-403.
21. Nanna M, Chandraratna PA, Reid C. Value of two-di-mensional echocardiography in detecting tricuspid stenosis. Circulation 1983; 67: 221-4.
22. Daniels SJ, Mintz GS, Kotler MN. Rheumatic tricuspid valve disease: Two-dimensional echocardiographic, hemodynamic, and angiographic correlations. Am J Cardiol 1983;51:492-6.
23. Yock PG, Popp RL. Noninvasive estimation of right ventricular systolic pressure by Doppler ultrasound in patients with tricuspid regurgitation. Circulation 1984; 70: 657-62.
24. Yousof AM, Shafei MZ, Endrys G, Khan N, Simo M, Cherian G. Tricuspid stenosis and regurgitation in rhe-umatic heart disease: A prospective cardiac catheteriza-tion study in 525 patients. Am Heart J 1985;110:60-4. 25. Mahapatra RK, Agarwal JB, Wasir HS. Rheumatic
tri-cuspid stenosis. Indian Heart J 1978;30:138-43. 26. Kalangos A, Beghetti M, Vala D, et al. Anterior mitral
leaflet prolapse as a primary cause of pure rheumatic mitral insufficiency. Ann Thorac Surg 2000;69:755-61. 27. Tomaru T, Uchida Y, Mohri N, et al. Postinflammatory mitral and aortic valve prolapse: A clinical and patho-logical study. Circulation 1987; 76: 68-76.
