303 No.
Z — 1961
XXXI ncl YIL İ S T A N B U L Fİ ATI : 10 T.l O
M İ M A R L I K , Ş E H İ R C İ L İ K V E B E L E D İ Y E C İ L İ K D E R G İ S İ
«v e t r i m e s t r i e l l e D ' a r c L i l e c t u r F - r~j Q u a r t e r l y p u h l i e a t i o n on A r c h i t e r - | ~ j D r e i m o n a l s z e l t s c h r l f t fllr ' u r b a n i s ı u e et d e s a r t s dĞcorutiFs t u r e c i t y p l a n n i a g and d e e o ı a t i o ı ı b a u k u n s i , staedtebau und dekorution
İMTİYAZ SAIIİBÎ VB EAŞ YAZARI : ZEKİ A D R E S : A R K I T E K T ANADOLU HAN No.
SAYAR. U. NEŞRİYAT MÜDÜRÜ ABİDIN MORTAS 33 EMİNÖNÜ . İSTANBUL T E L E F O N : 2 2 1 3 0 7
KURULUŞU: 1931 C i l t : 30 N o . 303
A b o n e ş a r t l a r ı :
Yıllığı 33.— T.L.
Altı aylığı 17.50 T.L.
Bu sayı 10— T.L.
Yabancı memleketler için: 35.— T.L.
A R K I T E K T ' i n K O L L E K S 1 Y O N L A R I :
1931 — 1935 b e h e r cildi 3 0 — T . L .
1936—1940 » » 30.— T.L.
1941 — 1945 » » 30.— T.L.
1946— 1960 » » 35.— T.L.
İlân t a r i f e m i z t a l e p ü z e r i n e g ö n d e r i l i r .
Y a z ı ; f o t o ; r e s i m v e a b o n e b e d e l l e r i A R K I T E K T ' i n a d r e s i n e p o s t a ile g ö n d e r i l - m e l i d i r . B a s ı l m ı y a n y a z ı l a r iade edilir.
A d r e s l e r i n i değiştiren a b o n e l e r i n e n geç iki ay içinde i d a r e h a n e m i z i h a b e r d a r e t m e - leri l â z ı m d ı r . Aksi t a k d i r d e k a y b o l a n d e r - g i l e r d e n M ü d ü r l ü ğ ü m ü z m e s ' u l i y e t k a -
b u l e t m e z .
İTALYA MUHABİRİMİZ Baran ÇAĞA
İ S V İ Ç R E M U H A B İ R İ M İ Z : Y . M ü h . M i m a r
G Ü N E R İ D U T İ P E K
F R A N S A M U H A B İ R İ M İ Z : Y . M i m a r H a l û k T O Ğ A Y
M e s l e k P o l i t i k a s ı
B E L E D İ Y E V E İ M A R İ Ş L E R İ N E BİR BAKIŞ!..
% '
Z E K İ S A Y Â R
Bir a y d a n b e r i , B e l e d i y e S a r a y ı n ı n giri- şinde, b ü y ü k h a r f l e r l e y a z ı l m ı ş b i r ilân h e r - kesin d i k k a t i n i ç e k m e k t e d i r : «İmar Müdür- l ü ğ ü n d e k i işleriniz için nöbetçi mimara mü- r a c a a t ediniz!»
A y r ı b i r a f i ş t e ise, (2) g ü n z a r f ı n d a c e v a p a l a m a d ı ğ ı n ı z t a k d i r d e , şikâyet k u t u - s u n a y a z ı n ı z ! c ü m l e s i y a z ı l ı d ı r , a l t ı n d a iki t a n e d e k u t u v a r . İ m a r M ü d ü r l ü ğ ü n d e k i işini t a k i p için gelenleri, s o ğ u k b i r şekilde k a r ş ı - l a y a n b u i l â n l a r , s a n k i B e l e d i y e d e k i h u z u r - s u z l u ğ u ve r a h a t s ı z l ı ğ ı y e k t e n g ö s t e r m e k için k o n u l m u ş t u r ! . . İ n s a n a , k a r ş ı l a ş a c a ğ ı m ü ş k ü - l â t ı , sanki d a h a k a p ı d a n g i r e r k e n h a b e r ver- m e k t e l e r .
Bir t ü r l ü d ü z e n e k o n u l a m ı y a n i m a r iş- lerini b i r d ü z e n e k o y a n Reis m u a v i n i İ h s a n B i n g ü l e r v e İ m a r M ü d ü r ü R ü k n e t t i n G ü - n e y ' d e n , b i z s e r b e s t m i m a r l a r ç o k şeyler b e k - l e m e k t e idik. F a k a t n e y a z ı k ki, B e l e d i y e d e k i s k o l a s t i k , eski b ü r o k r a s i z i h n i y e t i n i n h e m - ş e h r i n i n işini g ö r m e k istiyenleri b i r k e r e d a h a y e n d i ğ i n i g ö r ü y o r u z . N e B e l e d i y e k a - p ı s ı n a k o n u l a n m ü r a c a a t v e ş i k â y e t i l â n l a r ı , n e B e l e d i y e n i n t u t a c a ğ ı siciller, n e o, n e b u , i m a r işlerini d ü z e l t e c e k t e d b i r l e r d e n değil- dir! Değişiklik, ş e k i l d e n z i y a d e , z i h n i y e t t e o l m a l ı d ı r .
İ m a r M ü d ü r l ü ğ ü n d e , r u h s a t işlerinin y ü r ü t ü l m e s i n d e bir, b i r b u ç u k sene ö n c e s i n - d e n h i ç f a r k y o k t u r . İ m a r d u r u m l a r ı n d a r u h - sat i ş l e r i n d e a y n ı z o r l u k , a y n ı b ü r o k r a s i , a y n ı i d a r î t a h a k k ü m ve z i h n i y e t d e v a m et-
m e k t e d i r . Ç ü n k ü i n s a n l a r değişmiş, f a k a t Be- lediyenin zihniyeti değişmemiştir.
R u h s a t işlerinde, eski t a l i m a t n a m e el'an t a t b i k e d i l m e k t e d i r . Bu t a l i m a t n a m e y i hazır- l a y a n f e n a d a m l a r ı değiştirilmiş, tasdik eden Belediye Meclisi feshedilmiş, f a k a t tasarruf h a k k ı n ı ihlâl e d e n , m i m a r ı n meslekî h a k ve s a l â h i y e t l e r i ü z e r i n d e g a y r i k a n u n î b i r tasar- ruf tesis e d e n Y a p ı T a l i m a t n a m e s i e l ' a n tat- bik e d i l m e k t e , p r o j e sahibi m i m a r İ m a r M ü - d ü r l ü ğ ü ile d a i m î m ü c a d e l e halinde b u l u n - m a k t a d ı r .
T a l i m a t n a m e , 6 7 8 5 sayılı İ m a r K a n u - n u n u n 14 ü n c ü m a d d e s i n i n m i m a r ve m ü - h e n d i s l e r e t a n ı d ı ğ ı y e t k i l e r i ihlâl ve rencide e d e c e k b i r r u h ve a n l a y ı ş t a h a z ı r l a n m ı ş t ı r . İ m a r M ü d ü r l ü ğ ü r u h s a t müessesesini b u t a l i m a t n a m e ile t a m a m e n y a n l ı ş a n l a m a k t a , p r o j e l e r d e k a n u n e n h a k k ı o l m a y a n istek ve t a s a r r u f l a r tesis e t m e k t e d i r .
İ m a r M ü d ü r l ü ğ ü T a l i m a t n a m e n i n , t o t a - liter r u h u n u n etkisi a l t ı n d a , m i m a r ı n p r o j e - sinde e n t a b i î h a k k ı o l a n d ü ş ü n ü ş e d a h i m ü - d a h a l e e t m e k t e , b u s u r e t l e s a n a t t a h ü r d ü ş ü - n ü ş f i k r i n i z e d e l e m e k t e e l ' a n b e r d e v a m v e m u s i r d i r .
T a l i m a t n a m e n i n g ü n ü m ü z ü n m i m a r î n a z a r i y a t ı ile t a b a n t a b a n a z ı t b i r ç o k m a d - d e l e r i h t i v a ettiğini İ m a r M ü d ü r l ü ğ ü yetki- lileri i t i r a f e t m e l e r i n e m u k a b i l , e l ' a n m e r i y e t t e b ı r a k ı l m a s ı b i r i d a r î â c i z d e n baş- k a b i r şey değildir.
( D e v a m ı sayfa 77 de)
ÇİFTEHAVUZLARDA BİR VİLLÂ
Utarit I Z G l
"V. M i m a r Muallim
Mahmut BİR
Y . M i m a r
Ç i f t e h a v u z l a r caddesi üzerinde inşa edi- len bu villâ 5 - 6 n ü f u s l u bir aile için düşü- nülerek yapılmıştır.
Z e m i n d e n 1 - 1 , 5 m e t r e yükseklikte inşa
edilen villâ tek katlıdır. M i m a r l a r , binayı iki esas b ö l ü m e ayırmışlar, o t u r m a ve y a t m a k ı s ı m l a r ı n ı bol ışıklı bir hol ile birbirlerine b a ğ l a m ı ş l a r d ı r .
Bina geniş cephesi ve sade hatlariyle çok sakin bir tesir y a p m a k t a , bir sayfiye ve din- l e n m e evi k a r a k t e r i n i t a ş ı m a k t a d ı r , i n ş a a t yığma d u v a r l a r üzerine b e t o n a r m e d i r .
C a d d e d e n g ö r ü n ü ş
P l â n
)
D e n i z d e n g ö r ü n ü ş
Y E N İ K Ö Y D E B İ R Y A L I
K a d r i E R O G A N Y . M i m a r
Yeniköyde, y a n m ı ş bir yalının arsasında yapılan bu binaya, m i m a r ı , Boğaziçinin eski ahşap yalılarının karakterini ve a h ş a p tesi- rini d s v e r m e k istemiştir. Bu sebeple beton- a r m e olan binanın, çıkma b a l k o n ve saçak- ları a h ş a p k a p l a m a yapılmış ve eski m o t i f - lerle süslenmiştir. Bu suretle, yalı, elli yıl öncesindeki m i m a r î bir anlam ve n i z a m d a d ı r . İki katlı olan binanın zemin katında ge-
niş bir hol, merdiveni içine alan şömineli bir o r t a salonu ve denize h â k i m , b ü y ü k bir sa- lon v a r d ı r . A y n ı k a t t a m u t f a k , ofis ve hiz- metçi o d a l a r ı v a r d ı r . K a l o r i f e r ve çamaşır- h a n e y a r ı b o d r u m k a t ı n d a d ı r .
M e r d i v e n o r t a s a l o n d a n birinci k a t a çık- m a k t a , b u suretle ortası açık olan salon bi- rinci katın ışıklı t a v a n ı n a k a d a r yükselmek- tedir. Bu tavan renkli c a m l a r vasıtasiyle,
salona tatlı bir sarı ışık v e r m e k t e d i r . 1 inci k a t t a üç yatak e d a s ı ve iki b a n y o dairesi var- dır.
Boğaziçinin hususiyetini teşkil eden ah- şap yalılarının tesirinde o l a r a k inşa edilen yalıda, aslan motifleri k u l l a n ı l m ı ş o l d u ğ u n - dan, binaya A s l a n l ı Y a l ı ismi ve- rilmiştir.
Bina bütün m o d e r n k o n f o r u haizdir.
yE.NiK.oy
NIYCIK SALON
SIRIŞ KATI PLAM1
AİA- KESİTİ- -1/50
C a d d e d e n görünüş
Birinci kat p l â n ı .YENIKOY ASLAN l-l VALİ
Y A T A K ODASI
YATAK O t A S I YATAK lOtASI
•İM
ARNE JACOBSEN
A R N E J A C O B S E N , Milletlerarası M i m a r l ı k ve güzel s a n a t l a r 1961 yılı b ü y ü k
m ü k â f a t ı n ı k a z a n d ı
B ü t ü n d ü n y a m i m a r l a r ı n ı n p e k iyi tanı- dıkları ve t a k i p ettikleri F r a n s ı z dergisi L ' A R C H I T E C T U R E D ' A U J O U R D ' H U İ ta- r a f ı n d a n tesis edilmiş olan bu m ü k â f a t ikinci d e f a o l a r a k verilmiş b u l u n m a k t a d ı r . Bu se- neki m ü k â f a t , eserlerinin b ü y ü k değerlerin- den dolayı jürinin oy birliği ile D a n i m a r k a l ı m i m a r A r n e J a c o b s e n ' a verilmiştir. Jüriyi, derginin m ü d ü r ü M. A n d r c BIoc başkanlığın-
da, yazı işleri m ü d ü r ü ve yazı komitesi ile e n t e r n a s y o n a l m i m a r l a r birliği genel sekre- teri M. Pierre V a g o teşkil ediyordu.
Bu b ü y ü k m ü k â f a t , m i m a r î plâstik kıy- meti yüksek veya m o d e r n sanatın m i m a r i y e tatbikini b a ş a r m ı ş v e y a h u t bu iki kalitenin h e r ikisini t o p l a m ı ş eser veya eserler toplu- l u ğ u n u n sahip veya sahiplerine verilmektedir.
M ü k â f a t , m o d e r n s a n a t ç ı l a r d a n birinin elinden çıkmış bir tablo veya heykelin hedi- yesiyle Paris'in büyük bir otelinde sekiz gün i k a m e t m a s r a f l a r ı d ı r . A y r ı c a , k a z a n a n mi- m a r ı n eserleri bir sergi ile b ü y ü k h a l k top-
luluğuna tanıtılır. ' Bu m ü k â f a t ilk d e f a 1959 da J a p o n mi-
m a r ı K e n z o T a n g e ' a verilmiş ve b u m ü n a - sebetle Paris'de birçok gösteriler tertiplen- mişti.
Şüphesiz ki, A r n e J a c o b s e n ince bir r u h ve fikir m a h s u l ü olan ve m o d e r n sanatı çok başarılı bir t a r z d a t e b a r ü z ettiren eserler ver- miş, A v r u p a m i m a r l a r ı n d a n biridir. Büyük ö ' ç ü d e k i m i m a r î p r o b l e m l e r k a d a r en k ü ç ü k detayları d a şahsî bir t a r z d a h a l l e t m e k kud- retine sahip, p e k az r a s t l a n a n şahsiyetler- dendir.
A r n e J a c o b s e n m ü t e a d d i t b i n a l a r inşa etmiştir. B u n l a r a r a s ı n d a R c d o v r e Belediye SAS oteli Sarayı, G e n t o f t c ' d e k i okul, K o p e n h a g ' d a k i
S. A. S. binası, birçok f a b r i k a (Aalborg'da, Bellerup'da, G l a d s a x e ' d a ) , birçok villâ (Ro-
K O P E N H A G ' D A S A S O T E L İ
dovre'da, K o p e n h a g c i v a r ı n d a Sorgenfri'de) b u l u n d u ğ u n u h a t ı r l a t m a k l a yetiniyoruz.Eserleri a r a s ı n d a çeşitli m o b i l y a modelleri, Resimler: L'architccture d ' a u j o u r d ' h u i ve e k i p m a n ve h a t t â k ü ç ü k eşyalar için p l â n l a r
i n t / L i g h t i n g Rcview'den çizmiştir.
70 m e t r e i r t i f a ı n d a olan bu bina (Ko- penhag) ın ilk b u l u t t ı r m a l ı y a n ' ı sayılmak- tadır. S. A. S. H a v a y o l l a r ı h e s a b ı n a şehrin m e r k e z i n d e inşa edilmiştir.
Binanın zeminini teşkil eden alçak kıs-
m ı S. A . S. Şirketinin h a v a garı vazifesini g ö r m e k t e d i r . B u n u n üzerinde gökdelen kıs- m ı n ı teşkil eden 22 katlı blok ile alçak nivo- daki iki kat, oteli teşkil e t m e k t e d i r .
Birinci b o d r u m , tuvaletler, vestiyerler,
personele ait yerler, havayolları depoları, atölyeler ve soğuk h a v a depolarını ihtiva edi- yor. İkinci b o d r u m d a 120 a r a b a l ı k bir ga- raj, servis - istasyon v a r d ı r .
Z e m i n k a t t a otelin 400 m - b ü y ü k l ü ğ ü n -
Hol
eh bir holü v a r d ı r ki, b u r a d a , servis ve ka- bul b ü r o l a r ı , telefon ve telgraf servisi, 9 0 kişilik b i r snack - b a r , m a ğ a z a l a r , seya- h a t acentası ve h a v a m e y d a n ı servisi de vardır.
1 inci katta, 180 kişilik bir l o k a n t a , 100 kişilik a y a k t a y e m e k yenen kısım, kış b a h - çesi vardır. 2 nci kat teknik teçhizat servis- lerine, 3 ü n c ü kat m ü d ü r i y e t ve p e r s o n e l kantinine, 4 üncü kattan 18 inci k a t a k a d a r
h e r k a t t a 16 otel odası ( ç i f t - t e k yataklı) yerleştirilmiştir. H e r o d a d a telefon, r a d y o
ve televizyon v a r d ı r . Otel t o p y e k û n 275 odalı, 475 y a t a k l ı d ı r .
18 inci kat bir a p a r t m a n dairesi o l a r a k t a n z i m edilmiştir. 20 nci katta, şehrin p a n o - r a m a s ı n ı seyreden bir b ü y ü k salon v a r d ı r ki, ziyaretçiler f a y d a l a n m a k t a d ı r . 21 inci k a t t a bir F i n h a m a m ı (Sauna) vardır.
Ör
o_
O - O
3 f n
3 f n L L
: -O O
C
••; O
Cİr L O a
o
/ ^ t
/
d oh r' r
/ on O
Dikeyine sirkülasyon 4 asansör ile te- min edilmektedir. Bir m o n t ş a r j b o d r u m ve g a r a j d a n b a g a j l a r ı k a t l a r a ç ı k a r m a k t a d ı r . Ayrıca personel için bir asansör 4 tane de yemek m o n t ş a r j ı v a r d ı r .
C e p h e l e r , a l ü m i n y u m ve c a m d a n (perde d u v a r ) o l a r a k imal edilmiştir. M i m a r otelin yükseklik ve kitlesiyle e t r a f ı n d a k i binalara ezici bir tesir y a p m a m a s ı n a bilhassa dikkat
•am mam
>#Şg' • Uı t J g M M
• •
A
„ - / - '
. j6r * mmmhis^mm T i p yatak o d a l a r ı ve tip katlar p l â n l a r ı
etmiştir. Bu itibarla, G ö k d e l e n kıs- m ı n ı c a m ve a l ü m i n y u m gibi hafifletici mal- zeme ile kaplamıştır.
Binanın alçak kısmı n o r m a l b e t o n a r m e -
dir. Y ü k s e k k ı s ı m ise, ilk d ö r t katta, 6 pil- yeye istinat e t m e k t e , b u n l a r d a n ikisi, p a r a - lel o l a r a k a s a n s ö r k a f e s i n e k a d a r uzatılmış b u l u n m a k t a d ı r . B u n l a r ı n üzerine 5 inci kat-
tan itibaren u z u n l u ğ u n a çalışan iki taşıyıcı k a n a d teşkil edilmiştir. Bu k a n a d l a r ı n arası, enine beş adet arı peteği şeklinde m o n o l i t h e bir d ö ş s m e o l a r a k imal edilmiştir.
1 inci kat plânı: 1 — H o l 2 — L o k a n t a 3 — T o p l a n t ı salonu 4 — Salon 5 — Asan- sör 6 — Merdiven 7 — Kış bahçesi 8 — Bar 9 — Vestiyer 10 — Servis 11, 12 — T u v a - letler J3 — S:rvis girişi 14 — Soğuk m u t - f a k 15 Sıcak m u t f a k 16 — K a h v e 17 - 18 — Sandviç, pasta dairesi 20 — Bar 21 — K a n -
tin 22 — W.C. 24 — SAS bürosu 25 — q Toplantı salonu.
Zemin kat plânı, Hol: 1 — Giriş 2 — Hol 3 — Kabul 4 — T e l e f o n 5 — Asansör 6 — Merdiven 7 — Kış bahçesi 8 — Snak- b a r 9 - 1 0 — Mağazalar 11 — Pastane 13 — G a r a j rampası 14 — Bagaj 15 — M u t f a k .
H a v a garı ve seyahat acentesi kısmı : 1 — Merdiven 2 — Bar rampası 3 — U ç a k garı 4 — Banka 5 — Giriş 6 — Otobüs is- tasyonu 7 - 8 — Bagaj ve servis 9 — B ü r o
10 — Seyahat ajansı 11 — A v r u p a gişesi 12 — U z a k seferler 13 — İç hatlar 14 — K a - sa 15 — Otogar 16 — Bürolar.
I
Eski sarayın karşısında «Hadriyan» m a b e d i iyi m u h a f a z a edilmiş bir şekilde d u r m a k t a d ı r .
« E F E S » ŞEHRİNİN AŞK MAHALLESİ
M e m l e k e t i m i z d e her yıl birçok heyetler t a r a f ı n d a n A r k e o l o j i k kazılar y a p ı l m a k t a d ı r . Bu yaz «EFES» de yapılan m ü h i m kazılar s o n u n d a çok kıymetli arkeolojik kalıntılara tesadüf edilmiştir. E F E S ' i n Aşk mahallesi diye isimlendirilen b u bölgede, eski devir- lerin dsnizcileri eğlenmekte idiler. Şimdi b u eserler dikkat ve i h t i m a m l a yeniden açıl- m a k t a ve gün ışığına k a v u ş t u r u l m a k t a d ı r .
Gemicilere aşk evlerinin yerlerini gösteren sokak k a l d ı r ı m l a r ı üzerine çizilmiş işaretler.
E F E S ' i n m ü h i m y o l l a r ı n d a n biri. M e r m e r döşeli yolun iki t a r a f ı n d a , «Roma» k a n u n l a r ı yazılı kitabeler ve sütun başlıkları g ö r ü l m e k t e d i r .
2000 yıl öncesine ait olduğu t a h m i n edilen sarayın temel bakiyeleri
E F E S ' i n aşk mahallesi. H e r o d a d a bir t a ş t a n y a p ı l m ı ş sedir v a r d ı r .
(BERLİN) DE YENİ T E L E F U N K E N BİNASI
M i m a r l a r ı : ScIowebes ve Schoszberger
Berlin'de «Ernest - Reuter» m e y d a n ı n - daki bir arsa üzerine T e l e f u n k e n Şirketinin yeni idare - b ü r o binası, 80 m e t r e yüksek-
likte olarak inşa edilmiştir. Bina 52 X 16 edilmiştir. Diğer k a t l a r d a b ü r o l a r , yirminci m e t r e bir arsa üzerine o t u r m a k t a d ı r . 21 katta m u t f a k ve l o k a n t a ile b ü y ü k bir kon- katlıdır. Birinci kat sergi s a l o n l a r ı n a tahsis f e r a n s salonu vardır.
P A L O A L T O
M O T E L İ
M i m a r : C a m p b s l ve W o n g
B a ş k a m e m l e k e t l e r d e
M O T E L L E R
Son s e n e l e r d e h e r m e m l e k e t t e m o t e l l e r i n ehemmiyeti gittikçe a r t m a k t a d ı r . H e r m e m - lekette geniş p r o g r a m l a r l a t u r i s t l e r için p e k çok motel inşa e d i l m e k t e d i r .
M o t e l l e r d e g ö z ö n ü n d e t u t u l a n ilk ş a r t , basit, r a h a t ve h e r k e s e y e elverişli o l m a s ı d ı r . Bu itibarla, p a h a l ı v e l ü k s o l m a y a n , f a k a t istirahat için b ü t ü n k o n f o r u t a ş ı y a n ve a y n ı z a m a n d a u c u z m o t e l l e r a r a n m a k t a d ı r .
Bu s a y ı m ı z d a m u h t e l i f m e m l e k e t l e r d e yapılmış b i r k a ç m o t e l b i n a s ı n ı o k u r l a r ı m ı z a veriyoruz. G e l e c e k s a y ı m ı z d a F l o r y a m o t e l - lerini y a y ı n l a y a c a ğ ı z .
N E W İ N G R E E N ' d e B İ R M O T E L
M i m a r L O U I S E R D İ
«Bouw» d e r g i s i n d e n
A h ş a p - k a g i r b i r i n ş a a t s i s t e m i n d e ve r u s t i k b i r tesirde y a p ı l a n b u M o t e l g a r a j , o t u r m a o d a s ı ve üst k a t t a y a t a k o d a s ı n d a n i b a r e t t i r . M u t f a k z e m i n k a t t a , b a n y o 1 inci k a t t a d ı r .
BlOO'. B cfchcrd
c
G
( c a r park J C s
— abvıo a' KOK »Ol
IV JOOİ : <f roof
SÖVER [•fhûrc
IVINC rai Jdn-
3! bedsi<
ı fllmt
framnq lOOM tot. b' ifceslöT"
3
4 . 4 posr
X 9Vor>d
—ni?bl jaalL
T
vs.
. _up
framıng 4 - 2 c/s
(lcwers
Boven:
situatie, 1 : 2000.
Links:
blok A.
1 : 200.
P l â n
K a t a l o n y a ' d a
BİR MOTEL GRUBU
M i m a r :
J. M. a. Sostres M a l u q u e r
G u a d e r n o s de
A r q ı ı i t e c t u r a ' d a n
W
pnaUİM" n SmııLM u m
S.cüo'ntft
«Cıımbre» İspanya
B İ R M O T E L
M i m a r :
J. de Senillosa Y. Cros
İ H . r^a
H
planla baja
porche cubıerto
comedor estar
planta alta
U N I O N i M 7 C CZ N A T I Q N fflLE O t s A R C O f i O T B â C T E S
«5. guai M a I a q u a i t • Parie-6' TiUohonc ' Gabylono 07 • <5
U. İ. A.
LONDRA'DA TOPLANAN VI.
DÜNYA MİMARLAR KONGRESİ DOLAYISİYLE
U . İ. A nedir?
Mesken ve şehirlerde insanları en iyi şartlar içinde b a r ı n d ı r m a y ı kendilerine gaye edinen m i m a r l a r , cemiyetteki b u önemli va- zifelerini lâyıkiyle yerine getirebilmek için,
birleşmeye k a r a r vermişlerdir. 1946 d a baş- layan b u h a r e k e t U . İ. A.'nın teşkilât nüve- sini teşkil etmiştir.
Bugün U . İ. A. (Union I n t e r n a t i o n a l e des Architectes) her türlü siyasî tesir ve te- m a y ü l l e r d e n uzak k a l a r a k , diğer teşekkülle- rin bir a r a y a getiremediği memleketleri dahi meslek sevgisi ve ideali sayesinde kendi teş- kilâtı içinde t o p l a m a ğ a m u v a f f a k o l m u ş t u r .
Bütün d ü n y a milletlerine m e n s u p mi- m a r l a r a r a s ı n d a hiçbir milliyet ve ırk f a r k ı gözetmeden bir dostluk y a r a t m a k , meslek çerçevesi içinde karşılıklı fikir, bilgi ve de- neyler üzerinde m ü b a d e l e l e r y a p m a k ve bu suretle meslekî k o n u l a r d a k i bilgilerin zen- ginleşmesine y a r d ı m e t m e k gayesi ile kuru- lan U . İ. A.'ya r e s m e n b u kongre sırasında yeni katılan A v u s t u r y a , Peru ve G ü n e y A f - rika dahil 43 devlet kayıtlıdır. Teşkilât itiba- riyle bir genel kurul, bir icra komitesi ve on dört ihtisas k o m i s y o n u n d a n ibaret U . İ. A.
nın 4 senede bir m u a y y e n bir m e r k e z î şehir- de kongresi yapılır. 2 senede bir icra komi- tesi evvelden seçilen bir m e r k e z d e t o p l a n ı r . Keza ihtisas kolları da sene içerisinde davet eden bir memleketin şehrinde çalışmalar ya- p a r . Ç a l ı ş m a l a r ı n sonucu kitap h a l i n d e h e r m e m l e k e t e gönderilir.
H e r kongrenin meslekle ilgili bir tema'sı vardır, b u tema muhtelif millî seksiyonların gönderdikleri teklifler a r a s ı n d a n gene millî seksiyonlardan t o p l a n a n reylerle seçilir.
L o n d r a K o n g r e m i z i n tema'sı, yeni mal- zemelerin ve teknik ilerlemelerin m i m a r î
üzerindeki etkileri o l a r a k k a b u l edilmiştir. E d i n b u r g D ü k ü m i m a r l a r l a g ö r ü ş ü r k e n K o n g r e n i n beynelmilel m i m a r î sergisi,
bu konu ile yakînen ilgili idi.
T ü r k p a n o l a r ı b u sergide m e m n u n i y e t verici bir seviyede idi. H e r m e m l e k e t i n gön- derdiği ayrıca birer izahlı filim k o n g r e sü- resince L o n d r a h a l k ı n a gösterildi. Basın Y a - yın B a k a n l ı ğ ı n c a gönderilen «Sihirli Şehir, İstanbul» E f e s ve B e r g a m a İngilizce izahlı filmi çok alâka toplamıştır.
300 ilâ 600 kişilik portatif tiyatro, mi- m a r î talebe yarışması sergisi, m e v z u u n kons- trüktif z o r l u ğ u n a r a ğ m e n talebeler a r a s ı n d a çok a l â k a g ö r m ü ş ve oldukça güzel netice vermiştir.
O r t a D o ğ u T e k n i k Üniversite M i m a r l ı k
Fakültesi 3 cü sınıf talebelerinden A h m e t Giilgönen'in projesi « i n d e f o r m a b l e » statik bir sistemle hem tiyatro o t u r m a yerlerinin tertibini, çıkış giriş ve f o y e r k ı s ı m l a r ı n ı in- şa sistemi b ü t ü n ü n d e en elverişli şekilde ter- tipleyenlerin a r a s ı n d a idi.
7 T e m m u z g ü n ü Buckninster F u l l e r ve Felix C a n d e l l a ile diğer m a r u f zevat, G ü l - gönen'in projesi için üçgen p r i z m a l a r d a n m e y d a n a gelen üç boyutlu s t r ü k t ü r ü n k u ş a - nışının bütün cepheleriyle alındığı cihetle beğendiklerini, gayet «flexib!e» ve k u r u l u ş u - nun pratik o l d u ğ u n u ifade ettiler.
Strüktür b a k ı m ı n d a n r o o f ' u m e y d a n a getiren kanavayı tutan çelik k a b l o l a r ı n ara- K o n g r e k a p a n ı ş ı n d a Sir A. A r m s t r o n g konuşurken
İıklarının mesafesi, m e y d a n a gelebilecek vibrasyonları önleyebilmesi b a k ı m ı n d a n da isabetli b u l u n m u ş t u r .
T a l e b e m i z i n ciddî ve m u v a f f a k p r o j e - siyle i f t i h a r e d e r k e n O r t a D o ğ u Üniversite R e k t ö r l ü ğ ü n e d e m e v z u u ile yakînen ilgile- n e r e k K o n g r e y e z a m a n ı n d a p r o j e yetiştir- mesini ve ayrıca talebesine tahsisat ayıra- rak L o n d r a ' y a k a d a r g ö n d e r m i ş o l m a s ı n d a n ö t ü r ü ayrıca tebrik ve teşekkür ederiz. T a - lebemizin izahlı p r o j e f o t o ğ r a f l a r ı n ı b u sa- hifelerde neşrediyoruz.
İngiltere Kraliçesinin himayesinde cere- yan eden K o n g r e n i n ihtişamı üzerinde d u r - m a y a c a ğ ı m .
K o n g r e p r o g r a m ı t a t b i k a t ı ve intizam b a k ı m ı n d a n şimdiye k a d a r y a p ı l a n m i m a r î kongrelerin en başarılı olanıdır.
B u n d a n evvelki M o s k o v a K o n g r e s i n e 1200 m i m a r iştirak etmişti, b u sefer d ü n y a - nın h e r t a r a f ı n d a n 2 2 0 0 m i m a r L o n d r a ' y a gelmiştir. R e k o r 160 m i m a r heyetiyle Brezil- ya'da. M e ş h u r İngiliz gazeteleri T i m e s ve Observer'in k o n g r e h a k k ı n d a 15 sahifelik hususî n ü s h a l a r ç ı k a r d ı k l a r ı n ı söylersem, başka m e m l e k e t l e r d e mesleğimize verilen e h e m m i y e t anlaşılır. E d i n b u r g D ü k ü K o n - f e r a n s ç a l ı ş m a l a r ı n a gelip m i m a r l a r l a hasbi- halde b u l u n m u ş t u r .
Royal Festival H a i l de K o n g r e k a p a n ı ş m e r a s i m i n e Sir A n t o n y J o n e s A r m s t r o n g ri- yaset etmiştir.
Üniversite, Belediye ve ilgili vekâletler de resmî davetler tertip edilmiştir.
K o n g r e tema'sı ile ilgili 3 r a p o r 3 gün m ü d d e t l e b ü t ü n milletlerin m i m a r l a r ı arasın- da m ü n a k a ş a edilmiştir. R a p o r l a r d a n birisi, P r o f e s ö r ,
Russel Hitchcock'un yeni teknikler ve yeni m a l z e m e l e r i n m e y d a n a gelmesi karşı- sında m i m a r î d e hâsıl olan değişikliklere ge- nel bakış, başlıklı r a p o r d u r .
2 numaralı r a p o r : B e t o n a r m e n i n ve tek- nik ilmi inkişafların b u g ü n ü n ve y a r ı n ı n m i - marîsi üzerindeki tesirleri k o n u l u Profesör Pier Luigi Nervi r a p o r u .
3 numaralı rapor : İndustrialisation'un Y a n i sanayileşmenin m i m a r î üzerinde hâsıl ettiği tesirler k o n u l u Prof. Jerzy Hrynie- vviccki'nin r a p o r u d u r .
4 T e m m u z d a P r o f e s ö r Hryniewiecki ra- p o r u h a k k ı n d a temsilcimiz P r o f e s ö r H . Ke- mali Söylemezoğlu'nun C o u n t y H a l l ' d e m ü - zakereler s ı r a s ı n d a söyledikleri :
Söylemezoğlu N o r m a l i z a s y o n ' u n okul, b ü r o , resmî b i n a l a r için u m u m i y e t l e f a y d a - l a r sağlıyabileceği f a k a t m e s k e n inşaatı sıra- sında n o r m a l i z a s y o n ' u n k u l l a n ı l m a s ı n d a da- h a temkinli o l m a k icap ettiğini bildirmiştir.
Zira aile «cellule» ihtiyaçları m i m a r ı n baş- lıca k o r u m a s ı icap eden bir h u s u s t u r ve m o - notoniden, yeknesaklıktan b u k o n u d a m u t - lak olarak sakınılması l â z ı m d ı r . Söylemezoğ- lu'nun düşüncesine n a z a r a n «industrializa- tion» küçük e l e m a n l a r için m i m a r a y a r d ı m c ı olabilir, f a k a t b ü y ü k p a r ç a l a r için değil.
Ç ü n k ü iyi neticeler a l m a k isteniyorsa mi- m a r a d ü ş ü n m e k , seçmek f ı r s a t ı ve k o m p o - zisyon serbestliği verilmelidir.
6 T e m m u z d a C o u n t y H a l l ' d e « P r o f e s ö r L. Nervi» r a p o r u h a k k ı n d a temsilcimiz ve U . İ. A Executif âzası Ertuğrul Menteşe'nin sözleri :
Nervi'ye n a z a r a n b e t o n a r m e , insanın b u - güne k a d a r m e y d a n a getirebildiği en kulla- nışlı, en m u v a f ı k s t r ü k t ü r m a l z e m e s i d i r .
25 sene evvel geniş açıklıklı p r e f a b r i k e bir r a u m inşa e t m e k l e N e r v i inşaat usullerinde yeni bir devir y a r a t m ı ş t ı r . P a r a b o l i k k u r b - ları m i m a r i y e yenilik k a t m a k l a b e r a b e r in- şaat usullerinde e k o n o m i k ve orijinal buluş- l a r m e y d a n a getirmiştir.
Eserleri, N a z a r î ve tatbikat bir a r a d a y ü r ü t ü l d ü ğ ü a n d a en t a t m i n k â r neticelerin alınabildiğini gösteriyor.
H a z ı r l a m ı ş o l d u ğ u ve 3 g ü n d e n beri m ü z a k e r e konusu olan N e r v i r a p o r u n u V I . K o n g r e t r a v a y l a r ı n a istikamet veren çok f a y - dalı bir iştirak o l a r a k telâkki ederiz. Z i r a en yeni inşaî usuller m i m a r ı y a k l a ş t ı r m a kongremizin bir gayesidir.
K a n a a t i m i z c e N e r v i ' n i n eserleri, ve ça- l ı ş m a tarzı birçok m e m l e k e t l e r d e m i m a r î tedrisat sisteminde «reorganisation» yapıl- m a s ı n a yol açar. N e r v i ' n i n F o r m a s y o n u n a yakın, teknik ve sanatı m e z c e d e n bir f o r m a - tion, m ü s t a k b e l m i m a r a inşaat seyri üzerin- de d a h a h â k i m bir k o n t r o l sağlayacağı gibi, mesleğinin icrası sırasında d a i m a d a h a eko- n o m i k , d a i m a d a h a «rationel» hal çareleri bulabilmesine teşvik ve i m k â n verecektir.
Başka mesleklere n a z a r a n çok cepheli olan m i m a r l ı k , f o r m a s y o n ve eğitim bakı- m ı n d a n d a h a f a z l a d i k k a t ister.
D o ğ u ş t a n gelen artistik kabiliyeti insan- lık ve tabiat sevgisinden m a a d a sosyal ve kültürel bilgisi ü s t ü n o l m a s ı l â z ı m gelen mi- m a r ayrıca teknik s a h a d a bilgilerini inki- şaf ettirmek m e c b u r i y e t i n d e d i r .
M i m a r l ı k t a z e k â hassasiyetten d a h a b ü - yük bir rol o y n a y a m a d ı ğ ı gibi hassasiyet ve şevki tabiînin z e k â y a bir üstünlüğü o l a m a z . T a b t i k a t t a m i m a r d a i m a , h a k i k a t ve m u h a y -
M a k e t
Orta D o ğ u T . Ü . M i m a r l ı k F a k . öğrencisi
A h m e t G ü l g ö n e n ' i n p r o j e s i
•yeleyi mczcettirmek mevkiindedir. İşte zor- luk b u r a d a . . .
Bu nevi konuşmalar 3 gün müddetle ce- reyan etmiştir ve 3 grup çalışmalar hulâsa- Iandırılmıştır.
Neticede VI. cı Kongre kararlarına va- rılmıştır. Şöyle ki :
A — Kongrenin kabul ettiği e s a s l a r : 1 — «İndustrialisation» ve yeni teknik inkişafların mimarî üzerinde birinci dercce rol oynadığı prensip olarak kabul edilmiştir.
Bilhassa d ü n y a nüfusunun daima artması vc hayat standardının yükselme mecburiyet- leri karşısında mesken problemleri h a k k ı n d a mimarların bu hakikatlere u y a ra k çalışma mctodlarını daha yukarıda kabul edilmiş prensibe göre ayarlamaları lüzumu belirtilir.
2 — Yeni teknik ve yeni malzemelerin mimaride gelişmeler sağlıyabileceği kabul edilmekle beraber, kullanış esnasında muh- telif memleketlerin imkân, ihtiyaç ve iklim- lerine göre bir araştırmaya tâbi tutulmaları ve bilhassa iktisaden ileri memleketler ihti- yaçlariylc iktisaden henüz ilerlemekte olan m e m l e k î t l e r imkânlarının ayarlanması lü- zumu belirtilmiştir.
3 — Yukardaki hususlar kabul edil- mekle beraber (yeni teknik yeni malzeme), insanoğlu daima makineye hükmcdcbilmeli-
dir. İnşaat sanayiinin «cxpIoitation» u, evvel- emirde insanların sosyal ihtiyaçlarını insan- lık vasıfları gözönünde b u l u n d u r u l a r a k sev- kedilebilmelidir. Yapılacak olan yapıların her şeyden evvel sosyal şerait ve insanî gaye ve ihtiyaçlara cevap verebilecek mahaller ol- duğunu hiçbir z a m a n u n u t m a m a l ı d ı r . Mi- marlığın mukaddes gayesi daima en üstün tutulmalıdır.
4 — Bundan böyle m im arın konstrük- töricrlc, sanayi ile inşaatın bütün teknik kol- lariyle daha sıkı bir kolaborasyon halinde çalışma mecburiyeti kabul edilmekle bera- ber, sanayiin tek başına (isole) kalabilecek bir teknik muameleden (processus) ibaret ol- madığını bilmek esastır.
Mimar, bütün bunlara rağmen inşaat
»'.-jam» inde problemin heyeti umumiyesini kuş bakışı bir görüşle idare edebilecek kim- ssdir.
Kendisi inşaatçı ekip elemanlarını seçe- bilecrk, çalışmaları «synthetiser» ederek eseri gavesinc ulaştırabilecek şekilde işleri tedvire salahiyetli yegâne elemandır.
Kongrenin vardığı yukardaki ncticcler h a k k ı n d a U. 1. A. «Cocrdination komitesi- nin» vardığı k a r a r l a r şöyledir :
1 — Milletlerarası temas ve anlaşma- lar teknik terimlerin yanlış «definition»la-
r ı n d a n ötürü müşkülâta uğramasının önlen- mesi.
2 — M i m a r î tedrisatta, inşaat sanayii ile irtibatlı olabilmesi yönünden revizyona tâbi tutulması.
3 — İnşaat sanayii, inşaatla ilgili mes- leklerin ve mimarların sıkı işbirliğini etüd edebi'mek imkânlarını sağlaması bîr zaruret olarak kabul edilmiştir.
4 — Teknik gelişmelerin neticelerini bilhassa kullanacak olan müşteriler bakı- m ı n d a n incelemcyc tâbi tutulmasının lü- z u m u .
Bilâhare Executif Komitesinde müzake- r e edilen bu kararların mim a rın «Profession Liberal» karakteri ile bağdaşabilmesi bakı- m ı n d a n f o r m ü l l e r aranmıştır. Meselâ kendisi için f e k l â m y a p a m a z olan m i m a r , bir sanayi f i r m a s ı n ı n yapacağı reklâmdan ötürü indi- reetement ve işbirliği yaptığı takdirde bir nevi reklâm payının kendi hukukî d u r u m u - na halel getirebileceği, mesleğimizin «Mo- ral» karakterinin bu suretle zedelenmemesi gibi incilikler üzerinde duruldu.
Saygılarımla Y . M i m a r U . İ. A. İcra Komitesi âzası
E R T U Ğ R U L M E N T E Ş E
" 1 B a t ı A l m a n y a ' n ı n t a n ı n m ı ş A s a n s ö r F a b r i k a s ı :
HILLENKOTTER & RONSİECK
A U F Z Ü G E - K R A N E - G E G R . Ü N . D E T 1 8 9 7
H I R O L I F T
ASANSÖRLERİ m
S a t ı ş a a r z e d i l m i ş t i r .
T e k n i k B U r o m u z v e M o n t a j e k i b i m i z e m r i n i z e a m a d e d i r ,
Türkiye Mümessili: TÜMAS Koli. Ştİ.
G a 1 a t a - S e 1 â n i k P a s a j ı No. 53 T e l : 44 61 46
A R K . 55
B İ R L İ K H A B E R L E R İ
MESLEK HAYATINDA XXX. YILLARINI DOLDURAN MİMARLARIN JÜBİLESİ
1. Âdil D e n k t a ş — 2. M u z a f f e r P u l u r — 3. N a z i m i Y a v e r Ye- niar — 4. H a l d u n Engin — 5. V a h r a m G ü m ü ş y â ı ı — 6. S ü l e y m a n Örnek —- 7. T u r g u t C a n s e v e r — 8. A p t u l l a h Ziya K o z a n o ğ l u — 9. N a c i M e l t e m — 10. K â z ı m A r d a l ı — 11. Macit Rüştü K u r a l — 12. N i h a d T e k — 13. Şinasi L û g a l — 14. M a z h a r G ü z a l t a n — 15. Muhittin G ü v e n — 16. İstepan A r a t a n — 17. Süreyya Y ü - ccl — 18. Zeki Sayâr — 19. İzzettin T a ş ö r e n — 20. Asım Mutlu — 21. Samih A k k a y n a k — 22. Bedri T ü m a y — 23. Sırrı Bilen — 24. V a n g e l R a n o s — 25. J a n T ü l b e n t ç i — 26. K e m a l î T o p u z l u — 27. — F a r i h K ö p r ü l ü — 28. E k r e m H a k k ı Ayverdi — 29. B u r h a n Arif O n g u n — 30. O r h a n Şiper — 31. N a i m Çeşmeli — 32. N e - dim K a r a k u r t — 33. Hıırşit A l t u n c u — 34. Aziz Börü — 35. Cemil Finci — 36. Erol Kulaksızoğlu — 37. Süreyya T c z c r (Birlik Sek- reteri).
T ü r k Y ü k s e k M i m a r l a r Birliği m e r k e z Y ö n e t i m K u r u l u meslek h a y a t ı n ı n 30 yılını idrak eden ağabeylerine, 31. M a r t . 1961 de A n k a r a ' d a , 13. Mayıs 1961 de İ s t a n b u l ' d a birer jübile tertip etmiştir.
Bu yerinde kadirşinaslık hareketi, h a y a t ve meslekte gün g ö r m ü ş m i m a r l a r ı çok m ü - tehassis etmiş, h e r iki toplantıda, eski gün- lerin h â t ı r a l a r ı n ı n y â d ı n a vesile o l m u ş t u r . A n k a r a ' d a k i jübile çok d a h a p a r l a k ol-
m u ş , 3 M a r t t a verilen a n a n e v î y e m e k t e n s o n r a m e r a s i m yapılmıştır. T o p l a n t ı y a , Millî Eğitim ve İ m a r İskân B a k a n l a r ı , birçok da- vetli ile m i m a r l a r ı n aileleri katılmışlardır.
T ü r k M i m a r l a r Birliği Başkanı M i t h a t
A n k a r a ' d a k i m e r a s i m d i n bir intiba.
O r h a n A l s a ç Abidin M o r t a ş ile a r k a p l â n d a T a l â t Özışık.
Y e n e n , birkaç söz söyleyerek toplantıyı aç- mış, T a l â t Özışık bir k o n u ş m a y a p m ı ş t ı r . S o n r a d a n çok canlı ve esprili bir k o n u ş m a y a p a n Millî Eğitim B a k a n ı T a h t a k ı l ı ç ezcüm- le, «Yaratıcı olarak m i m a r l a r , A l l a h a en ya- kın insanlardır. O n u n için bu meslek m e n - s u p l a r ı n ı n a r a s ı n d a b u l u n m a k l a , cidden b a h - t i y a r ı m » , demiştir. D a h a s o n r a m i k r o f o n a gelen İ m a r ve İskân Bakanı şöyle demiştir:
«Ben, b u a k ş a m jübilesi yapılan m i m a r l a r - d a n birinin K o n y a ' d a yaptığı lise b i n a s ı n d a feyiz a l a r a k yetiştim. Şimdi, b u r a d a b u sa- n a t k â r ı n jübilesini k u t l a m a k f ı r s a t ı n ı n b a n a düşmesini bir f a l i h a y ı r a d d e d e r i m » diyerek m i m a r l ı k sanatının ö n e m i h a k k ı n d a çok sa- m i m î bir k o n u ş m a y a p m ı ş t ı r .
B u n d a n sonra 30.,yılı idrak eden 16 mi- m a r a birer belge ile hususî surette h a z ı r l a n - m ı ş birer «Eker» hediye verilmiştir. Abidin M o r t a ş ' ı n a r m a ğ a n ı n ı veren B a y ı n d ı r l ı k Ba- kanlığı Müsteşarı O r h a n Alsaç ilk meslekî stajı M o r t a ş ' ı n y a n ı n d a yaptığını, ilk feyzi o n d a n aldığını söyleyerek elini ö p m ü ş , b u h a r e k e t o r a d a b u l u n a n l a r ı çok mütehassis et- miştir. T o p l a n t ı ve m e r a s i m n?şeli bir şekil- de s o n a ermiştir.
İ s t a n b u l ' d a toplantı, 13 M a y ı s 1961 cu- martesi g ü n ü yapılmıştır. T ü r k M i m a r l a r Bir- liği İstanbul Şubesi Başkanı Muhittin G ü v e n ,
toplantıyı kısa bir k o n u ş m a ile açmış, on- d a n s o n r a G ü z e l S a n a t l a r Akademisi M ü d ü - rü A s ı m M u t l u , su k o n u ş m a y ı y a p m ı ş t ı r :
Başkan, kıymetli a r k a d a ş l a r ı m , Bu k a d a r güzel bir vesile ile bizi b u r a y a t o p l a y a n ve bize b u g ü n ü n i m k â n l a r ı n ı h a - zırlamış olan meslekteki ağabeylerimize şük- ran b o r c u m u z u s u n m a ğ a i m k â n veren Mi- m a r l a r Birliğine ve o n u n sayın B a ş k a n ı n a teşekkür ederim.
E v e t a r k a d a ş l a r ı m bugün b u r a d a a n c a k bir k ı s m ı t o p l a n m ı ş b u l u n a n kıdemli arka- d a ş l a r ı m ı z a hepimizin şükran b o r c u m u z var- dır. Mesleğimiz o n l a r ı n f e d a k â r l ı k l a r ı saye- sinde cemiyet içindeki b u g ü n k ü yerini ka- z a n m ı ş t ı r .
O n l a r bizim m e m l e k e t t e mesleğimizin öncülcri, fedaileri o l m u ş l a r d ı r .
O n l a r mesleğimizi seçtikleri z a m a n mi- m a r ı kimse t a n ı m ı y o r d u . H a l k b i n a l a r ı m kal- f a y a yaptırıyor. Devlet daireleri ise m i m a r ı m ü h e n d i s l e r i n inşa edecekleri ve p l â n l a r ı n ı h a z ı r l a d ı k l a r ı b i n a l a r a fasat çizen birer desi- n a t ö r a d d e d i y o r l a r d ı .
O n l a r bu ezici ve ümitsiz şartlar içinde u z u n seneler çalışmışlar, m ü c a d e l e etmişler ve n i h a y e t kendilerini ve mesleklerini e m - p o z : etmeğe m u v a f f a k o l m u ş l a r d ı r .
Bu a r k a d a ş l a r ı m ı z a r a s ı n d a m i m a r ola-
rak ismini b ü t ü n m e m l e k e t e h a t t â m e m l e k e t dışına d u y u r m u ş o l a n l a r yalnız m i m a r ola- rak değil, inşaatçı, m ü t e a h h i t , statikçi, ida- reci o l a r a k cemiyet içinde en ön s a f a geçen- ler v a r d ı r .
Bugün b u r a d a jübilelerini y a p t ı ğ ı m ı z ar- k a d a ş l a r ı m ı z bize rehberlik, ustalık, h o c a l ı k ettiler. V a r olsunlar.
B u g ü n m e m l e k e t i m i z d e bir yapı, bir m i m a r l ı k sanatı varsa b u n d a o n l a r ı n hissesi b ü y ü k t ü r .
Bugün idaresi b a ş ı n d a b u l u n m a k l a şeref d u y d u ğ u m A k a d e m i m i z için h a k l ı k ı y m e t i d d i a l a r ı m ı z varsa, b u iddianın en m ü h i m mesnetlerinden biri d e müessesenin m e m l e - kete u z u n senelerden beri a r k a d a ş l a r ı m ı z gibi değerleri yetiştirmiş b u l u n m a s ı d ı r .
Bugün b u r a d a şereflerine t o p l a n m ı ş bu- l u n d u ğ u m u z en az o t u z senelik m e s l e k tec- rübesini taşıyan a r k a d a ş l a r ı m ı z , d a h a u z u n yıllar sağlık ve sıhhatle m e m l e k e t ve meslek hizmetinde k a l m a l a r ı temennisi ile, tebrik eder ve h ü r m e t l e s e l â m l a r ı m .
M u t l u d a n sonra, sırasiyle, Sırrı Bilen, S a m i h A k k a y n a k , T . M. M . O. İst. Şubesi üyesi E r o l K u l a k s ı z o ğ l u k o n u ş m u ş l a r ve gençlerin bu kadirşinas h a r e k e t l e r i n e teşek- k ü r etmişlerdir. Ç o k s a m i m î geçen bir kok- teylden s o n r a , t o p l a n t ı y a son verilmiştir.
(Baş tarafı sayfa 55 de) İ m a r M ü d ü r l ü ğ ü n d e n şunları istiyoruz :
— İ m a r p l â n l a r ı n ı z ı kesin o l a r a k ya- p ı n ı z ve sık sık değiştirmeyiniz.
— Projelerimize garip t a l i m a t n a m e - lerle tasarruf etmeyiniz!
— Projelerimize m ü d a h a l e ederek mes- lekî yetki ve h a k l a r ı m ı z üzerinde vesayet tesis etmeyiniz!
— K a n u n l a r ı n çerçevelediği yetki sını- rını tek t a r a f l ı o l a r a k a ş m ı y a r a k serbest fikre, d ü ş ü n ü ş e h ü r m e t ediniz. Kaprisli h a - r e k e t l e r d e n sakınınız! R u h s a t b ü r o l a r ı n d a , p r o j e l e r i m i z e k e y f î m ü d a h a l e l e r d e b u l u n m a - yacak anlayışlı ve tecrübeli e l e m a n l a r kulla- nınız.
A n c a k , o z a m a n serbest m i m a r ile İ m a r M ü d ü r l ü ğ ü m ü n a s e b e t l e r i n i n düzenleneceği- ne. i n a n c ı m ı z artar!
Yoksa, karşılıklı çekişmelerimizin memleket sanatına, millî servete ve meslek a h l â k ı n a z a r a r v e r m e k t e n b a ş k a bir f a y d a s ı yoktur.
•
Bir de gözlerimizi, Belediyenin kendi işlerine çevirelim!
Beyazıt m e y d a n ı n ı n tatbikatı devam ediyor. 7. M a r t . 1961 t o p l a n t ı s ı n d a n s o n r a Belediye tatbik edeceğini ilân ettiği p r o j e d e askıda kalan! cihetler h a k k ı n d a bir açıkla- m a d a b u l u n m a ğ ı l ü z u m l u g ö r m e m i ş t i r .
M e y d a n ile b e r a b e r , H ü r r i y e t A n ı t ı p r o j e m ü s a b a k a s ı da k a t ' î s o n u c a v a r a m a m ı ş , gelen p r o j e l e r jüri t a r a f ı n d a n ye- tersiz g ö r ü l m ü ş , y a r ı ş m a ğ a k a t ı l a n l a r arasın- da yeni esaslara göre ikinci bir y a r ı ş m a d a h a y a p ı l m a s ı n a k a r a r verilmiştir. Bu d a Beya- zıt m e y d a n ı n a yeni bir anıt k o n u l m a s ı n d a k i z o r l u k l a r ı , belki de imkânsızlığı bir kere d a h a ispat e t m e k t e d i r .
Beyazıta 27 M a y ı s t a yaşadığı tarihî h â - diselerin bir belgesi o l a r a k a n c a k ve an- cak bir kitabe - anıt konabileceğini o r t a y a k o y m a k t a d ı r .
Beyazıt böyle iken, iki b u ç u k s ı n e d e n -
beri düzenlenmesi bir türlü kesin bir s o n u c a b a ğ l a n a m ı y a n T o p h a n e m e y d a n ı n a gelelim.
Burada eski tarihî T o p h a n e binası ile c a d d e a r a s ı n d a masif b i r t a k ı m duvar, saçak ve di- rekler y a p ı l m a k t a d ı r . Bir m ü d d e t inşaat d u r d u r u l d u k t a n s o n r a y a p ı l a n l a r ı n bir kısmı y ı k t ı r ı l m a k t a , sonra t e k r a r ağır beton kolon-
•lar, dö;.emeler, ç ı k m a l a r , y a p ı l m a k t a d ı r ! Bu çok ağır, k a r a r s ı z tatbikatı, sabır ve hayretle seyir ve takip eden hemşehrilerin, güdülen m a k s a d ı n ve inşaat sisteminin acaip- liği de gözünden k a ç m a m a k t a d ı r . T r o t u a r ke- n a r l a r ı n a y a p ı l a n F i l a y a ğ ı misali be- t o n a r m e direklere k o n u l a n d e m i r teçhizatını görenler, b u n l a r ı n üzerlerine 8 - 1 0 katlı bir yapı kurulacağı z e h a b ı n a kapılmışlar, f a k a t , bu tatbikatın bir terasla sonuçlandığını gör- dükleri z a m a n b u k a d a r teçhizatın hangi!
statik z a r u r e t l e k o n d u ğ u n a bir türlü akıl er- dirsmemişlerdir!
T o p h a n e m e y d a n ı tatbikatı Belediye- nin son z a m a n l a r d a diğer işlerinde de m ü - şahede ettiğimiz bir projesizlik ve hazırsız- lık içinde b u l u n d u ğ u n u ifade e t m e k t e d i r .
H i ç kimse, tarihî eserlerin toplu b u l u n - d u ğ u m e y d a n l a r d a ç a l ı ş m a n ı n z o r l u ğ u n u in- kâr e d e m e z . Bilhassa, bu gibi yerlerde, tat- bik edilecek projelerin ö n c e d e n h e r y ö n d e n incelenmesi ve çok iyi etüd edilmesi gerekir.
A c a b a T o p h a n e tatbikatı için Belediye p r o j e ve p l â n l a m a b ü r o s u n u n nihaî şeklini a l m ı ş bir projesi v a r m ı d ı r ? V a r s a , b u n u o r t a y a k o y m a s ı , o n d a n sonra t a t b i k a t a geçmesi ve m e y d a n d a k i ağır istinat d u v a r l a r ı n ı bir y a - p ı p a r k a s ı n d a n y ı k m a m a s ı icap e t m e z mi?
Bize öyle gelmektedir ki, Belediye p l â n - l a m a b ü r o s u n u n m a a l e s e f , T o p h a n e mey- danı için son şeklini a l m ı ş bir projesi y o k t u r . Bu t a t b i k a t ile görevli o l a n l a r ı n eski ve pa- halı m e t o d l a r l a inşa edip g ö r d ü k t e n ve yapı- lanları b e ğ e n m e d i k t e n s o n r a , yıkıp yeni baş- tan y a p a c a k yerde, p r o j e ve m a k e t l e r i n i ön- ceden iyice h a z ı r l a m a l a r ı l â z ı m d ı r . P e k ya- kın geçmişte, İstanbul bu m e t o d ile çalışan a n a t ö r idarecilerin k u r b a n ı o l m u ş t u r . A m a ,
a m a t ö r ! m i m a r ve mühendislere ikinci bir t e c r ü b e y a p t ı r m a ğ a t a h a m m ü l ü m ü z var m ı d ı r ?
G a r i p b i r i m a r p l â n ı ! K a d ı k ö y iskelesi - Altıyol m e y d a n ı ara- sındaki Söğütlü Ç e ş m e caddesinin genişletil- mesi artık z a r u r e t değil, bir mecburiyet ha- lini almıştır.
Bu yolun açılması için Belediye Plânla- m a M ü d ü r l ü ğ ü e k o n o m i k ! düşüncelerle, şim- di caddenin sağ t a r a f ı n ı n - O s m a n a ğ a c a m i i - istimlâkini temin eden bir garip plân hazır- l a m ı ş ve b u n u alâkalı Bakanlık da tasdik edivermiştir.
Bu p l â n ı neşretmeyi çok isterdik, ne çare ki, elde e d e m e d i k . Tasdik edilen bir plânın alâkalılar t a r a f ı n d a n incelenmesi için Belediye dairesinde 30 gün süresince asıl- ması da k a n u n icabıdır. Plân tasdik edildiği halde, e l ' a n K a d ı k ö y Belediyesinde halka a ç ı k l a n m a m ı ş t ı r .
P l â n ı n ihtiva ettiği esaslara gelince: ada- ların sokak köşebaşlarını teşkil eden par- seller m a h z a ! hiçbir z a r u r e t o l m a d a n kapalı ve açık h a l d e köşelerle şekillendirilmiştir.
Aynı caddenin sağ y ü z ü n ü bir sıra halinde teşkil eden parsellere 9.5, 12.5, 18.5 gibi f a r k l ı yapı yükseklikleri verilmiştir. A l â k a - lılara sebep ve h i k m e t i sorulduğu z a m a n , organik! diye cevaplandırılan b u garip ve m a r a z î plânın m ü l k sahipleri t a r a f ı n d a n şid- detli itirazlarla karşılanacağı m u h a k k a k t ı r .
K e z a Boğaziçinin Ü s k ü d a r - Beykoz yo- l u n d a , organik! düşüncelerle olduğu söyle- nen bazı plân tadillerini de h a b e r a l m a k t a - yız.
Belediyenin yeni k u r u l a n p l â n l a m a dai- resindeki ç a l ı ş m a l a r ı n h e n ü z m a h i y e t ve esasları kat'iyetle belli o l m a y a n yeni şehir- cilik c e r e y a n l a r ı n a göre yapılmasının n e dereccye k a d a r d o ğ r u olduğunu alâkalılar- dan s o r m a k isteriz. Belediyemizin bu gibi tecrübelere ne p a r a ve ne de z a m a n b a k ı - m ı n d a n t a h a m m ü l ü olmadığını h a t ı r l a t m a ğ ı bir hemşehrilik borcu s a y m a k t a y ı z .
Zeki S A Y Â R
A K B A N K TAKI T h û c ı M t u f i
H E M E K İ H E S A P
A Ç INIZ
İ K R A M İ Y E L E R
mumumu
A R K . 56G Ü Z E L S A N A T L A R A K A D E M İ S İ
Y. M İ M A R L I K B Ö L Ü M Ü D İ P L O M A P R O J E L E R İ
K O N U :
A Y A Z A Ğ A ' d a
Ş E H İ R K O N S E R V A T U A R I
Özcan A l t a b a n projesi
1 : 600
G. S» Akademisi 1960 - 1961 öğretim yılı yaz sömestri diploma konkuru programı
I. K o n u : Ekli vaziyet p l a n ı n d a k i saha tanzim edilecek ve p r o g r a m ı verilen yeni k u r u l a c a k olan İstanbul Devlet K o n s e r v a t u - arı tesislerinin projesi h a z ı r l a n a c a k t ı r .
II. B ö l ü m l e r ve kuruluş : K u r u l u ? itiba- riyle K o n s e r v a t u v a r 7 b ö l ü m d e n müteşekkil- dir. Bölümlerin isimleri ve her kısma d e v a m eden talebe adedi aşağıda gösterilmiştir:
1 — K o m p o z i s y o n 20 öğrenci 2 — P i y a n o , H a r p , Klavsen 80 » 3 — Y a y l ı Sazlar 125 » 4 — N e f e s l i Sazlar 75 » 5 — Şan ve O p e r a 65 » 6 — T i y a t r o 140 7 — Bale 75 »
T o p l a m : 580 » G ö n ü l Ö z t ü r k projesi
Vaziyet p l â n ı
Bu b ö l ü m l e r e giren talebelerin menşe- leri ve K o n s e r v a t u a r d a k i tahsil süre ve de- receleri aşağıdaki şekildedir :
K o m p o z i s y o n : O r t a m e k t e p m e z u n u alıp 1 sene yetiştirici, 3 sene lise, 5 sene yüksek.
P i y a n o , H a r p , Klavsen, Y a y l ı Sazlar, Nefesli Sazlar: Beşinci sınıf talebesini alıp 1 sene yetiştirici, 3 sene orta, 3 sene lise, 2 sene y ü k s e k (yalnız nefesli s a z l a r d a yüksek devre yoktur).
Şan ve O p e r a , T i y a t r o : O r t a m e k t e p m e - z u n u alıp 1 sene yetiştirici, 3 sene orta, 3 se- ne lise, 3 sene yüksek.
Bale : 3. s ı n ı f t a n alıp, 1 sene yetiştirici, 2 sene ilk, 3 sene orta, 3 sene lise.
K o n s e r v a t u a r ı n tedris hususiyetlerine göre dersler k ı s m e n toplu o l a r a k «grup ders- hanelerinde» kısmen de « m ü n f e r i t ders oda- larında» yapılacak ayrıca öğrencilerin tek b a ş l a r ı n a ç a l ı ş m a l a r ı n ı temin m a k s a d i y l e
« m ü n f e r i t ç a l ı ş m a odaları» düşünülecektir.
( P r o g r a m d a k i adet de)
K o n s e r v a t u v a r a d e v a m eden öğrencile- rin bir k ı s m ı :
8 - 1 4 yaş a r a s ı n d a birinci grubu, geriye k a l a n l a r 1 4 - yaş arasındaki ikinci gru- b u teşkil edecektir.
Bu iki g r u b a ait sınıf istirahat, y e m e k ve ovun m a h a l l e r i n i birbirinden ayrı tertiple- mek, kız ve e r k e k öğrencilerin b e r a b e r b u - l u n m a l a r ı itibariyle, m u h t e l i t d u r u m u boz- m a d a n y a ş l a r a göre böyle bir s ı n ı f l a n d ı r m a y a p m a k p e k l ü z u m l u p e d a g o j i k b i r ihtiyaç o l d u ğ u n d a n p r o j e n i n yapılışında b u h u s u - sun e h e m m i y e t l e ele a l ı n m a s ı d o ğ r u ola- caktır.
III. P r o g r a m :
1 — P i y a n o , H a r p , Klavsen; Yaylı ve Nefesli Sazlar ve Şan; g r u p l a r ı için: Aşağı- daki tertipte 30 adet m ü n f e r i t ders odası ve 30 ar kişilik 10 a d e t g r u p dershanesi.
(Bu d e r s h a n e l e r d e k ü l t ü r ve meslekî yar- dımcı dersler görülecektir.)
M ü n f e r i t ders o d a l a r ı n ı n t a k s i m i : P i y a n o için 5 adet o d a (1 m 88 lik 2 kuyruklu p i y a n o sığacak şekilde, ayrıca bir küçük yazı masası, 1 k ü ç ü k kitaplık ve m ü - zik neşriyatı, dinleme i m k â n ı ile icra kon-
trolü için a y n a düşünülecektir).
Klavsen için 1 adet o d a (aynı e b ' a d ve teferruat).
H a r p için 2 adet o d a (aynı e b ' a d ve te- f e r r u a t ) .
Y a y l ı sazlar için 10 adet o d a (aynı eb'ad ve teferruat).
Nefesli sazlar için 7 oda (daha u f a k olabilir).
Şan için 5 adet oda (daha u f a k olabilir).
K â f i d e r e c e d e servis W C 1er (her cins için).
JEELj ı m r
G ö n ü l Ö z t ü r k projesi
KONSEB SALONU VE OlCE» SALON PIİN140I U10 OONUl OZTUBI
6C23' HALUK SÜ2UIN
Besim Ç e ç e n e r
T _ 1 1
•Â t''
•i : ı •
|î| j İ J i 1 İ J i 1
— T - İ Z 1 I i
1
L _ _ J p w aiLc
V a z i y e t p l â n ı
İ'mi'İ^V1 '-(•'•ir-'ın'•,'./
5298.EISIM ÇtCCNCE
'•• '. ---••'-•.•.'.'.. •.•'İV' *•''•
BALE STÜDYOSUNDAN PERSPEKTİV
ORTA AVLUDAN PERSPEKTİV
86
U m u m î vaziyet p l â n ır^ınSTM CrwETİNOc~
2 — T i y a t r o b ö l ü m ü için 50 öğrenci (seyirci) alabilecek 2 salon (küçük bir p r o v a sahnesi ve projeksiyon imkânı düşünülecek).
T i y a t r o eserlerini ihtiva edecek u f a k bir ki- taplık, 3 adet 25 er kişilik toplu d e r s h a n e ve aksesuarı, 2 adet istirahat salonu ve W C ler (her 2 cins için).
3 — O p e r a şubesi için müstakil du- r u m d a ve sahne derslerine m a h s u s 100 kişi- lik salon (projeksiyon ve küçük bir sahnesi ile).
İstirahat o d a l a r ı ve aksesuarları için W C ler (her 2 cins için).
4 — Bale şubesi için 2 adet ç a l ı ş m a stüdyosu (24,00 X 24,00) h e r s t ü d y o n u n ya- n ı n d a e r k e k ve kızlara m a h s u s servisler ( S o y u n m a W C ve duşlar) (İstirahat odası).
Bale b ö l ü m ü şefi ve ö ğ r e t m e n l e r için o t u r m a ve s o y u n m a y a m a h s u s 4 o d a ve ser- visleri W C ve duş.
5 — Ç a l ı ş m a o d a l a r ı : K o n s e r v a t u a r - da 580 adet öğrenci v a r d ı r . B u n l a r d a n 215 i tiyatro ve bale b ö l ü m ü n e d e v a m etmekte, 365 öğrenci ise musiki icracılığı k ı s m ı n d a yer a l m a k t a d ı r . 14 öğrenciye bir oda hesabiyle 90 adet m ü n f e r i t ve akustik şartlara uygun
çalışma odası düşünülecektir. (Odalar kon- trol aynası, m ü z i k neşriyatı dinleme i m k â n ı , h a v a l a n d ı r m a ve ı ş ı k l a n d ı r m a tesisatı, dış- t a n k o n t r o l ü temin edecek şekilde şeffaf ve izolasyonlu k a p ı l a r l a teçhiz edilecektir).
( K ü ç ü k bir d u v a r piyanosu).
6 — Tesislerin m e r k e z î bir yerinde akustik şartlara u y a c a k şekilde yapılacak 50 kişilik o t u r m a m a h a l l i ile bir odisyon salo- nu (diploma imtihanları, oda müziği, kon- ser ve k o n k u r l a r için kullanılacak).
K o r o için çalışma odası (40 kişilik).
K o n s e r v a t u a r orkestrası çalışmaları-
nm vapılacağı 60 kişilik senfonik orkestrayı alabilecek çapta bir stüdyo.
Stüdyoya bağlı bir k ü t ü p h a n e .
Stüdyoya bağlı 2 adet istirahat odası, ve servisler.
7 — Tesislerin merkezî ve dış ile bağ- lantı b a k ı m ı n d a n müsait bir yerinde, 8 0 0 - 1000 kişilik, 24,00 X 24,00 metrelik sahnesi ile büyük bir konser salonu ve servisleri. (İs- tanbul şehrinin sahne ve konser salonu d a r - lığı karşısında, bu salon, o d a müziği, k o r o ve senfonik konserler için kullanılacaktır.)
8 — K ü t ü p h a n e , arşiv ve m ü z e (servis- leri ile).
9 — Öğrenci ihtiyaçları için diskotek ve plâk dinleme yerleri.
10 — Müzikoloji ve Millî Folklor Ens- titüsü. (Çalışma odası, arşiv, Büro, 2 kişi)
11 — ( M a t b a a nota basımı, f o t o k o p i , m i k r o f i l m , plâk ve b a n t işleri için bir atölye).
12 — E n s t r ü m a n o n a r ı m atölyeleri (pi- yano, yaylı ve nefesli sazlar için) 2 adet.
13 — Öğrenci dinlenme ve sosyal ça- lışma m a h a l l e r i ve servisleri ve kantin.
14 — K a p a l ı spor sahası ve açıkta çe- şitli spor i m k â n l a r ı .
15 — İdarî kısım: Bu kısım tesislerin merkezî bir yerinde ve müstakil bir sistem şeklinde düşünülecektir. P r o g r a m ı aşağıda verilen m a h a l l e r d e n başka, h e r b ö l ü m ü n kendi içinde sekreterle takviyeli bir idarî nüvesi b u l u n a c a k t ı r .
a — K o n s e r v a t u a r M ü d ü r ü (çalışma, kabul, bekleme, sekreter)
b — Muavin o d a l a r ı c — Sekreterlik, 6 m e m u r d — M u h a s e b e bürosu. 3 m e m u r e — 15 kişilik toplantı odası (md. o d a -
sı y a n ı n d a ) •>
f — Müstakil devlet balesi idare m a - halli. (2 kısmı)
g — Servisler.
16 — K o n s e r v a t u v a r M d . ikametgâhı (2 yatak odası).
17 — Misafir sanatçılar ve nöbetçi m u a v i n l e r için banyolu m i s a f i r h a n e ve ser- visleri (5 oda).
18 — T a l e b e l e r için y a t m a ve yemek yeme tesisleri (bu m a h a l l e r 100 er kişilik e l e m a n l a r h a l i n d e düşünülecek, yemek self- servis şeklinde olacaktır.)
M u t f a k ve t e f e r r u a t ı (kiler, depo, a m b a r v.s.)
19 — Isıtma tesisleri.
20 — G a r a j (10 otomobillik).
21 — Personel yemek ve y a t m a yer- leri (80 kişi için yatma).
22 — Bahçe servisleri (oto p a r k , ser v.s.).
IV. İstenilenler :
1 — Vaziyet plânı M. 1 / 5 0 0 ( K a m p ü - sün yakın çevresi ile birlikte etüdü).
2 — P r o j e M. 1 / 2 0 0
3 — P r o g r a m d a k i 5. m a d d e d e k i çalış- m a yerlerinin tefrişli 1 / 5 0 mikyaslı projesi.
4 — P r o g r a m d a k i 4. m a d d e d e k i Bale s t ü d y o s u n u n 1 / 5 0 tefrişli projesi.
5 — Sistem detayı M. 1 / 2 0 (5. m a d - dedeki çalışma y. den)
6 — M a k e t M. 1 / 5 0 0
7 — En az 2 adet perspektiv (biri bale s t ü d y o s u n d a n )
8 — Projedeki iç ve dış m e k â n l a r h a k - kında fikir verecek şekilde yapılacak pers- pektiv krokileri.
E M E K
H I R D A V A T S A T I Ş EVİ
B E R C U H İ Ş I N O R K İ A N
0 Marangoz ve Demirci âletleri.
£ Bilûmum İnşaat Malzemesi.
0 Yeni Model kapı ve pencere tokmakları.
" t
TÜNEL CADDESİ
TELEFON: 44 83 13
Zincirli Han altı 64/1
TELGRAF: BERCEMEK-Galata GalataA R K . 57
