ÖNERME
ÖNERMENİN TARAFLARI ARASINDAKİ HÜKÜM BİLDİREN BAĞA GÖRE ÖNERMELER
A. YÜKLEMLİ
A. 1- KONUSUNUN
NİCELİĞİ BAKIMINDA
N
A. 1.1- KONUSU
TEKİL (ŞAHSİYE)
A. 1. 2- KONUSU
TABİİ
A. 1. 3- KONUSUNUN
NİCELİĞİ BELİRSİZ (MÜHMELE)
A. 1. 4- KONUSNUN
NİCELİĞİ BELİRLİ (MAHSURE)
A. 2- KONUSUNUN
VARLIĞI BAKIMINDAN
A. 2.1- HARİCÎ
A. 2. 2- HAKÎKÎ
A. 2. 3- ZİHNÎ
A. 3-TARAFLARIN ELDE EDİLİŞİ (VEYA OLUMSUZLUK HARFİNİN KONUMU) BAKIMINDAN
A. 3.1-
MUHASSALA A. 3.2- MA'DÛLE
A. 3. 2. 1- KONU TARAFINDA
N
A. 3. 2. 2- YÜKLEM TARAFINDA
N
A. 3. 2. 3- HER İKİ TARAFTAN
A. 4-ÖNERMENİN TARAFLARI ARASINDAKİ HÜKMÜN YENİ BİR HÜKÜMLE
KAYITLANMASI VEYA KAYITLANMAMASINA GÖRE
A. 4.1-
MUTLAKA A. 4. 2- CİHET SAHİBİ
A. 4. 2. 1- BASİTLER
01. Zarûre-i Mutlaka
02. Meşrûte-i Âmme
03. Dâime(-i Mutlaka)
04. Örfiye-i Âmme
05. Mutlaka-i Âmme
06. Mümküne- i Âmme
A. 4. 2. 2- BİLEŞİKLER
01. Meşrûte-i Hâssa
02. Örfiye-i Hâssa
03. Vaktiyye
04. Münteşire
05. Vucudiye-i Lâ-zarûriyye
06. Vucudiye-i Lâ-dâime
07. Mümküne- i Hâssa
A.5. İÇERİĞİ BAKIMINDA ÖNERMELEN
R
A.5.1.
İÇERİĞİ KESİN OLANLAR
A.5.2.
İÇERİĞİ KESİN OLMAYANL
AR.
A.6.
NİTELİĞİ BAKIMINTA ÖNERMELEN
R
A.6.1. OLUMLU ÖNERME
A.6.2.
OLUMSUZ ÖNERME
B. ŞARTLI
B.1. BİTİŞİK
B.1.1.
LUZUMİYE
B.1.2.
İTTİFAKİYE
B.2. AYRIK
B.2.1.
İNADİYYE
B.2.1.1.
HAKİKİYE
B.2.1.2..
MANİATU'L- CEM
MANİATU'L- HULU
B.2.2.
İTTİFAKİYE
01. ÖNERMENİN TARAFLARI ARASINDAKİ HÜKÜM BİLDİREN NİSBETE/BAĞA GÖRE ÖNERMELER
YÜKLEMLİ (A) (B) ŞARTLI
B. 1- BİTİŞİK ŞARTLI
B. 1. 1- LUZÛMİYE
Taraflar arasındaki ilişkinin hakîki olduğu, mukaddemin talinin sebebi
olduğu önermelerdir.
B. 1. 2- İTTİFAKİYE
Taraflar arasındaki ilişkinin rastlantısal olduğu önermelerdir.
B. 2- AYRIK ŞARTLI
B. 2. 1-İNADİYE
Taraflar arasındaki ayırımın hakîki olduğu, tarafların
asla bir araya gelemediği önermelerdir. Ör:
Sayı ya çifttir, ya da tektir.
B. 2. 2.
İTTİFAKİYE
Taraflar arasındaki
ayrımın tesadüfi olduğu
önermelerdir.
Ör: Daima ya Ali mescittedir,
ya da Ahmet.
B. 2. 1-HAKÎKİYE
Tarafları beraberce yok olmayan, beraberce bir arada bulunmayan önermelerdir. Ör:
Sayı ya çifttir, ya tektir.
B. 2. 2- MANİ 'ATU'L-CEM
Tarafları beraberce bulunmyan, ancak beraberce ortadan kalkabilen önermelerdir. Ör: Cisim ya beyazdır, ya siyahtır.
B. 2. 3- MANİ 'ATU'L- HULÛ
Taraflarının beraberce bulunabildiği, ancak beraberce ortadan kalkamadığı önermelerdir.
Ör: Ya cisim sudadır, ya da batmamıştır.
