Orijinal Başlık: Rationale of first-line endoscopy-based fertility exploration using transvaginal
hydrolaparoscopy and minihysteroscopy
Human Reproduction, Vol.27, No.8 pp. 2247–2253, 2012 R.L. De Wilde1 and I. Brosens2,*
1Pius-Hospital, Oldenburg, Germany 2Leuven Institute for Fertility and Embryology, Leuven, Belgium
Türkçe Başlık: Transvaginal hidrolaparoskopi ve minihisteroskopi kullanarak endoskopi dayalı ilk aşama fertilite araştırması mantığı
Özet
Transvaginal yoldan, tuba ovaryan fonksiyonların incelenmesi, nedeni açıklanamayan infertilitesi olan kadınlarda, transvaginal hidrolaparoskopi tanıtıldığı 1998 den itibaren canlanmıştır. Bir prospektiv çift kör çalışma ve birçok derleme, nedeni açıklanamayan infertilitesi olan kadınların araştırılmasında, THL nin laparoskopi ile karşılaştırıldığında, teşhis değerini onaylamıştır. Yakınlardaki literatürün gözden geçirilmesi, fertilite araştırmasında endoskopi tekniğinin ilk aşama olarak yapılmasının etkinliğini ve güvenirliliğini konfirme etmiştir. Nedeni bilinmeyen infertilite de, laparoskopik araştırmanın standart politika ile 1 yıl ertelenmesi sorgulanabilir. Yaşlı kadınlarda ve özellikle doğurganlık bilinci yöntemi tecrübesi olan kadınlarda, THL ve minihisteroskopi 6-12 aylık beklemenin arkasından uygulanabilir.
Giriş
İnfertil çiftin histerosalpingografi ve laparoskopi ile araştırılması ve hatta araştırmanın zamanlaması şu aralar en çok tartışılan konulardır. Amaç ilk aşama olarak transvaginal
hidrolaparoskopi (THL) ile birlikte minihisteroskopi ve kromopertubasyonun kullanılmasını yeniden incelemek.
Kuldoskopi
Pelvik organların başarı ile ilk olarak endoskopi ile görüntülenmesi kuldoskopi ile 1940 ların başında Decker tarafından tanıtılmıştır (1952). Ancak diz-göğüs veya genupektoral pozisyon rahat olmayan ve prosedür hem hasta hem de doktor için rahat değil idi. Laparoskopi 1960 larda sunularak jinekolojik endoskopide standart bir metod haline geldi, özellikle tubal sterilizasyon gibi cerrahi prosedürlerde yaygın olarak kullanılmaya başlandı (McCann and Cole, 1978). Ancak pelvik endoskopinin öncüleri, Avrupada Palmer gibi(1974) ve Amerika Birleşik Devletlerinde Diamond gibi (1978), infertilite teşhisinde kuldoskopiyi bir seçenek olarak desteklemeye devam ediyordu.Transvaginal giriş overlerin, fallopian tüplerin ve çevre pelvik dokuların daha yakın ,net ve ayrıntılı olarak incelenmesini sağlamaktadır.Diamond 1978 yılında kendi serisi olan 4000 outpatient infertilite için diagnostik kuldoskopi prosedürünü az basarısızlık ve komplikasyon hızları ile yayımlamıştır.Fimbrial fimosis veperifimrial adhezyonlar daha rahat tespit edilmiştir. Endometriosis ve adhezyonlar over yüzeyinde,tüpün distal ucunda,yan pelvık duvarlarda, utero-ovaryan ve uterosakral ve hatta laparoskopi ile zor ya da hiç izlenemeyen bölgelerde tespit edilebilmektedir. Diamond (1978) bu tekniğin jinekoljik eğitim programlarına dönmesi gerektiğini tavsiye etmiş ve kuldoskopinin özel yetenekler gerektirdiğini ancak avantajları hasta ve doktor açısından değerlidir demiştir.Bir kez hakim olunduğunda, kuldoskopi jinekoloğa infertilitenin sadece başlangıç tanısında değil aynı zamanda laparoskopinin uygun olmadığı ortamlarda, zengin bilgi sağlayan hızlı ve minimal travmatik outpatient tekniktir. Ancak laparoskopi teknolojisi ilerlemeye devam etmektedir. Bazı ilerlemeler önerilmiştir dorsal dekübit (Mintz, 1987), hydroflotasyon (Odent, 1973) ve minikuldoskopi (van Lith et al., 1997),gibi ama kuldoskopiye olan ilgiyi canlandırmakta başarısız olmuştur.
Transvaginal hidrolaparoskopi
1998 de Leuven grubu (Gordts et al., 1998a) bariz pelvik patolojisi olmayan infertil hastalarının pelvik araştırması için THL yi tanımlamıştır. Teknik transvaginal yolu kullanmaktadır,hasta dorsal dekubit posizyonunda yatar ve Douglas poşuna giriş, kuldosentez tekniği ile Veress iğne trokar sistemi ile sağlanır (Şekil 1). Bu şekilde yeni teknik hidroflotasyonun faydalarından yararlanarak kuldoskopi ile sağlanandan daha yakın, net ve daha ayrıntılı Fallop tupleri ve overleri görüntüler .
THL aynı zamanda birkaç yönüyle standart laparoskopiden ayrılır. İlk olarak, kör trokar girişini önler. İkinci olarak distansiyon için salin kullanulması CO2 pnömoperitoneum yan etkilerinden önler. Üçüncü olarak, transvaginal giriş tubo ovariyan yapıları inceleme yönünden en uygun açıyı sağlar. Son olarak laparoskopi için gerekli birçok aşama, gaz insuflasyonu,Trendelenburg posizyonu,ikinci bir trokar girişi ve tubo ovaryan yapıların rotasyonu tam inceleme için, önlenir.
Birçok cerrah THL yı ayaktan veya 1 gün bakım ünitesinde, sedasyon ile yapmaktadır. THL maliyeti ,trokar ponksiyon sistemi ve operatif sheet yaklaşık 2000-2500 euro (teleskop hariç) ve tekrar kullanılabilir. Bu maliyet ülkelere göre değişebilir.
THL riskleri ve komplikasyonları
2005 yılına kadar basılmış çalışmaların verileri, THL komlikasyonu ile ilgili Tablo 1 de özetlenmiştir.Bunlar tekniğin güvenirliliğini konfirme etmiştir. Giriş %90 üzerindeki hastada başarılmıştır. 10 çalışmadan 4232 işlem değerlendiridiği nde, barsak yaralanması görülmesi
%0.61 dir.Multisenter bir çalışmada, barsak perforasyonu insidansı %0.65 idi ve 50 THL başlangıç öğrenme deneyiminden sonra %0.25 inmiştir: barsak yaralanmalarının%92 si ekspektan olarak tedavi edilmiştir bir sorun olmadan. Major damar hasarı komplikasyonu
rapor edilmemiştir. En sık kontraendikasyonları cul de sak kapalı olması, fiks retrovert uterus ve derin rektovaginal endometriosis içermektedir (Mgaloblishvili et al., 2007).
Trans abdominal ultrasonografi vaginal yoldan peritonal kaviteye girişte rehber olarak önerilmektedir (Sobek et al., 2008). Ma ve ark. (2012) bu tekniğin özellikle retrovert uterusu olan kadınlarda yaralı oduğunu bulmuştur.
THL ye karşı laparoskopinin karşılaştırıldığı çalışmalar
Tablo 2 THL nin unexplained infertilitesi olan kadınların bugünkü metodlarla karşılaştırmasının değerini araştıran çalışmaların sonuçlarını özetlemiştir.THL ve laparoskopiyi karşılaştıran çalışmalar adhezyon, tubal lezyonlar ve endometriosis açısından bu iki teknik arasında buyuk ölçüde benzer sonuçlar göstermiştir. Tabiiki, mesane endometriosisi rigid endoskop ile saptanamaz ama öbür taraftan THL fossa ovarikadaki endometriotik adhezyonların saptanmasında ve transvaginal ultrasonografi ile tespit edilemeyen küçük endometriomaların tespitini kolaylaştırır. Prospektif çift kör karşılaştırmalı çalışma, endometriosis ve tubal lezyon açısından her iki tekniğin benzer ancak adhezyonlarda THL, laparoskopiden daha iyi olduğunu göstermiştir (Brosens et al., 2001).
Cicinelli ve ark (2001) THL ile minihisteroskopinin HSG den daha iyi tolere edildiğini ve daha fazla bilgi verdiğini göstermiştir.THL nin ucuz ve güvenilir ayaktan yöntem olduğu bulunmuştur (Ahinko-Hakamaa et al., 2009).
Khouri ve Magos (2005) genel anestezi altında laparoskopi ve lokal anesetzi altında kuldoskopiyi mali açıdan karşılaştırmış ve hasta başına 380 pound tasarruf edildiğini hesaplamıştır. Çoğu hasta tek hastane ziyaretini ve hemen cevap almayı memnuniyetle karşılamıştır.
Subfertilitesi olan kadınlarda pelvik inspeksiyon için hidroflotasyonun faydaları
THL tekniğin subfertilitesi olan hastalarda tubo ovaryan yapıların doğru araştırılması açısından büyük avantajlar sunar.İlk olarak,tuba ovaryan yapılara direk ulaşılır ve manüplasyon yapılmadan kendi doğal pozisyonlarında incelenir.Hidroflotasyon ile tuba ovaryan fonksiyonunun tam gözlenmesi, insan ovumunun spontan ovulasyonu sırasında gösterilmiştir (Gordts et al., 1998b). İkinci olarak ince patolojik yapılar adhezyonlar veya mikro formasyonlar overin üzerindeki gibi bunlar laparoskopi sırasında kollaps olurlar,THL ile laparoskopiden daha doğru gözlenir (Brosens et al., 2001). Bu ovaryan mikro lezyonların klinik önemi bizce yetrince araştırlmamıştır.Üçüncü olarak direk infidibuluma ulaşıldığı ve tubal mukozanın değerlendirilmesine ve mukozal adhezyonların saptanmasına imkan sağlar , ki bunlar pelvik inflamatuar hastalıklarla ilgilidir ve tubal gebelik riskini arttıtırır. Son olarak peritoneal lezyonların mikrovaskülarizasyonları ki endometriosis ile ilgili neoangiogeneziszin tipik sonuçlarıdır, pnömoperiteneum ile kollaps olur ve büyük ölçüde laparoskopi sırasında maskelenir ama THL sırasında net olarak gözlenir. ASRM bügünkü klasifikasyon sisteminde peritoneal lezyonların renkle ama angiogenezis varlığı veya büyüklüğü ile tariflenmemesi sürpriz değildir. İleri araştırmalar peritoneal lezyonlardaki mikrovaskülarizasyonun endometriosis tanımlanmasındaki değeri olup olmadığını gösterecektir.
Subfertilitesi olan kadınlarda minimal ve mild endometriozisin önemi
Endometriozis major bir tartışma konusudur. Ana soru minimal veya mild endometriozis konsepsiyonu geciktiren potansiyel bir neden midir ve cerrahi tedavi efektif midir. Birçok çalışma infertilitede mild endometriozisin varlığının önemini araştırmıştır.
Akande ve ark.(2004) 192 infertil çifti takip etmiş ,minimal veya orta endometriozisi olan infertil kadınların normal pelvisi olan infertil kadınlara göre anlamlı olarak gebelik şanslarının azaldığını bulmuştur.
Abuzeid ve ark (2005) erken evre endometriozisli 315 infertil hastayı kontrol grubu olan 152 infertil hastayla karşılaştırmış ve endometriozis grubunda fimbrial patoloji ve agrı anlamlı olarak daha fazla bulunmuş. Otör fimbrial patoloji ile erken evre endometriozis arasındaki ilişkinin daha ileri endoskopik çalışmaları hak ettiğini önermektedir.
Kanada Grubu nun endometriozis çalışma sonucu, subfertilitesi olan minor endometriozisli lerin tanı ve tedavisinin yararlı olduğunu desteklemektedir.Çalışma 341 infertil minimal ve mild endometriozisi olan laparoskopik ablasyon ve ekspektan tedavi olarak randomize edilen hastaları içermektedir. Ablasyon grubunda kumulatif fekundaite hızı 36 haftalık takip sonunda %30.7 ye karsı % 17.7 tedavi görmeyen grupta.
Benzer bir randomize 101 hasta içeren İtalyan çalışması, 1 yıl takip sonrası fekundite hızlarında bir fark olmadığını bulmuşlar (Parazzini, 1999).İki randomize çalışmayı içeren meta analiz sonucu cerrahi tedavinin ekspektan tedaviden daha iyi olduğunu göstermiştir (odds ratio gebelik için 1.7; 95% CI 1.1–2.5) (Olive and Pritts, 2002).
IVF hastalarının gebelik sonuçları meta analizi sonrası Barnhart ve ark. (2002), endometriozisin herhangi bir evresindeki hastaların konsepsiyon şansını arttırmak için erken agresif infertilite tedavisi, IVF dahil yapılması için refere edilmesini gerektiğini söylemişler.
Bu veriler Dmowski ve ark. (1997) ile aynı çizgidedir, infertilitesi olan birçok hastanın mild endometriozis tanısı gereksiz yere gecikmektedir.
Subfertil kadınlarda ilk araştırma aşaması olarak tranvaginal endoskopi
Birçok çalışma, optimal infertilite tedavisinin, uterus kavitesi, tubal patensi ve tubo ovaryan yapıları içeren erken ve doğru reproduktif yolun değerlendirilmesi gerekliliğini önermiştir (Capelo et al., 2003; Oliveira et al., 2003; Tanahatoe et al., 2003). Şu an HSG nin tranvaginal hidrosonografi ve THL ile tartışılması sürpriz değildir (Kelly et al.,2001; Gordts et al., 2002).
Ancak yeni tekniklerin kullanımı kost efektif midir ve gebelik hızlarını ilerletmekte efektif midir ispatlanması hala kalmıştır.THL ye karsı HSG nin infertil kadınlarda ilk araştırma
aşaması olarak kullanılmasının aynı veya üstünlüğü gösterilememişse de, endometrioszis gibi rahatsızlıkların teşhisi önemli ve varlığı major obstetrik rahatsızlıkların riskini arttırmaktadır (Brosens et al., 2012).
Bugün female reprodüktif organların araştırmasında geleneksel olarak ilk aşamada kullanılan HSG ve sonrasında transabdominal laparoskopi, bir aşamalı araştırma ile transvaginal endoskopi birlikteliğinde minihisteroskopi ile başarılabilir. Bu yaklaşım tek işlemle reprodüktif organlarla ilgili daha doğru ve tam bilgi sağlar ve işlem lokal anestezi veya sedasyon altında yapılır (Gordts et al., 1998a). Buyüzden transvaginal endoskopi ilk aşama araştırma olarak HSG nin yerini alma niyetindedir ve infertil hastalarda bariz bir pelvik patoloji yok ise diagnostik laparoskopi yapılmasını önler. Patoloji varlığında bulgular izlenir ve cerrahi öncesi hasta ile tartışılır.
Subfertilite araştırma zamanlaması
Subfertilite süresi, veya gebe kalma süresi şuan rutin araştırma ve tedaviye başlamak için en önemli parametredir.Süre uzadıkça konsepsiyon olasılığınında azaldığı düşünülür bu nedenle infertilite süresi 1 yıldan önce normal olarak araştırma başlanmaz (van der Steeg et al., 2005).
Diğer yandan uzamış infertilite süresi yardımcı üreme teknikleri kullanımı için bir endikasyondur (YÜT). Female subfertilite rutin araştırma ihtiyacı sorgulanmaktadır.Buyüzden şuanki pratik paradoks olarak hem YUT un fazla ve az kullanıldığı şeklindedir.
Yakın zamandaki çalışmalar, insan oğlunun eskiden tahmin edilenden daha çok fertil olduğunu göstermiştir (Parazzini,1999; Barnhart et al., 2002; Olive and Pritts, 2002). Brosens ve ark .(2004) daha az invasiv ve daha doğru tanı malzemelerinin ve efektif tedavilerin varlığı ışığı doğrultusunda şuanki kadın infertilite araştırma zamanına yaklaşımımızı gözden geçirmemiz gerektiğini teklif etmektedir. Her zamankinden daha fazla zamanlama yaşa, medikal, menstrual ve seksüel hikayeye, daha önceki kontraseptif metod tecrübesine ve diğer kişisel faktorlere dayanmalı. Minimal invasiv girişimlerin ilerlemesi ile, fertilite araştırma
zamanlaması kararı geçen süreye değil konsepsiyonun gecikmesi ile ilgili endişesi olan kadının isteğine dayanmaktadır.
Yaşlı çiftlerde, HSG normal ve anormal bir hikaye yok ise laparoskopinin infertilite planından atlanması sorusu yükselmektedir. Burada başarı hızlarını etkilemeden, fertilite tedavisi maliyetini düşürmeyi hesaplamak gerek (Fatum et al., 2002). Ancak bazı hastalıklar, pelvik adhezyonlar ve endometriozis gibi yaşlı kadınlarda daha sık bulunmaktadır ve açıkçası yaşlı kadınların infertilite teşhisinde tek bir eşsiz model yoktur (Balasch et al., 1992;Balasch, 2000). Bu, infertilite araştırma metodunun, hastanın yaşına göre değişmemesi gerektiği fikrini destekler. IVF sonrası canlı doğum şansının, 35 yaşından sonra anlamlı olarak azaldığı ve 40 yaşından sonra bunun <%10 un altında olduğu kadınlara bildirilmelidir. Diğer taraftan cerrahi tedavi sonrası iyi seçilmiş tubal infertilitesi olan vakalar göstermiştirki, tubal sterilizasyonun döndürülmesi 40 yaşından sonraki hastalarda sürpriz olarak iyi sonuçlar vermektedir.
Şuanki subfertilite tanımı olan 1 yıl korunmasız ilişkiye rağmen gebe kalınmaması tarifi, butun populasyonda geçerli olmak uzere tartışılabilir. Seçilmiş hasta gruplarında, kadın aynı zamanda erkek fertilite araştırmasının, subfertilitenin daha erken dönemlerinde yapılması haklı olarak gözükebilir (Keulers et al., 2007; Brosens et al.,2009). Doğurganlık bilinci yöntemi kullanan kadınların, araştırılmasın 1 yıl ertelenmesi, yetersiz olarak değerlendirilebilir.
THL de ovaryan cerrahi
THL de infertilite cerrahisinin yeni gelişmesi, klomifen sitrat a resistans polikistik over hastalarında ovaryan kapsul delmedir. İlk sonuçlar, THL sırasında bipolar koagulasyon ile kapsul delmenin güvenle yapılabileceğini göstermiştir (Tablo III). Hastaların çoğunluğu spontan ovulatuar ya da spontan veya ovaryan stimulasyon sonrası gebe kalmışlardır.
Domuzdaki deneysel çalışmalar monopolar delmenin bipolar delmeden daha fazla doku hasarı yaptığını göstermiştir (Ma et al., 2010).
Ovaryan endometriomanın transvaginal rekonstriksiyonu da gösterilmiştir (Gordts et al., 2000). Transvaginal teknik, ovaryan fossadaki adhezyon ve inversiyon bölgesine girişi kolaylaştırmaktadır ve fenestrasyon ve direnaj tekniğinin aksine, ablativ cerrahi hydroflotasyon altında yürütülmektedir (Brosens et al., 2001).
Sonuç
İnfertilite ızdıraplı bir durum, teşhis ve uygun danışmanlık almadan geçen uzun bekleme dönemi sıklıkla depresyon kaynağı ve uygun olamayan ya da aşırı tedaviler için risktir.
Şuanki literartür incelemesi minimal invasiv tekniklerin, THL ve minihisteroskopi nin pelvik inceleme için efektiv ve güvenli olduğudur ve geleneksel teknikler olan HSG ve laparoskopinin yerini alabileceğidir. Bu yöntemler ayaktan, bütün reprodüktiv yol hakkında araştırma imkanı verir. Bu yüzden şuan ki bir yıl erteleme politikası, pelvik yapıları incelemek için tartışılabilir.İnfertilite süresi 6 ay olan nedeni bilinmeyen infertilitesi mevcut yaşlı kadınların veya doğurganlık bilinci yöntemi kullanan kadınların, THL ve minihisteroskopi ile araştırma endikasyonu vardır.
Otörlerin rolü
I.B ( i ) fikir ve dizayn ve analiz ve dataların değerlendirilmesinde (ii)makalenin taslağında ve(iii) basım versiyonunun onayında katkıları olmuştur: R.L.W kavramı (fikri) başlatmıştır, yazım ve yorumda ve final tekstin onaylanmasında katkıda bulunmuştur.
Finansman
Bu çalışma için finansman alınmamıştır Çıkar Çatışması
R.L.W. is the recipient of Medical Congress Travel Recompensation from KARL STORZ GmbH & Co. KG.
Şekil 1 Transvaginal endoskopi seti.
Tablo I Belirgin patolojisi olmayan subfertil kadınlarda THL.
Otör Vakalar (n) Giriş Anormallik Komplikasyonlar
Kissler ve ark. (2011) 239 99% 33.5%
0
Yang ve ark (2011) 51 96% 47.9%
0
Pjevic (2010) 400 96% 47.5 0
Ahinko-Hakamaa ve ark. (2009) 56 91%
0
Sobek ve ark (2008) 562 100% 30.5%
0
Van Tetering et al. (2007) 272 96% 56%
2 rektum 2kanama 1 şüpheli PID
Shibahara ve ark. (2007) 177 1.1
El-Shalakany et al. (2006) 22 95.5% 54%
0
Kowalczyk ve ark. (2006) 56 100% 57.2%
0
Tanos ve ark. (2005) 78 70–100% 49% 1 barsak1 kanama
Hu ve ark. (2005) 110 95.7%
0
PID: pelvik inflamatuar hastalık.
Tablo II Açıklanamayan infertiliteli kadınlarda THL kontrollü çalışmalar.
Otör n Giriş Laparoskopi ile karşılaştırma
A T E
THL ye karşı Laparoskopi karşılaştırmalı çalışmalar
Nawroth ve ark. (2001) 43 93% : :
>
Dechaud ve ark. (2001) 23 95.7% : : :
Takeuchi ve ark. (2001) 35 94.3 > :
<
Darai ve ark. (2000) 60 90.2 : : :
THL ye karşı Laparoskopi ile ilgili prospektiv çalışmalar
Campo ve ark. (1999): Laparoskopi ile benzer doğrulukta adhezyon ve endometriozis tanısı.
Brosens e ark. (2001): THL de laparoskopiden daha fazla endometriotik over adhezyonları ve daha çok inter observer anlaşma.
THL karşı histerokontrastsonografi
Ahinko-Hakamaa ve ark. (2009): THL ucuz ve güvenilir ayaktan prosedür, bening tubal spazm ve gerçek tubal oklüzyonu ekarte eden.
THL+mini-histeroskopi karşı HSG
Cicinelli et al. (2001): THL ile birlikte minihisteroskopi HSG den daha fazla bilgi ve daha iyi tolere edilen ayaktan infertilite araştırmasıdır.
A Adhezyon T Tubal lezyon E Endometri0ma
Tablo III Anovulasyon olan polikistik overlli kadınlarda THL sırasında ovaryan kapsül delme.
n Kayıp Ovulatuar Gebelika Komplikasyonlar
Fernandez ve ark. (2001) 13 46% 71% 6.ayda 0 Casa ve ark. (2003) 28 66.7% 76% 6.ayda 1 laparoskopiye dönüş
Fernandez ve ark. (2003) 80 91% 60% 0 Gordts ve ark l. (2009) 39 6 81% 0 Poujade ve ark (2011) 77 3 33.7% 5 laparoskopiye dönüş
a Ivf hariç
Kaynaklar
Abuzeid M, Mitwally MF, Schwark S, Ashraf M, Diamond MP. A possible mechanical factor in infertile patients with early stages of endometriosis. Fertil Steril Suppl 2005;84:197.
Ahinko-Hakamaa KM, Huhtala H, Tinkanen H. Confirmation of tubal patency in hysterosalpingo-contrast sonography by transvaginal hydrolaparoscopy. Acta Obstet Gynecol Scand 2009;88:286–290.
Akande VA, Hunt LP, Cahill DJ, Jenkins JM. Differences in time to natural conception between women with unexplained infertility and infertile women with minor endometriosis.
Hum Reprod 2004;19:96–103.
Balasch J. Investigation of the infertile couple in the era of assisted reproductive technology: a time for reappraisal. Hum Reprod 2000; 15:2251–2257.
Balasch J, Fa´bregues F, Jove´ IC, Carmona F, Vanrell JA. Infertility factors and pregnancy outcome in women above age 35. Gynecol Endocrinol 1992;6:31–35.
Barnhart K, Dunsmoor-Su R, Coutifaris C. Effect of endometriosis on in vitro fertilization.
Fertil Steril 2002;77:1148–1155.
Brosens I, Gordts S, Campo R. Transvaginal hydrolaparoscopy but not standard laparoscopy reveals subtle endometriotic adhesions of THA ovary. Fertil Steril 2001;75:1009–1012.
Brosens I, Gordts S, Valkenburg M, Puttemans P, Campo R, Gordts S. Investigation of the infertile couple: when is the appropriate time to nexplore female infertility? Hum Reprod 2004;19:1689–1692.
Brosens I, Hernalsteen P, Devos A, Cloke B, Brosens JJ. Self-assessment ofthe cervical pupil sign as a new fertility-awareness method. Fertil Steril 2009;91:937–939.
Brosens I, Brosens JJ, Fusi L, Al-Sabbagh M, Kuroda K, Benagiano G. Risks of adverse pregnancy outcome in endometriosis. Fertil Steril 2012; doi: 10.1016/j.fertstert.2012.02.024.
Campo R, Gordts S, Rombauts L, Brosens I. Diagnostic accuracy of transvaginal hydrolaparoscopy in infertility. Fertil Steril 1999;71: 1157–1160.
Capelo FO, Kumar A, Steinkampf MP, Azziz R. Laparoscopic evaluation following failure to achieve pregnancy after ovulation induction with clomiphene citrate. Fertil Steril 2003;80:1450–1453.
Casa A, Sesti F, Marziali M, Gulemi L, Piccione E. Transvaginal hydrolaparoscopic ovarian drilling using bipolar electrosurgery to treat anovulatory women with polycystic ovary syndrome. J Am Assoc
Gynecol Laparosc 2003;10:219–222.
Cicinelli E, Matteo M, Causio F, Schonauer LM, Pinto V, Galantino P. Tolerability of the mini-pan-endoscopic approach (transvaginal hydrolaparoscopy and minihysteroscopy) versus hysterosalpingography in an outpatient infertility investigation. Fertil Steril 2001;76:1048–
1051.
Darai E, Dessolle L, Lecuru F, Soriano D. Transvaginal hydrolaparoscopy compared with laparoscopy for the evaluation of infertile women: a prospective comparative blind study.
Hum Reprod 2000; 15:2379–2382.
Dechaud H, Ali Ahmed S-A, Aligier N, Vergnes C, Hedon B. Does transvaginal hydrolaparoscopy render standard diagnostic laparoscopy obsolete for unexplained infertility investigation? Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2001;94:97–102.
Decker A. Culdoscopy—A New Technique in Gynecology and Obstetric Diagnosis.
Philadelphia: WB Saunders Co., 1952.
Diamond E. Diagnostic culdoscopy in infertility: a study of 4,000 outpatient procedures. J Reprod Med 1978;21:23–30.
Dmowski WP, Lesniewicz R, Rana N, Pepping P, Noursalehi M. Changing trends in the diagnosis of endometriosis: a comparative study of women with pelvic endometriosis presenting with chronic pelvic pain or infertility. Fertil Steril 1997;67:238–243.
El-Shalakany A, Ismaeel A-M, Ali MS, Mahmoud HA. Transvaginal hydrolaparoscopy: an advance or a gimmick! Middle East Fertil Soc J 2006;11:53–58.
Fatum M, Laufer N, Simon A. Investigation of the infertile couple: should diagnostic laparoscopy be performed after normal hysterosalpingography in treating infertility suspected to be of unknown origin? Hum Reprod 2002;17:1–3.
Fernandez H, Alby J-D, Gervaise A, Tayrac R, Frydman R. Operative transvaginal hydrolaparoscopy for treatment of polycystic ovary syndrome: a newminimally invasive surgery. Fertil Steril 2001;75:607–611.
Fernandez H, Gervaise A, Alby JD, Kadoch J. Ovarian drilling for surgical approach of polycystic ovary syndrome. Gynecol Obstet Fertil 2003; 31:207–213.
Gordts S, Campo R, Rombauts L, Brosens I. Transvaginal hydrolaparoscopy as an outpatient procedure for infertility investigation. Hum Reprod 1998a;13:99–103.
Gordts S, Campo R, Rombauts L, Brosens I. Endoscopic visualization of process of fimbrial ovum retrieval in the human. Hum Reprod 1998b; 13:1425–1428.
Gordts S, Campo R, Brosens I. Operative transvaginal hydrolaparoscopy of a large ovarian endometrioma. Gynaecol Endosc 2000;9:227–231.
Gordts S, Watrelot A, Campo R, Brosens I. Risk and outcome of bowel injury during transvaginal pelvic endoscopy. Fertil Steril 2001 76:1238–1241
Gordts S, Campo R, Puttemans P, Verhoeven H, Gianaroli L, Brosens J,Brosens I.
Investigation of the infertile couple: a one-stop outpatient endoscopy-based approach. Hum Reprod 2002;17:1684–1687.
Gordts S, Gordts S, Puttemans P, Valkenburg M, Campo R, Brosens I. Transvaginal hydrolaparoscopy in the treatment of polycystic ovary syndrome. Fertil Steril 2009;91:2520–
2526.
Hu XL, Xu HL, Wang DN, Li YH, Xu LM, Cai YY. Application of fertiloscopy in infertile women. Zhonghua fu chan ke za zhi 2005; 40:840–843.
Kelly S, Sladkevicius P, Campbell S, Nargund G. Investigation of the infertile couple: a one- step ultrasound-based approach. Hum Reprod 2001; 16:2481–2484.
Keulers MJ, Hamilton CJCM, Franx A, Evers JLH, Bots RSGM. The length of the fertile window is associated with the chance of spontaneously conceiving an ongoing pregnancy in subfertile couples. Hum Reprod 2007;22:1652–1656.
Khouri A, Magos A. The cost of out-patient culdoscopy compared to in-patient laparoscopy in women with infertility. J Obstet Gynaecol 2005;25:160–165.
Kissler S, Marx K, Scholtes M, Pfeiffer S, MeierW, Neulen J. Predisposition of subtle endometriotic lesions predominantly on the left side assessed by transvaginal hydrolaparoscopy (THL). Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2011;158:285–288.
Kowalczyk D, Guzikowski W, Maczka M, Kubicki J. Transvaginal hydrolaparoscopy (THL) in diagnosing infertility. Ceska Gynekologie 2006;71:408–410.
Ma C-H, Yang S, Qiao J, Yang Y, Liu P. Evaluation of the tissue damage of porcine ovaries after bipolar drilling under transvaginal hydrolaparoscopy an invitro experiment. Gynecol Endocrinol 2010; 26:549–553.
Ma C, Wang Y, Li TC, Qiao J, Yang Y, Song X, Yang S. Trans-abdominal ultrasound guided transvaginal hydrolaparoscopy is associated with reduced complication rate. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2012; 160:166–169.
Marana R, Catalano GF, Muzii L. Salpingoscopy. Curr Opin Obstet Gynecol 2003;15:333–
336.
Marcoux S, Maheux R, Be´rube´ S for the Canadian Collaborative Group on Endometriosis.
Laparoscopic surgery in fertile women with minimal or mild endometriosis. N Engl J Med 1997;337:217–212.
McCann MF, Cole LP. Risks and benefits of culdoscopic female sterilization. Int J Gynaecol Obstet 1978;16:242–247.
Mgaloblishvili I, Mgaloblishvili M, Osidze K, Beria N. Complex one-stop investigation of infertility: transvaginal hydrolaparoscopy. Gynecol Surg 2007;4:79–83.
Mintz M. Actualisation de la culdoscopie transvaginale en de´cubitus dorsal. Un nouvel endoscope a` vision directe muni d’une aiguille a` ponction incorpore´e dans l’axe.
Contracept Fertil Sex 1987;15:401–404.
Nawroth F, Foth D, Schmidt T, Romer T. Results of a prospective comparative study of transvaginal hydrolaparoscopy and chromolaparoscopy in the diagnostics of infertility.
Gynecol Obstet Invest 2001;52:184–188.
Odent M. Hydrocolpotomie et hydroculdoscopie. Nouv Presse Me´d 1973; 2:187.
Olive DL, Pritts EA. The treatment of endometriosis: a review of evidence. Ann N Y Acad Sci 2002;955:360–372.
Oliveira FG, Abdelmassih VG, Diamond MP, Dozortsev D, Nagy ZP, Abdelmassih R.
Uterine cavity findings and hysteroscopic interventions in patients undergoing in vitro fertilization-embryo transfer who repeatedly cannot conceive. Fertil Steril 2003;80:1371–
1375.
Palmer R. Les Explorations fonctionnelles gyne´cologiques. Paris: Masson, 1974.
Parazzini F. Ablation of lesions or no treatment in minimal–mild endometriosis in infertile women: a randomized trial. Hum Reprod 1999;14:1332–1334.
Pjevic AT. Transvaginal endoscopy in one-stop fertility investigation: our experience.
HealthMED 2010;4:720–727.
Poujade O, Gervaise A, Faivre E, Deffieux X, Fernandez H. Surgical management of infertility due to polycystic ovarian syndrome after failure of medical management. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2011;
158:242–247.
Shibahara H, Shimada K, Kikuchi K, Hirano Y, Suzuki T, Takamizawa S, Fujiwara H, Suzuki M. Major complications and outcome of diagnostic and operative transvaginal hydrolaparoscopy. J Obstet Gynaecol Res 2007;33:705–709.
Sobek A Jr, Hammadeh M, Vodicka J, Sobek A. Ultrasonographically guided transvaginal hydrolaparoscopy. Acta Obstet Gynecol Scand 2008; 87:1077–1080.
Takeuchi H, Sato Y, Nakano Y, Sakurai A, Kobori H, Mitsuhashi N. Transvaginal hydrolaparoscopy for pelvic evaluation of infertility women: the compared study with laparoscopy. Jpn J Fertil Steril 2001;46:13–18.
Tanahatoe S, Hompes PG, Lambalk CB. Accuracy diagnostic laparoscopy in the infertility work-up before intrauterine insemination. Fertil Steril 2003;79:361–366
Tanos V, Bigatti G, Paschopoulos M, Rosales M, Magro B, Gianaroli L, Ioannou D, Avgoustatos F, Lolis DE. Transvaginal endoscopy: new technique evaluating female infertility. Three Mediterranean countries’
experiences. Gynecol Surg 2005;2:241–243.
van der Steeg JW, Steures P, Hompes PGA, Eijkemans MJC, van der Veen F, Mol BWJ.
Investigation of the infertile couple: a basic fertility work-up performed within 12 months of trying to conceive generates costs and complications for no particular benefit. Hum Reprod 2005; 20:2672–2674.
van Lith DAF, van Schie KJ, Beekhuizen W. Diagnostic miniculdoscopy preceding laparoscopy when bowel adhesions are suspected. J Reprod Med 1997;23:87–90.
Van Tetering EAA, Bongers MY, Wiegerinck MAHM, Mol BWJ,
Koks CAM. Prognostic capacity of transvaginal hydrolaparoscopy to predict spontaneous pregnancy. Hum Reprod 2007;22: 1091–1094.
Yang R, Ma C, Qiao J, Li TC, Yang Y, Chen X, Yang S, Liu P. The usefulness of transvaginal hydrolaparoscopy in infertile women with abnormal hysterosalpingogram results but with no obvious pelvic pathology. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2011 155:41–43
