• Sonuç bulunamadı

Editör: Kadir Keskinkılıç EĞİTİM BİLİMİNE GİRİŞ ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Editör: Kadir Keskinkılıç EĞİTİM BİLİMİNE GİRİŞ ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir."

Copied!
15
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

7.

(2)

Editör: Kadir Keskinkılıç EĞİTİM BİLİMİNE GİRİŞ ISBN 978-995-8792-89-4 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

© 2012, Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti’ye aittir.

Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı, mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.

Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.

Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz.

1. Baskı: Eylül 2005 7. Baskı: Ekim 2012 Dizgi-Grafik Tasarım: Selcan Arslan Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Ayrıntı Matbaası (Ankara-0312-394 55 90) Yayıncı Sertifika No: 14749 Matbaa Sertifika No: 13987 İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51 Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60 Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08 Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38 Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60 E-ileti: pegem@pegem.net

(3)

BAŞLARKEN

İnsanlarını yetiştirme çabalarında olan ülkelerin ortak hedefl eri evreni, so- runları ve çözümleri ortak algılayan bireyler yaratmalarıdır. Durum böyle olunca, sorunu anlama, bilgiye ulaşma, çözüm yolları üretme ve çözümsel bilgileri ileri yaşamlara uygulama gün geçtikçe karmaşık bir hal almaktadır.

Eğitim bilimcisi olarak öğretmenlik mesleği her ne kadar yasal ve törel ta- nımlarla sınırlandırılmaya çalışılsa da farklılaşan beklentiler ve koşullardan dolayı her an yeniden tanımlanma gereği duymaktadır. Bilgiler engelleri aşma ve geleceği yapılandırma gücüdür. Bu günün bilgileri ile geleceğin çocuğunun eğitsel yapılan- dırılmasının güç olacağını anlamak zor olmasa gerek. Her nesil bir öncekinden daha donanık ve bilgi birikimli bir yaşama başlamaktadır. Değişen zamanda daha gelişmiş olma ihtiyacı hissedecek bir neslin öğretmeni olmak geçmişteki kadar ko- lay olmayacağı gibi, sancılı bir sürecin de başlangıcı olacaktır.

Bu sürece aday olan öğrencilerimizi ve mesleki yaşamlarını coşku ile sürdü- ren öğretmenlerimizi özverilerinden dolayı kutluyorum. Bu kitap, yaşınıza yakın yaşta ve genç olarak adlandırılacak bir yazar kadrosuyla hazırlandı. Yetiştirirken, geliştirirken, kendi gelişimini de hedef alan bir yazar kadrosuyla…

Bu çalışmaya destek veren Pegem Akademi Yayıncılık yöneticilerine ve çalı- şanlarına teşekkür ediyorum.

Çalışmanın, yazar kadrosunun öğretmenlerini sevindirecek, öğrencilerini bilgilendirecek güce gelmesini diliyorum.

Eylül 2012 Editör

Kadir KESKİNKILIÇ

(4)

BÖLÜMLER ve YAZARLARI

1. Bölüm: Eğitimle İlgili Temel Kavramlar

Yahya Çıkılı, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi 2. Bölüm: Meslek Olarak Öğretmenlik

Gürbüz Ocak, Afyon Kocatepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi 3. Bölüm: Eğitim Bilimlerinde Yöntem

Güngör Keskinkılıç, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi

4. Bölüm: Eğitimin İşlevleri

H. Ömer Beydoğan, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi 5. Bölüm: Eğitimin Yasal Temelleri

Kadir Keskinkılıç, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi 6. Bölüm: Eğitimin Psikolojik Temelleri

Mehmet Ali Çakır, Afyon Kocatepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi 7. Bölüm: Eğitimin Toplumsal (Sosyal) Temelleri

Mustafa Sarıtaş, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi 8. Bölüm: Eğitimin Tarihsel Temelleri

Mustafa Şanal, Erciyes Üniversitesi Eğitim Fakültesi 9. Bölüm: Eğitimin Felsefi Temelleri

Aysel Ferah, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi 10. Bölüm: Eğitimin Politik Temelleri

Rüştü Yeşil, Ahi Üniversitesi Eğitim Fakültesi 11. Bölüm: Eğitimin Ekonomik Temelleri

Perihan Ünüvar, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi 12. Bölüm: 21. Yüzyılda Eğitimde Yeni Yönelimler

Gürbüz Ocak, Afyon Kocatepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi

(5)

İÇİNDEKİLER

Başlarken ...iii

Bölümler ve Yazarları ...iv

İçindekiler ...v

Şekiller Listesi ... xii

Tablolar Listesi ... xii

1. Bölüm EĞİTİMLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR (ss: 1-36) Yahya ÇIKILI Temel Kavramlar ... 1

Eğitim ... 3

Öğrenme ... 12

Öğretim ... 17

Ölçme ve Değerlendirme ... 17

Eğitim-Öğrenme-Öğretim Arasındaki İlişki ... 18

Program ... 24

Değerlendirme Soruları ... 32

Kaynakça... 35

2. Bölüm MESLEK OLARAK ÖĞRETMENLİK (ss: 37-87) Gürbüz OCAK Öğretmen Yetiştirme ... 37

Cumhuriyet Döneminde Öğretmen Yetiştirmenin Kısa Tarihi Gelişimi ... 37

Öğretmen Yetiştirmenin Bugünkü Durumu ... 40

Eğitim Fakültelerinde Öğretmenlik Lisans Programları ... 44

Gelecek İçin Öğretmen ... 52

Öğretmen Sorumlulukları ... 52

Öğretmen Yeterlilikleri ... 63

Geleneksel Öğretmen – Çağdaş Öğretmen ... 64

Etkili Öğretmen ... 66

Teknoloji ve Öğretmen ... 68

Öğretmenlik Mesleğinin Sorunları ... 69

Meslek Olarak Öğretmenlik ... 69

Değerlendirme Soruları ... 81

Kaynakça... 85

(6)

3. Bölüm

EĞİTİM BİLİMLERİNDE YÖNTEM (ss: 89-102)

Güngör KESKİNKILIÇ

Bilim ... 89

Bilimin Tanımı ... 89

Bilimin Amacı ve İşlevi ... 90

Bilim Dalları ... 90

Bilimin Temel Özellikleri ... 91

Bilimsel Bilgi Nedir? ... 92

Bilgi Elde Etme Yolları ... 94

Bilimsel Yöntem ... 96

Bilimsel Araştırma... 96

Eğitimde Araştırma Alanları ... 97

Eğitim ve Bilim ... 98

Eğitim Bilimleri ... 99

Değerlendirme Soruları ... 100

Kaynakça... 102

4. Bölüm EĞİTİMİN İŞLEVLERİ (ss: 103-132) H. Ömer BEYDOĞAN Giriş ... 103

Küreselleşme Sürecinde Eğitimin Değişen İşlevleri ... 108

Küreselleşme Olgusuyla ilgili Olumlu Görüşler ... 108

Küreselleşme Olgusuyla İlgili Olumsuz Görüşler ... 109

Eğitimin Siyasal İşlevi ... 111

Eğitimin Toplumu Değiştirme İşlevi ... 115

Eğitimin Kültürel İşlevleri ... 118

Eğitimin Ekonomik İşlevleri ... 125

Değerlendirme Soruları ... 129

Kaynakça... 131 vi Eğiti m Bilimine Giriş

(7)

5. Bölüm

EĞİTİM VE YASAL TEMELLERİ (ss: 133-177)

Kadir KESKİNKILIÇ

Eğitim ve Yasal Temelleri... 133

Türk Eğitim Sisteminin Düzenlenmesinde Esas Alınanlar ...134

Türk Milli Eğitiminin Yazılı Yasal Dayanakları ...134

Eğitim Sisteminin Genel Karakteri ...135

Türkiye Cumhuriyeti Anayasalarında Eğitim ...138

1924 Anayasası ...138

1961 Anayasası ...141

1982 Anayasası ...141

Türk Milli Eğitiminin Genel Amaçları ...143

Türk Eğitim Sistemi ...146

Türk Eğitim Sisteminin Genel Yapısı ...150

Milli Eğitim Bakanlığı Örgütü ...152

Milli Eğitim Bakanlığının Görevleri ...156

Kaynakça...176

6. Bölüm EĞİTİMİN PSİKOLOJİK TEMELLERİ (ss: 179-211) Mehmet Ali ÇAKIR Giriş ... 179

Gelişim Psikolojisi ... 181

Gelişim ve Eğitim Psikolojisi ile İlgili Temel Kavramlar ... 181

Gelişimin İlkeleri ... 182

Gelişim Dönemleri ve Görevleri ... 183

Kişilik Gelişimi ... 188

Kişiliğin Başlıca Özellikleri ... 188

Psikoseksüel Gelişim ... 190

Erikson’un Psikososyal Gelişim Kuramı ... 192

Öğrenme Psikolojisi ... 195

Davranışçı Yaklaşımlar ve Öğrenme... 195

Klasik (Tepkisel) Koşullanma ... 195

Koşullanma Süreci ... 196

Klasik Koşullanmanın Temel Kavramları ... 196

Edimsel (Operant) Koşullanma ... 198

Sosyal Bilişsel Öğrenme Kuramı ... 200

Sosyal Bilişsel Kuramın Temel İlkeleri ... 202

Gözlem Yoluyla Öğrenme Süreçleri ... 203

Öğrenmeyi Etkileyen Faktörler ... 205

Değerlendirme Soruları ... 207

Kaynakça... 210 İçindekiler vii

(8)

7. Bölüm

EĞİTİMİN TOPLUMSAL (SOSYAL) TEMELLERİ (ss: 213-243)

Mustafa SARITAŞ

Sosyoloji – Eğitim Sosyolojisi ... 213

Sosyoloji Bilimi ... 213

Eğitim Sosyolojisi ... 215

Toplumsal Bir Kurum Olarak Eğitim ... 220

Eğitimin Bir Kurum Olarak Gelişimi ... 220

Eğitim Kurumlarının İşlevleri ... 223

Kültürel Birikim Aktarma ve Yenilikçi Bireyler Yetiştirme İşlevi ... 223

Eğitim Bireyi Geliştirme İşlevi ... 225

Eğitim ve Toplumsallaşma ... 229

Toplumsallaşma Kavramı... 229

Toplumsallaşmanın İşlevleri ... 229

Toplumsallaşma Biçimleri ... 230

Toplumsallaşmada Rol Oynayan Etmenler ... 230

Çocuğun Toplumsallaşmasında Ailenin Rolü ... 230

Eğitim Kurumlarının Toplumsallaşmadaki Önemi ... 231

Eğitim ve Toplumsal Değişme ... 232

Değişme Kavramı ... 232

Toplumsal Değişmeyi Sağlayan Faktörler ... 233

Eğitim-Toplumsal Değişme İlişkisi... 233

Eğitim ve Toplumsal Hareketlilik ... 236

Toplumsal Hareketlilik Kavramı ... 236

Toplumsal Hareketliliğe Yol Açan Etmenler... 236

Toplumsal Hareketlilikte Eğitimin Rolü ... 237

Değerlendirme Soruları ... 239

Kaynakça... 242 viii Eğiti m Bilimine Giriş

(9)

8. Bölüm

EĞİTİMİN TARİHSEL TEMELLERİ (ss: 245-279)

Mustafa ŞANAL

Giriş ... 245

Avrupa’da Eğitimin Tarihsel Gelişimi ... 246

Türklerde Eğitimin Tarihsel Gelişimi ... 248

İslamiyet Öncesi Dönemde Eğitim ... 248

İslamiyet Sonrası Dönemde Eğitim ... 250

Karahanlılarda Eğitim ... 250

Selçuklularda Eğitim ... 252

Osmanlılarda Eğitim ... 255

Medreseler ... 255

Sıbyan Mektepleri ... 257

Enderun Mektebi ... 258

Osmanlılarda Yenileşme Hareketleri Döneminde Eğitim ... 259

Öğretmen Yetiştiren Kurumlar ... 264

Cumhuriyet Döneminde Eğitim Uygulamaları... 271

Kaynakça... 273

9. Bölüm EĞİTİMİN FELSEFİ TEMELLERİ (ss: 281-326) Aysel FERAH Giriş ... 281

Felsefe Nedir?... 283

Felsefenin Konuları ... 286

Felsefi Akımlar ve İnsan Anlayışları ... 291

Eğitim Felsefesi ... 298

Eğitim - Felsefe İlişkisi ... 304

Eğitimin Felsefeye Bakışı ... 305

Felsefenin Eğitime Bakışı ... 306

Eğitimde Felsefi Akımlar ve Eğitim Anlayışları ... 306

Eğitim Felsefesinin Geleceğe Açılımı ... 313

Değerlendirme Soruları ... 322

Kaynakça... 325 İçindekiler ix

(10)

10. Bölüm

EĞİTİMİN POLİTİK TEMELLERİ (ss: 327-346)

Rüştü Yeşil

Politika ... 327

Politika ve Eğitim ... 329

Eğitim Politikası ... 330

Eğitimin Politik İşlevleri ... 332

Demokrasi ... 334

Demokrasi ve Eğitim ... 335

Demokrasi Eğitimi ... 337

Demokratik Eğitim ... 338

Değerlendirme Soruları ... 342

Kaynakça... 345

11. Bölüm EĞİTİMİN EKONOMİK TEMELLERİ (ss: 347-360) Perihan ÜNÜVAR Giriş ... 347

Eğitim – Ekonomi İlişkisi ... 348

Kıt Mal ... 349

Serbest Mal ... 349

Alternatif Maliyet / Vazgeçme Maliyeti ... 349

Ekonominin İlgili Olduğu Kavramlar ... 349

İhtiyaçlar ... 350

Üretim... 350

Gelir ... 351

Harcama ... 352

Eğitim ve Kalkınma ... 352

Eğitim ve Verimlilik ... 353

Eğitim ve Arz – Talep ... 355

Eğitim Talebi (İstemi) ... 355

Eğitim Arzı (Sunumu) ... 356

Sonuç ... 357

Değerlendirme Soruları ... 358

Kaynakça ... 360 x Eğiti m Bilimine Giriş

(11)

12. Bölüm

21. YÜZYILDA EĞİTİMDE YENİ YÖNELİMLER (ss: 361-387)

Gürbüz Ocak

21. Yüzyıl Eğitimine Genel Bakış ... 361

Basamaklı Öğretim Programı ... 365

Beyin Temelli Öğrenme ... 366

Çoklu Zekâ ... 368

Eleştirel Düşünme ... 369

Okuma Parçası ... 372

İnternet Tabanlı Öğrenme ... 372

Problem Çözmeye Dayalı Öğrenme ... 374

Proje Tabanlı Öğrenme ... 375

Uzaktan Eğitim ... 377

Yansıtıcı Düşünme ... 378

Yaratıcı Düşünme ... 380

Yaşam Boyu Öğrenme ... 381

Değerlendirme Soruları ... 383

Kaynakça... 385 İçindekiler xi

(12)

ŞEKİLLER LİSTESİ

Şekil 1.1: Eğitim, Öğrenme ve Öğretim Arası İlişki Şeması ... 18

Şekil 2.1: Hizmetiçi Eğitim Türleri ... 76

Şekil 5.1: Milli Eğitimin Yasal Dayanakları Şeması ... 135

Şekil 5.2: Açık Sistem Şeması ... 148

Şekil 9.1: Eğitim Felsefesinin Konusu ... 299

Şekil 9.2: Eğitim Felsefesinin Diğer Bilimlerle Komşuluk İlişkileri ... 300

Şekil 9.3: Toplayıcı Eğitim Felsefesi ... 301

Şekil 9.4: Disiplinler Arası Eğitim Felsefesi ... 302

Şekil 9.5: İç Etkiler (Doğrudan Birikim) ... 303

Şekil 9.6: Dış Etkiler (Dolaylı Etkiler) ... 303

TABLOLAR LİSTESİ Tablo 2.1: Eğitim Fakülteleri Öğretmenlik Lisans Programlarının Dönemlere Göre Kredi Dağılımı ... 45

Tablo 2.2: Dört Yıllık Lisans Programı İçinde Yer Alan Öğretmenlik Meslek Bilgisi Dersleri ... 46

Tablo 2.3: Branş Öğretmeni Yetiştiren Anabilim Dalları ... 47

Tablo 2.4: Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programı Dersleri ...49

Tablo 2.5: Sınıf Öğretmenliği Derslerinin Alanlara Göre Dağılımı ... 50

Tablo 2.6: Örnek Meslek Bilgisi Dersleri (Sınıf Öğretmenliği) ... 51

Tablo 2.7: Eğitim Kademeleri ve Yerleşim Yerine Göre Okul, Öğrenci, Öğretmen ve Derslik Sayısı ... 72

Tablo 3.1: Tümevarım ve Tümdengelim Yöntemlerinin İşleyişi ... 95

Tablo 9.1: Eğitimde Geleceğe Yönelik Gereksinmeler ... 314

Tablo 9.2: Tübitak’ın 2023 Yılı İçin Öngördüğü Eğitim Felsefesini Oluşturan Öğeler ... 317

Tablo 12.1: Beyin Temelli Öğrenme ve Geleneksel Öğretimin Karşılaştırılması ... 367 xii Eğiti m Bilimine Giriş

(13)

Yahya ÇIKILI Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi

EĞİTİMLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR

1. BÖLÜM

TEMEL KAVRAMLAR

Başlangıcı insanlık tarihi ile birlikte ele alınan eğitim, insanlığın en önemli problemlerinden birisini oluşturmuştur. Çünkü tarihe baktığımızda önemli ince- leme alanlarından birisinin eğitim kurumu olduğu görülmektedir. Eğitim alanın- daki değişme ve gelişmelerin de toplumlar üzerinde önemli bir etkide bulunduğu gerçeği ile karşılaşmaktayız. Glasser’a göre Ruslar, ilk aya ayak bastığında Amerika Birleşik Devletlerinin ilk sorguladığı yer eğitim kurumları olmuştur.

Tarihte önemli adımların atıldığı zaman dilimlerinde ilk ele alınan ve tartı- şılan yine eğitim kurumları olmuştur. Örneğin Osmanlı Devleti çeşitli yenilikleri gerçekleştirme sürecinde eğitim alanında da önemli değişikliklere gitmiştir. Bu değişikliklerin bir bölümünde direk eğitimi ile ilgili kararlar olmasa bile eğitim alanında yapılması gereken düzenlemeler zorunlu hale gelmiştir. Atatürk Türki- ye Cumhuriyetini kurduğunda yine en çok üzerinde durduğu kurumlardan birisi eğitim olmuştur.

Sosyolojik olarak toplumların geçirdiği evrelere baktığımızda da eğitim ala- nındaki arayış ve yeniliklerle karşılaşmaktayız. Genel olarak toplumların, avcı ve toplayıcı, tarım, ticaret, sanayi, bilgi toplumu evrelerini geçirdiği kabul edilmekte- dir. Bütün bu evrelerde yine eğitim alanında yapılan yenilik ve değişmeler karşı- mıza çıkmaktadır. Sanayileşme ve bilgi toplumuna geçiş ile birlikte eğitimin önemi daha da artmıştır.

Bütün bu gelişmeler sırasında insanlar en kısa zaman içinde nitelikli bireylerin nasıl yetiştirileceği sorusuna cevap aramışlar ve insanın bildiklerini başka bireylere aktarma gereğini ortaya çıkarmışlardır. Bu durum insanların işbirliği yolu ile bir- birlerine bildiği ve yapabildiği bilgi ve becerileri kazandırma sürecini başlatmıştır.

(14)

Tüm toplumlar kendi varlığını devam ettirmenin yollarını aramış ve yeni ye- tişen bireylerin içinde bulunduğu aile ve topluma uyum problemini çözebilmek için de insanlar bildiği bilgi ve becerileri başkasına aktarma ihtiyacı duymuştur.

Bilgi aktarma sürecinde ise en önemli yeri kültür oluşturmuştur. Toplumların sa- hip olduğu kültürü, koruma, aktarma ve geliştirmede esas kurum eğitim kurumu olmuştur.

Eğitim sürecinin esas unsuru ise öğretmenlerdir. Yetişme süreci içinde öğ- retmen adaylarının gelecekte eğitim-öğretim faaliyetlerini gerektiği gibi yerine getirmeleri, değerlendirme yapabilmeleri, orijinal uygulamalar ve önerilerde bu- lunabilmeleri için eğitim-öğretim hizmetleri ile ilgili temel kavramları çok iyi öğ- renmiş olmaları gerekmektedir. Çünkü kavramlara yüklenen anlamlar bireylerin davranışları üzerinde de etkili olabilmektedir. Kavramların diğer yararlarını şöyle sıralayabiliriz; (Fidan, 1996).

1. Kavramlar yolu ile insan zihni, çevremizin karmaşıklığını basitleştirir.

Kavramlar insanları ayrıntılardan çok onların tutsağı olmaktan kurtarır.

Örneğin, eğitimciler eğitim üzerinde tartışırken verilen çok sayıdaki ta- nımdan çok eğitimin içinde geçen kavramlar ve bu kavramların işlevleri üzerine yoğunlaşmalarını sağlayacaktır.

2. Kavramlar insanlar arasındaki iletişimin gerçekleşmesinde, insanların birbirlerini anlamalarını sağlamada çok önemli bir rol oynarlar. Yanlış anlamalar çoğu kez kavramlara verilen farklı anlamlardan doğabilmek- tedir. Örneğin, iki öğretmen öğrenci merkezli eğitim üzerinde konuşur- ken bu kavrama aynı anlamı verdiklerinde daha iyi iletişim kurma ve tartışma imkânına sahip olacaklardır.

3. Kavramların birbiri ile ilişkisinden ilkeler ve kurallar ortaya çıkar. İl- kelerin sağlamlığı, doğru yargıda bulunmaya ve problemleri anlayarak çözmemize yardımcı olur. Örneğin, velilerle görüşme yapan bir öğret- men öğrencinin problemini daha iyi belirleme ve çözüm getirme şansını yakalayabilecektir

Bununla birlikte Bloom tarafından geliştirilen bilişsel hedef alanının ilk ba- samağını bilgi basamağı oluşturmakta ve bilgi basamağının bir kategorisini de kavramlar bilgisi oluşturmaktadır. Bloom’a göre bilişsel alanda öğrenme altı basa- makta gerçekleşmekte ve her üst basamağa geçiş bir önceki öğrenme basamağını öğrenmeyi gerektirmektedir. Bu durumda öğretmen adaylarının daha sonra göre- cekleri öğretmenlik meslek bilgisi dersleri ile ilgili kazanımları elde edebilmeleri için öğretmenlik mesleğine giriş dersinin esas konusu olan eğitim-öğretim ile ilgili temel kavramları ve eğitimin temellerini çok iyi öğrenmiş olmaları gerekmektedir.

2 Eğiti m Bilimine Giriş

(15)

Eğitim

Yukarıda bahsettiğimiz gibi eğitim oldukça eski zamanlara kadar gitmekte ve insanlar eğitim ile ilgilenmeye başladığı andan itibaren eğitimin ne olduğunu, hangi işleve sahip olduğunu, nasıl yapılabileceği sorularına cevaplar aramıştır. Bu doğrultuda günümüze kadar eğitim ile ilgili birçok tanım yapılmıştır.

Değişik şekillerde tanımların yapılmış olmasının birçok nedeni bulunmak- tadır. Bunlardan bir kısmı insanların eğitim ile ilgili elde ettikleri tecrübeler ol- muştur. Eğitim ile ilgili her bir uygulama ve kazanım eğitimin ne olduğu ve nasıl olması gerektiği hususunda yeni görüşlerin otaya çıkmasına neden olmuştur.

İnsan ve doğa ile ilgili yapılan araştırma ve bu araştırmalardan elde edilen sonuçlar da eğitim ile ilgili yapılan tanımlara katkıda bulunmuştur. Yapılan her araştırma insanın ve doğada meydana gelen olayların yeni bir özelliğini ortaya çıkarmıştır.

Eğitim işinin birçok bilim alanını ilgilendirmesi ve araştırma konusu olması da farklı tanımların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Örneğin, sosyoloji, psiko- loji, antropoloji gibi alanların konusu direk olarak insan olduğu için doğrudan eğitim ile ilgilenmek durumunda kalmışlardır.

Eğitim sürecinin dinamik bir yapıya sahip olması da eğitim ile ilgili araştır- maların yenilenmesi ve değişen şart ve durumlarda verilmesi gereken eğitim hiz- metlerinin değişmesi sonucu eğitimin yeniden tanımlanmasına neden olmuştur.

Örneğin, içinde bulunduğumuz bilişim çağı okulların, öğretmenlerin görevlerin- de önemli değişiklikler ortaya çıkarmıştır. Bunlardan birisi bilgi aktaran öğretmen ve okul yapısından öğrenmeyi öğreten öğretmen ve okul yapısına geçişi zorunlu hale getirmiştir.

Eğitime bakış açısı ve felsefi temel yapı da eğitimin tanımlanmasında etkili olmuştur. İdealist anlayışa göre eğitim, özgür ve bilinçli insanoğlunun, Tanrı’ya olan yükseltici uyum çabalarının bitimsiz sürecidir. Realist anlayışa göre eğitim, yeni kuşaklara kültürel mirası aktararak onları yetişkinler toplumuna uyuma ha- zırlama sürecidir. Pragmatist anlayışa göre ise eğitim, bireyi, yaşantılarını yeniden inşa yolu ile yetiştirme sürecidir.

Eğitim aynı zamanda gelişmişliğin bir ölçüsü işlevini üstlenmiştir. Çünkü gü- nümüzde gelişmişliğin esas ölçütlerinden birisini de eğitim oluşturmaktadır. Av- rupa Birliğinin yeni üye olacak devletlerden istediği kriterlerden birisi de eğitim alanında yapılması gereken yenilik ve düzenlemelerden oluşmaktadır.

Ülkelerin gerek bilgi, gerek teknoloji, gerekse ekonomik açıdan gelişmesinde ve diğer ülkelerle yarışabilir hale gelmesinde eğitim önemli bir yere sahiptir. Çün- kü eğitim ekonomik açıdan bir yatırım ve üretim merkezi özelliği taşımaktadır

Eğiti mle İlgili Temel Kavramlar 3

Referanslar

Benzer Belgeler

Bir soru için birden çok cevap yeri işaretlenmişse o soru yanlış cevaplanmış sayılacaktır.. Cevaplamaya istediğiniz sorudan

Aile anne, baba ve çocuklardan oluşan en küçük toplumsal bir- lik olarak tarumlanabilir. Aile toplurnun temelini oluşturur. Aile bireyin kimlik kazandığı ana kurumsal

III. Arayış yılları olarak da adlandırılan Duraklama Dönemi’nde, sorunlara çözüm bulmak için yapılan ıslahatla- rın genel özellikleri arasında aşağı- dakilerden

Etkili bir sınıf yöneticisi olan bir öğretmen, farklı oturma dü- zenleri kullanır, sınıf kurallarını öğrencilerle birlikte belirler, öğrencileri güdülemek için

Hastaneye intihar girişimi ile başvuran 193 hasta ile yürütülen bir araştırmada kadınların erkeklerden daha fazla intihar teşebbüsünde bulunduğu,

Dilin insanlar arasında iletişim aracı olarak kullanılması dilin toplumsal bir işleve sahip olduğunu ortaya koymakta, ayrıca dil, o toplumla onun kültürü arasında ilişki

Uluslararası ilişkilerin bu denli yoğunluk kazanması Türkiye'de başka dillerin özellikle uluslararası örgütlerde resmi dil olarak kabul edilen batı dillerinin öğrenilmesi

A dan dakikadaki hızı 10 metre olan hareketli, B den dakikadaki hızı 20 metre olan bir kuş aynı anda karşılıklı olarak harekete başlıyor. Kuş hareketliyle