I. TBMM DÖNEMİ (23 NİSAN 1920-1 NİSAN 1923) TBMM’nin açılmasında;
İtilaf devletlerinin İstanbul’u işgal etmeleri ve meclisi dağıtmaları.
İstanbul hükümetinin vatan ve millete karşı görevini yapmaması etkili olmuştur.
♥ TBMM vatanın bütünlüğünü ve ulusun bağımsızlığını sağlamak, ulusu ortak bir amaç etrafında toplamak, düzenli orduyu kurmak, yeni bir devlet kurmak ve ulusal iradeyi gerçekleştirmek için açılmıştır. 23 Nisan 1920’de Cuma namazı sonrası ilk toplantı yapıldı ve ertesi gün Mustafa Kemal başkan seçildi.
I. TBMM’nin aldığı ilk kararlar
1. Hükümet kurmak gereklidir. (Kurucu meclis özelliği) [İstanbul Hükümeti tanınmıyor]
2. Geçici olmak kaydıyla bir hükümet başkanı veya padişah vekili atamak doğru değildir. (Meclisin aldığı kararlarda bağımsız olması gerektiği vurgulanmıştır.) 3. TBMM’nin üstünde hiçbir güç yoktur. (Milli iradenin temsilcisi meclis)
4. Yasama ve Yürütme yetkileri TBMM’ye ait. (Güçler Birliği) [amaç, hızlı karar almak ve güçlerbirliği]
5. Meclisten seçilen bir heyet, hükümet işlerine bakar. Meclis başkanı bu heyetinde başkanıdır.
6. Saltanat ve hilafet içinde bulunduğu baskıdan kurtulunca, meclisin belirleyeceği esaslara göre yerini alacaktır. [Öncelik yurdun bağımsızlığı]
NOT: İsmi ve rejimi belli olmayan yeni bir devlet kuruldu.
TBMM’ye karşı çıkan iç ayaklanmalar
TBMM’ye karşı çıkan iç isyanlar; Ordunun terhis edilmesi, İstanbul hükümeti ve işgalcilerin dini kullanarak halkı kışkırtması, Kuva-i Milliye’nin halka kötü davranması gibi nedenler üzerine çıkmıştır. İstanbul hükümeti, Mustafa Kemal ve arkadaşlarını Divan-ı Harp’te idama mahkum etmiş, Şeyhülislam fetva yayınlayarak onları dinsizlikle suçlamıştır. Kuva-i İnzibatiye Ordusu oluşturularak ayaklanmalar çıkartılmıştır.
1. İstanbul Hükümeti’nin çıkardığı isyanlar:
- Anzavur İsyanı
- Kuva-i İnzibatiye isyanı
(Kuva-i Milliye birlikleri tarafından bastırılmıştır.)
2. İstanbul Hükümeti ile İtilaf devletlerinin birlikte çıkardığı isyanlar:
- Bolu, Düzce, Hendek, Adapazarı, Konya, Afyon ve milli aşiret isyanları.
3. Kuva-i Milliye Birliklerinin çıkardığı isyanlar:
- Çerkez Ethem ve Demirci Mehmet Efe 4. Azınlıkların çıkardığı isyanlar:
- Pontus Rum ve Ermenilerin çıkardıkları TBMM’nin İsyanlara Karşı Aldığı Tedbirler - Hiyanet-i Vataniye Kanunu çıkarıldı (Yasama) - İstiklal Mahkemeleri kuruldu (Yargı)
- Ankara Müftüsü Rıfat Börekçi karşı fetva yayınladı.
- Kuva-i Milliye birlikleri dağıtıldı.
- Anadolu Ajansı kullanıldı.
- İstanbul ile haberleşme kesildi.
Sevr Antlaşması (10 Ağustos 1920) Gecikme Nedenleri:
- İtilaf Devletlerinin Osmanlının topraklarını paylaşma konusunda çıkar çatışmasına girmeleri
- Milli Mücadele hareketinin başlaması Maddeleri:
1- İstanbul Osmanlının başkenti olarak kalacak,Osmanlı Antlaşma maddelerine uymazsa orasıda işgal edilecek.
2- Boğazlar bütün devletlerin ticaret gemilerine açık olacak, Osmanlı Devletinin içinde bulunmadığı “Boğazlar Komisyonu” tarafından idare edilecek.
3- Doğu’da bir Ermeni Devleti kurulacak.
4- Suriye ve Irak arasında bir Kürt Devleti kurulacak.
5- Trakya ve Batı Anadolu Yunanlılara verilecek.
6- Musul ve Irak İngilizlere verilecek.
7- Antalya, Muğla ve Konya İtalyanlara verilecek.
8- Suriye, Mardin, Adana dolayları Fransızlara bırakılacak.
9- Mecburi askerlik kaldırılarak, asker sayısı 50.700 civarında olacak.
10- Azınlıklara sınırsız haklar tanınacak.
11- Kapitülasyonların her türlüsü, bütün devletlere verilecek.
ÖNEMİ
İmzalanmış ama uygulanamamıştır.
(Ölü doğmuş bir antlaşma)
Kurtuluş Savaşının başlamasıyla antlaşma geçersiz sayılmıştır.
Antlaşmayı imzalayanlar vatan haini kabul edilmiştir…
