: Kandaki şeker (glukoz) düzeyini dengeleyen insülin hormonunun eksikliğine veya vücutta kullanılamaması nedenlerine bağlı oluşan kronik bir

DİYABET

: Kandaki şeker (glukoz) düzeyini

dengeleyen insülin hormonunun eksikliğine veya

vücutta kullanılamaması nedenlerine bağlı oluşan kronik bir matabolizma

bozukluğudur.

İNSÜLİN HORMONU

: şekerin vücut içinde kullanımı yönetir.

Açlık Kan Şekeri (AKŞ) :

70 – 100

Tokluk Kan Şekeri (TKŞ) :

140 mg/dl altında

olmalıdır.

NORMAL SAĞLIKLI BİREYLERDE ;

OGTT 2.Saat Kan Şekeri

> 200 mg/dl

Açlık Kan Şekeri

≥ 126mg/dl

HbA ^1c ≥ %6,5

Kan şekeri ≥ 200 mg

veya

2 1 3

DİYABET TANISINDA 3 FARKLI TEST

KULLANILABİLİR

Birinci derece akrabalarında diyabet bulunanlar

Kan yağları yüksek olanlar

Daha önceden gizli diyabet tanısı alanlar

Polikistik over sendromu olan kadınlar Erken yaşta kalp-damar hastalığı

başlayanlar

Hipertansiyonu olanlar

KİMLERDE DİYABET RİSKİ VARDIR

Şişman olan , sık acıkan,hızlı kilo alanlar

Sağlıksız beslenenler Hareketsiz yaşayanlar

Gebelikte diyabet tanısı alanlar 4 kg. ın üstünde bebek

doğuranlar Uyku - apne sendromu olanlar

KİMLERDE DİYABET RİSKİ VARDIR

Tip 1 Diyabet

( İnsülin Eksikliği veya yokluğu )

KAÇ TİP DİYABET VARDIR ?

Tip 2 Diyabet

(İnsülin yetersizliği veya etkisizliği )

Diğer

bazı hastalıklar veya durumlara

eşlik eden diyabet

Gestasyonel Diyabet

(Gebelikte görülen geçici diyabet)

TİP 1 DİYABET TİP 2 DİYABET

Tüm Diyabetlerin

% 5-10 unu oluşturur Tüm Diyabetlerin

% 90-95 ini oluşturur Görüldüğü

Yaş Grubu Genç Yaşta 40 Yaş ve üzeri

Beden

Yapısı Zayıf Kilolu-Şişman

Oluşum

Mekanizması İnsülin Eksikliği İnsülin Direnci ve Kısmi İnsülin Eksikliği

Başlangıç Ani Başlar Yavaştır

Tedavi İnsülin

Şeker Düşürücü Haplar ve Gerekirse

İnsüline

Daha önce diyabeti

olmayan kadınlarda gebelik sırasında ortaya çıkan

diyabet şeklidir.

Genelde gebeliğin son 3 ayında ortaya çıkar ve doğumdan sonra düzelir.

% 2 - 8

GESTASYONEL ( GEBELİK ) DİYABETİ

Çok su içme

Çok idrara çıkma , gece sık idrara çıkma

Çok yemek yeme

DİYABET BELİRTİLERİ

El ve ayaklarda uyuşma , iyileşmeyen yaralar Hızlı Kilo alımı veya

Zayıflama

DİYABET BELİRTİLERİ

Bulanık Görme

Halsizlik , Yorgunluk

Cilt kuruluğu ,

vücut kıvrım yerlerinde kaşıntı , enfeksiyonlar

DİYABET BELİRTİLERİ

Genital Bölgede Akıntı , Kaşıntı

Cinsel sorunlar

DİYABET BELİRTİLERİ

İnme

Retinopati ve Katarakt

Kalp Hastalığı ve Hipertansiyon

Böbrek Hastalığı Sinir Hasarı

Diyabetik Sinir Hasarı Ayak Yarası , Gangren

DİYABET İYİ KONTROL EDİLMEZSE

ORGANLARA ZARAR VERİR

Diyabet Eğitimi Beslenme Yaşam Tarzı

Değişikliği

Tedaviye Uyum

DİYABET TEDAVİSİNDE YAŞAMIN

4 ALTIN KURALI

Diyabet eğitimi herkes içindir.

Eğitim , diyabetli bireyin bilinçlenmesini sağlar

Diyabet , tedavisi ve vereceği zararları nasıl önleyebileceği konusunda bilgiler

İlaçlarını ve insülini nasıl kullanacağı

Kan şekerini ölçmeyi , düşük veya yüksekse ne yapması gerektiği

Ayakları dahil tüm vücuduna nasıl bakacağını öğrenir.

1.. DİYABET EĞİTİMİ

Sağlıklı Beslenme

Yeterli Fiziksel Aktivite - Düzenli Egzersiz

Yeterince Uyumak Sigaradan Kaçınmak

Alkol Almamak Stresle Baş Etmek

2.. YAŞAM TARZI DEĞİŞİKLİĞİ

Geleneksel insülin Tedavisinde :

İnsülin tedavisine göre ;

ana ve ara öğün zamanları ayarlanır.

Yoğun insülin Tedavisinde :

Öğünlerine ve fizik aktivitesine göre ; insülin tedavisi ayarlanır.

Diyabetli bireyler sağlıklı ve uzun yaşamak için iyi tedavi olmak zorundadır.

3.. DİYABET TEDAVİSİ

.. Kan şekeri .. HbA ^1c

.. Kan Basıncı

.. Lipid

3.. DİYABET TEDAVİSİ

Sağlıklı beslenme diyabet tedavisinin temel yapıtaşlarından birisidir

Beslenme tedavisi bireye göre değişir , sabit bir beslenme tedavisi oluşturulamaz.

4…BESLENME

Karbonhidrat Protein

Yağ

Vitamin Mineral Su

.. Bireysel özelliklerine göre ; enerji ve besin öğesi ihtiyacını

yeterli ve dengeli beslenerek karşılamalıdır.

.. Sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazanmalıdır.

Diyabetli birey ;

4…BESLENME

PROTEİNLER

Balık , yağsız et , yarım yağlı süt ve yoğurt

tüketimi hayvansal protein ihtiyacını karşılamaya yeter.

Kolesterol içerdiklerinden miktarları dikkatli ayarlanmalıdır.

PROTEİNLER

Protein ve yağ içeren besinler bilinmeli , tüketim miktarlarına dikkat edilmeli

FAZLA ALIMLARINDA

Böbrek ve kalp sağlığını olumsuz etkiler.

Hipoglisemi sıklığını artırabilir.

Vücut ağırlığının artmasına neden olabilir.

PROTEİNLER

YAĞ

Sıvı yağlar , margarin , krema ayrıca sucuk gibi et ürünleri , kabuklu yemişler yağ içeriği yüksek

besinlerdir.

Katı yağ yerine sıvı yağ tercih edilmelidir.

VİTAMİNLER VE MİNERALLER

Sebze ve meyveler renklerine göre çok çeşitli vitamin ve mineralleri içerirler bu nedenle

öğünlerimizde farklılıklar sağlamalıyız.

LİF

Bitkisel kaynaklı gıdaların insandaki sindirim enzimleri

tarafından parçalanmayan kısımlarına

posa

Bağırsağı düzenli çalıştırır

Besin öğelerinin vücutta düzgün emilimini sağlar

Mide boşalmasını geciktirir

Karbonhidratların sindirimin yavaşlatır Kan şekeri ve kan yağlarını düzenler

Tahıl

Meyve

Sebze

Kurubaklagiller

L İ

F

TUZ

.

... Hipertansiyon

… Kronik Böbrek Hastalığı ... Osteoporoz

… Mide kanseri

… Fiziksel riskler

… Yetersiz büyüme –gelişme

.

Günlük önerilen tuz miktarı

5 – 6 gr

Şeker , tuz ve yağ oranı yüksek besinler sınırlandırılmalıdır.

Kan şekerinin ana kaynağı karbonhidratlardır , gereğinden az veya fazla tüketilmesi kan

şekerinde dalgalanmalara yol açar.

KARBONHİDRATLAR

KARBONHİDRATLAR

Karbonhidrat ihtiyacı ; .. Tam taneli tahıllar

.. Sebze-meyve .. Kurubaklagiller

.. Düşük yağlı süt ve yoğurttan karşılanmalıdır

Karbonhidrat gereksinimi ;

yaş , kilo

fiziksel aktivite

durumuna göre belirlenmelidir.

KARBONHİDRATLAR

15 g.

(Örnek Ana ve Ara Öğün Zamanları) Öğün düzeni ;

insülin değerlerine göre ayarlanmalı , saatleri geciktirilmemeli ,

öğün atlanmamalıdır.

Gün içinde 8-10 bardak su içilmelidir.

SU

 Besinlerin vücuda alınmasını

 Sindirimin kolaylaşmasını

 Besinlerin hücrelere taşınmasını

 Hücrelerde metabolizma sonucu oluşan zararlı öğelerin vücut dışına atılmasını sağlar.

 Vücut ısı dengesinin denetimi için

gereklidir

Diyet ürünleri yeterli ve dengeli beslenmeye katkıda bulunabilecek ürünler değildir ,

ayrıca diyet olmayan benzerlerine kıyasla daha fazla yağ ve enerji içerebilmektedirler.

Etiket bilgileri mutlaka okunmalıdır.

Diyabet ekibinin önerdiği tedavi dışında alternatif bir tedavi arayışına gidilmemelidir.

Bazı bitki ve yiyeceklerin kan şekerini düşürdüğü bilgisi yanlıştır hatta tam tersi etki de

yapabilirler.

Haşlama , buğulama gibi sağlıklı pişirme yöntemleri tercih edilmelidir.

Konserve veya işlenmiş gıdalar yerine taze besinler tüketilmelidir.

Her öğünde farklı besin gruplarına yer verilmelidir.

Alınması gereken karbonhidrat , protein , yağ ve enerji miktarı için diyetisyene danışılmalıdır.

OBEZİTE

Diyabetli bireyler ;

kilo ve bel çevrelerini düzenli aralıklarla ölçmeli.

Fazla kilo varsa küçük hedeflerle ideal kiloya ulaşılmalıdır.

Kadınlarda

88

Erkeklerde

102

Tip 2 diyabet için risk oluşturur.

Vücut Ağırlığındaki Artışa Dikkat ;

..İnsülin direncine neden olur ..Kan şekeri yükseltir

..Kan yağlarını artırır ..Kan basıncını artırır

TEŞEKKÜRLER