• XIII. Türkiye İşgücü Piyasasının Özellikleri
2
Kurumsal olmayan nüfus 72 376 bin
15 + yaş 53 593 bin
İstihdam 24 110 bin
İşgücü
26 725 bin İşgücüne dahil olmayanlar
26 867 bin
İşsiz 2 615 bin
İş aramayıp, çalışmaya hazır
1 945 bin
Öğrenci 4 219 bin
Emekli 3 617 bin
Diğer 5 214 bin
2011 YILI HİA SONUÇLARI
Ev kadını
11 872 bin
1. İşgücüne Katılım Oranı Düşük
Türkiye İşgücü Piyasasının Özellikleri
Son 20 yılda işgücüne katılma oranı ve istihdam oranı düşmüş, işsizlik oranı artmıştır.
İşgücüne katılma oranı ve istihdam oranındaki düşüşün ana nedeni istihdam olanaklarının
zayıflığıdır. Bunun temel dinamiği ise neo-liberal politikalar ve toplumsal cinsiyet eşitsizliğidir.
İşsizlik yapısal ve giderek büyüyen bir sorundur.
İşgücüne Katılma Oranı: İstihdam edilenler ve işsizlerin çalışabilir yaştaki (kurumsal olmayan) nüfusa oranı.
İşsizlik Oranı: Aktif olarak iş arayanların (işsizlerin) işgücüne (işsizler ve istihdam edilenler) oranı İstihdam Oranı: İstihdam edilenlerin çalışabilir yaştaki (kurumsal olmayan) nüfusa oranı
İşgücü ve İstihdam: Temel Veriler
Yıl İşgücüne Katılma Oranı İşsizlik Oranı İstihdam Oranı
1988 % 57,5 % 8,4 % 52,6
1998 % 52,8 % 6,8 % 49
2007 % 46,2 % 10,3 % 41,5
2008 % 45,8 % 15,5 % 38,7
Eğitim/öğretim ve emeklilik gibi nedenlerle işgücüne katılmamak, görece olumlu bir durumdur.
Çünkü bunlar, eğitim seviyesindeki artışı ya da sosyal güvenlik sisteminin kapsayıcılığını gösterir.
Ancak Türkiye’de bu nedenler 2008 yılı itibariyle toplam içinde yüzde 26,8’dir. İşgücüne katılımın düşüklüğünde hala görece olumsuz nedenler ağırlıktadır.
İşgücüne katılım neden düşük/düşüyor?
Yıl İş aramayıp çalışmaya hazır olan
Mevsimlik
çalışanlar Ev işleri
ile meşgul Eğitim/
Öğretim Emekli Çalışamaz
halde olan Diğer
1989 % 1,7 % 0,3 % 62,1 % 12,8 % 8,2 % 9,5 % 5,9
1998 % 2 % 0,5 % 59,3 % 14,8 % 9,6 % 9,8 % 4,1
2007 % 6,4 % 1 % 45,1 % 13,6 % 13,1 % 12 % 8,6
2008 % 6,7 % 1,2 % 45,2 % 13,9 % 12,9 % 13 % 7,3
Türkiye’de kadınların işgücüne katılımı ve istihdam oranı erkeklere göre çok daha düşüktür. Kadınların işsizlik oranı ise daha yüksek seyretmektedir. Kadınların işgücüne katılım oranı 1950’lerde yüzde 70 civarındaydı.
Ancak bu oran bugün cumhuriyet tarihinin en düşük seviyesine indi. Kadınların eğitim seviyesindeki artışa rağmen bu düşüşün yaşanmasında tarımsal nüfustaki düşüş başrolü oynadı. Neo-liberal politikalarla tarımsal nüfus azalırken, ağırlıkla tarım sektöründe istihdam edilen kadınlar, büyük oranda işgücünün dışına çıktı.
Sosyal devletin yok edilmesi ve neo-liberal politikalar, geleneksel işbölümü ve toplumsal cinsiyet eşitsizliği ile birleşince bu tablo oluştu.
Cinsiyete Göre Temel Veriler
Cinsiyet Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek
1988 % 34,3 % 81,2 % 10,6 % 7,5 % 30,6 % 75,1
1998 % 29,3 % 76,7 % 6,8 % 6,9 % 27,3 % 71,4
2007 % 23,6 % 69,8 % 11 % 10 % 21 % 62,7
2008 % 24,5 % 70,1 % 11,6 % 10,7 % 21,6 % 62,6
İşgücüne Katılma O. İşsizlik Oranı İstihdam Oranı
2. İşçileşme artıyor.
% 61
Gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında?
Türkiye İşgücü Piyasasının Özellikleri
İstihdam edilen nüfusun çalıştığı işteki konumunda (işçi, işveren, kendi hesabına, ücretsiz aile işçisi) son 20 yılda hızlı bir değişim yaşandı. Kendi
hesabına ya da ücretsiz aile işçisi olarak çalışanların payı azalırken, işçi olarak çalışanların payı arttı.
Son 20 Yılda İşçileşme Dalgası
YIL 1988 1998 2008
İŞÇİ (Ücretli/Yevmiyeli) % 40,4 % 44,6 % 61
İŞVEREN % 3,5 % 5,9 % 5,9
KENDİ HESABINA
(Esnaf, Çiftçi…) % 25,9 % 23,6 % 20,4
ÜCRETSİZ AİLE İŞÇİSİ % 30,2 % 25,9 % 12,7
Ücret, Maaş ya da Yevmiye Karşılığı Çalışan, Yani Hayatını Emeğini Satarak Kazanan, Türkiye İşçi Sınıfı son 20 yılda,
rakamsal olarak yaklaşık 2 kat büyüdü.
Türkiye İşçi Sınıfı: 1988’den 2008’e
Yıl Toplam Ücretli Sayısı
1988 7.170.000
1995 8.471.000
2002 10.625.000
2003 10.707.000
2004 11.079.000
2005 11.948.000
2006 12.617.000
2007 12.316.000
2008 12.937.000
3. İstihdamın Sektörel Dağılımı Hizmet sektörü büyüyor.
Türkiye İşgücü Piyasasının Özellikleri
Son 20 yılda tarımda çalışanların toplam istihdam içindeki payı
düşerken, sanayi ve hizmetler sektörlerinde çalışanların payı artmıştır.
Hizmetler sektöründeki artış dikkat çekicidir.
Tarım: Tarım, ormancılık, avcılık ve balıkçılık
Sanayi: Madencilik ve taşocakçılığı,imalat sanayi, elektrik, gaz ve su.
İnşaat: İnşaat ve bayındırlık işleri.
Hizmetler: Toptan ve perakende ticaret, lokanta ve oteller, ulaştırma, haberleşme ve depolama, mali kurumlar, sigorta, taşınmaz mallara ait işler ve kurumları, yardımcı iş hizmetleri, toplum hizmetleri, sosyal ve kişisel hizmetler.
İstihdamın Sektörel Yapısında Değişim
YIL TARIM SANAYİ İNŞAAT HİZMETLER
1988 % 46,5 % 15,8 % 5,7 % 32 1998 % 41,5 % 17 % 6,1 % 35,3
2008 % 23,7 % 20,9 % 5,9 % 49,5
Son dönemde kamuda ya da özel sektörde istihdam edilenlerin payı hemen hemen sabit kalmıştır.
Kamu ve Özel Sektörde İstihdam
Yıl Kamu Sektörü Özel Sektör
1996 % 14 % 86
2001 % 14,6 % 85,1
2006 % 13,5 % 86,5
Türkiye İşgücü Piyasasının Özellikleri
4. İşsizlik
Gizli işsizlik
Eksik istihdam
Gerçek işsizlik oranı resmi işsizlik oranından çok daha yüksektir. Esasında her 5 kişiden biri işsizdir. Türkiye işsizlikte, OECD birincisi, dünya
ikincisidir.
İşsizlik: 5 kişiden biri işsiz
RESMİ İŞSİZ SAYISI RESMİ İŞSİZLİK
ORANI TOPLAM GERÇEK
İŞSİZ SAYISI GERÇEK İŞSİZLİK
ORANI
