Bezittelijk
voornaamwoord
Wat is een bezittelijk voornaamwoord?
Het woord zegt het al; het geeft een bezit aan.
Het bezittelijk voornaamwoord staat bijna altijd voor een zelfstandig naamwoord. Het zelfstandig naamwoord is dan van iemand.
Bezittelijk voornaamwoord
• Bezittelijke voornaamwoorden zijn onder andere:
• m'n, mijn, mijne, je, jouw, jouwe, uw, uwe, z'n, d'r, zijn, zijne, haar, hare, ons, onze, jullie, hun of hunne
• mijn appel jouw auto zijn idee
onze vakantie hun werkstuk
• Die appel is van mij.
Die auto is van jou.
Het idee is van hem.
De vakantie is van jullie.
Het werkstuk is van hen.
Bezittelijk voornaamwoord
• Bezittelijke voornaamwoorden kun je eigenlijk nooit vervangen door de namen van personen!
Soms lijkt dat wel zo, maar dan ben je aan het vals spelen.
• Ga je ook naar haar feestje?
• →
• Gaat Rosa ook naar Linda’s feestje?
• Het feestje is van Linda.
• →
• Het feestje is van haar.
Bezittelijk voornaamwoord
• haar is in deze zin een bezittelijk voornaamwoord. In deze zin zijn we aan het vals spelen.
haar wordt hier wel vervangen door een naam, in dit geval Linda’s.
Maar je wordt gedwongen om er een 's aan toe te voegen.
je is in deze zin een persoonlijk voornaamwoord.
Je kunt je vervangen door een naam, in dit geval Rosa.
Let op!
Neem de term bezit niet altijd te letterlijk: Het is jouw vakantie.
Jouw is hier wel een bezittelijk voornaamwoord, ook al is vakantie niet echt een bezit.
Bezittelijk voornaamwoord
• Het bezittelijk voornaamwoord (afgekort: bez.vnw. of bzvnw) of possessief pronomen, in het Latijn pronomen possessivum genoemd, is in de
taalkundige benoeming een voornaamwoord dat primair een bezitsrelatie uitdrukt, bijvoorbeeld tussen een persoon en een zelfstandig naamwoord.
In verschillende talen:
• Traditioneel verstaat men onder de term "bezittelijk voornaamwoord" in het
Nederlands zowel bijvoeglijke ("mijn", "uw") als zelfstandige vormen ("de mijne",
"het uwe"). In de grammatica van sommige talen wordt dat niet altijd meer zo gezien. In het Frans en Engels worden pronom possessif en possessive
pronoun soms gereserveerd voor de zelfstandige vormen ("le mien", "mine"). De bijvoeglijke vormen heten dan bijvoorbeeld adjectif possessif of possessive
determiner.
Bezittelijk voornaamwoord
Wat zijn de verschillen tussen het persoonlijk voornaamwoord en het bezittelijk voornaamwoord?
Methode
• Een persoonlijk voornaamwoord is een woord dat (meestal) verwijst naar een levend wezen (persoonlijk).
• Een bezittelijk voornaamwoord is een woord dat een relatie aangeeft tussen een zelfstandig naamwoord en een persoon, dier of instantie (bezittelijk).
• In het volgende overzicht kan je zien wat de verschillende persoonlijke & bezittelijke voornaamwoorden zijn en hoe je deze spelt in de verschillende situaties:
Persoonlijk voornaamwoord Bezittelijk voornaamwoord
• Persoon Ond. vorm Niet-ond. vorm Niet-zelfst. Zelfst.
• 1e enkelvoud ik mij (me) mijn, m'n mijne
• 2e enkelvoud jij (je) jou (je) jouw, je jouwe
• 3e enkelvoud hij, zij, het, u hem, haar, u zijn, z'n, haar, d'r, uw zijne, hare, uwe
• 1e meervoud wij (we) ons ons, onze onze
• 2e meervoud jullie, u jullie, u jullie, je, uw uwe
• 3e meervoud zij (ze) hen, hun (ze) hun hunne
• Bedenk altijd goed of je te maken hebt met een persoonlijk voornaamwoord of een bezittelijk voornaamwoord en bepaal vervolgens de correcte spelling.
Bezittelijk voornaamwoord
• Een persoonlijk voornaamwoord is een woord dat (meestal) verwijst naar een levend wezen (persoonlijk) en de spelling is afhankelijk van:
• de persoon en getal (1e, 2e of 3e, enkelvoud of meervoud),
• het geslacht (mannelijk, vrouwelijk of onzijdig) en
• of het voornaamwoord het onderwerp in de zin is of een andere functie heeft.
• Een bezittelijk voornaamwoord is een woord dat een relatie aangeeft tussen een zelfstandig naamwoord en een persoon, dier of instantie (bezittelijk) en de spelling is afhankelijk van:
• de persoon en getal (1e, 2e of 3e, enkelvoud of meervoud),
• het geslacht (mannelijk, vrouwelijk of onzijdig) en
• of het voornaamwoord zelfstandig is of niet-zelfstandig is.
Bezittelijk voornaamwoord
• synoniem = possessief pronomen
• Bezittelijke voornaamwoorden zijn woorden
als mijn, jouw, zijn, haar, ons enzovoort. Ze drukken uit dat er een relatie van bezit of herkomst is tussen een persoon of zaak en een zelfstandig
naamwoord: mijn auto, haar vader.
• Bezittelijke voornaamwoorden kunnen bijvoeglijk en zelfstandig worden gebruikt. Bij bijvoeglijk gebruik staan ze voor een zelfstandig naamwoord (bijvoorbeeld jouw fiets), bij zelfstandig gebruik worden ze voorafgegaan door de of het (bijvoorbeeld jouw fiets en de mijne).
• De meeste bijvoeglijk gebruikte bezittelijke voornaamwoorden hebben een volle vorm (mijn, jouw, zijn, haar) en een gereduceerde vorm (m'n, je, z'n, 'r).
Bezittelijk voornaamwoord
• Misschien is het al duidelijk geworden uit de uitleg van het persoonlijk voornaamwoord, maar het bezittelijk
voornaamwoord gaat alleen om bezit. Je kunt een bezittelijk voornaamwoord nooit vervangen door de namen van personen! Een bezittelijk voornaamwoord komt vaak voor in combinatie met een zelfstandig naamwoord: 'mijn fiets', 'jouw verhaal', etc.
• De volgende woorden kunnen een bezittelijk voornaamwoord zijn:
• mijn, m'n (NOOIT 'me'! Zie ook 'Me, m'n of mijn'), je, jouw, z'n, zijn, d'r, haar, uw, ons, onze, jullie, hun
• mijne, jouwe, uwe, zijne, hare, onze, hunne
• Een paar voorbeelden. De onderstreepte woorden zijn bezittelijke voornaamwoorden:
• "Jouw huis? Dat van ons zul je bedoelen!" ('ons' kun je vervangen door namen van personen en is dus een persoonlijk voornaamwoord, net als bij 'je'.)
• "Bedank je moeder maar voor me, omdat ze me zo geholpen heeft." (alleen 'je' is bezittelijk | de rest: 'me', 'ze' 'me' kun je vervangen door personen en zijn dus persoonlijke voornaamwoorden.)
• "Wilt u dat ik uw jas aanneem, meneer?" (de jas is van de meneer, dus bezit | 'u' is een persoonlijk voornaamwoord.)
• "Wat vind je van de onze? Geef je oordeel eens!" (alleen de eerste, niet-onderstreepte 'je' kun je vervangen door de naam van een persoon, dus is de rest een bezittelijk voornaamwoord.)
Bezittelijk voornaamwoord
• Het bezittelijk voornaamwoord geeft aan dat er een bepaalde relatie is tussen een persoon, dier of ding en een zelfstandig naamwoord: de persoon is bijvoorbeeld
eigenaar of maker van het zelfstandig naamwoord. Bijvoorbeeld: jouw boek, zijn auto.
Ook familie- en vriendschapsrelaties kunnen met een bezittelijk voornaamwoord worden uitgedrukt: mijn oma.
• Het bezittelijk voornaamwoord heeft verschillende vormen. De vorm is afhankelijk van:
• wie de 'eigenaar' is
• of het bezittelijk voornaamwoord zelfstandig of niet voorkomt
• of het bezittelijk voornaamwoord de nadruk heeft of niet
• of de tekst formeel of informeel is (de verkorte vorm is informeler)
• Een overzicht staat in de volgende tabel (een - betekent dat die vorm niet bestaat):
