1
TELE-TIBBIN EKONOMİK DEĞERLENDİRMESİ
Tele-tıp projelerinin geçerliliğini ve başarısını belirleyen en önemli
etkenlerden biri de projenin ekonomik yönüdür.
Maliyetler, mevcut durum ile kıyaslandığı zaman uzun ve kısa vadede ne oranda
azalacaktır? Elde edilen fayda ve projenin etkililiği nedir?
Bu gibi sorular bir tele-tıp projesine başlanmadan düşünülmesi gerekir ve elde edilen sonuçlar ile cevaplanmalıdır.
YATIRIM HARCAMALARI
- Tele-tıp uygulamalarına özel telekomünikasyon ekipmanları.
- Mobil birimler için taşıtlar.
- Gerekli donanım, yazılım ve arabirimler.
- Özel teşhis cihazları veya mevcut cihazlara yapılacak ayarlamalar.
- İthal mallara gümrük vergisi ve lisans ücretleri.
- Kırsal bölgedeki kliniklerin düzenlenmesi.
- Ön çalışmalar.
- Hastane hizmetlerinin yeniden
yapılandırılması (tele-tıp uyumlu).
FAALİYET HARCAMALARI
- Telekomünikasyon harcamaları.
- Bilgisayarlar ve özel tele-tıp cihazlarının temini.
- Taşıma harcamaları.
- Tele-tıp uzmanları ve operatörlerinin harcamaları.
- Genel yönetim giderleri.
- Sigorta maliyetleri.
- Eğitme ve uyumlandırma maliyetleri.
Tele-tıbbın sağlık çıktılarını geliştirmek ve sağlık sisteminin maliyet-etkililiğini arttırmada önemli bir rolü vardır:
Kırsal, uzak ve izole bölgelerdeki uzman hizmeti ve sağlık bilgisine erişimde ortaya çıkan eşitsizliği azaltmak.
Klinik ve hasta bilgilerini paylaşma ve iletmede zaman kazandırma.
Sağlık görevlilerini yaşadıkları ve çalıştıkları kırsal bölgelerde eğitme ve destekleme.
Sağlık hizmeti verenler (hastaneler ve kırsal bölgelerde çalışan pratisyen hekimler)
arasındaki iletişimi geliştirmek.
Maliyet-fayda analizinde sağlık çıktıları parasal ölçülerle ifade edilmektedir.
Bir tele-tıp projesinde edinilecek sağlık
çıktılarının parasal değerlerle ifade edilerek toplam maliyetle oranlanarak net sosyal
faydanın belirlenmesi, projenin
değerlendirilmesi konusunda uygulayıcılara yardımcı olabilir.
Ekonomik açıdan faal durumda olan kişilerin tele-tıp ile sağlığına kazandırılması
durumunda elde edilecek ekonomik kazanç, bu yeni alanın ne gibi getirileri olabileceğine yönelik fikirler verebilir
Bir tele-tıp pilot projesi gerçekleştirebilmek için temel gösterge, ülkenin
telekomünikasyon alt yapısının durumudur.
Türkiye'nin telekomünikasyon durumu ve dünyadaki stratejik rolüne bakacak olursak;
Türkiye, Kanada'nın Nortel firması ile ortak
çalışarak komünikasyon sektöründe deneyim kazanmıştır.
Türkiye, telekomünikasyon altyapısına 1985'ten sonra GSMH'nın %1'i oranında
yatırım yapmıştır. Yapılan yatırımların %85'i hükümet tarafından finanse edilmiştir. Türk iletişim ağının %50'si (1995) dijitaldir.
8
