Ekonomik Araştırmalar Bölümü

1

Ekonomik Araştırmalar Bölümü

Nisan 2022

Gündem – Tuğrul Belli

2

Bütçe ve Kamu Finansmanı

3

Ödemeler Dengesi ve Dış Ticaret

4

Üretim ve Büyüme

5

Enflasyon ve Faizler

6

Parasal Göstergeler

7

2 MAKRO-İHTİYATİ TEDBİRLER GİDEREK ÇEŞİTLENİYOR

Merkez Bankası’nın son PPK kararı metninde şöyle bir ifade yer almıştı: “Kurul, uzun vadeli Türk lirası yatırım kredileri de dâhil olmak üzere kredilerin büyüme hızı ve erişilen finansman kaynaklarının amacına uygun şekilde iktisadi faaliyet ile buluşmasının finansal istikrar açısından önemli olduğunu değerlendirmiştir. Bu çerçevede Kurul, makroihtiyati politika setinin güçlendirilmesine karar vermiştir.” Satır aralarından çıkan sonuç MB’nın TL kredilerin fazla hızlı arttığını ve istenilen mecralara yönelmediğini düşündüğü ve bununla ilgili yeni tedbirler getirmek istediğiydi.

TL kredilerin artış hızı kaygı veren bir gelişme ise normalde faiz oranlarının artırılması bir çözümdür. Diğer bir çözüm ise zorunlu karşılık oranlarının artırılması. Zorunlu karşılık oranlarındaki artış, pek çok kimsenin düşündüğünün aksine, bankaların kredi verme kapasitesini azaltan değil, kredi verme maliyetini (=kredi faizlerini) artıran bir tedbirdir. Bankalar MB’ye yatıracakları ilave zorunlu karşılıklarını her zaman APİ vasıtasıyla MB’den borçlanabilirler.

Ancak bunun ek bir borçlanma maliyeti getirmesi ve MB’ye yatırdıkları ZK’lardan herhangi bir faiz almamaları kaynak maliyetlerini artırıcı bir etki yapar.

Bu bağlamda, geçen hafta doğrudan ticari krediler ve ihtiyaç kredilerini hedef alan değişik bir zorunlu karşılık uygulamasına gidildi. Daha önce Dünyada uygulaması olduğunu bilmediğim dış kaynaklar (=mevduat) üzerinden değil de, aktifler (=krediler) üzerinden alınacak olan yüzde 10 oranında ek bir ZK yükümlülüğü ihdas edildi.

(Hatta, sene başından beri TL kredilerini yüzde 20’nin üzerinde artırmış bulunan bankalar için 6 aylık ek bir ZK daha getirildi.) Bu uygulama ile birlikte politika faizini ellemeden TL kredi faizleri bir miktar artırılmış olacak. Ancak halihazırda faizler o kadar eksi seviyelerde ki, gene de kısa ve orta dönemde spekülatif olarak kredi kullanmak cazip kalabilir. (Bugün %20’lerde olan kredi faizleri %30’lara bile yükselse 1 yıllık enflasyon beklentilerinin %40-50’lerde olduğu bir ortamda kredi kullanmak avantajlı olabilir.)

Öte yandan, kamu otoritelerinin kredilerdeki ivmelenmeyi çok da boğmak istediğini düşünmüyorum. Bu ekonominin de soğuması anlamına gelecektir. Ayrıca geçen Ağustos ayından itibaren giderek artan oranda bir ivmelenme varsa da, TL kredilerdeki senelik artış oranı yüzde 36.5 ile resmi enflasyon rakamının oldukça gerisinde. Diğer bir ifadeyle reel bazda kredilerde bir artış değil azalış bile söz konusu.

(Halbuki, örneğin enflasyonun yüzde 11’lerde

seyrettiği 2020 ortalarında yıllık kredi artışı yüzde 50’lere yaklaşmıştı.) Ayrıca stoklarını yenileme sürecinde anormal bir şekilde artmış olan finansman ihtiyaçlarını da dikkate alırsak, aslında üretici ve aracıların işletme sermayesi taleplerinin çok artmış olduğunu ve bunun da doğal olarak banka kredilerine olan talebe yansımakta olduğunu söyleyebiliriz. Kısaca, aslında reel olarak kredi ihtiyacı devam ediyor, ve kamu otoriteleri esasen verilen kredilerin döviz talebini körüklemesini istemiyorlar.

Son dönemde alınan diğer tedbirlere de topluca baktığımızda otoriteler açısından asıl hassasiyet noktasının kredi artış hızından çok genel döviz dengesi olduğu söylenebilir. KKM’nin devreye sokulması, bu hesapların ticari işletmeleri ve yurtdışında mukim vatandaşları kapsayacak şekilde genişletilmesi, menkul satış işlemlerinin TL üzerinden yapılmasının şart koşulması ve daha önce %25 olan ihracat bedellerinin TL’ye çevrilme zorunluluğunun yüzde 40’a getirilmesi hep bu perspektiften değerlendirilmeli. Ayrıca bankaların müşteri hesaplarını DTH’tan KKM’ye döndürmelerini sağlamak için giderek daha da artan cezai hükümler getirilmekte. Son Enflasyon Raporu toplantısında ise Başkan Kavcıoğlu KKM’ye döndürme rasyolarını sağlayan bankalara bazı ek fonlama avantajları da sağlanacağını ifade etti. (Getirilen bu çok çeşitli tedbirler bankaların bilanço yönetimlerini de oldukça karmaşık bir hale getirmiş durumda.) TL hesapların KKM’ye döndürülmesi MB döviz rezervlerine pozitif bir etki yapmakta. Ancak, maalesef ki azalması bir kenara, giderek daha da artmakta olan enerji fiyatları da döviz dengesine menfi bir etki yapıyor. (Örneğin, önceki enflasyon raporunda 80.4 olarak tahmin edilen 2022 ortalama petrol fiyatları son raporda 102.2’ye çıkarılmış durumda.) Yaz aylarında gerek ısınma amaçlı enerji kullanımının azalması, gerekse de turizm gelirlerinin artması ile bu baskı bir nebze azalacaktır. Ancak sonrasında eğer enerji fiyatları bugünkü yüksek seviyelerini korursa döviz dengesinde yeniden bir sıkışma görülebilir. Böyle bir durumda, dengelerin devamlılığını sağlamak adına yeni makroihtiyati tedbirlerin devreye girmesi şaşırtıcı olmayacaktır.

t.belli@turkishbank.com

3

Bütçe ve Kamu Finansmanı

Mart’ta rekor bütçe açığı!

•

^Martta faiz-dışı harcamalar

%104 artarken, faiz harcamaları %89 artış gösterdi.

Özellikle borç verme kalemindeki %1000’in üzerindeki artış harcamalar tarafında dengeleri bozmuş gözüküyor. Bu kalemin tamamı KİT’lere verilen sermaye desteklerinden oluşmakta. İlk 3 ay sonunda verilen sermaye miktarı geçen seneye göre

%68 artışla 63.5 milyar TL’ye ulaşmış durumda.

•

Bu ay bütçe gelirleri ise %15.6 artışla enflasyonun çok

gerisinde kalmış durumda. Ancak alt kalemlere baktığımızda aslında vergi gelirlerinin %65 artışla kötü gitmediğini görüyoruz. Azalma geçen sene MB’ının kâr dağıtımının Mart ayında, bu sene ise Şubat ayında yapılmış olmasından kaynaklanıyor.

•

Sonuçta bu ay bütçe 69 milyar TL’lik rekor bir açık vermiş bulunuyor. Bu durumun yukarıda da belirttiğimiz gibi MB kar dağıtımı nedeniyle özel bir sebebi var. Ancak bu farkı çıkarsak

bile gene de aylık açık 30 milyar TL’nin üzerinde. Sene sonuna kadar özellikle KKM kur farkı ödemlerinden kaynaklanan ek giderlerin de oluşacağını dikkate aldığımızda, bu sene bütçe açığının milli gelirin

%3’ünün hayli üzerinde oluşma ihtimalinin kuvvetli olduğu söylenebilir.

•

Martta dahilde alınan KDV %35, ithalde alınan KDV ise %112 arttı. Kurumlar vergisinde sene başından beri görülen yüksek oranlı artışlar şirket

kârlılıklarının (düşük finansman maliyetlerinin de etkisiyle) iyi gittiğini gösteriyor. Ancak dahilde alınan KDV’nin son 2 aydır enflasyonun oldukça geride kalması da yurtiçi ekonomik faaliyetlerin durgun seyretmekte olduğunun göstergesi.

•

Geçen ay Hazinenin borçlanma maliyetinde hızlı bir artış olduğundan bahsetmiştik. Ancak Nisan ayında tersi yönde bir gelişme söz konusu.

Programlanan 27 milyar TL’lik oldukça üzerinde 40.2 milyar TL borçlanma yapılmış olmasına karşın gösterge tahvil faizlerinde %25’lerden

%22’nin altına bir düşüş söz konusu.

MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ 2021 Mart 2022 Mart Artış 2021 Oca-Mart 2022 Oca-Mart Artış

Harcamalar 111,163,538 224,938,953 102.3% 321,335,669 571,715,201 77.9%

1-Faiz Hariç Harcama 96,935,466 198,000,921 104.3% 272,407,880 486,876,336 78.7%

Personel Giderleri 27,341,566 41,054,492 50.2% 87,754,046 130,419,696 48.6%

Sosyal Güv.Kur. Devlet Primi 4,624,039 6,844,760 48.0% 14,771,462 21,275,797 44.0%

Mal ve Hizmet Alımları 8,343,726 13,834,918 65.8% 16,911,768 30,463,525 80.1%

Cari Transferler 46,197,101 85,780,349 85.7% 133,781,734 223,999,158 67.4%

Sermaye Giderleri 6,056,848 8,829,451 45.8% 10,005,889 16,354,634 63.5%

Sermaye Transferleri 754,120 655,207 -13.1% 1,160,116 906,145 -21.9%

Borç Verme 3,618,066 41,001,744 1033.3% 8,022,865 63,457,381 691.0%

2-Faiz Harcamaları 14,228,072 26,938,032 89.3% 48,927,789 84,838,865 73.4%

Gelirler 134,927,473 155,967,119 15.6% 344,115,408 602,524,116 75.1%

1-Genel Bütçe Gelirleri 131,735,776 151,376,227 14.9% 334,534,568 587,502,654 75.6%

Vergi Gelirleri 77,433,495 127,409,705 64.5% 255,097,697 455,156,940 78.4%

Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri 37,016,992 6,780,968 -81.7% 40,376,022 60,180,232 49.0%

Alınan Bağış ve Yardımlar ile Özel Gelirler 4,235,637 4,326,641 2.1% 6,064,983 12,038,850 98.5%

Faizler, Paylar ve Cezalar 12,588,623 11,968,761 -4.9% 31,686,232 57,639,634 81.9%

Sermaye Gelirleri 271,529 751,758 176.9% 927,174 2,129,194 129.6%

Alacaklardan Tahsilat 189,500 138,394 -27.0% 382,460 357,804 -6.4%

2-Özel Bütçeli İdarelerin Öz Gelirleri 2,481,909 3,864,013 55.7% 5,933,902 9,961,812 67.9%

3-Düzen. ve Denet. Kurumların Gelirleri 709,788 726,879 2.4% 3,646,938 5,059,650 38.7%

Bütçe Dengesi 23,763,935 -68,971,834 -390.2% 22,779,739 30,808,915 35.2%

Faiz Dışı Denge 37,992,007 -42,033,802 -210.6% 71,707,528 115,647,780 61.3%

SEÇİLMİŞ VERGİLER oca şub mar

Gelir Vergisi 54.8% 33.5% 36.3%

Kurumlar Vergisi 2962.6% 123.4% 127.1%

Dahilde Alınan KDV 79.5% 22.2% 34.8%

Petrol ve Doğalgaz -1.0% 31.5% 75.2%

Motorlu Taşıtlar 26.0% 75.3% 32.8%

Dayanıklı Tük. Malları 24.9% 17.0% 82.8%

BSMV 76.5% 54.4% 42.4%

Gümrük Vergileri 98.9% 136.3% 106.7%

İthalde Alınan KDV 109.2% 132.0% 112.1%

Damga Vergisi 21.9% 16.4% 20.5%

Harçlar 88.8% 15.3% 56.1%

4

Ödemeler Dengesi ve Dış Ticaret

Savaşa rağmen ihracat iyi gidiyor ama artan riskler de var

•

Martta ihracat %19.8 artarak 22.7 milyar dolar, ithalat ise %31 artarak 31 milyar dolar olarak gerçekleşti. Böylece ilk 3 ay sonunda dış ticaret açığı geçen seneye göre %138 artarak 26.4 milyar dolar oldu. Rakamlar hem ihracat, hem de ithalattaki artışın devam ettiğini gösteriyor.

Mamafih, ithalattaki artışın büyük ölçüde enerji fiyatlarındaki artıştan kaynaklandığını da belirtmek gerek. Şöyle ki geçen senenin ilk 3 ayında enerji faturamız 8.7 milyar dolar olmuş.

Bu senenin aynı döneminde ise petrol ve doğalgaza 25 milyar dolar ödemişiz. Eğer bu ürünlerin faturası geçen sene ile aynı olsaydı, bu sene ilk çeyrekte 26.4 milyar dolar olan dış ticaret açığımız 10 milyar dolar kadar olacaktı.

•

Öte yandan, şu ana kadar savaşın ihracat performansımız üzerinde belirgin bir menfi etkisi de gözükmüyor. Ukrayna’ya olan ihracatın durması (ki zaten senelik 2 milyar dolar kadardı) dışında şimdilik %20 civarındaki artış hızında bir düşüş yok. Ancak euro’nun dolar karşısında sürekli değer kaybetmesi, ihracat gelirlerimizi dolar bazında azaltmakta. İthalatımızın ağırlıklı dolar, ihracatımızın ise ağırlıklı euro olduğunu dikkate alırsak, bu da genel ticaret dengesine menfi etki yapmakta. Ayrıca savaş ile birlikte Avrupa’daki tüketici güveninde gerileme olması, bu durumun da er geç bizden olan ithalat taleplerinin azalmaya sebebiyet vermesi de önemli bir risk unsuru. Nitekim otomotiv ihracatının bu ay %7 azalmış olması böyle bir soruyu gündeme getiriyor.

•

Hacimli sektörlere baktığımızda bu ay tarımın

%25, çeliğin %49, demirin %48, ve kimyevi maddelerin de %50 artış gösterdiğini görüyoruz.

•

Ocak’ta cari açık 7.1 milyar dolarla 2013’ten beri aylık en yüksek seviyesine ulaşmıştı.

Şubat’ta ise açık 5.2 milyar dolar gibi gene

yüksek bir seviyede gerçekleşti. Öte yandan 2 aydır açığın büyük ölçüde finans hesabından girişlerle karşılandığı da gözüküyor.

•

^{Son 4} aydır döviz rezervleri dalgalı bir seyir izlemekte. Ancak bu süreçte swap anlaşmalarının genişletildiğini ve önemli miktarda bir DTH’ın KKM hesaplarına çevrildiğini de unutmamak gerekir. Kısaca net rezervlerde azalma devam etmekte.

SEKTÖRLER 2021 2022

Değişim ('22/'21) Pay(22) (%)

I. TARIM 2,426,028 3,037,584 25.2 13.4

A. BİTKİSEL ÜRÜNLER 1,597,393 1,901,616 19.0 8.4

Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 783,752 1,027,463 31.1 4.5

Yaş Meyve ve Sebze 246,515 225,533 -8.5 1.0

Meyve Sebze Mamulleri 164,253 230,319 40.2 1.0

Kuru Meyve ve Mamulleri 126,148 156,348 23.9 0.7

Fındık ve Mamulleri 183,441 148,928 -18.8 0.7

Zeytin ve Zeytinyağı 26,642 31,412 17.9 0.1

Tütün 49,272 64,567 31.0 0.3

Süs Bitkileri ve Mamulleri 17,370 17,047 -1.9 0.1

B. HAYVANSAL ÜRÜNLER 247,978 383,117 54.5 1.7

Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 247,978 383,117 54.5 1.7

C. AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ 580,657 752,851 29.7 3.3

Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri 580,657 752,851 29.7 3.3

II. SANAYİ 14,119,863 17,155,505 21.5 75.5

A. TARIMA DAYALI İŞLENMİŞ ÜRÜNLER 1,312,661 1,405,051 7.0 6.2

Tekstil ve Hammaddeleri 868,474 952,683 9.7 4.2

Deri ve Deri Mamulleri 157,428 192,087 22.0 0.8

Halı 286,759 260,281 -9.2 1.1

B. KİMYEVİ MADDELER VE MAM. 1,994,037 2,983,420 49.6 13.1

Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 1,994,037 2,983,420 49.6 13.1

C. SANAYİ MAMULLERİ 10,813,165 12,767,034 18.1 56.2

Hazırgiyim ve Konfeksiyon 1,674,920 2,022,027 20.7 8.9

Otomotiv Endüstrisi 2,890,106 2,695,221 -6.7 11.9

Gemi, Yat ve Hizmetleri 153,851 140,233 -8.9 0.6

Elektrik ve Elektronik 1,254,809 1,370,390 9.2 6.0

Makine ve Aksamları 783,729 912,913 16.5 4.0

Demir ve Demir Dışı Metaller 978,920 1,447,296 47.8 6.4

Çelik 1,526,157 2,272,465 48.9 10.0

Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri 402,239 514,385 27.9 2.3

Mücevher 343,662 435,041 26.6 1.9

Savunma ve Havacılık Sanayii 246,958 327,774 32.7 1.4

İklimlendirme Sanayii 545,986 617,853 13.2 2.7

Diğer Sanayi Ürünleri 11,830 11,436 -3.3 0.1

III. MADENCİLİK 446,314 556,412 24.7 2.5

Madencilik Ürünleri 446,314 556,412 24.7 2.5

T O P L A M (TİM*) 16,992,205 20,749,501 22.1 91.4

1 - 31 MART

SEKTÖREL BAZDA İHRACAT RAKAMLARI -1.000 $

-20,000 -15,000 -10,000 -5,000 0 5,000 10,000 15,000 20,000

01/21 02/21 03/21 04/21 05/21 06/21 07/21 08/21 09/21 10/21 11/21 12/21 01/22 02/22

ÖDEMELER DENGESİ (milyon $)

REZERV VARLIKLAR NET HATA VE NOKSAN FİNANS HESABI CARİ İŞLEMLER 0

20,000 40,000 60,000 80,000 100,000 120,000 140,000

30/04/21 14/05/21 28/05/21 11/06/21 25/06/21 09/07/21 23/07/21 06/08/21 20/08/21 03/09/21 17/09/21 01/10/21 15/10/21 29/10/21 12/11/21 26/11/21 10/12/21 24/12/21 07/01/22 21/01/22 04/02/22 18/02/22 04/03/22 18/03/22 01/04/22 15/04/22

MB DÖVİZ REZERVLERİ milyon $

ALTIN DÖVİZ

İhracat İthalat Dış Ticaret Hacmi Dış Ticaret Dengesi İhr./ İth. (%)

2021 18,957 23,622 42,579 -4,665 80.3

2022 22,708 30,948 53,656 -8,240 73.4

Değişim % 19.8 31.0 26.0 76.7 .

2021 49,913 60,987 110,900 -11,073 81.8

2022 60,288 86,681 146,969 -26,393 69.6

Değişim % 20.8 42.1 32.5 138.4 .

Dış Ticaret Mart

Ocak-Mart

5

Büyüme

İlk çeyrekte büyüme devam etti

•

Şubatta sanayi üretimi %13.3 arttı. Sanayinin alt sektörleri (2015=100 referans yıllı) incelendiğinde, 2022 yılı Şubat ayında

madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %6,1, imalat sanayi sektörü endeksi %14,4 ve elektrik, gaz, buhar ve

iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi

%4,9 arttı.

•

Şubatta doğalgaz ve enerji kesintilerine rağmen oldukça yüksek oranlı bir üretim artışı elde edilmiş gözüküyor.

KKO’lara baktığımızda ise Mart ayında da belrigin bir artış söz konusu.

•

Nisanda ise mevsim- sellikten arındırılmış KKO oranı bir önceki aya göre 0.10 puan gerileyerek 78.10 oldu.

Bu azalış çok dikkate değer değil açıkçası.

Öte yandan Nisan ayındaki öncü veriler iç talepte daha belirgin bir yavaşlama olduğuna işaret etmekte. Ekonomik güven endeksi Mart ayında 95,7 iken, Nisan ayında %1,1 oranında azalarak 94,7 değerine düştü. Ekonomik güven endeksindeki düşüş, tüketici ve reel kesim (imalat sanayi) güven endekslerindeki düşüşlerden kaynaklandı. Bir önceki aya göre Nisan ayında tüketici güven endeksi %7,3 oranında azalarak

67,3 değerini, reel kesim güven endeksi %0,5 oranında azalarak 107,7 değerini aldı. Hizmet sektörü güven endeksi %3,0 oranında artarak 114,6 değerini, perakende ticaret sektörü güven endeksi %2,9 oranında artarak 119,4 değerini, inşaat sektörü güven endeksi %3,0 oranında artarak 83,5 değerini aldı.

62 64 66 68 70 72 74 76 78 80 82

01/21 02/21 03/21 04/21 05/21 06/21 07/21 08/21 09/21 10/21 11/21 12/21 01/22 02/22 03/22 04/22

KAPASİTE KULLANIM ORANLARI

Toplam Tüketim Malları Ara Malları Yatırım Malları

73 74 75 76 77 78 79

01/21 02/21 03/21 04/21 05/21 06/21 07/21 08/21 09/21 10/21 11/21 12/21 01/22 02/22 03/22 04/22

MEVSİMSELLİKTEN ARINDIRILMIŞ KKO

-10% 0% 10% 20% 30% 40% 50%

Toplam Sanayi Madencilik Imalat Sanayi Gıda Ürünleri Tekstil urunleri imalati Giyim Eşyası Kimyasal Maddeler Ana Metal Sanayi Metal Esya Sanayi Taşıt Araçları Elektrik, Gaz ve Su

Sektörel Üretim

Şubat 21 Şubat 22

60.0 70.0 80.0 90.0 100.0 110.0 120.0 130.0

Mart 21 Nisan 21 Mayıs 21 Haziran 21 Temmuz 21 Ağustos 21 Eylül 21 Ekim 21 Kasım 21 Aralık 21 Ocak 22 Şubat 22 Mart 22 Nisan 22

Ekonomik güven endeksi

Tüketici güven endeksi

Reel kesim güven endeksi

Hizmet sektörü güven endeksi

Perakende tic.sek.

güven endeksi

İnşaat sektörü güven endeksi

6

Faizler

Enflasyon

Enflasyon tahmini %42.8’e çıkarıldı

•

Martta TÜFE %4.81, Yİ-ÜFE ise %9,19 arttı. 12 aylık enflasyon TÜFE'de %61.14, Yİ-ÜFE'de ise

%114.97 oldu. Bu ay enflasyona en çok katkıyı

%2.23 ile ulaştırma, %1.24 ile gıda yaptı. Geçen ay TÜFE ile yi-ÜFE arasında 50.5 puan olan fark bu ay 53.8’e yükseldi.

•

28 Nisanda yayınlanan Enflasyon Raporu’nda daha önceki raporda %23.2 olan sene sonu TÜFE tahmini %42.8’e yükseltildi. 19.6 puanlık farkın 5.5’i ithalat fiyatlarındaki güncellemeden, 2.8 puanı gıda fiyatları varsayımındaki artıştan, 2.1 puanı alkol-tütün fiyatları ile elektrik ve doğalgaz fiyatlarındaki artıştan ve 9.3 puanı da başlangıç koşullarındaki güncellemeden kaynaklandı.

•

Bu oldukça keskin tahmin güncellemesine rağmen MB’nın son anketine göre gene de piyasanın sene sonu TÜFE beklentileri %46.4 ile MB’nin üzerinde.

Faizler enflasyon gelişme- lerinden bağımsız hareket ediyor

•

Enflasyon belirgin bir şekilde artmasına rağmen politika faizi

%14’te tutulmaya devam ediyor.

•

Sene sonuna doğru keskin bir yükseliş gösteren kredi faizlerinde ise son 4 ayda belirgin bir düşüş söz konusu. Enflasyon %60’ların üzerindeyken kredi faizlerinin

%20’ler düzeyinde olması, kredi kullanımını sınırlandırmak ve daha çok da istenilen mecralara yönlendirmek için giderek daha çok ve farklı makroihtiyati tedbirlerin alınmasını da zorunlu kılmakta.

•

Geçen ay hızlı bir yükseliş gösteren tahvil faizlerinde ise bu ay aynı hızda bir düşüş gözlemleniyor. Gene vurgulamak gerekirse,

enflasyonun bu derecede yükseldiği bir ortamda tahvil faizlerinde bu denli düşüş olması ilginç.

10.00 12.00 14.00 16.00 18.00 20.00 22.00 24.00 26.00 28.00 30.00 32.00 34.00

İHTİYAÇ KONUT TİCARİ MEVDUAT FONLAMA TAHVİL 0.0%

5.0%

10.0%

15.0%

20.0%

25.0%

oca şub mar nis may haz tem ağu eyl eki kas ara

Yİ-ÜFE 2022

2021 0.0%

2.0%

4.0%

6.0%

8.0%

10.0%

12.0%

14.0%

16.0%

oca şub mar nis may haz tem ağu eyl eki kas ara

TÜFE

2022 2021

7

Parasal Göstergeler

Ekonomik Veriler

PARASAL GÖSTERGELER 1 2 3 4 5

(milyon YTL) 15/04/2022 18/03/2022 31/12/2021 1/2 1/3

Dolaşımdaki Para 248,343 240,184 221,448 3.4% 12.1%

Vadesiz TL Mevduatlar 533,828 494,405 448,290 8.0% 19.1%

Vadesiz YP Mevduatlar 1,519,588 1,532,171 1,427,482 -0.8% 6.5%

M1 2,301,759 2,266,760 2,097,220 1.5% 9.8%

Vadeli TL Mevduatlar 1,881,742 1,792,892 1,333,164 5.0% 41.1%

Vadeli YP Mevduatlar 1,625,909 1,623,463 1,632,860 0.2% -0.4%

M2 5,809,410 5,683,114 5,063,245 2.2% 14.7%

Repo 13,772 10,524 13,322 30.9% 3.4%

B Tipi Likit Fonlar 50,760 45,698 40,388 11.1% 25.7%

İhraç Edilen Menkul Değerler 42,773 44,315 50,411 -3.5% -15.2%

M3 5,916,714 5,783,651 5,167,366 2.3% 14.5%

Dolarizasyon (YP Mev/Top.Mev) 56.6% 58.0% 63.2% -2.4% -10.5%

Toplam TL Krediler 3,307,687 3,135,328 2,754,624 5.5% 20.1%

Bireysel TL Krediler 1,158,874 1,092,362 1,052,915 6.1% 10.1%

Ticari TL Krediler 2,148,813 1,870,394 1,701,709 14.9% 26.3%

Yİ-ÜFE TÜFE GSMH İTHALAT İHRACAT (%) (%) (%) (milyon $) (milyon $)

2010 8.9 6.4 9.2 185,493 113,930

2011 13.3 10.5 8.8 240,842 134,907

2012 2.7 6.2 2.2 236,544 152,537

2013 7.0 7.4 4.0 251,651 151,869

2014 6.4 8.2 2.9 242,200 157,800

2015 5.7 8.8 4.0 207,234 143,839

2016 9.9 8.5 2.9 198,602 142,606

2017 15.5 11.9 7.4 234,000 157,000

2018 33.6 20.3 2.6 223,082 168,088

2019 7.4 11.8 1.0 203,000 172,000

2020 25.2 14.6 1.8 209,500 160,500

2021 79.9 36.1 10.5 260,487 213,751

2022 (t) 70.0 55.0 3.5 280,000 230,000

DOLAR EURO BİST MEVDUAT

MART 2021 13.0% 9.2% -5.4% 1.5%

NİSAN 2021 -1.1% 1.9% 0.4% 1.5%

MAYIS 2021 3.3% 4.1% 1.6% 1.5%

HAZİRAN 2021 2.1% -0.4% -4.5% 1.5%

TEMMUZ 2021 -3.1% -3.1% 2.7% 1.5%

AĞUSTOS 2021 -1.3% -1.9% 5.7% 1.5%

EYLÜL 2021 6.7% 4.6% -4.5% 1.5%

EKİM 2021 7.0% 7.0% 8.2% 1.4%

KASIM 2021 36.5% 33.5% 18.9% 1.3%

ARALIK 2021 3.0% 2.8% 2.6% 1.6%

OCAK 2022 0.5% -0.8% 7.8% 1.4%

ŞUBAT 2022 10.4% 3.2% -2.8% 1.4%

MART 2022 -1.1% 5.4% 14.8% 1.4%

SON 12 AY 75.8% 66.7% 60.5% 19.0%

YATIRIMLARIN GETİRİLERİ

DOLAR 2017 2018 2019 2020 2020 2020 OCAK 3.7942 3.7608 5.2876 5.9833 7.3216 13.4257 ŞUBAT 3.6143 3.8065 5.3273 6.2371 7.3841 14.8286 MART 3.6427 3.9560 5.6386 6.6596 8.3408 14.6635 NİSAN 3.5568 4.0472 5.9671 6.9845 8.2459 MAYIS 3.5398 4.4889 5.8718 6.8260 8.5143 HAZİRAN 3.5232 4.6166 5.7654 6.8555 8.6959 TEMMUZ 3.5290 4.8938 5.5326 6.9497 8.4290 AĞUSTOS 3.4472 6.4178 5.8245 7.3393 8.3192 EYLÜL 3.5784 6.0010 5.6539 7.6662 8.8758 EKİM 3.7768 5.5303 5.7186 8.3232 9.4984 KASIM 3.9461 5.1742 5.7507 7.7892 12.9620 ARALIK 3.7787 5.2985 5.9507 7.4327 13.3530

EURO 2017 2018 2019 2020 2020 2020 OCAK 4.0632 4.6812 6.0447 6.5983 8.8718 14.9946 ŞUBAT 3.8291 4.6523 6.0685 6.8716 8.9581 15.4724 MART 3.8921 4.8761 6.3302 7.2107 9.7864 16.3148 NİSAN 3.8814 4.9005 6.6851 7.5963 9.9724 MAYIS 3.9629 5.2525 6.5438 7.5907 10.3816 HAZİRAN 4.0198 5.3406 6.5625 7.6858 10.3435 TEMMUZ 4.1399 5.7137 6.1684 8.1628 10.0264 AĞUSTOS 4.1504 7.4869 6.4523 8.7441 9.8405 EYLÜL 4.2099 6.9631 6.1783 9.0999 10.2933 EKİM 4.3927 6.2847 6.3830 9.7160 11.0179 KASIM 4.6747 5.8843 6.3289 9.3306 14.7062 ARALIK 4.5237 6.0354 6.6741 9.1329 15.1139

BİST 2017 2018 2019 2020 2020 2020 OCAK 863.0 1,195.3 1,040.7 1,191.4 1,473.5 2,003.2 ŞUBAT 874.8 1,189.5 1,045.3 1,059.9 1,471.4 1,946.2 MART 889.5 1,149.3 937.8 896.4 1,391.7 2,233.3 NİSAN 944.2 1,042.8 954.2 1,011.1 1,397.8 MAYIS 975.4 1,006.5 905.9 1,055.2 1,420.5 HAZİRAN 1,004.4 899.2 964.9 1,165.2 1,356.3 TEMMUZ 1,075.3 969.5 1,020.8 1,126.9 1,392.9 AĞUSTOS 1,100.1 927.2 967.2 1,078.6 1,472.1 EYLÜL 1,029.1 999.6 1,050.3 1,145.2 1,406.4 EKİM 1,101.4 902.0 984.7 1,112.4 1,522.0 KASIM 1,039.8 954.2 1,039.8 1,283.6 1,809.7 ARALIK 1,150.2 912.7 1,144.2 1,476.7 1,857.7

8

Şube Adresleri

Eski aylara ait raporlar Turkish Bank web sitesi www.turkishbank.com’dan sağlanabilir.

Abone olmak isteyenler mdh@turkishbank.com adresine e-posta yollayabilirler.

Yazışma Adresi : Vali Konağı Cad. No:1 Nişantaşı, Istanbul 34371 Türkiye Telefon : +90 212 373 63 73

E-posta : rapor@turkishbank.com veya mdh@turkishbank.com

ŞUBE ADRES TEL NO

İstanbul Şubesi Esentepe Mah., Ali Kaya Sok., Polat Plaza A Blok (212) 268 04 30 Finansal Kurumlar Şubesi / İstanbul Esentepe Mah., Ali Kaya Sok., Polat Plaza A Blok (212) 373 73 09 Merkez Şube / İstanbul Valikonağı Cad. No:1, Nişantaşı (212) 373 71 11 Çiftehavuzlar Şubesi / İstanbul Bağdat Cad. No:198 (216) 302 69 22 Moda Şubesi / İstanbul Moda Cad., Rıza Paşa Sok., No:1, Kadıköy (216) 348 12 73 Ankara Şubesi Uğur Mumcu Cad. No: 42/A, Gaziosmanpaşa, Çankaya (312) 431 11 80

İzmir Şubesi Gazi Bulvarı Köstepen hanı No:68/A (232) 483 00 42

ŞUBE MÜDÜR ADRES TEL NO

London Branch Sibel Uzun Ay 84-86 Borough High Str. London SE1 1LN (44-207) 403 5656 Relationship Banking Sibel Uzun Ay 84-86 Borough High Str. London SE1 1LN (44 207) 403 5656 Harringay Melek Varol 577 Green Lanes, Harringay London N8ORG (44-208) 348 9600 Palmers Green Mustafa Dervish 391 Green Lanes, London N13 4JG (44-208) 447 6870

ŞUBE MÜDÜR ADRES TEL NO

Lefkoşa/Merkez Lerzan Hazerli Yücel 92, Girne Cad. (392)600 33 33

Lefkoşa/Köşklüçiftlik Yıldan Karamano Mehmet Akif Cad.Çığır Apt.No2 Köşklüçiftlik (392)227 85 17 Lefkoşa/Kaymaklı Lerzan Hazerli Yücel Kemal Aşık Caddesi No:66, K.Kaymaklı (392)227 73 80 Lefkoşa/Çarşı Lerzan Hazerli Yücel Uray Sok. Belediye Pazarı yanı (392)229 11 67 Lefkoşa/Yenikent Işılay Göksoylu Belediye Bulvarı Akview Apt No:93D, Gönyeli (392)223 38 53

Gazimağusa Gürhan Kandemir 24, Limanyolu (392)366 53 27

Girne/Girne Emine Tomruk Ramadan Cemil Meydanı No:1 (392)815 21 01

Girne/Alsancak Dergül Çalikan Molllaoğlu 206 Karaoğlanoğlu Cad. Engindereli Dükkanları No.6-7 (392)821 33 98 Güzelyurt Şebnem Atalar Ecevit Cad., Piyale Paşa Mah. No.3-4 (392)714 21 98

Gemi Konağı Şebnem Atalar Ecevit Cad., No:42 (392)727 78 58

TURKISH BANK (UK) LTD

TÜRK BANKASI LTD.

TURKISH BANK MÜŞTERİ DESTEK HATTI : 0 (212) 373 73 73