GERİATRİK SENDROMLAR

(1)

GERİATRİK SENDROMLAR

Sık Görülen Geriatrik Sendromlar,Nedenleri,Tanı ve Tedavi

Yöntemleri

(2)

HASTALIK VE SAĞLIK NEDİR?

•Dünya Sağlık Örgütü sağlığı (1974); “yalnızca hastalık ve sakatlığın olmayışı değil, fiziksel, mental ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir”

diye tanımlamıştır. İyilik hali, erkek veya kadın

tarafından birey olarak, kendi değer ve

inanışlarına göre farklı tanımlanır (Boysol ve

Sevil,2006 ).

(3)

SENDROM NEDİR?

• Birbiriyle ilişkisiz gibi görünen, ancak bir araya

geldiklerinde tek bir olgu olarak kendini gösteren

bulguların bütünüdür.

(4)

SIK GÖRÜLEN GERİATRİK SENDROMLAR

Ağrı

Demans

Deliryum

Kırılganlık

Malnütrisyon

Sarkopeni

Polifarmasi

İnkontinans

Düşmeler

Bası Ülseri

(5)

AĞRI

Bireyin hafızasına,beklentilerine ve

duygularına göre değişiklikler

gösteren, nöropatolojik

mekanizmalar sonucunda ortaya

çıkan karmaşık bir fenomen olarak

tanımlanır.(Datlı Yakaryılmaz ve

Öztürk,2018)

(6)

DEMANS

 Hafızada ve öğrenme,oryantasyon,dil fonksiyonları gibi diğer bilişsel fonksiyonlarda ilerleyici bir bozulma,kazanılmış sosyal ve entelektüel becerilerde kayıp,günlük yaşam aktivitelerini devam ettirmede bozulma…İlerleyici nörodejenaratif bir hastalıktır.

(Özsürekçi, Balcı ve Halil,2018)

(7)

Nedenleri

 Alzehimer

 Vasküler Demans

 Lewy Cisimcikli Demans

(8)

DELİRYUM

• Kognitif fonksiyonlarda ,dikkatte ve duygu durumunda akut başlangıçlı,

saatler - günler süren, gün içinde dalgalanmalarla seyreden bozukluğu

ifade etmektedir.(Kızılarslanoğlu ve Göker,2018)

(9)

KIRILGAN YAŞLI

• Kırılganlık,güçsüzlük ve fizyolojik rezervin azalması ile karakterize ileri yaşamda ortaya çıkan bir düşkünlük durumudur.(Özer ve Akın,2018) Nedenleri;

Kilo kaybı

Bitkinlik ve tükenmişlik hissi CHS’ye göre 3/5 içeriyorsa

Zayıflık(kuvvetsizlik) kırılgan yaşlı tanısı konulur.

Yavaş ve dengesiz yürüme

Fiziksel aktivitelerde kısıtlanma

(10)

MALNÜTRİSYON

(11)

(12)

SARKOPENİ

• Kas kaybı

(13)

Tedavi ve Önleme

Egzersiz

Beslenme desteği

Hormonel tedaviler

(14)

POLİFARMASİ

(15)

İNKONTİNANS

• İki çeşidi vardır;

Üriner İnkontinans: Hem sosyal hem de tıbbi sorunlara yol açacak sıklık ve miktarda olan, aynı zamanda objektif olarak ortaya konabilen istem dışı idrar kaçırmaya üriner inkontinans (Üİ) denilir.

 Fekal İnkontinans: Bağırsak hareketi üzerindeki kontrol kaybıdır ve

anüs boyunca gaz veya feçes sızmasına neden olur.

(16)

Üriner İnkontinans Tipleri



Urge (Sıkışma Tipi) İnkontinans

 Stres İnkontinans

 Overflow (Taşma Tipi) İnkontinans

 Fonksiyonel Üriner İnkontinans

 Miks Üriner İnkontinans

 Geçici Üriner İnkontinans

(17)

TEDAVİ

Konservatif (Koruyucu) Yaklaşımlar

• Kegel egzersizi

• Diyet programı

İlaç Tedavisi

(18)

DÜŞME

Düşmeler, bir kişinin yanlışlıkla yerde ya da bulunduğu seviyeden daha alt seviyede hareketsiz hale gelmesi olarak tanımlanır.

(WHO,2007, akt. Cengiz, 2018)

(19)

DÜŞME RİSK FAKTÖRLERİ

Yürüme bozukluğu

Denge sorunu

Kas güçsüzlüğü

Yürüme desteği kullanma

Görme kusuru

Kadın cinsiyeti

İnme geçirmiş olmak

Baş dönmesi

Anemi

Ortostatik hipotansiyon

Bilişsel bozukluk

(20)

BASI ÜLSERİ

• Deri ve ya altında özellikle kemik çıkıntılarının olduğu dokularda maruz kalınan uzun süreli basınçla birlikte yırtılma ve sürtünmenin de eşlik etmesi sonucunda deri kanlanmasının azalması ve bozulması ile neticelenen yumuşak doku hasarına verilen isimdir (NPUAP,1989; akt.

Öztürk, 2018).

(21)

RİSK FAKTÖRLERİ

• Basınç

• Makaslama etkisi

• Sürtünme

• Nem

(22)

KAYNAKÇA

• Akın, S. ve Özer, F. (2018), «Kırılgan Yaşlı», E. Özmete& S. Aras (Ed.) Yaşlıda Sık Görülen Durumlar-1 Geriatrik Sendromlar, s. 58-65, Hedef CS Basın Yayın, Ankara.

• Bolsoy, N., & Sevil, Ü. (2006). Sağlık-hastalık Ve Kültür Etkileşimi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(3), 78-87.

• Cengiz, Ö. (2018). «Düşmeler»., E. Özmete& S. Aras (Ed.) Yaşlıda Sık Görülen Durumlar-1 Geriatrik Sendromlar, s. 156- 162, Hedef CS Basın Yayın, Ankara.

• Datlı Yakaryılmaz, F. ve Öztürk, Z.(2018), «Ağrı», E. Özmete& S. Aras (Ed.) Yaşlıda Sık Görülen Durumlar-1 Geriatrik Sendromlar, s. 12-28, Hedef CS Basın Yayın, Ankara.

• Kızılarslanoğlu , M. ve Göker, B. (2018), «Deliryum», E. Özmete& S. Aras (Ed.) Yaşlıda Sık Görülen Durumlar-1 Geriatrik Sendromlar, s. 48-54, Hedef CS Basın Yayın, Ankara.

• Özsürekçi, C., Balcı, C. ve Halil, M. (2018), «Demans», E. Özmete& S. Aras (Ed.) Yaşlıda Sık Görülen Durumlar-1 Geriatrik Sendromlar, s. 30-46, Hedef CS Basın Yayın, Ankara.

• Öztürk, A. (2018). «Bası Ülseri», E. Özmete& S. Aras (Ed.) Yaşlıda Sık Görülen Durumlar-1 Geriatrik Sendromlar, s. 164- 176, Hedef CS Basın Yayın, Ankara.