DÜŞMANLIK VE
SALDIRGANLIK
Saldırganlık genel olarak diğerlerine zarar vermek amacıyla bir kişi yada
grup tarafından gerçekleştirilen davranış olarak tanımlanır.
Burada davranışta bulunma gerekliliği
ile niyet önemlidir.
SALDIRGANLIK ÇEŞİTLERİ
Fiziksel saldırganlık
vurma,itme,fiziksel anlamda zarar verme
Sözel saldırganlık
aşağılama,küçük düşürme vb. sözel
anlamda yapılan saldırganlık
Pasif saldırganlık
aktivite içermemelerine karşın zarar verme niyeti taşır. Örn/ sevmediği
memurun terfi kararını geciktiren amir.
Düşmanlık içeren saldırganlık
hedefin sevilmemesi yada nefret
edilmesinden kaynaklanan saldırganlık
Araçsal saldırganlık
burada zarar verme niyeti
bulunmamaktadır. Ana amaç kendini koruma yada herhangi bir şey olabilir.
Örn/boks maçı
SALDIRGANLIK KURAMLARI
1.
İçgüdüsel veya biyolojik kuram
2.
Saldırganlığın dürtü
kuramı:engellenmeler ve saldırganlık hipotezi
3.
Saldırganlığa ilişkin öğrenme kuramı ve bilişsel kuramlar
4.
Düşmanlık içeren saldırganlığa ilişkin
genel bir model
İÇGÜDÜSEL VE BİYOLOJİK KURAMLAR
Freud’a göre ölüm içgüdüsünün içe
dönük olması intihar, dışa dönük olması ise saldırganlık ve düşmanlığa yol açar.
Bazı araştırmacılar içgüdüsel yaklaşımı reddeder ve içgüdü kavramı olmadan da biyolojik kuramın olabileceğini
savunurlar. Onlara göre M.S.S ve endokrin sistemi şiddet içeren
saldırganlığa yol açabilmektedir.
SALDIRGANLIĞIN DÜRTÜ KURAMI
Saldırganlığın kalıtımdan çok çevredeki
dengesizliği düzeltmek amacıyla ortaya
çıktığını savunur. Örn/ engellenmeler.
SALDIRGANLIĞA İLİŞKİN ÖĞRENME KURAMI VE BİLİŞSEL KURAMLAR
Bu kuram saldırganlık öğrenilir
demektedir. Örn/ saldırgan davranışı nedeniyle ödüllendirilen genç bu
davranışını sürdürecektir.
DÜŞMANLIK İÇEREN SALDIRGANLIĞA İLİŞKİN GENEL BİR MODEL
Tahrik otomatik olarak tepkiye neden olur. Tepkinin nasıl olacağı ise, geçmiş yaşantılar, kişilik yapısı, biyolojik
özellikler, fiziki koşullar vb. bağlıdır.
ARAŞTIRMALAR ENGELLENMELER ARTTIKÇA SALDIRGANLIĞIN DA
ARTTIĞINI ORTAYA KOYMAKTADIR.
Engelleme birey amaca uzakken yapılırsa saldırganlık az
Engelleme birey amaca yakınken
yapılırsa saldırganlık fazla olacaktır.
SALDIRGAN DAVRANIŞA NEDEN OLAN FAKTÖRLER
KİŞİLİK
* yüksek kontrollüler (saldırgan hislerini davranışa dönüştürmede kendilerini kısıtlarlar)
* düşük kontrollüler (kısıtlamazlar)
FİZYOLOJİK DURUM
biyolojik kuramcılarca önerildiği gibi bireyin fizyolojik durumu saldırgan
eğilimleri etkiler. Örn/ alkol, hormonlar
vb.
CİNSEL VE FİZİKSEL UYARILMA
cinsel uyarımın artmasının saldırganlığı arttırdığı söylenir. Fiziksel bir harekette bulunma ve aşırı sıcak, yorgunluk,
gürültü faktörler de saldırganlığı
arttırmaktadır.
