Bu gösterge seti kullanıcılara Türkiye Ekonomisinin değişik alanları ile ilgili güncel bilgiler vermek amacıyla hazırlanmıştır.

(1)

11

Bu gösterge seti kullanıcılara Türkiye Ekonomisinin değişik alanları ile ilgili güncel bilgiler vermek amacıyla hazırlanmıştır.

Bu dosya her haftanın ilk günü itibarıyla güncellenmektedir.

Son güncelleme tarihi: 9 Mayıs 2016

(2)

Mayıs 2016

TÜRKİYE EKONOMİSİ

Hazine Müsteşarlığı

(3)

33

İÇİNDEKİLER

Türkiye Ekonomisinin Dünyadaki Yeri...4

Türkiye’nin Demografik Yapısı...7

Büyüme...11

İstihdam...29

Enflasyon...41

Dış Ticaret ve Ödemeler Dengesi...53

Kamu Maliyesi...73

Borç Yönetimi...82

Mali Sektör...116

Piyasa Göstergeleri...128

Yatırım Ortamı...139

IMF ve AB ile İlişkiler...145

Sosyal Güvenlik...148

İşgücü Piyasası...156

AR-GE...167

Enerji Sektörü...182

(4)

44

TÜRKİYE EKONOMİSİNİN

DÜNYADAKİ YERİ

(5)

55

Dünyanın En Büyük Ekonomileri

(Satın Alma Gücü Paritesine Göre GSYH, Trilyon Dolar, 2014)

Kaynak: IMF, Dünya Ekonomik Görünümü Raporu, Ekim 2015

(6)

66

Avrupa’nın En Büyük Ekonomileri

(Satın Alma Gücü Paritesine Göre GSYH, Trilyon Dolar, 2014)

0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0

Almanya Fransa İngiltere İtalya İspanya Türkiye Polonya Hollanda Belçika İsviçre İsveç Avusturya Romanya Norveç Çek Cumhuriyeti

Kaynak: IMF, Dünya Ekonomik Görünümü Raporu, Ekim 2015

(7)

77

TÜRKİYE’NİN DEMOGRAFİK

YAPISI

(8)

88 (*) Tahmin

Kaynak: BM

Demografik Avantaj

**Ülkelerin Demografik Profili* (Yüzde Pay, 2013 Yılı)**

(9)

99 Kaynak: BM

Demografik Avantaj

Ülkelerin Demografik Profili (Yüzde Pay, 2050 Tahminleri)

(10)

10 10 10

Türkiye: Nüfus Öngörüleri (Milyon Kişi)

77,7 78,6 79,4 80,2

50 60 70 80 90

2015 2016 2017 2018

Kaynak: Kalkınma Bakanlığı, 2016-2018 Orta Vadeli Program

(11)

11 11

BÜYÜME

(12)

12 12

GSYH Büyüme Oranları (Yıllık % Değişim)

-16 -12 -8 -4 0 4 8 12 16

01 Ç2 01 Ç4 02 Ç2 02 Ç4 03 Ç2 03 Ç4 04 Ç2 04 Ç4 05 Ç2 05 Ç4 06 Ç2 06 Ç4 07 Ç2 07 Ç4 08 Ç2 08 Ç4 09 Ç2 09 Ç4 10 Ç2 10 Ç4 11 Ç2 11 Ç4 12 Ç2 12 Ç4 13 Ç2 13 Ç4 14 Ç2 14 Ç4 15Ç2 15Ç4

Kaynak: TÜİK

(13)

13 13

GSYH Büyüme Oranı (Dönem Ortalaması, %)

5,3

4,3 4,4

1,5

7,2

3,5

0 2 4 6 8

1982-1986 1987-1991 1992-1996 1997-2001 2002-2006 2007-2015

Kaynak: TÜİK, Hazine Müsteşarlığı

(14)

14 14

Büyüme Hedefleri (%)

Kaynak: Kalkınma Bakanlığı, 2016-2018 Orta Vadeli Program Hedefidir.

4,5

5,0 5,0

4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 4,9 5,0 5,1

2016 2017 2018

(15)

15 15

Büyümenin Oynaklığı

(Reel Büyüme Oranlarının Oynaklık Katsayısındaki Değişim)

1,60

1,33

3,36

0,37

1,47

0 1 2 3 4

1988-91 1992-96 1997-2001 2002-2006 2007-2015

(16)

16 16

Kişi Başına Düşen GSYH (ABD Doları)

3.492

4.565

5.775

7.036

7.597

9.247

10.444

8.561

10.003 10.42810.459 10.822

10.395 9.261

2.000 3.000 4.000 5.000 6.000 7.000 8.000 9.000 10.000 11.000

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Kaynak: TÜİK

(17)

17 17

Kişi Başına Gayri Safi Yurt İçi Hasıla, 2014

(Satın Alma Gücü Standardı, AB-27=100)

Kaynak: Eurostat

Eğilim çizgisi: Hareketli ortalama

0 40 80 120 160 200 240 280

Lü ks em bur g No rv eç İsv iç re AB D İrl an d a Ho lla n d a Av u s tu ry a Da ni m ar ka İs veç Al m a n ya İzl an d a Be lç ik a Fi nl a n di ya İng ilt er e Fr ans a Ja po nya İta ly a İs p an ya K ıbr ıs Ma lt a Çe k C u m . S lo ven ya Po rt e ki z Sl o va ky a Li tv a n ya Es to n ya Yu na ni s tan Po lo n ya M aca ri s tan Le to n ya H ırv a ti st an Ro m a n y a Tü rk iy e B u lg a ris ta n Ka ra d ağ M ake don ya S ırb is ta n A rna vut luk B o sn a H er s ek

(18)

18 18

Satın Alma Gücü Paritesine Göre Kişi Başına Düşen GSYH (ABD Doları)

21.240

22.460

23.829

6.000 7.500 9.000 10.500 12.000 13.500 15.000 16.500 18.000 19.500 21.000 22.500 24.000 25.500

2016 2017 2018

Kaynak: Kalkınma Bakanlığı, 2016-2018 Orta Vadeli Program hedefidir.

(19)

19 19

AB Ülkeleri ve Türkiye Reel GSYH (2001=100) Karşılaştırması

Kaynak: OECD

(20)

20 20

GSYH Büyümesine Katkılar (%)

-12 -8 -4 0 4 8 12 16

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Özel Tük. ve Yat. Kamu Tük. ve Yat. Net İhracat Stok Değişimi GSYH Büyümesi Kaynak: TÜİK

(21)

21 21

AB Ülkeleri ve Türkiye’de Talebin Bileşenleri (2001=100)

Kaynak: OECD

Özel Tüketim İhracat

İthalat

Toplam Yatırımlar İthalat

(22)

22 22

Özel Sektör Sabit Sermaye Yatırımlarının GSYH Büyümesine Katkısı (%)

0,6

1,5 2,5

3,3

0 2 4 6

1993-2002 2003-2015

Özel Sektör Sabit Sermaye Yatırımlarının Katkısı Diğer

Kaynak: TÜİK

(23)

23 23

Toplam Sanayi Verimlilik Endeksi

70 75 80 85 90 95 100 105 110 115

06 Ç 1 06 Ç 2 06 Ç 3 06 Ç 4 07 Ç 1 07 Ç 2 07 Ç 3 07 Ç 4 08 Ç 1 08 Ç 2 08 Ç 3 08 Ç 4 09 Ç 1 09 Ç 2 09 Ç 3 09 Ç 4 10 Ç 1 10 Ç 2 10 Ç 3 10 Ç 4 11 Ç 1 11 Ç 2 11 Ç 3 11 Ç 4 12 Ç 1 12 Ç 2 12 Ç 3 12 Ç 4 13 Ç 1 13 Ç 2 13 Ç 3 13 Ç 4 14 Ç 1 14 Ç 2 14 Ç 3 14 Ç 4 15 Ç 1 15 Ç 2 15 Ç 3 15 Ç 4

Saat Başına Verimlilik Doğrusal Eğilim (Verimlilik (saat başına))

(24)

70 80 90 100 110 120 130 140 150

05 Ç 1 05 Ç 3 06 Ç 1 06 Ç 3 07 Ç 1 07 Ç 3 08 Ç 1 08 Ç 3 09 Ç 1 09 Ç 3 10 Ç 1 10 Ç 3 11 Ç 1 11 Ç 3 12 Ç 1 12 Ç 3 13 Ç 1 13 Ç 3 14 Ç 1 14 Ç 3 15 Ç 1 15 Ç 3

24 24

Toplam Sanayi Sektöründe Verimlilik ve Ücretler

(Çalışılan Saat Başına)

Verimlilik Endeksi

Reel Ücret Endeksi Reel Birim Ücret Endeksi

(25)

25 25 25

Sanayi Üretim Endeksi (Mevsimsel Düzeltilmiş)

Kaynak: TÜİK 70

80 90 100 110 120 130 140

2005-I II III IV 2006-I II III IV 2007-I II III IV 2008-I II III IV 2009-I II III IV 2010-I II III IV 2011-I II III IV 2012-I II III IV 2013-I II III IV 2014-I II III IV 2015-I II III IV 2016-I

25

(26)

İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı (Mevsimsel Düzeltilmiş, %)

26 50

55 60 65 70 75 80 85 90

2007-1 4 7 10 2008-1 4 7 10 2009-1 4 7 10 2010-1 4 7 10 2011-1 4 7 10 2012-1 4 7 10 2013-1 4 7 10 2014-1 4 7 10 2015-1 4 7 10 2016-1 4

Kaynak: TCMB

(27)

27 27 27

Reel Kesim Güven Endeksi

Kaynak: TCMB 27

40 60 80 100 120 140

200 7-1 4 7 10 200 8-1 4 7 10 200 9-1 4 7 10 201 0-1 4 7 10 201 1-1 4 7 10 201 2-1 4 7 10 201 3-1 4 7 10 201 4-1 4 7 10 201 5-1 4 7 10 201 6-1 4

(28)

28 28 28

Tüketici Güven Endeksi

Kaynak: TÜİK

50 60 70 80 90

2007-

1 4 7 10

2008-

1 4 7 10

2009-

1 4 7 10

2010-

1 4 7 10

2011-

1 4 7 10

2012-

1 4 7 10

2013-

1 4 7 10

2014-

1 4 7 10

2015-

1 4 7 10

2016-

1 4

28

(29)

29 29

İSTİHDAM

(30)

30 30

**İşsizlik Oranı * (%)**

9,5

9,0 9,2

10,0

13,1

11,1

9,1

8,4

9,0

9,9 10,3

11,3 11,1

7 8 9 10 11 12 13 14 15

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2015

Ocak

2016 Ocak

Kaynak: TÜİK

* Hanehalkı işgücü araştırmasında Avrupa Birliğine tam uyum amacıyla 2014 Şubat dönemiyle birlikte yeni seri veriler açıklanmaya başlanmış olup, 2005-Ocak 2014 dönem sonuçları ekonometrik model ile tahmin edilmiştir.

(31)

31

Genç Nüfusta İşsizlik Oranı (Mevsimsel Düzeltilmiş, %)

Kaynak: OECD

(32)

32 32 32

**İstihdam * (Mevsimsel Düzeltilmiş, Milyon Kişi)**

Kaynak: TÜİK 32

20 21 22 23 24 25 26 27

2008-1 4 7 10 2009-1 4 7 10 2010-1 4 7 10 2011-1 4 7 10 2012-1 4 7 10 2013-1 4 7 10 2014-1 4 7 10 2015-1 4 7 10 2016-1

* Ocak 2016 itibarıyladır. Hanehalkı işgücü araştırmasında Avrupa Birliğine tam uyum amacıyla 2014 Şubat dönemiyle birlikte yeni seri veriler açıklanmaya başlanmış olup, 2005-Ocak 2014 dönem sonuçları ekonometrik model ile tahmin edilmiştir.

(33)

30,1

3,0

2,0 2,2 2,4 2,6 2,8 3,0 3,2 3,4

22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

200 8-1 3 5 7 9 11

200 9-1 3 5 7 9 11

201 0-1 3 5 7 9 11

201 1-1 3 5 7 9 11

201 2-1 3 5 7 9 11

201 3-1 3 5 7 9 11

201 4-1 3 5 7 9 11

201 5-1 3 5 7 9 11

201 6-1

İşgücü (Milyon Kişi) İşsiz (Milyon Kişi, sağ eksen)

**İşgücü Göstergeleri * (mevsimsel düz.)**

33 Kaynak: TÜİK

*Ocak 2016 itibarıyladır. Hanehalkı işgücü araştırmasında Avrupa Birliğine tam uyum amacıyla 2014 Şubat dönemiyle birlikte yeni seri veriler açıklanmaya başlanmış olup, 2005-Ocak 2014 dönem sonuçları ekonometrik model ile tahmin edilmiştir.

(34)

**İşgücü Göstergeleri * (mevsimsel düz.)**

Kaynak: TÜİK 34

Ocak 2016 itibarıyladır. Hanehalkı işgücü araştırmasında Avrupa Birliğine tam uyum amacıyla 2014 Şubat dönemiyle birlikte yeni seri veriler açıklanmaya başlanmış olup, 2005-Ocak 2014 dönem sonuçları ekonometrik model ile tahmin edilmiştir.

(35)

3,5 4,0 4,5 5,0 5,5 6,0 6,5

2008

-1 3 5 7 9 11

2009

-1 3 5 7 9 11

2010

-1 3 5 7 9 11

2011

-1 3 5 7 9 11

2012

-1 3 5 7 9 11

2013

-1 3 5 7 9 11

2014

-1 3 5 7 9 11

2015

-1 3 5 7 9 11

2016-1

Tarım İstihdamı (mev.düz.) Tar ım İstihdamı

Tarım (milyon kişi)

Sektörlere Göre İstihdam Gelişmeleri *

35

3,8 4,0 4,2 4,4 4,6 4,8 5,0 5,2 5,4 5,6

2008-1

3 5 7 9 11 2009-1

3 5 7 9 11 2010-1

3 5 7 9 11 2011-1

3 5 7 9 11 2012-1

3 5 7 9 11 2013-1

3 5 7 9 11 2014-1

3 5 7 9 11 2015-1

3 5 7 9 11 2016-1

Sanayi İstihdamı (mev.düz.) Sanayi İstihdamı

Sanayi (milyon kişi)

0,9 1,1 1,3 1,5 1,7 1,9 2,1 2,3

2008-

1 3 5 7 9 11 2009-1 3 5 7 9 11 2010-1 3 5 7 9 11 2011-1 3 5 7 9 11 2012-1 3 5 7 9 11 2013-1 3 5 7 9 11 2014-1 3 5 7 9 11 2015-1 3 5 7 9 11 2016-1

İnşaat İstihdamı (mev.düz.) İnşaat İstihdamı

İnşaat (milyon kişi)

10,09,5 10,511,0 11,512,0 12,513,0 13,514,0 14,5

2008-

1 3 5 7 9 11

2009-

1 3 5 7 9 11

2010-

1 3 5 7 9 11

2011-

1 3 5 7 9 11

2012-

1 3 5 7 9 11

2013-

1 3 5 7 9 11

2014-

1 3 5 7 9 11

2015-

1 3 5 7 9 11

2016-1

Hizmetler İstihdamı (mev.düz.) Hizmetler İstihdamı

Hizmetler (milyon kişi)

Kaynak: TÜİK

* Ocak 2016 itibarıyladır. Hanehalkı işgücü araştırmasında Avrupa Birliğine tam uyum amacıyla 2014 Şubat dönemiyle birlikte yeni seri veriler açıklanmaya başlanmış olup, 2005-Ocak 2014 dönem sonuçları ekonometrik model ile tahmin edilmiştir.

(36)

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler

36

Sektörlerin Toplam İstihdam İçindeki Payları (%)

İstihdamın Sektörel Değişimi

-4 -2 0 2 4 6 8 10

2010-1 4 7 10 2011-1 4 7 10 2012-1 4 7 10 2013-1 4 7 10 2014-1 4 7 10 2015-1 4 7 10 2016-1

Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler

İstihdam Değişimine Sektörlerin Katkısı (% puan)

Kaynak: TÜİK

(37)

37

İşteki Duruma Göre İstihdam Edilenler (%)

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Ücretsiz Aile İşçisi Kendi hes./İşveren Ücretli/Yevmiyeli

Kaynak: TÜİK

(38)

Kayıt Dışı İstihdam Oranı (%)

38

32 35 38 41 44 47

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Kayıtdışı İstihdam

20 22 24 26 28 30 32 34 36

80 81 82 83 84 85 86 87 88 89

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Tarım Tarım dışı (sağ eksen)

Kaynak: TÜİK

(39)

39

İşgücüne Katılım Oranı (%)

Kaynak: TÜİK

40 45 50 55 60 65

1981 1983 1985 1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015

(40)

Eğitim Durumuna Göre İşgücüne Katılım Oranı (2015, %)

40

Erkek Kadın

Yükseköğrenim

Not: Balonun büyüklüğü her bir grubun ilgili cinsiyete göre işgücü içerisindeki payını göstermektedir.

Yükseköğrenim

Kaynak: TÜİK

(41)

41 41

ENFLASYON

(42)

42 42

Ortalama Enflasyon Oranı (%)

Kaynak: TÜİK

(43)

43 43

2016-2018 Enflasyon Tahminleri (%)

(*) Gerçekleşme.

Kaynak: Kalkınma Bakanlığı, 2016-2018 Orta Vadeli Program, Ocak 2016.

(44)

44 44

Enflasyon Gelişmeleri

Kaynak: TÜİK, TCMB

Gıda, Enerji ve Çekirdek Enflasyon (Nisan 2006 – Nisan 2016, yıllık % değişim)

(45)

45 45

Enflasyon Gelişmeleri

Hizmetler ve Bazı Alt Kalemler

(Nisan 2006 – Nisan 2016, yıllık % değişim)

(46)

46 46 Enflasyon Eğilimi

(Ocak 2006 – Nisan 2016, yıllık % değişim)

(*) Nisan 2016 itibarıyladır. Aylık mevsimsel düzeltilmiş ÖKTG-I endeksi (3 aylık hareketli ortalama)

Enflasyon - Genel Eğilim*

Kaynak: TÜİK, TCMB 0

2 4 6 8 10 12

2006-

1 4 7 10 2007-

1 4 7 10 2008-

1 4 7 10 2009-

1 4 7 10 2010-

1 4 7 10 2011-

1 4 7 10 2012-

1 4 7 10 2013-

1 4 7 10 2014-

1 4 7 10 2015-

1 4 7 10 2016-1

(%)

(47)

47 47

Enflasyon - Temel Bileşenleri

Enflasyonun Bileşenleri

(yüzde katkı)

2004 – 2015 Ortalaması Nisan 2016

(48)

7,78 7,14 6,57

2 4 6 8 10 12 14

2007- 1 4 7 10 2008- 1 4 7 10 2009- 1 4 7 10 2010- 1 4 7 10 2011- 1 4 7 10 2012- 1 4 7 10 2013- 1 4 7 10 2014- 1 4 7 10 2015- 1 7 2016- 1 7 2017- 1 7 2018- 1

48 48

**Enflasyon ve Enflasyon Beklentileri* (Yıllık % Değişim)**

2017 Hedef: % 5,0 2016 Hedef: % 5,0 TÜFE 12 Ay Sonrası

24 Ay Sonrası

(*) TCMB Beklenti Anketi – Nisan 2016

TCMB Beklenti Anketi, 2013 yılı Ocak ayından itibaren ayda bir defa yayınlanmaktadır.

(49)

49 49

Yıllık Enflasyon Oranı ve Beklentiler (%)

Kaynak: TCMB Beklenti Anketi

Enflasyon Beklentileri (Nisan 2016)

Yıl sonu 7,91

12 Ay Sonrası 7,78 24 Ay Sonrası 7,14

(50)

50 50

Seçilmiş Ürünlerin Uluslararası Fiyat Endeksleri*

(2005=100)

Enerji Metal Buğday

Pirinç

Kaynak: IMF

*Nisan 2016 itibarıyladır.

(51)

51 51

Dünyada Enflasyon Gelişmeleri

Kaynak: IMF, TÜİK

Türkiye

Dünya Gelişmekte Olan

Ülkeler

Gelişmiş Ülkeler

(52)

52 52

Türkiye’nin Enflasyon Sıralamasında Dünyadaki Yeri

2015 yılı itibarıyla toplam ülke sayısı 178 olup sıralama büyükten küçüğe doğrudur.

Kaynak: IMF

(53)

53 53

DIŞ TİCARET ve

ÖDEMELER DENGESİ

(54)

54 54

36,1

47,3

63,2

73,5

85,5

107,3

132,0

102,1

113,9

134,9

152,5151,8 157,6

143,9141,5

0 25 50 75 100 125 150 175

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016*

Yıllık İhracat (Milyar Dolar)

Kaynak: TÜİK

(*) Mart ayı itibarıyla yıllıklandırılmış.

(55)

55 55

Yıllık İthalat (Milyar Dolar)

Kaynak: TÜİK

51,6

69,3

97,5

116,8

139,6

170,1

202,0

140,9

185,5

240,8236,5 251,7

242,2

207,2201,7

0 25 50 75 100 125 150 175 200 225 250 275

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016*

(56)

56 56

İhracat ve İthalat Büyüme Oranları

(Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Yıllıklandırılmış Yüzde Değişim)

-40 -30 -20 -10 0 10 20 30 40 50

2003

-1 4 7 10

2004

-1 4 7 10

2005

-1 4 7 10

2006

-1 4 7 10

2007

-1 4 7 10

2008

-1 4 7 10

2009

-1 4 7 10

2010

-1 4 7 10

2011

-1 4 7 10

2012

-1 4 7 10

2013

-1 4 7 10

2014

-1 4 7 10

2015

-1 4 7 10

2016-1

İhracat İthalat

Kaynak: TÜİK

(57)

57 57

70 90 110 130 150 170 190 210 230 250 270 290 310

01 Ç1 01 Ç3 02 Ç1 02 Ç3 03 Ç1 03 Ç3 04 Ç1 04 Ç3 05 Ç1 05 Ç3 06 Ç1 06 Ç3 07 Ç1 07 Ç3 08 Ç1 08 Ç3 09 Ç1 09 Ç3 10 Ç1 10 Ç3 11 Ç1 11 Ç3 12 Ç1 12 Ç3 13 Ç1 13 Ç3 14 Ç1 14 Ç3 15 Ç1 15 Ç3

Türkiye Macaristan Polonya İspanya

Portekiz İtalya Avro Bölgesi

AB Ülkeleri ve Türkiye’de İhracat (2001=100)

Kaynak: OECD

(58)

58 58 4,4

3,6

8,7

6,7

2,8 4,2

0 4 8 12

Dünya Euro Bölgesi Gelişmekte Olan Asya

Orta Doğu ve Kuzey Afrika

Latin Amerika Türkiye

İhracat Performansı (Yıllık Ortalama Değişim, 2005-2015)

Kaynak: TÜİK, IMF Dünya Ekonomik Görünümü Nisan 2016

(59)

59 59

155,5

175,8

201,4

0 25 50 75 100 125 150 175 200 225

2016 2017 2018

İhracat Hedefleri (FOB, Milyar Dolar)

(60)

60 60

0 5 10 15 20 25 30 35

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Sermaye Malları Ara Malları Tüketim Malları

İthalat (% GSYH)

Kaynak: TÜİK

(61)

61 61

Brent Petrol Fiyatı (ABD Doları, varil)

Kaynak: Reuters

20 40 60 80 100 120 140 160

H 02 E 02 Ş 03

H 03 E 03 Ş 04

H 04 E 04 Ş 05

H 05 E 05 Ş 06

H 06 E 06 Ş 07

H 07 E 07 Ş 08

H 08 E 08 Ş 09

H 09 E 09 Ş 10

H 10 E 10 Ş 11

H 11 E 11 Ş 12

H 12 E 12 Ş 13

H 13 E 13 Ş 14

H 14 E 14 Ş 15

H 15 E 15 Ş 16

(62)

62 62

Enerji Fiyatlarının Enerji İthalatına Etkisi (Milyar Dolar)

38,5 41,7 44,5 43,8 46,2

0,0

12,5 15,6 12,1 8,7

50,2

-12,3

-20 -10 0 10 20 30 40 50 60 70

2010 2011 2012 2013 2014 2015

2010 Fiyatlarıyla Reel Enerji İthalatı Fiyat Etkisi Toplam Enerji İthalatı

(63)

63 63

Makine ve Teçhizat İthalatı (Milyar Dolar)

12,2 15,7

21,9 26,1 29,9

35,9 36,4

29,4

35,9

43,9 42,6 47,9 46,1

43,2 43,5

0 10 20 30 40 50 60

1996- 2002 Ortalama

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016*

Kaynak: TÜİK

(64)

64 64

-40 -35 -30 -25 -20 -15 -10 -5 0 5 10 15 20 25 30

İrlanda Rusya* Çek Cum. Almanya* Hollanda Norveç İsviçre Slovenya Belçika* Macaristan Danimarka İtalya Slovakya Polonya* İsveç Finlandiya Japonya Avusturya İspanya* Fransa İzlanda ABD Romanya Portekiz Bir. Krallık Litvanya Estonya Bulgarista Letonya* Türkiye Yunanistan Lüksembur Fas* G. Kıbrıs* Malta

Dış Ticaret Dengesi / GSYH (%), 2015

(*) GSYH rakamları IMF tahmin değerleridir.

Kaynak: DTÖ, IMF Dünya Ekonomik Görünümü Nisan 2016

(65)

65 65

-2,5

-3,6 -4,5

-6,0 -5,7 -5,3

-1,8

-6,1

-9,6 -6,1

-7,7

-5,4 -4,5 -0,3 -0,6

-1,2 -1,4

0,1

2,4

-1,4

-3,5

0,6

-1,8

0,7 0,2

-12 -10 -8 -6 -4 -2 0 2 4

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Cari İşlemler Dengesi/GSYH Cari İşlemler Dengesi/GSYH (Enerji Hariç)

Cari İşlemler Dengesi / GSYH (%)

Kaynak: TCMB, Hazine Müsteşarlığı

(66)

66 66

-20 -15 -10 -5 0 5 10 15 20

İsviçre Hollanda Norveç Almanya* Slovenya Danimarka İsveç Lüksemburg Macaristan* Rusya* İrlanda İzlanda Malta Avusturya Japonya İtalya Bulgaristan* Estonya İspanya* Çek Cum. Belçika* Portekiz Finlandiya Yunanistan Fransa Polonya* Romanya Slovakya Fas* Letonya* Litvanya ABD Bir. Krallık Türkiye G. Kıbrıs*

Cari İşlemler Dengesi / GSYH (%), 2015

(*) Rakamlar IMF tahmin değerleridir.

Kaynak: IMF Dünya Ekonomik Görünümü Nisan 2016

(67)

67 67

Cari İşlemler Açığının Finansmanı (Milyar Dolar)

Kaynak: TCMB

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2015 O-Ş

2016 O-Ş Cari İşlemler Dengesi -14,2 -21,0 -31,2 -36,9 -39,4 -11,4 -44,6 -74,4 -48,0 -63,6 -43,6 -32,1 -5,8 -4,1

Sermaye Girişleri (Rezerv

Hariç) 20,1 37,7 48,5 48,8 49,7 -3,5 49,1 51,4 68,7 67,6 41,8 25,9 6,7 5,1 Yurtiçinde Doğrudan

Yatırımlar ^2,8 10,0 20,2 22,0 19,9 8,6 9,1 16,2 13,3 12,4 12,5 16,8 2,8 0,9

Bankacılık Dışı Özel

Sektörün Net Kredi Kullanımı ^7,7 12,6 17,1 29,3 26,4 -13,0 -2,8 8,3 7,2 5,8 6,9 13,7 -0,3 1,1

Diğer (Net) 9,7 15,1 11,2 -2,5 3,5 0,9 42,8 26,9 48,1 49,4 22,4 -4,6 4,1 3,1

Net Hata ve Noksan 0,8 1,5 -0,9 -0,3 2,0 2,3 -0,5 8,3 -0,9 1,4 1,6 9,4 3,9 1,8

Bankaların Yabancı Para

Efektif ve Mevduatı ^6,0 ^0,3 ^10,3 ^3,5 13,3 -12,7 -8,8 -12,9 -1,0 -4,5 0,3 15,0 1,9 2,2

Rezerv Değişimi 0,8 17,8 6,1 8,0 -1,1 0,1 12,8 -1,8 20,8 9,9 -0,5 -11,8 2,9 0,6

(68)

68 68

1,1 1,7 2,8

10,0

20,2

22,0

19,9

8,6 9,1

16,2

13,3 12,4 12,5

16,8

14,9

0 5 10 15 20 25

1993- 2002 Ortl.

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016*

Yurtiçinde Doğrudan Yabancı Sermaye Girişi (Milyar Dolar)

Kaynak: TCMB

(*) Şubat ayı itibarıyla yıllıklandırılmış.

(69)

69 69

-20 -10 0 10 20 30 40 50 60 70 80

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016*

Kısa Vade Uzun Vade Doğrudan Yatırım (Net) Portföy Yatırımı

69

Sermaye Girişi (Milyar Dolar)

Kaynak: TCMB

(*) Şubat ayı itibarıyla yıllıklandırılmış.

(70)

70 70

Merkez Bankası Brüt Döviz Rezervleri (Milyar Dolar)

(*) 29 Nisan 2016 itibarıyla Kaynak: TCMB

10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120

O 0

2 N T E

O 0

3 N T E

O 0

4 N T E

O 0

5 N T E

O 0

6 N T E

O 0

7 N T E

O 0

8 N T E

O 0

9 N J E

O 1

0 N T E

O 1

1 N T E

O 1

2 N T E

O 1

3 N T E

O 1

4 N T E

O 1

5 N T E

O 1

6 N

* 96,2 milyar dolar

(71)

71 71

-28,6 -29,3 -29,9

-40 -30 -20 -10 0

2016 2017 2018

Cari İşlemler Dengesi Tahminleri (Milyar Dolar)

(72)

72

-3,9 -3,7 -3,5

-5 -4 -3 -2 -1 0

2016 2017 2018

Cari İşlemler Dengesi Tahminleri / GSYH (%)

(73)

73 73

KAMU MALİYESİ

(74)

74 74 5,5

3,6

1,4 2,1

1,2 1,3 1,2 1,3 1,0 0,8 1,1

1,6 1,8 0,6 11,9 11,5

8,8

5,2

0 2 4 6 8 10 12 14

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015* 2016* 2017* 2018*

Merkezi Yönetim Bütçe Açığı / GSYH (%)

(*) 2016-2018: Revize Orta Vadeli Program hedeflerini göstermektedir.

Kaynak: Maliye Bakanlığı, 2016-2018 OVP-Revize

(75)

75 75 12,5

10,9

8,0

4,4

0,7 0,2 1,6

2,5 5,9

3,4

0,7

1,5 1,6 1,3 0,6

1,3 0,9 0,6

0 2 4 6 8 10 12 14

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015* 2016* 2017* 2018*

Kaynak: Kalkınma Bakanlığı, 2016-2018 OVP-Revize

Genel Yönetim Bütçe Açığı (Özelleştirme Hariç) / GSYH (%)

(76)

76 76 6,5

0,8 0,2 -0,2

1,2 1,5 2,3

-0,7 23,7

10,1

8,9

4,4

2,9

-5 0 5 10 15 20 25

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

AB Tanımlı Genel Yönetim Bütçe Açığı / GSYH (%)

Maastricht Kriteri: % 3,0

Kaynak: EUROSTAT

(77)

77 77 -2 -0,2

0 2 4 6 8 10 12 14 16

İrlanda Yunanistan İngiltere Portekiz İspanya Letonya Polonya Slovakya Litvanya Fransa Romanya Slovenya Güney Kıbrıs Hollanda Çek Cumh. İtalya Avusturya Almanya Macaristan Hırvatistan Belçika Malta Bulgaristan Türkiye Danimarka Finlandiya Lüksemburg Estonya İsveç

Genel Yönetim Bütçe Açığı (2013 Yılı, % GSYH)

Kaynak: Eurostat

Maastricht Kriteri: % 3,0

(78)

78 78

Kamu Kesimi Borçlanma Gereği (GSYH %)

7,0

12,1 10,0

7,3

-0,1 -1,9

0,1 1,6

5,1

2,4 0,1

1,0 0,5 0,6

0,0 0,3 0,3 0,3 3,6

-3 -1 1 3 5 7 9 11 13

1990- 2000

Ort.

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015* 2016* 2017* 2018*

Kaynak: Kalkınma Bakanlığı, 2016-2018 OVP-Revize

(79)

79 79

2003-2014 Ortalaması: 2,3

Kamu Kesimi Faiz Dışı Fazlası (Program Tanımlı, % GSYH)

Kaynak: 2012 öncesi veriler için Hazine Müsteşarlığı, 2012 ve sonrası veriler ise Kalkınma Bakanlığı tarafından hesaplanmaktadır.

0,7

1,8

0,8 1,0

0,6 0,8 0,6 1,1 1,3 0,3

1,6 3,1

4,8 4,5 5,5

4,7

-1,0

-2

-1 0 1 2 3 4 5 6

1993 - 2002

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015* 2016* 2017* 2018*

(80)

80 80 80

Özelleştirme Uygulamaları (Milyar $)

8,2

56,7

0 10 20 30 40 50 60

1985-2003 2003 - 2014

Kaynak: Özelleştirme İdaresi Başkanlığı

(81)

81 81

Orta Vadeli Program Büyüklükleri (% GSYH)

Kaynak: Kalkınma Bakanlığı, 2016-2018 Revize Orta Vadeli Program, Ocak 2016

2015 2016 2017 2018

Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi -1,2 -1,3 -1,0 -0,8

Merkezi Yönetim Bütçe Gelirleri

24,6 24,5 23,9 23,3

Merkezi Yönetim Bütçe Harcamaları

25,8 25,9 24,9 24,2

MYB Faiz Dışı Dengesi (Program Tanımlı) 0,4 0,1 0,5 1,0

Merkezi Yönetim Bütçe Gelirleri (Program Tanımlı)

23,5 23,4 23,0 22,9

Merkezi Yönetim Faiz Dışı Harcamaları (Program

Tanımlı)

23,1 23,3 22,5 21,9

Diğer Kamu Faiz Dışı Dengesi (Program Tanımlı) 0,4 0,5 0,6 0,3

Toplam Kamu Faiz Dışı Dengesi (Program Tanımlı) 0,8 0,6 1,1 1,3

(82)

82 82

BORÇ YÖNETİMİ

(83)

83 83

AB Tanımlı Genel Yönetim Borç Stoku (% GSYH)

46,5 46,0

34,6 32,9 33,7 33,5 33,8

42,3

39,136,236,1 40,0

39,9 74,0

52,7 59,6

67,7

30 35 40 45 50 55 60 65 70 75

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Ç1

2015 Ç2

2015 Ç3

2015 Ç4

Maastricht Kriteri: % 60

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

(84)

84 84 Maastricht Kriteri: % 60

Genel Yönetim Borç Stoku (% GSYH, 2015)

0 40 80 120 160 200 240 280

Japonya Yunanistan İtalya Portekiz Güney Kıbrıs Belçika ABD İspanya Fransa İrlanda Kanada İngiltere Avusturya Slovenya Macaristan Almanya Hollanda Malta Finlandiya Slovakya Polonya İsveç Litvanya Çek Cumhuriyeti Danimarka Romanya Letonya Türkiye Bulgaristan Lüksemburg Estonya

Kaynak: Eurostat (26.04.2016 tarihli güncelleme), Hazine Müsteşarlığı (31.03.2016 itibarıyla) ABD, Kanada ve Japonya için: IMF Dünya Ekonomik Görünümü (Nisan 2016)

(85)

85 85

AB Tanımlı Borç Stoku / GSYH (%)

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Euro Bölgesi (17 ülke) 78,6 84,1 86,2 89,6 91,4 92,4 91,1

AB (27 ülke) 73,1 78,5 81,1 83,8 85,5 86,8 85,3

Yunanistan 126,7 146,2 172,1 159,6 177,7 180,1 176,9

İtalya 112,5 115,4 116,5 123,3 129,0 132,5 132,7

Portekiz 83,6 96,2 111,4 126,2 129,0 130,2 129,0

Belçika 99,6 99,7 102,3 104,1 105,2 106,5 106,0

İspanya 52,7 60,1 69,5 85,4 93,7 99,3 99,2

Fransa 79,0 81,7 85,2 89,6 92,3 95,7 96,1

İngiltere 65,7 76,6 81,8 85,3 86,2 88,2 89,2

Avusturya 79,7 82,4 82,2 81,6 80,8 84,3 86,2

Macaristan 78,0 80,6 80,8 78,3 76,8 76,2 75,3

Almanya 72,4 81,0 78,3 79,6 77,2 74,7 71,2

Hollanda 56,5 59,0 61,7 66,4 67,9 68,2 65,1

Türkiye 46,0 42,3 39,1 36,2 36,1 33,5 32,9

Kaynak: Eurostat, (Güncelleme Tarihi: 26.04.2016); Hazine Müsteşarlığı, (31.03.2016 itibarıyla)

(86)

86 86

AB Tanımlı Borç Stoku Hedefleri (% GSYH)

32,6

31,7

30,5

29,5

28 30 32 34

2015 2016 2017 2018

Kaynak: Kalkınma Bakanlığı, 2016-2018 Orta Vadeli Program, Ocak 2016

(87)

87 87

Kamu Net Borç Stoku / GSYH (%)

26,2 31,3 30,0 31,3 27,6 26,2 25,3 29,9 28,1

21,6 20,3 17,6 14,7 13,4 12,5 11,4 11,1 35,4 23,9

19,1 10,4

6,5 3,3 2,9

2,7 0,9

0,7

-3,3 -5,0 -4,0 -4,2 -4,0 -3,8 -2,8 61,5

55,2

49,1 41,7

34,0

29,5 28,2 32,5 28,9

22,4

17,0 12,6

10,7 9,2 8,5 7,6 8,2

-10 0 10 20 30 40 50 60 70

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Ç1

2015 Ç2

2015 Ç3

2015 Ç4

TL Döviz Cinsi

(88)

88 88

Bu gösterge seti kullanıcılara Türkiye Ekonomisinin değişik alanları ile ilgili güncel bilgiler vermek amacıyla hazırlanmıştır.