Bu gösterge seti kullanıcılara Türkiye Ekonomisinin değişik alanları ile ilgili güncel bilgiler vermek amacıyla hazırlanmıştır.

(1)

11

Bu gösterge seti kullanıcılara Türkiye Ekonomisinin değişik alanları ile ilgili güncel bilgiler vermek amacıyla hazırlanmıştır.

Bu dosya her haftanın ilk günü itibarıyla güncellenmektedir.

Son güncelleme tarihi: 30 Mart 2015

(2)

Mart 2015

TÜRKİYE EKONOMİSİ

Hazine Müsteşarlığı

(3)

33

İÇİNDEKİLER

Türkiye Ekonomisinin Dünyadaki Yeri...4

Türkiye’nin Demografik Yapısı...7

Büyüme...11

İstihdam...29

Enflasyon...41

Dış Ticaret ve Ödemeler Dengesi...53

Kamu Maliyesi...73

Borç Yönetimi...82

Mali Sektör...116

Piyasa Göstergeleri...128

Yatırım Ortamı...139

IMF ve AB ile İlişkiler...145

Sosyal Güvenlik...148

İşgücü Piyasası...156

AR-GE...167

Enerji Sektörü...182

(4)

44

TÜRKİYE EKONOMİSİNİN

DÜNYADAKİ YERİ

(5)

55

Dünyanın En Büyük Ekonomileri

(Satın Alma Gücü Paritesine Göre GSYH, Trilyon Dolar, 2013)

Kaynak: IMF, Dünya Ekonomik Görünümü Raporu, Ekim 2014

(6)

66

Avrupa’nın En Büyük Ekonomileri

(Satın Alma Gücü Paritesine Göre GSYH, Trilyon Dolar, 2013)

Kaynak: IMF, Dünya Ekonomik Görünümü Raporu, Ekim 2014

(7)

77

TÜRKİYE’NİN DEMOGRAFİK

YAPISI

(8)

88 (*) Tahmin

Kaynak: BM

Demografik Avantaj

**Ülkelerin Demografik Profili* (Yüzde Pay, 2013 Yılı)**

(9)

99 Kaynak: BM

Demografik Avantaj

Ülkelerin Demografik Profili (Yüzde Pay, 2050 Tahminleri)

(10)

10 10 10

Türkiye: Nüfus Öngörüleri (Milyon Kişi)

76,9 77,7 78,6

50,0 60,0 70,0 80,0 90,0

2014 2015 2016

Kaynak: Kalkınma Bakanlığı, 2015-2017 Orta Vadeli Program, Ekim 2014

(11)

11 11

BÜYÜME

(12)

12 12

GSYH Büyüme Oranları (Yıllık % Değişim)

-16 -12 -8 -4 0 4 8 12 16

01 Ç1 01 Ç3 02 Ç1 02 Ç3 03 Ç1 03 Ç3 04 Ç1 04 Ç3 05 Ç1 05 Ç3 06 Ç1 06 Ç3 07 Ç1 07 Ç3 08 Ç1 08 Ç3 09 Ç1 09 Ç3 10 Ç1 10 Ç3 11 Ç1 11 Ç3 12 Ç1 12 Ç3 13 Ç1 13 Ç3 14 Ç1 14 Ç3

Kaynak: TÜİK

(13)

13 13

GSYH Büyüme Oranı (Dönem Ortalaması, %)

5,3

4,3 4,4

1,5

7,2

3,5

0 2 4 6 8

1982-1986 1987-1991 1992-1996 1997-2001 2002-2006 2007-2013

Kaynak: TÜİK, Hazine Müsteşarlığı

(14)

14 14

3,3

4,0

5,0

0 2 4 6 8

2014 2015 2016

Büyüme Hedefleri (%)

(15)

15 15

Büyümenin Oynaklığı

(Reel Büyüme Oranlarının Oynaklık Katsayısındaki Değişim)

1,60

1,33

3,36

0,37

1,65

0 1 2 3 4

1988-91 1992-96 1997-2001 2002-2006 2007-2013

(16)

16 16

Kişi Başına Düşen GSYH (ABD Doları)

3.492

4.565

5.775

7.036

7.597

9.247

10.444

8.561

10.003 10.428 10.459 10.807

2.000 3.000 4.000 5.000 6.000 7.000 8.000 9.000 10.000 11.000

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Kaynak: TÜİK

(17)

17 17

Kişi Başına Gayri Safi Yurt İçi Hasıla, 2013

(Satın Alma Gücü Standardı, AB-27=100)

Kaynak: Eurostat

Eğilim çizgisi: Hareketli ortalama

(*) Tahmin

(18)

18 18

Kişi Başına Düşen GSYH (ABD Doları)

10.537

10.936

11.541

6.000 7.500 9.000 10.500 12.000

2014 2015 2016

(19)

19 19

AB Ülkeleri ve Türkiye Reel GSYH (2001=100) Karşılaştırması

Kaynak: OECD

(20)

20 20

GSYH Büyümesine Katkılar (%)

Kaynak: TÜİK

(21)

21 21

AB Ülkeleri ve Türkiye’de Talebin Bileşenleri (2001=100)

80,0 100,0 120,0 140,0 160,0 180,0 200,0 220,0 240,0

01 Ç1 01 Ç3 02 Ç1 02 Ç3 03 Ç1 03 Ç3 04 Ç1 04 Ç3 05 Ç1 05 Ç3 06 Ç1 06 Ç3 07 Ç1 07 Ç3 08 Ç1 08 Ç3 09 Ç1 09 Ç3 10 Ç1 10 Ç3 11 Ç1 11 Ç3 12 Ç1 12 Ç3 13 Ç1 13 Ç3 14 Ç1 14 Ç3

Türkiye Macaristan İspanya

Portekiz İtalya AB (28)

Kaynak: OECD

Özel Tüketim İhracat

İthalat

Toplam Yatırımlar İthalat

(22)

22 22

Özel Sektör Sabit Sermaye Yatırımlarının GSYH Büyümesine Katkısı (%)

0,6

1,6 2,5

3,3

0 2 4 6

1993-2002 2003-2013

Özel Sektör Sabit Sermaye Yatırımlarının Katkısı Diğer

Kaynak: TÜİK

(23)

23 23

Toplam Sanayi Verimlilik Endeksi

(24)

24 24

Toplam Sanayi Sektöründe Verimlilik ve Ücretler

(Çalışılan Saat Başına)

Verimlilik Endeksi

Reel Ücret Endeksi Reel Birim Ücret Endeksi

(25)

25 25 25

**Sanayi Üretim Endeksi * (Mevsimsel Düzeltilmiş)**

Kaynak: TÜİK 25

* 2015 yılı 1. çeyrek değeri Ocak ayı ortalamasını yansıtmaktadır.

(26)

İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı (Mevsimsel Düzeltilmiş, %)

26 50

55 60 65 70 75 80 85 90

2007-

1 3 5 7 9 11 2008-1 3 5 7 9 11 2009-1 3 5 7 9 11 2010-1 3 5 7 9 11 2011-1 3 5 7 9 11 2012-1 3 5 7 9 11 2013-1 3 5 7 9 11 2014-1 3 5 7 9 11 2015-1 3

Kaynak: TCMB

(27)

27 27 27

Reel Kesim Güven Endeksi

Kaynak: TCMB 27

40 60 80 100 120 140

20 07

-1 3 5 7 9 11

20 08

-1 3 5 7 9 11

20 09

-1 3 5 7 9 11

20 10

-1 3 5 7 9 11

20 11

-1 3 5 7 9 11

20 12

-1 3 5 7 9 11

20 13

-1 3 5 7 9 11

20 14

-1 3 5 7 9 11

20 15

-1 3

(28)

28 28 28

Tüketici Güven Endeksi

Kaynak: TÜİK-TCMB

50 60 70 80 90

200 7-

1 3 5 7 9 11

200 8-

1 3 5 7 9 11

200 9-

1 3 5 7 9 11

201 0-

1 3 5 7 9 11

201 1-

1 3 5 7 9 11

201 2-

1 3 5 7 9 11

201 3-

1 3 5 7 9 11

201 4-

1 3 5 7 9 11

201 5-

1 3

28

(29)

29 29

İSTİHDAM

(30)

30 30

**İşsizlik Oranı * (%)**

9,5

9,0 9,2

10,0

13,1

11,1

9,1

8,4

9,0

9,9 9,6

10,9

7 8 9 10 11 12 13 14 15

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2013Aralık 2014Aralık

Kaynak: TÜİK

* Hanehalkı işgücü araştırmasında Avrupa Birliğine tam uyum amacıyla 2014 Şubat dönemiyle birlikte yeni seri veriler açıklanmaya başlanmış olup, 2005-Ocak 2014 dönem sonuçları ekonometrik model ile tahmin edilmiştir.

(31)

31

Genç Nüfusta İşsizlik Oranı (Mevsimsel Düzeltilmiş, %)

11,0 13,0 15,0 17,0 19,0 21,0 23,0 25,0 27,0 29,0

2006 ‐I II III IV 2007 ‐I II III IV 2008 ‐I II III IV 2009 ‐I II III IV 2010 ‐I II III IV 2011 ‐I II III IV 2012 ‐I II III IV 2013 ‐I II III IV 2014 ‐I II III IV

AB (28 ÜLKE) OECD Türkiye

Kaynak: OECD

(32)

32 32 32

**İstihdam * (Mevsimsel Düzeltilmiş, Milyon Kişi)**

Kaynak: TÜİK 32

(33)

29,3 3,0

2,0 2,2 2,4 2,6 2,8 3,0 3,2 3,4

22 23 24 25 26 27 28 29 30

2008-1 4 7 10 2009-1 4 7 10 2010-1 4 7 10 2011-1 4 7 10 2012-1 4 7 10 2013-1 4 7 10 2014-1 4 7 10

İşgücü (Milyon Kişi) İşsiz (Milyon Kişi, sağ eksen)

İşgücü Göstergeleri (mevsimsel düz.)

33 Kaynak: TÜİK

(34)

İşgücü Göstergeleri (mevsimsel düz.)

51,0

45,7 10,4

7 8 9 10 11 12 13 14 15

38 41 44 47 50

20 08 -1 4 7 10 20 09 -1 4 7 10 20 10 -1 4 7 10 20 11 -1 4 7 10 20 12 -1 4 7 10 20 13 -1 4 7 10 20 14 -1 4 7 10

İşgücüne Katılım Oranı (%) İstihdam Oranı (%) İşsizlik Oranı (%, sağ eksen)

Kaynak: TÜİK 34

(35)

3,5 4,0 4,5 5,0 5,5 6,0

2008-1 4 7 10 2009-1 4 7 10 2010-1 4 7 10 2011-1 4 7 10 2012-1 4 7 10 2013-1 4 7 10 2014-1 4 7 10

Tarım İstihdamı (mev.düz.) Tarım İstihdamı

Tarım (milyon kişi)

Sektörlere Göre İstihdam Gelişmeleri *

35

3,8 4,0 4,2 4,4 4,6 4,8 5,0 5,2 5,4 5,6

2008-1 4 7 10 2009-1 4 7 10 2010-1 4 7 10 2011-1 4 7 10 2012-1 4 7 10 2013-1 4 7 10 2014-1 4 7 10

Sanayi İstihdamı (mev.düz.) Sanayi İstihdamı

Sanayi (milyon kişi)

0,9 1,1 1,3 1,5 1,7 1,9 2,1 2,3

2008-1 4 7 10 2009-1 4 7 10 2010-1 4 7 10 2011-1 4 7 10 2012-1 4 7 10 2013-1 4 7 10 2014-1 4 7 10

İnşaat İstihdamı (mev.düz.) İnşaat İstihdamı

İnşaat (milyon kişi)

9,5 10,0 10,5 11,0 11,5 12,0 12,5 13,0 13,5 14,0

2008-1 4 7 10 2009-1 4 7 10 2010-1 4 7 10 2011-1 4 7 10 2012-1 4 7 10 2013-1 4 7 10 2014-1 4 7 10

Hizmetler İstihdamı (mev.düz.) Hizmetler İstihdamı

Hizmetler (milyon kişi)

Kaynak: TÜİK

(36)

36

Sektörlerin Toplam İstihdam İçindeki Payları (%)

İstihdamın Sektörel Değişimi

İstihdam Değişimine Sektörlerin Katkısı (% puan)

Kaynak: TÜİK

(37)

37

İşteki Duruma Göre İstihdam Edilenler (%)

Kaynak: TÜİK

(38)

Kayıt Dışı İstihdam Oranı (%)

Kaynak: TÜİK 38

(39)

39

İşgücüne Katılım Oranı (%)

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Kadın 23,3 23,6 23,6 24,5 26 27,6 28,8 29,5 30,8 30,3 Erkek 70,6 69,9 69,8 70,1 70,5 70,8 71,7 71 71,5 71,3 Toplam 46,4 46,3 46,2 46,9 47,9 48,8 49,9 50 50,8 50,5

0 10 20 30 40 50 60 70 80

Kaynak: TÜİK

(40)

Eğitim Durumuna Göre İşgücüne Katılım Oranı (2013, %)

40

Erkek Kadın

Yükseköğrenim

Not: Balonun büyüklüğü her bir grubun ilgili cinsiyete göre işgücü içerisindeki payını göstermektedir.

Yükseköğrenim

Kaynak: TÜİK

(41)

41 41

ENFLASYON

(42)

42 42

Ortalama Enflasyon Oranı (%)

62,7

71,6

10,6 7,6

0 10 20 30 40 50 60 70 80

1983-94 1995-2001 2002-2014 2015 Şubat

Kaynak: TÜİK

(43)

43 43

6,3

5,0 5,0

0 1 2 3 4 5 6 7 8

2015 2016 2017

2015-2017 Enflasyon Tahminleri (%)

(44)

44 44

Enflasyon Gelişmeleri

-5 0 5 10 15 20 25 30 35

Şubat 05 Ağustos 05 Şubat 06 Ağustos 06 Şubat 07 Ağustos 07 Şubat 08 Ağustos 08 Şubat 09 Ağustos 09 Şubat 10 Agu-10 Şubat 11 Ağustos 11 Şubat 12 Ağustos 12 Şubat 13 Ağustos 13 Şubat 14 Ağustos 14 Şubat 15

Gıda Enerji İşlenmemiş Gıda ve Enerji Dışı TÜFE Kaynak: TÜİK, TCMB

Gıda, Enerji ve Çekirdek Enflasyon (Şubat 2005 –Şubat 2015, yıllık % değişim)

(45)

45 45

Enflasyon Gelişmeleri

0 5 10 15 20 25

Şubat 05 Ağustos 05 Şubat 06 Ağustos 06 Şubat 07 Ağustos 07 Şubat 08 Ağustos 08 Şubat 09 Ağustos 09 Şubat 10 Agu-2010 Şubat 11 Ağustos 11 Şubat 12 Ağustos 12 Şubat 13 Ağustos 13 Şubat 14 Ağustos 14 Şubat 15

Hizmetler Ulaştırma Kira Lokanta ve Otel Kaynak: TÜİK, TCMB

Hizmetler ve Bazı Alt Kalemler

(Şubat 2005 – Şubat 2015, yıllık % değişim)

(46)

46 46 Enflasyon Eğilimi*

(Ocak 2006 – Şubat 2015, yıllık % değişim)

(*) Aylık mevsimsel düzeltilmiş ÖKTG-I endeksi (3 aylık hareketli ortalama)

Enflasyon - Genel Eğilim

Kaynak: TÜİK, TCMB 0,00

2,00 4,00 6,00 8,00 10,00 12,00

2006-1 4 7 10 2007-

1 4 7 10 2008-1 4 7 10 2009-

1 4 7 10 2010-1 4 7 10 2011-1 4 7 10 2012-1 4 7 10 2013-1 4 7 10 2014-1 4 7 10 2015-1

(% )

(47)

47 47 29,8

15,9

7,7

46,6

0 10 20 30 40 50

Gıda Enerji Tütün Diğer

Enflasyon - Temel Bileşenleri

Enflasyonun Bileşenleri

(yüzde katkı)

2004 – 2014 Ortalaması Şubat 2015

44,4

-7,8

60,0

3,4

-20 0 20 40 60 80

Gıda Enerji Tütün Diğer

(48)

6,78 6,51 7,55

2 4 6 8 10 12 14

2007- 1 4 7 10 2008- 1 4 7 10 2009- 1 4 7 10 2010- 1 4 7 10 2011- 1 4 7 10 2012- 1 4 7 10 2013- 1 4 7 10 2014- 1 4 7 10 2015- 1 7 2016- 1 7 2017- 1

48 48

**Enflasyon ve Enflasyon Beklentileri* (Yıllık % Değişim)**

Kaynak: TÜİK, TCMB

2016 Hedef: % 5,0 2015 Hedef: % 5,0

TÜFE 12 Ay Sonrası 24 Ay Sonrası

(*) TCMB Beklenti Anketi – Mart 2015

TCMB Beklenti Anketi, 2013 yılı Ocak ayından itibaren ayda bir defa yayınlanmaktadır.

(49)

49 49

Yıllık Enflasyon Oranı ve Beklentiler (%)

0 4 8 12 16 20 24 28 32

1

034 7101

044 7101

054 7101

064 7101

074 7101

084 7101

094 7101

104 7101

114 7101

124 7101

134 7101

144 7101

154 7101

164 7101 17

Yılsonu Hedefi

Gelecek

12 Ay Gelecek 24 Ay

Kaynak: TCMB Beklenti Anketi

Enflasyon Beklentileri (Mart 2015)

Yıl sonu 6,98

12 Ay Sonrası 6,78

24 Ay Sonrası 6,51

(50)

50 50 50

250 450 650 850 1050

2004-1 5 9 2005-1 5 9 2006-1 5 9 2007-1 5 9 2008-1 5 9 2009-1 5 9 2010-1 5 9 2011-1 5 9 2012-1 5 9 2013-1 5 9 2014-1 5 9 2015-1

Enerji Metal Buğday Pirinç

Seçilmiş Ürünlerin Uluslararası Fiyat Endeksleri (2005=100)

Enerji Metal

Buğday

Pirinç

Kaynak: IMF

(51)

51 51

Dünyada Enflasyon Gelişmeleri

-2 0 2 4 6 8 10 12 14

Ocak 05 Ağustos 05 Mart 06 Ekim 06 Mayıs 07 Aralık 07 Temmuz 08 Şubat 09 Eylül 09 Nisan 10 Kasım 10 Haziran 11 Ocak 12 Ağustos 12 Mart 13 Ekim 13 Mayıs 14 Aralık 14

Kaynak: IMF, TÜİK

Türkiye

Dünya Gelişmekte Olan

Ülkeler

Gelişmiş Ülkeler

(52)

52 52

Türkiye’nin Enflasyon Sıralamasında Dünyadaki Yeri

2014 yılı itibarıyla toplam ülke sayısı 188 olup sıralama büyükten küçüğe doğrudur.

5 7 6 10

3 7 9

36 48

29 64 61

40 61

31 50

27 21

0 10 20 30 40 50 60 70

1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Kaynak: IMF

(53)

53 53

DIŞ TİCARET ve

ÖDEMELER DENGESİ

(54)

54 54

36,1

47,3

63,2

73,5

85,5

107,3

132,0

102,1

113,9

134,9

152,5 151,8 157,6 157,6

0 25 50 75 100 125 150 175

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015*

Yıllık İhracat (Milyar Dolar)

Kaynak: TÜİK

* 2015 Ocak ayı itibarıyla yıllıklandırılmış.

(55)

55 55

Yıllık İthalat (Milyar Dolar)

Kaynak: TÜİK

51,6

69,3

97,5

116,8

139,6

170,1

202,0

140,9

185,5

240,8 236,5 251,7

242,2 239,5

0 25 50 75 100 125 150 175 200 225 250 275

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015*

(56)

56 56

İhracat ve İthalat Büyüme Oranları

(Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Yıllıklandırılmış Yüzde Değişim)

-40 -30 -20 -10 0 10 20 30 40 50

2003

-1 4 7 10

2004

-1 4 7 10

2005

-1 4 7 10

2006

-1 4 7 10

2007

-1 4 7 10

2008

-1 4 7 10

2009

-1 4 7 10

2010

-1 4 7 10

2011

-1 4 7 10

2012

-1 4 7 10

2013

-1 4 7 10

2014

-1 4 7 10

2015-1

İhracat İthalat

Kaynak: TÜİK

(57)

57 57

70 90 110 130 150 170 190 210 230 250 270 290

01 Ç1 01 Ç3 02 Ç1 02 Ç3 03 Ç1 03 Ç3 04 Ç1 04 Ç3 05 Ç1 05 Ç3 06 Ç1 06 Ç3 07 Ç1 07 Ç3 08 Ç1 08 Ç3 09 Ç1 09 Ç3 10 Ç1 10 Ç3 11 Ç1 11 Ç3 12 Ç1 12 Ç3 13 Ç1 13 Ç3 14 Ç1 14 Ç3

Türkiye Macaristan Polonya İspanya

Portekiz İtalya AB (28)

AB Ülkeleri ve Türkiye’de İhracat (2001=100)

Kaynak: OECD

(58)

58 58 4,7

3,6

10,7

10,0

2,9 4,3

0 4 8 12

Dünya Euro Bölgesi Gelişmekte Olan Asya

Orta Doğu ve Kuzey Afrika

Latin Amerika Türkiye

İhracat Performansı (Yıllık Ortalama Değişim, 2001-2012)

Kaynak: TÜİK, IMF Dünya Ekonomik Görünümü Ekim 2014

(59)

59 59

160,5

173,0

187,4

203,4

100 125 150 175 200 225

2014 2015 2016 2017

İhracat Hedefleri (FOB, Milyar Dolar)

Kaynak: Kalkınma Bakanlığı, 2015-2017 Orta Vadeli Program

(60)

60 60

0 5 10 15 20 25 30 35

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Sermaye Malları Ara Malları Tüketim Malları

İthalat (% GSYH)

Kaynak: TÜİK

(61)

61 61

Brent Petrol Fiyatı (ABD Doları, varil)

Kaynak: Reuters

20 40 60 80 100 120 140 160

H 02 E 02 A 02 M 03 H 03 E 03 A 03 M 04 H 04 E 04 A 04 M 05 H 05 E 05 A 05 M 06 H 06 E 06 A 06 M 07 H 07 E 07 A 07 M 08 H 08 E 08 A 08 M 09 H 09 E 09 A 09 M 10 H 10 E 10 A 10 M 11 H 11 E 11 A 11 M 12 H 12 E 12 A 12 M 13 H 13 E 13 A 13 M 14 H 14 E 14 A 14 M 15

(62)

62 62

Enerji Fiyatlarının Enerji İthalatına Etkisi (Milyar Dolar)

38,5 41,7 44,5 43,8 46,2

0,0

12,5

15,6 12,1 8,7

0 10 20 30 40 50 60 70

2010 2011 2012 2013 2014

2010 Fiyatlarıyla Reel Enerji İthalatı Fiyat Etkisi Toplam Enerji İthalatı

(63)

63 63

Makine ve Teçhizat İthalatı (Milyar Dolar)

12,2 15,7

21,9 26,1 29,9

35,9 36,4

29,4

35,9

43,9 42,6 47,9 46,1 45,8

0 10 20 30 40 50 60

1996- 2002 Ortalama

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015*

Kaynak: TÜİK

(64)

64 64

-30 -25 -20 -15 -10 -5 0 5 10 15 20 25 30

İrlanda Norveç Hollanda Çek Cum. Rusya Almanya Macaristan Slovakya İsviçre Danimarka Belçika İtalya İzlanda İsveç Slovenya Polonya Finlandiya İspanya Avusturya Japonya Fransa Romanya Bir. Krallık ABD Litvanya Portekiz Estonya Bulgarista Litvanya Yunanista Türkiye Lüksembu G. Kıbrıs Fas Malta

Dış Ticaret Dengesi / GSYH (%), 2012

Kaynak: DTÖ, IMF Dünya Ekonomik Görünümü Nisan 2014

(65)

65 65

-2,5

-3,6 -4,5

-6,0 -5,8 -5,4

-2,0

-6,2

-9,7

-6,2

-7,9 -0,3 -0,6

-1,2 -1,4

0,1

2,2

-1,6

-3,6

0,5

-1,9

-12 -10 -8 -6 -4 -2 0 2 4

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Cari İşlemler Dengesi/GSYH Cari İşlemler Dengesi/GSYH (Enerji Hariç)

Cari İşlemler Dengesi / GSYH (%)

Kaynak: TCMB, Hazine Müsteşarlığı

(66)

66 66

-20 -15 -10 -5 0 5 10 15 20

İsviçre Norveç Hollanda Danimarka Almanya Slovenya İsveç Lüksemburg İrlanda İzlanda Macaristan Slovakya Çin Bulgaristan Rusya Litvanya İtalya Malta İspanya Yunanistan Japonya Portekiz Letonya Finlandiya Romanya Fransa Polonya Tacikistan Estonya Çek Kıbrıs Belçika ABD Avustralya Birleşik Krallık Fas Türkiye

Cari İşlemler Dengesi / GSYH (%), 2013

Kaynak: IMF Dünya Ekonomik Görünümü Ekim 2014

(67)

67 67

Cari İşlemler Açığının Finansmanı (Milyar Dolar)

Kaynak: TCMB

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2014 Ocak

2015 Ocak

Cari İşlemler Dengesi -14,2 -21,4 -31,8 -37,8 -40,2 -12,0 -45,3 -75,0 -48,5 -64,7 -45,8 -5,0 -2,0

Sermaye Girişleri (Rezerv

Hariç) 20,1 37,7 48,5 48,8 49,7 -3,5 49,1 51,3 68,0 67,2 42,7 -1,3 7,3

Yurtiçinde Doğrudan Yatırımlar 2,8 10,0 20,2 22,0 19,9 8,6 9,1 16,2 13,3 12,5 12,5 1,2 1,8

Bankacılık Dışı Özel Sektörün

Net Kredi Kullanımı 9,3 12,9 19,5 30,8 24,7 -11,6 -1,5 9,0 7,4 6,7 6,1 -0,3 -0,5

Diğer (Net) 8,1 14,7 8,8 -4,0 5,2 -0,5 41,5 26,1 47,3 48,1 24,1 -2,3 6,0

Net Hata ve Noksan 0,8 2,0 -0,2 0,5 2,7 3,0 0,2 9,0 0,3 2,8 2,2 2,5 -1,5

Bankaların Yabancı Para

Efektif ve Mevduatı 6,0 0,3 10,3 3,5 13,3 -12,7 -8,8 -12,9 -1,0 -4,5 -0,3 2,0 -0,2

Rezerv Değişimi 0,8 17,8 6,1 8,0 -1,1 0,1 12,8 -1,8 20,8 9,9 -0,5 -5,8 4,0

(68)

68 68

1,1 1,7 2,8

10,0

20,2

22,0

19,9

8,6 9,1

16,2

13,3 12,5 12,5 13,1

0 5 10 15 20 25

1993- 2002

Ortl.

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015*

Yurtiçinde Doğrudan Yabancı Sermaye Girişi (Milyar Dolar)

Kaynak: TCMB

(69)

69 69

-20 -10 0 10 20 30 40 50 60 70 80

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015*

Kısa Vade Uzun Vade Doğrudan Yatırım (Net) Portföy Yatırımı

69

Sermaye Girişi (Milyar Dolar)

Kaynak: TCMB

(70)

70 70

Merkez Bankası Brüt Döviz Rezervleri (Milyar Dolar)

(*) 20 Mart 2015 itibarıyla Kaynak: TCMB

10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120

O 0

2 M E

O 0

3 M E

O 0

4 M E

O 0

5 M E

O 0

6 M E

O 0

7 M E

O 0

8 M E

O 0

9 M E

O 1

0 M E

O 1

1 M E

O 1

2 M E

O 1

3 M E

O 1

4 M E

O 1 5

* 102 milyar dolar

(71)

71 71

-46,0 -46,0

-49,2 -50,7

-60 -50 -40 -30 -20 -10 0

2014 2015 2016 2017

Cari İşlemler Dengesi Tahminleri (Milyar Dolar)

(72)

72

-5,7 -5,4 -5,4 -5,2

-7 -5 -3 -1

2014 2015 2016 2017

Cari İşlemler Dengesi Tahminleri / GSYH (%)

(73)

73 73

KAMU MALİYESİ

(74)

74 74 5,5

3,6

1,4

2,1

1,2 1,4 1,1

0,7 0,3 1,1

1,6 1,8 0,6

11,9 11,5

8,8

5,2

0 2 4 6 8 10 12 14

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014* 2015* 2016* 2017*

Merkezi Yönetim Bütçe Açığı / GSYH (%)

(*) 2015-2017: Orta Vadeli Program hedeflerini göstermektedir.

Kaynak: Maliye Bakanlığı, 2015-2017 OVP

(75)

75 75 12,5

10,9

8,0

4,4

0,7 0,2

1,6

2,5

5,9

3,4

0,7

1,5 1,6 1,4 1,1

0,6 0,1 0

2 4 6 8 10 12 14

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014* 2015* 2016* 2017*

Kaynak: Kalkınma Bakanlığı, 2015-2017 OVP

Genel Yönetim Bütçe Açığı (Özelleştirme Hariç) / GSYH (%)

(76)

76 76 6,5

0,8 0,3

1,2 1,5 2,8

-0,7 23,7

10,1

8,9

4,4

2,9

-5 0 5 10 15 20 25

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 **2010 2011* 2012**

AB Tanımlı Genel Yönetim Bütçe Açığı / GSYH (%)

Maastricht Kriteri: % 3,0

*Geçici

Kaynak: EUROSTAT

(77)

77 77

0,3

-4 0 4 8 12

İrlanda Yunanistan İngiltere Portekiz İspanya Letonya Polonya Slovakya Litvanya Fransa Romanya Slovenya Güney Kıbrıs Hollanda Çek Cumh. İtalya Avusturya Almanya Macaristan Hırvatistan Belçika Malta Bulgaristan Türkiye Danimarka Finlandiya Lüksemburg Estonya İsveç

Genel Yönetim Bütçe Açığı (2012 Yılı, % GSYH)

Kaynak: Eurostat

Maastricht Kriteri: % 3,0

(78)

78 78

Kamu Kesimi Borçlanma Gereği (GSYH %)

7,0

12,1

10,0

7,3

-0,1

-1,9 0,1

1,6

5,1

2,4

0,1

1,0 0,5 1,0

0,4 0,1

-0,1 3,6

-3 -1 1 3 5 7 9 11 13

1990- 2000

Ort.

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014* 2015* 2016* 2017*

Kaynak: Kalkınma Bakanlığı, 2015-2017 OVP

(79)

79 79

2003-2012 Ortalaması: 2,7

Kamu Kesimi Faiz Dışı Fazlası (Program Tanımlı, % GSYH)

0,7

1,8

0,8 1,0

0,4

1,2 1,5 1,8 0,3

1,6 3,1

4,8 4,5 5,5

4,7

-1,0

-2

-1 0 1 2 3 4 5 6

1993 - 2002

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014* 2015* 2016* 2017*

Kaynak: IMF, 2012 öncesi veriler Hazine Müsteşarlığı, 2012 ve sonrası veriler ise Kalkınma Bakanlığı tarafından hesaplanmaktadır.

(80)

80 80 80

Özelleştirme Uygulamaları (Milyar $)

8,2

56,7

0 10 20 30 40 50 60

1985-2003 2003 - 2014

Kaynak: Özelleştirme İdaresi Başkanlığı

(81)

81 81

Orta Vadeli Program Büyüklükleri (% GSYH)

2014 2015 2016 2017

Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi -1,4 -1,1 -0,7 -0,3

Merkezi Yönetim Bütçe Gelirleri

24,0 23,2 22,8 22,5

Merkezi Yönetim Bütçe Harcamaları

25,4 24,3 23,6 22,8

MYB Faiz Dışı Dengesi (Program Tanımlı) 0,5 1,1 1,3 1,7

Merkezi Yönetim Bütçe Gelirleri (Program Tanımlı)

23,1 22,6 22,4 22,2

Merkezi Yönetim Faiz Dışı Harcamaları (Program

Tanımlı)

22,6 21,5 21,1 20,5

Diğer Kamu Faiz Dışı Dengesi (Program Tanımlı) -0,1 0,1 0,2 0,1

Toplam Kamu Faiz Dışı Dengesi (Program Tanımlı) 0,4 1,2 1,5 1,8

(82)

82 82

BORÇ YÖNETİMİ

(83)

83 83

AB Tanımlı Genel Yönetim Borç Stoku (% GSYH)

46,5 46,0

34,4 34,1 35,8

42,3

39,1 36,2 36,2 39,9 40,0

74,0

52,7 59,6

67,7

30 35 40 45 50 55 60 65 70 75

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Ç1

2014 Ç2

2014 Ç3

Maastricht Kriteri: % 60

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

(84)

84 84 Maastricht Kriteri: % 60

Genel Yönetim Borç Stoku (% GSYH, 2013)

0 40 80 120 160 200 240 280

Japonya Yunanistan İtalya Portekiz İrlanda Güney Kıbrıs ABD Belçika İspanya Fransa Birleşik Krallık Kanada Macaristan Almanya Avusturya Hollanda Malta Slovenya Polonya Finlandiya Slovakya Çek Cumhuriyeti Danimarka İsveç Litvanya Romanya Letonya Türkiye Lüksemburg Bulgaristan Estonya

Kaynak: Eurostat (23.01.2015 tarihli güncelleme), Hazine Müsteşarlığı (30.09.2014 itibarıyla) ABD, Kanada ve Japonya için: IMF Dünya Ekonomik Görünümü (Ekim 2014)

(85)

85 85

AB Tanımlı Borç Stoku / GSYH (%)

2009 2010 2011 2012 2013 2014 Ç3

Euro Bölgesi (17 ülke) 78,5 83,8 85,9 89,1 91,1 92,2

AB (27 ülke) 73,0 78,3 80,9 83,5 85,4 86,7

Yunanistan 126,8 146,0 171,3 156,9 174,9 176,0

İtalya 112,5 115,3 116,4 122,2 127,9 131,8

Portekiz 83,6 96,2 111,1 124,8 128,0 131,4

Belçika 99,3 99,6 102,1 104,0 104,5 108,2

İspanya 52,7 60,1 69,2 84,4 92,1 96,8

Fransa 78,8 81,5 85,0 89,2 92,2 95,3

İngiltere 65,8 76,4 81,8 85,8 87,3 87,9

Avusturya 79,7 82,4 82,1 81,7 81,2 80,7

Macaristan 78,2 80,9 81,0 78,5 77,3 80,3

Almanya 72,4 80,3 77,6 79,0 76,9 74,8

Hollanda 56,5 59,0 61,3 66,5 68,6 69,0

Türkiye 46,0 42,3 39,1 36,2 36,2 34,1

Kaynak: Eurostat, (Güncelleme Tarihi: 27.01.2015); Hazine Müsteşarlığı, (31.12.2014 itibarıyla)

(86)

86 86

AB Tanımlı Borç Stoku Hedefleri (% GSYH)

28,5 30

31,8 33,1

28 30 32 34

2014 2015 2016 2017

(87)

87 87

Kamu Net Borç Stoku / GSYH (%)

26,2 31,3 30,0 31,3 27,6 26,2 25,3 29,9 28,1

21,6 20,3 17,6 16,3 16,3 15,1 35,4 23,9

19,1 10,4

6,5 3,3 2,9

2,7 0,9

0,7

-3,3 -5,0 -4,0 -5,0 -4,6 11,2 10,4 12,2

17,0 41,7

34,0 29,5 49,1

55,2 61,5

28,2 32,5 28,9

22,3

12,6

-10 0 10 20 30 40 50 60 70

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Ç1

2014 Ç2

2014 Ç3

TL Döviz Cinsi

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

Bu gösterge seti kullanıcılara Türkiye Ekonomisinin değişik alanları ile ilgili güncel bilgiler vermek amacıyla hazırlanmıştır.