KPSS 2022
GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR
AKADEMİ PEGEM
EĞİTİM BİZİM
İŞİMİZ
KONU ANLATIMLI
ENGELLİ KAMU PERSONELİ SEÇME SINAVI
E KPSS -
VİDEO DERSLERİ HEMEN İZLE
Lütfen detaylı bilgi için ön sözü okuyunuz.
QR KODU OKUTARAK
UYGULAMAYI İNDİR
EKPSS GYGK KONU ANLATIMLI TEK KİTAP Komisyon
ISBN 978-0-2021-9170-6
Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.
© Pegem Akademi
Bu kitabın basım, yayım ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. A.Ş.'ye aittir. Anılan kuru- luşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz ve dağıtılamaz. Bu kitap, T.C. Kültür ve Turizm Ba- kanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz.
Pegem Akademi Yayıncılık, 1998 yılından bugüne uluslararası düzeyde düzenli faaliyet yürüten uluslararası akademik bir yayınevidir. Yayımladığı kitaplar; Yükseköğretim Kurulunca tanınan yükseköğretim kurumla- rının kataloglarında yer almaktadır. Dünyadaki en büyük çevrimiçi kamu erişim kataloğu olan WorldCat ve ayrıca Türkiye’de kurulan Turcademy.com tarafından yayınları taranmaktadır, indekslenmektedir. Aynı alanda farklı yazarlara ait 1000’in üzerinde yayını bulunmaktadır. Pegem Akademi Yayınları ile ilgili detaylı bilgilere http://pegem.net adresinden ulaşılabilmektedir.
1. Baskı: Eylül 2021, Ankara
Yayın-Proje: Ümit Dilaver Dizgi-Grafik Tasarım: Gamze Şahin Oral
Kapak Tasarımı: Pegem Akademi
Baskı: Vadi Grup Basım A.Ş.
Baskı: Saray Mah. 126. Cad. No: 20/A Kazan/ANKARA
(0312 394 55 91)
Yayıncı Sertifika No: 36306 Matbaa Sertifika No: 49180
İletişim
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
Shira Ticaret Merkezi, Macun Mahallesi 204 Cad.
No: 141/33, Yenimahalle/Ankara Yayınevi 0312 430 67 50 Dağıtım: 0312 434 54 24 Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60
İnternet: www.pegem.net
E-ileti: pegem@pegem.net
WhatsApp Hattı: 0538 594 92 40
iii Değerli Okuyucularımız,
Engelli Kamu Personeli Seçme Sınavı, geleceğin kamu personelinin belirlenmesinde son aşamadır ve öğrenim hayatınız boyunca verdiğiniz emeğin sonucu meslek hayatınıza adım atmanızla nihai başarıya dönüşecektir.
Bu süreçteki emek ve çabanız, programlı bir çalışma ile sizi hedefinize doğru yöneltecek ve öne geçirecektir. Böylesi bir süreçte programlı bir çalışmaya kaynaklık edecek olan, deneyimli bir yazar ekibi tarafından özenle oluşturulmuş, geniş kapsamlı yayınlar olacaktır.
Pegem Akademi yazar ekibinin öncelikli amacı, tam da bu kaynağı sizlere sunmak olmuş ve sonucunda sizleri başarıda öne taşıyacak bu kapsamlı konu anlatımlı kitap ortaya çıkmıştır.
Sınavda başarılı olabilmek için müfredatta mevcut olan konularda yeterli bilgi düzeyine sahip olmak ve yeterince örnek soru ile bu bilgiyi pekiştirmek gerekmektedir. Bu kitabın temel amacı, adayın sınav kapsamındaki her konuya hâkimiyetini sağlamak ve böylece karşılaşacağı soru tiplerini rahatlıkla çözebilecek seviyeye gelmesini mümkün kılmaktır.
Kitaba ilişkin sorularınızı pegem@pegem.net adresine e-posta yoluyla ya da 0538 594 92 40 numarasına WhatsApp üze- rinden iletmeniz yeterli olacaktır. Sorunuz en kısa sürede yayın ekibimiz tarafından cevaplandırılacaktır.
Kitabın, kamu kurumlarında görev almak isteyen tüm okuyucularımızın başarılarına katkı sağlaması dileğiyle...
Pegem Akademi
ÖN SÖZ
QR kodlar ile ilgili bilgiler bir sonraki sayfada yer almaktadır.
Aktivasyon Kodu kitabınızın ilk sayfasında yer almaktadır.
Aktivasyon Kodu ile aktif ettiğiniz video dersler 31 Ağustos 2022 tarihine kadar geçerlidir.
Aktivasyonunu yapmış olduğunuz konu anlatım kitabınızı “Video Dersler”
sekmesinden görüntüleyebilir ve videolarınızı izlemeye başlayabilirsiniz.
4. Adım Ürünlerim
Uygulamanızı Kullanabilmeniz İçin Aşağıdaki Adımları Takip Ediniz:
Pegem Kampüs Web Sitesi Üzerinden Videolarınıza Erişebilmek İçin Aşağıdaki Adımları Takip Ediniz:
Üye girişi yaptıktan sonra açılan pencerede sol tarafta bulunan kategori menüsünden “Aktivasyon Kodlarım”ı, seçerek “Kod Ekle”ye tıklayıp kitabınız ile birlikte size iletilen aktivasyon kodu ile aktivasyon işlemlerini gerçekleştirebilirsiniz.
3. Adım Aktivasyon
Mevcut tarayıcınıza https://dijital.pegemkampus.com yazarak web sitemiz üzerinden erişim sağlayabilirsiniz.
Pegem Kampüs üyeliğiniz yoksa “Kayıt Ol” butonuna tıkladıktan sonra formu doldurarak üyelik işlemlerinizi gerçekleştirebilirsiniz.
Üyelik bilgileriniz ile giriş yaptıktan sonra sağ üst sekmede yer alan “Aktivasyon Kodlarım” alanından kodunuzu aktif edebilirsiniz.
Aktivasyon işleminizi tamamladıktan sonra kategori alanından “Video Dersler” sekmesine tıklayarak videolarınıza ulaşabilirsiniz..
1 2 3 4
1. Adım Uygulama
İndirme
2. Adım Üyelik
Üyelik ekranına erişebilmek için;
“Kayıt Ol” butonuna tıklayarak, üyelik formunu eksiksiz doldurduktan sonra uygulamayı kullanmaya başlayabilirsiniz.
Kitabın içerisindeki QR’ı okutarak ilgili kitabınızın videolarını izleyebilirsiniz.
5. Adım QR Kod Okutma Kapaktaki QR kodunu
herhangi bir kod okuyucu uygulaması ile okutarak ilgili Pegem uygulamasını indirebilirsiniz.
Pegem Kampüs İletişim Hattı
0312 418 51 55
v
İÇİNDEKİLER
TÜRKÇE
Sözcükte Anlam ...1
Sözcüğün Anlam Özellikleri...1
Söz Sanatları ...2
Sözcükler Arasındaki Anlam İlişkileri ...4
Kalıplaşmış Söz Öbekleri ...5
Test ...7
Cümlede Anlam ...9
Cümle ...9
Anlamlarına Göre Cümleler ...9
Test ...12
Paragrafta Anlam ...14
Paragraf ...14
Düşünceyi Geliştirme Yolları ...16
Anlatım Nitelikleri ...17
Test ...18
Yapı Bilgisi ...21
Kök ...21
Ekler ...21
Yapılarına Göre Sözcükler ...22
Test ...23
Sözcük Türleri ...25
Test - 1 ...36
Test - 2 ...38
Cümle Bilgisi ...40
Cümlenin Ögeleri ...40
Cümle Türleri ...41
Cümle Dışı Unsurlar ...42
Test ...43
Ses Bilgisi ...45
Ses Olayları ...45
Test ...47
Yazım Kuralları ...49
Noktalama İşaretleri ...54
Test ...58
Anlatım Bozuklukları ...60
Test ...64
MATEMATİK
Sayılar ...66Test - 1 ...72
Test - 2 ...74
Bölme, Bölünebilme, OBEB-OKEK ...76
Test ...80
Rasyonel Sayılar - Ondalık Sayılar...82
Test - 1 ...87
Test - 2 ...89
Eşitsizlikler ...91
Test ... ..96
Mutlak Değer ...98
Test ... 105
Üstlü ve Köklü İfadeler ...107
Test ...112
Oran-Orantı ...114
Test ...117
Çarpanlara Ayırma ve Özdeşlikler ...119
Test ...122
Birinci Dereceden Bir Bilinmeyenli Denklemler ...124
Test ...126
Problemler ...128
Test - 1 ...131
Test - 2 ...135
Test - 3 ...139
Test - 4 ...143
Test - 5 ...147
Test - 6 ...151
Kümeler ...153
Test ...158
Fonksiyon ...160
Test ...163
İşlem ve Özellikleri ...165
Test ...168
Modüler Aritmetik ...170
Test ...173
Permütasyon - Kombinasyon - Olasılık ...175
Test (Permütasyon) ...186
Test (Kombinasyon) ...188
Test (Olasılık) ...190
Açılar ve Üçgenler ...192
Test - 1 ...197
Test - 2 ...199
Test - 3 ...201
Test - 4 ...203
Çokgenler ve Dörtgenler...205
Test - 1 ...209
Test - 2 ...211
İÇİNDEKİLER
Çember ve Daire ...213
Test ...216
Doğru ve Nokta Analitiği ...219
Test ...229
Katı Cisimler ...230
Test ...
TARİH
İslamiyet Öncesi Türk Tarihi ...232Test ...241
Türk İslam Tarihi ...243
Test ...257
Türkiye Tarihi ...259
Test ...267
Osmanlı Devleti ...269
Test ...275
Osmanlı Kültür ve Uygarlığı ...277
Test ...294
Osmanlı Devleti Duraklama Dönemi (Arayış Yılları) ..296
Test ...299
Osmanlı Devleti Gerileme Dönemi ...301
Test ...305
Osmanlı Devleti Dağılma Dönemi ...307
Test ...318
XX. Yüzyıl Osmanlı Tarihi ...320
Test ...325
Birinci Dünya Savaşı ve Mondros Ateşkesi ...327
Test ...339
Kurtuluş Savaşı Örgütlenme Dönemi ...341
Test ...346
I. Türkiye Büyük Millet Meclisinin Açılması ...348
Test ...354
Kurtuluş Savaşında Cepheler - Antlaşmalar ...356
Test ...366
Atatürk Dönemi İç ve Dış Politika ...368
Test ...380
Atatürk İlke ve İnkılapları...382
Test ...394
COĞRAFYA
Türkiye'nin Coğrafi Konumu ...396Test ...403
Türkiye'nin Yer Şekilleri ...405
Test ...427
Türkiye'nin İklimi ve Bitki Örtüsü ...429
Test ...436
Türkiye'de Nüfus ve Yerleşme ...438
Test ...455
Türkiye'de Tarım, Hayvancılık ve Ormancılık ...457
Test ...469
Türkiye'de Madenler, Enerji Kaynakları ve Sanayi ....471
Test ...482
Türkiye'de Ulaşım, Ticaret ve Turizm ...484
Test ...493
Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Projeleri ...496
VATANDAŞLIK
Temel Hukuk Bilgisi ...498Test ...516
Devlet Kavramı ...518
Test ...523
1982 Anayasası - Temel Hükümler ...525
Test ...528
Temel Hak ve Hürriyetler ...530
Test ...536
Yasama ...538
Test ...547
Yürütme ...549
Test ...553
Yargı ...555
Test ...561
İdare Hukuku ...563
Test ...567
Türkiye'nin İdari Yapısı ...569
Test ...574
Yerinden Yönetim Kuruluşları ...576
Test ...581
Kolluk Faaliyetleri ...583
Test ...589
Uluslararası Kuruluşlar ...591
Test ...597
Ulusal Kuruluşlar ...599
Test ...600
1
TÜRKÇE
SÖZCÜKTE ANLAM
Sözcüğün Anlam Özellikleri
Paragraf cümle sözcük
Sözcükler, metinlerin temel yapı taşıdır. Dolayısıyla met- nin -ya da bir konuşmanın- anlaşılması için sözcük an- lamlarının iyi bilinmesi gerekir. Dilimizde bazı sözcükler tek bir kavramı karşılarken bazıları ise birden çok anlamı karşılar.
Tek anlamlı sözcükler: Sadece bir kavramı karşılayan sözcüklerdir. Bu sözcüklerin başka anlamlara gelebile- cek kullanımı yoktur.
Örnek: “Kaldırım, testere, tencere” sözcüklerinin tek anlamı vardır.
Çok anlamlı sözcükler: Kullanıldığı yere ve duruma göre birden çok anlam kazanabilen sözcüklerdir.
Örnek: “Ağız” sözcüğü, kullanıldığı yere göre birçok anlam kazanabilir: İnsan ağzı, mağara ağzı, yol ağzı, Karadeniz ağzı vs.
Dilimizde sözcüklerin kullanıldıkları cümleye göre kazan- dıkları farklı anlamlara “yan anlam” ya da “mecaz anlam”
denir.
Sözcük Gerçek Anlam
Temel Anlam Yan Anlam
Mecaz Anlam
Gerçek Anlam:
Gerçek anlam, sözcüğün temel ve yan anlamlarını içe- rir. Dolayısıyla sözcüğün gerçek anlamları birden fazla olabilir.
Temel Anlam:
Bir sözcük tek başına kullanıldığında akla gelen ilk anla- mına temel anlam denir. Temel anlam, en yaygın anlam- dır. Sözlüklerde ilk olarak temel ya da en yaygın anlam açıklanır.
N Adamın kocaman ama estetik görünümlü bir ağzı vardı.
N Ormanda ateş yakmak oldukça tehlikeli ama sık rastlanan bir davranıştır.
Yan Anlam:
Bir sözcüğün temel anlamıyla ilişkili olarak kazandığı di- ğer anlamlardır.
N Mağaranın ağzı o kadar küçüktü ki içeri ancak bir çocuk girebiliyordu.
N Çocuğun ateşini bir türlü düşüremiyorlar.
D kkat
Pür“Yan anlam” ile “temel anlam” ara- sında herhangi bir şekilde (biçimsel benzerlik, ortak işlev, aynı maddeden oluşması...) ilgi kurulabilmelidir.
Örnek:
N Mağaranın ağzı o kadar küçüktü ki içeri ancak bir çocuk girebiliyor- du. (“Mağaranın ağzı” ile yemeye, içmeye ve ses çıkarmaya yarayan organ olan “ağız” arasında biçim- sel olarak bir benzerlik kurulmuş- tur.)
N Çocuğun ateşini bir türlü düşüre- miyorlar. (“Çocuğun ateşi” ile nes- nelerin tutuşmasıyla beliren “ateş”
arasında bir ısı ortaklığı vardır.)
Mecaz Anlam:
Sözcüğün gerçek anlamından (temel anlamından ve yan anlamından) uzaklaşarak kazandığı yeni anlamlardır. Bir başka ifadeyle mecazlar, bir ilgi veya benzetme sonucu gerçek anlamından başka anlamda, başka bir sözcüğün yerinde kullanılan sözlerdir.
• Bu mahallede onun gibi ağzı bozuk birini daha gör- medim. (Bu cümledeki “ağzı bozuk” söz öbeğinde kullanılan “ağız” sözcüğü; kendi anlamının dışında, küfürbaz anlamında, karşımıza çıkmaktadır.)
• Yeni seçilen muhtar, ilk toplantısında çok ateşli ko- nuştu. (”Ateşli” sözcüğü “heyecanlı, coşkulu” anla- mında kullanılmış; sözcük, anlamının dışına çıkmıştır.
Temel anlam (TA), yan anlam (YA) ve mecaz anlamla (MA) ilgili aşağıdaki örnekleri inceleyiniz.
Yol:
7 Çocuk, evin yolunu sordu. (TA)
7 Mahallemizin yolu nihayet asfaltlandı. (YA) 7 Bu soruyu farklı bir yolla da çözebiliriz. (MA)
Kafa:
7 Kafan, hâlâ omuzlarının üzerinde duruyor. (TA) 7 Fazla zorlayınca çivinin kafası koptu. (YA) 7 O adam, zaten kafasızın tekidir. (MA)
Büyük:
7 Uzun bir yolculuktan sonra büyük bir evin önün- de durduk. (TA)
7 Benim öğrencilerim, büyüklerine karşı saygıda kusur etmez. (YA)
7 Büyük düşünenler, toplumlarına her zaman bir şeyler kazandırmıştır. (MA)
SÖZCÜKTE ANLAM D kkat
PürKPSS’de “temel anlam” ve “yan anlam” ayrımı sorulmamış, nadiren de olsa “gerçek anlam” ve “mecaz anlam” ayrımı sorulmuştur. Böyle bir soruyla karşılaşıldığında seçenekler arasında yan anlamda kullanılmış sözcükler de verilebileceği için dikkatli olunmalıdır. Yan anlam, temel anlamla bir şekilde ilişkilidir ve gerçek anlam sayılır. Oysa mecaz anlam tamamen düşsel, gerçek dışı bir anlamdır.
Gerçek ve mecaz anlamlı sözcük sorularında çeldirici
olarak yan anlamda kullanıl- mış sözcükler verilir
.
Bazı sorularda geçen
"düşsel öge" kavramı da mecaz anlamla
ilgilidir .
Terimsel Anlam:
Bir bilim, sanat, spor ve meslek dalıyla ilgili özel ve belirli bir kavramı karşılayan sözcüklere terim anlamlı sözcük- ler denir.
Açı, üçgen, dikdörtgen
Roman, öykü, kafiye, aruz İsim, kök, gövde, fiil
Pota, minder, skor Dava, mahkeme, yargıç
Matematik Edebiyat Dil bilgisi
Spor Hukuk C
C C
C C
Örnek:
Soyut-Somut Anlam Somut Anlamlı
Sözcükler: Beş duyudan herhangi biriyle algılanabilen kavramları karşılayan sözcüklerdir.
Hava, su, toprak, ağaç, deniz, masa, sandalye...
Örnek:
Soyut Anlamlı
Sözcükler: Beş duyu ile algılanamayan, zihinde tasarlanan kavramları karşılayan sözcüklerdir.
Sevgi, umut, adalet, özgürlük, mutluluk, heyecan, aşk...
Nitel-Nicel Anlam Nicel Anlamlı
Sözcükler: Varlıkların ölçülebilir, sayılabilir özelliklerini gösteren
sözcüklerdir.
7 Geniş bahçeli bir ev aldı İstanbul’da ve emekli olunca oraya taşındı. (alan ölçüsü) 7 Uzun bir moladan sonra yolcular tekrar araçlara bindiler.
(zaman ölçüsü)
7 Yüksek bir maaşla yeni işine başladı. (sayı-para ölçüsü) Nitel Anlamlı
Sözcükler: Varlıkların ölçülemeyen, sayılamayan özelliklerini gösteren sözcüklerdir.
7 Onun babası çok geniş biridir, hiçbir şeye kolay kolay kızmaz. (“rahat” anlamında) 7 Uzun etme işte, bu iş bugün bitecek dedim sana.
(“nazlanma, direnme”
anlamında)
7 Yüksek hedeflere ulaşmak, çok fedakârlık gerektirir.
(“ulaşılması güç” anlamında)
Söz Sanatları
Benzetme (Teşbih)
Kişileştirme (Teşhis)
Mecazımürsel (Ad Aktarması) Mübalağa
(Abartma) Dolaylama
Güzel Adlandırma
Dokundurma (Tariz)
Kinaye (Değinmece) Eğretileme
(İstiare) Mecaza Dayalı Söz
Sanatları
Benzetme (Teşbih)
Bir nesnenin, varlığın niteliğini daha etkili biçimde anlatmak için nitelikçe üstün bir varlıktan yararlanma yöntemine “benzetme” denir.
Örnek: J Selvi gibi uzun boylu bir güzele vuruldu.
J Kar gibi beyaz çamaşırlar getirmiş ya- nında.
J Tilki gibi kurnaz çocuktur.
J Adamın gözleri sanki bir ateş.
3
SÖZCÜKTE ANLAM
Benzetme ve kişileştirme KPSS'de en çok sorulan iki söz sanatıdır
.
Kişileştirme (Teşhis)
İnsana ait özelliklerin insan dışındaki varlıklara yüklenmesidir.
Örnek: 4 Bülbül, ağaran vakte kadar ağlarmış.
4 Poyrazlasöyleşiryaprakların sesi.
4 Yağmur ağlıyor ikimiz için.
Eğretileme (İstiare)
Eğretileme (istiare), yalnızca
“benzeyen” ya da “benzetilen”
ögeleriyle yapılan söz sanatı, aynı zamanda bir benzetme çeşididir.
D kkat
PürEğretileme (istiare) aslında benzet- me sanatından çok da farklı değildir.
Eğretilemede de amaç bir kavramı, başka bir kavrama benzetmektir fakat benzetmeden farklı olarak bu kav- ramlardan sadece biri söylenir, diğer kavram karşı tarafça anlaşılır.
İki kapılı bir handa Gidiyorum gündüz gece
(Dünya, bir "han"a benzetilmiş fakat "dünya"
söylenmemiştir.) Dışarıda bir dost eli
okşuyor tenimizi.
(Rüzgâr, "dost eli"ne benzetilmiş fakat
"rüzgâr"
söylenmemiştir.) Saçlarına yıldız düşmüş,
koparma anne.
(Beyaz saçlar "yıldız"a benzetilmiş fakat
"beyaz saçlar"
söylenmemiştir.) C
C
C
Gülünce incileri görünüyor.
Her yaz bu cennette tatilini geçirir.
Meleğim beşiğinde uyuyor.
Bu adam herkesi sokar.
Gülünce inci gibi dişleri görünüyor.
Cennet kadar güzel bir yer burası.
Bebeğim beşiğinde melekler gibi uyuyor.
Bu adam bir yılan, herkesi sokar.
Benzeyen ya da kendisine
benzetilen söylenir.
(İstiare)
benzeyen hem Hem benzetilen
söylenir.
(Benzetme) İstiare ve Benzetme Farkı
Eğretileme çeşitli şekillerde yapılabilir:
Doğaya ait bir özellik insana aktarılabilir.
O, cıvık bir insandır.
Babam geciktiğimi öğrenince esip gürleyecek.
Yıldızlar akıyor damların üzerine Bulutlar salkım salkım
(üzümün özelliği bulutlara aktarılmış) (nehrin özelliği yıldızlara aktarılmış)
Bir duyuyla ilgili bir kavram başka
bir duyuyu anlatmak için
kullanılabilir.
Sıcak bir gülümseyişi vardı.
Birbirinize tatlı sözler söyleyin.
(tatma) (dokunma)
(işitme) (görme)
(doğaya ait özellik) (doğaya ait özellik)
Doğaya ait özellik, doğadaki başka
bir varlığa aktarılabilir.
Kinaye
(Değinmece) Bir sözün hem gerçek hem de mecaz anlamını çağrıştıracak biçimde kullanılmasıdır.
Örnek: 3 Yalnız taş, duvar olmaz.
(gerçek anlamı: Tek taşla duvar örüle- mez.)
(mecaz anlamı: İnsan tek başına tüm işlerin üstesinden gelemez.)
3 Bu yaşta o ağır yükü taşıyamaz o çocuk.
(gerçek anlamı: ağır bir nesne taşımak) (mecaz anlamı: sorumluluk almak) 3 Yüzü kızarmak.
(gerçek anlamı: suratta meydana gelen renk değişikliği)
(mecaz anlamı: utanmak) 3 Ayıkla pirincin taşını.
(gerçek anlamı: pirinçteki taşları ayıkla- mak)(mecaz anlamı: zor bir işin içinden çıkmak)
Kinayede anlatılmak istenen, sözün mecaz anlamıdır .
