• Sonuç bulunamadı

HOMİNİDLERİN EVRİMSEL EKOLOJİSİ HOMİNİDLERİN EVRİMSEL EKOLOJİSİ

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "HOMİNİDLERİN EVRİMSEL EKOLOJİSİ HOMİNİDLERİN EVRİMSEL EKOLOJİSİ"

Copied!
6
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

HOMİNİDLERİN EVRİMSEL EKOLOJİSİ HOMİNİDLERİN EVRİMSEL EKOLOJİSİ

Evrim, aktivitelerin açığa çıkmasıdır. Bir tür çok uzun bir süre hayatta kalabilir, Evrim, aktivitelerin açığa çıkmasıdır. Bir tür çok uzun bir süre hayatta kalabilir, bu süreç küçük değişmeler şeklinde bazen milyonlarca yıl sürer. Sonra aniden, bu süreç küçük değişmeler şeklinde bazen milyonlarca yıl sürer. Sonra aniden, bu türden farklı türler ortaya çıkabilir. Hominidler arasında bu şekilde birçok olay bu türden farklı türler ortaya çıkabilir. Hominidler arasında bu şekilde birçok olay vardır. Populasyon genişlediği zaman, türler yavaşça kaymaya başlar. Evrim vardır. Populasyon genişlediği zaman, türler yavaşça kaymaya başlar. Evrim çalışmaları en iyi bir türün küçük bir populasyonunun izole hale gelmesi ve çalışmaları en iyi bir türün küçük bir populasyonunun izole hale gelmesi ve aniden yeni bir tehlikeyle karşılaşması durumunda gözlenebilir. Çevre şartları aniden yeni bir tehlikeyle karşılaşması durumunda gözlenebilir. Çevre şartları hızlı bir şekilde zararlı mutasyonları ayıklar ve küçük populasyonlar yararlı hızlı bir şekilde zararlı mutasyonları ayıklar ve küçük populasyonlar yararlı mutasyonların hızlı bir şekilde yayılması neticesinde küçük bir gen havuzunu mutasyonların hızlı bir şekilde yayılması neticesinde küçük bir gen havuzunu düzenleyerek kararlı hale geçer. Ancak bu kararlılık sonsuza kadar devam düzenleyerek kararlı hale geçer. Ancak bu kararlılık sonsuza kadar devam edemez.

edemez.

Bu durumda ilk hominid, dik yürüyen apeler olarak ortaya çıkmıştır. Bu durumun Bu durumda ilk hominid, dik yürüyen apeler olarak ortaya çıkmıştır. Bu durumun kesin olmamakla birlikte ilk kez yaklaşık olarak 9-10 milyon yıl önce Afrika’da kesin olmamakla birlikte ilk kez yaklaşık olarak 9-10 milyon yıl önce Afrika’da ortaya çıktığı bilinmektedir. primatların küçük bir grubu bir alanda izole hale ortaya çıktığı bilinmektedir. primatların küçük bir grubu bir alanda izole hale gelmişlerdir, ancak bu alanda yiyecek kaynağı sınırlı düzeydedir.

gelmişlerdir, ancak bu alanda yiyecek kaynağı sınırlı düzeydedir.

Daha sıcak ve nemli zamanlarda, dev ormanlar Afrika’yı bir uçtan bir uca Daha sıcak ve nemli zamanlarda, dev ormanlar Afrika’yı bir uçtan bir uca kaplamaktaydı. Eski primatlar ve kedigillere ait türler geniş alanlara kaplamaktaydı. Eski primatlar ve kedigillere ait türler geniş alanlara yayılmışlardı. Sonra iklim değişmeye başladı. Ormanlık alanlar giderek azaldı.

yayılmışlardı. Sonra iklim değişmeye başladı. Ormanlık alanlar giderek azaldı.

Ormanlar parçalı ve izole hale geldi, bu değişme hayvanların değişmesine de yol Ormanlar parçalı ve izole hale geldi, bu değişme hayvanların değişmesine de yol açmaya başladı. Çoğu parçalı ormanda primatlar ve kedigiller hayatlarını açmaya başladı. Çoğu parçalı ormanda primatlar ve kedigiller hayatlarını sürdürmeyi başardı. Yiyeceklerin azalması (belki günlük kötüleşmeler bile sürdürmeyi başardı. Yiyeceklerin azalması (belki günlük kötüleşmeler bile gözlenmiştir) bazı kalabalık primat gruplarını orman tabanında yiyecek bulmaya gözlenmiştir) bazı kalabalık primat gruplarını orman tabanında yiyecek bulmaya yönlendirdi. Primatlar yerde etçiller ile yiyecek rekabetlerine girdiler. Yaşam çok yönlendirdi. Primatlar yerde etçiller ile yiyecek rekabetlerine girdiler. Yaşam çok zorlaştı ve primat türleri yer ortamlarında gelişmeye başladılar.

zorlaştı ve primat türleri yer ortamlarında gelişmeye başladılar.

(2)

Vadilerden birinde -Doğu Afrika’daki Rift Vadisinde- tamamen izole durumdaki Vadilerden birinde -Doğu Afrika’daki Rift Vadisinde- tamamen izole durumdaki bir tür benzer gruplardan bağımsız olarak yaşamaya başladı. Yiyecek kaynakları bir tür benzer gruplardan bağımsız olarak yaşamaya başladı. Yiyecek kaynakları ile yırtıcılar arasında doğrusal bir orantı vardır. Ağaçlık alanlarda yaşayan ile yırtıcılar arasında doğrusal bir orantı vardır. Ağaçlık alanlarda yaşayan primatlar genelde güvendedirler, ancak izole vadideki primatlar orman primatlar genelde güvendedirler, ancak izole vadideki primatlar orman tabanında yayılmaya başladılar. Yürüyen ape doğmuştu. Orijinal primat türleri tabanında yayılmaya başladılar. Yürüyen ape doğmuştu. Orijinal primat türleri hala orman kubbesinde hüküm sürerken, bu yeni tür etçillerin yokluğunda hala orman kubbesinde hüküm sürerken, bu yeni tür etçillerin yokluğunda

orman tabanlarında dominant haldeydi.

orman tabanlarında dominant haldeydi.

Sonra iklim değişti, coğrafik bariyerler primatlar ve etçillerin vadilere geçişi için Sonra iklim değişti, coğrafik bariyerler primatlar ve etçillerin vadilere geçişi için tekrar açıldı. Ağaç üzerindeki primatlar komşularıyla karşılaştılar ve gen tekrar açıldı. Ağaç üzerindeki primatlar komşularıyla karşılaştılar ve gen havuzları tekrar karıştı. Etçiller vadiye tekrar ulaştılar ve orman tabanındaki havuzları tekrar karıştı. Etçiller vadiye tekrar ulaştılar ve orman tabanındaki bipedal ape bu yeni yırtıcılarla karşılaştı. Belki bu karşılaşma aniden bipedal ape bu yeni yırtıcılarla karşılaştı. Belki bu karşılaşma aniden gerçekleşseydi, hiçbir bipedal ape hayatta kalamayabilirdi. Ancak bu karşılaşma gerçekleşseydi, hiçbir bipedal ape hayatta kalamayabilirdi. Ancak bu karşılaşma yavaş gerçekleştiği ve bipedal apelerin bu yeni tehlikeye karşı kendini koruyacak yavaş gerçekleştiği ve bipedal apelerin bu yeni tehlikeye karşı kendini koruyacak

savunma stratejileri geliştirdiği bilinmektedir.

savunma stratejileri geliştirdiği bilinmektedir.

Yüzyılı aşkın bir süredir insan evrimine yönelik olarak yapılan araştırmalar ve Yüzyılı aşkın bir süredir insan evrimine yönelik olarak yapılan araştırmalar ve elde edilen fosil bulgular şaşırtıcı bir şekilde büyük artışlar göstermiştir.

elde edilen fosil bulgular şaşırtıcı bir şekilde büyük artışlar göstermiştir.

1890’larda hominid ailesine ait sadece 2 tür bilinirken (

1890’larda hominid ailesine ait sadece 2 tür bilinirken ( Homo neanderthalensis Homo neanderthalensis ve ve Homo erectus Homo erectus ), 20. yüzyılın sonlarında bu sayı 23 türü kapsayan 2000’in ), 20. yüzyılın sonlarında bu sayı 23 türü kapsayan 2000’in

üzerindeki fosil buluntuya ulaşmıştır. Bu keşifler insan evrimi çalışmalarında üzerindeki fosil buluntuya ulaşmıştır. Bu keşifler insan evrimi çalışmalarında büyük bir dönüşüm başlatmıştır. Hominid evrimi genel yapısı itibariyle tek bir büyük bir dönüşüm başlatmıştır. Hominid evrimi genel yapısı itibariyle tek bir hat şeklinde süreklilik gösteren bir doğrultuya sahip değildir. Daha çok, hat şeklinde süreklilik gösteren bir doğrultuya sahip değildir. Daha çok, tamamen farklı eğilimler içeren türleşmeler gözlenmiştir. Hominid evrimine bir tamamen farklı eğilimler içeren türleşmeler gözlenmiştir. Hominid evrimine bir bütün olarak bakıldığında, modern insanların evrimi çok geniş bir resmin sadece bütün olarak bakıldığında, modern insanların evrimi çok geniş bir resmin sadece küçük bir parçasını oluşturmaktadır. 20. yüzyılın ikinci yarısındaki büyük küçük bir parçasını oluşturmaktadır. 20. yüzyılın ikinci yarısındaki büyük gelişmeler insan evriminde gözlenen adaptif bir sürecin artışına dikkat gelişmeler insan evriminde gözlenen adaptif bir sürecin artışına dikkat

çekmektedir.

çekmektedir.

(3)
(4)

Vücut morfolojisi tam olarak bilinen ilk hominidlerden biri olan Vücut morfolojisi tam olarak bilinen ilk hominidlerden biri olan Ardipithecus ramidus

Ardipithecus ramidus orman tabanında yaşamaktaydı. Onların yakın orman tabanında yaşamaktaydı. Onların yakın kuzenleri ilkel ape Ramapithecuslardır ve ağaç üzerinde kuzenleri ilkel ape Ramapithecuslardır ve ağaç üzerinde yaşamaktaydılar. Ramiduslar herbivorken (otçul), Ramapithecus yaşamaktaydılar. Ramiduslar herbivorken (otçul), Ramapithecus omnivordu (karışık beslenen). Ramidus sadece ayakları üzerinde omnivordu (karışık beslenen). Ramidus sadece ayakları üzerinde yürürken, Ramapithecus hem elleri hem de ayakları üzerinde yürürken, Ramapithecus hem elleri hem de ayakları üzerinde yürümekteydi. Yaklaşık olarak aynı büyüklükte ve zekadaydılar. Bir yırtıcı yürümekteydi. Yaklaşık olarak aynı büyüklükte ve zekadaydılar. Bir yırtıcı geldiği zaman Ramapithecus ağaç üzerine kaçabiliyordu. Ramidus ise geldiği zaman Ramapithecus ağaç üzerine kaçabiliyordu. Ramidus ise ağaçlara zıplayıp en azından büyük yırtıcılardan korunabiliyordu ancak ağaçlara zıplayıp en azından büyük yırtıcılardan korunabiliyordu ancak hala ağaçlara kolaylıkla çıkabilen leoparlara yem oluyordu. Özellikle hala ağaçlara kolaylıkla çıkabilen leoparlara yem oluyordu. Özellikle çocuk bireyler arasında ölüm oranları oldukça yüksekti. Hamile bireylerin çocuk bireyler arasında ölüm oranları oldukça yüksekti. Hamile bireylerin ise hiç şansı yoktu. Bir gün ramiduslar nasıl birlikte savunma ise hiç şansı yoktu. Bir gün ramiduslar nasıl birlikte savunma yapacaklarını ve bir birliktelik kuracaklarını öğrendiler.

yapacaklarını ve bir birliktelik kuracaklarını öğrendiler.

Ramidusların tehlike anında ağaç dışında yakalandıkları zaman iki Ramidusların tehlike anında ağaç dışında yakalandıkları zaman iki silahları vardı. Bipedallikleri ve birliktelikleri. Bir leoparla karşılaştıkları silahları vardı. Bipedallikleri ve birliktelikleri. Bir leoparla karşılaştıkları zaman grup dışında yakalanırsa yerde ya da ağaçta olsun hiç şansları zaman grup dışında yakalanırsa yerde ya da ağaçta olsun hiç şansları yoktur. Aceleyle bir ağaca tırmandıklarında bipedalliğe uyum sağlamış yoktur. Aceleyle bir ağaca tırmandıklarında bipedalliğe uyum sağlamış ayaklar hiçbir şeyi kavrayamıyordu. Dişi ve çocukların toprak ayaklar hiçbir şeyi kavrayamıyordu. Dişi ve çocukların toprak üzerindeyken şansları olmamaktadır. Bu durumlarda ramiduslar dişi ve üzerindeyken şansları olmamaktadır. Bu durumlarda ramiduslar dişi ve çocukların önlerinde bir birliktelik göstererek onları korumaya başladılar.

çocukların önlerinde bir birliktelik göstererek onları korumaya başladılar.

Bu durum onlar için büyük bir savunma sağladı ve ağaçlık alanlar Bu durum onlar için büyük bir savunma sağladı ve ağaçlık alanlar dışında da birçok alanda yaşayabilme becerisini gösterdiler. Ramiduslar dışında da birçok alanda yaşayabilme becerisini gösterdiler. Ramiduslar bipedallikleri sayesinde boşta kalan ön kolları yardımıyla barınaklarına bipedallikleri sayesinde boşta kalan ön kolları yardımıyla barınaklarına kolaylıkla yiyecek taşıyabiliyorlardı.

kolaylıkla yiyecek taşıyabiliyorlardı.

(5)

Bu arada ramidus hayatta kalabilmek için büyük bir problemle karşı Bu arada ramidus hayatta kalabilmek için büyük bir problemle karşı karşıyaydı. Onlar herbivordu ve uygun yiyecekler sertti ve çiğnemekte karşıyaydı. Onlar herbivordu ve uygun yiyecekler sertti ve çiğnemekte oldukça zor oluyordu. Dişiler özellikle yiyecek taşırlarken çocukları oldukça zor oluyordu. Dişiler özellikle yiyecek taşırlarken çocukları problem oluyordu. Yaşam stilleri çok sertti ve ölüm oranları oldukça problem oluyordu. Yaşam stilleri çok sertti ve ölüm oranları oldukça yüksekti.

yüksekti.

Benzer dönemlerde Benzer dönemlerde Australopithecus afarensis Australopithecus afarensis ler bazı yapısal ler bazı yapısal ilerlemelerle dünya üzerinde görülmeye başladı. Kafaları oransal olarak ilerlemelerle dünya üzerinde görülmeye başladı. Kafaları oransal olarak daha büyük, molarları daha iriydi. Buna karşın canineleri küçülmeye daha büyük, molarları daha iriydi. Buna karşın canineleri küçülmeye başlamıştı. Çeneleri daha kütlevi ve daha çok çiğneme kası ile başlamıştı. Çeneleri daha kütlevi ve daha çok çiğneme kası ile donatılmıştı. Erkek bireyler dişilerden biraz daha uzundu, dişilerin daha donatılmıştı. Erkek bireyler dişilerden biraz daha uzundu, dişilerin daha küçük olması grup içinde rollerinin farklılaşmasından küçük olması grup içinde rollerinin farklılaşmasından kaynaklanmaktaydı. Beyin artışında hafif bir artış sosyal etkileşimin kaynaklanmaktaydı. Beyin artışında hafif bir artış sosyal etkileşimin gelişmesini destekledi. Bu türü takip eden

gelişmesini destekledi. Bu türü takip eden Australopithecus africanus Australopithecus africanus lar lar doğayla uyum içindeki yaşantılarını iki milyon yıl kadar sürdürdüler.

doğayla uyum içindeki yaşantılarını iki milyon yıl kadar sürdürdüler.

Ancak, yaşam süreleri hala çok kısa, çocuk ölümleri çok yüksek ve Ancak, yaşam süreleri hala çok kısa, çocuk ölümleri çok yüksek ve zorluklar sürekliydi. Evrim türleri düzenlemiş, çevreye uyumlu hale zorluklar sürekliydi. Evrim türleri düzenlemiş, çevreye uyumlu hale getirmiş ve denge içinde tutmayı başarmıştı.

getirmiş ve denge içinde tutmayı başarmıştı.

Homo habilis Homo habilis ’ler geçiş insanıdır. 500 cc beyin hacmi ile başlamış ve ’ler geçiş insanıdır. 500 cc beyin hacmi ile başlamış ve zaman içinde 800 cc’lik bir hacme ulaşmışlardır. Habilisler bu süreç zaman içinde 800 cc’lik bir hacme ulaşmışlardır. Habilisler bu süreç içinde oldukça kaba bir yapıdan yetenekli bir insana dönüşmüştür.

içinde oldukça kaba bir yapıdan yetenekli bir insana dönüşmüştür.

Beyinlerindeki broca (konuşma) bölgesi gelişmiştir. Ayrıca geliştirdikleri Beyinlerindeki broca (konuşma) bölgesi gelişmiştir. Ayrıca geliştirdikleri taş el baltaları ile son derece güçlü robustus ve boisei türleriyle baş taş el baltaları ile son derece güçlü robustus ve boisei türleriyle baş edebilmiş ve doğadan elimine etmişlerdir.

edebilmiş ve doğadan elimine etmişlerdir.

(6)

1.8 milyon yıl önce 1.8 milyon yıl önce Homo erectus Homo erectus ’lar dünya üzerinde görülmeye ’lar dünya üzerinde görülmeye başlamıştır. Erectuslar güçlü savaşçılar, becerikli avcılar ve kaşif başlamıştır. Erectuslar güçlü savaşçılar, becerikli avcılar ve kaşif insanlardı. Vücut büyüklükleri modern insanlara oldukça yakın, insanlardı. Vücut büyüklükleri modern insanlara oldukça yakın, tamamen dik duruşa sahip, 1250 cc’lik beyin hacmine ulaşmış ve tamamen dik duruşa sahip, 1250 cc’lik beyin hacmine ulaşmış ve modern insana son derece yakın morfolojik özellikler gösteren modern insana son derece yakın morfolojik özellikler gösteren bireylerdi. Birçok yeni alet ve silah geliştirmiş, giysiyi keşfetmiş ve Afrika bireylerdi. Birçok yeni alet ve silah geliştirmiş, giysiyi keşfetmiş ve Afrika dışına çıkabilen ilk tür olma becerisini göstermiştir. Fosil kayıtlara göre dışına çıkabilen ilk tür olma becerisini göstermiştir. Fosil kayıtlara göre erectuslar ateşi kontrollü olarak kullanabiliyorlardı. İnsanlar tarafından erectuslar ateşi kontrollü olarak kullanabiliyorlardı. İnsanlar tarafından ateşin kontrollü olarak kullanıldığına ait en eski kanıtlar Swartkrans ateşin kontrollü olarak kullanıldığına ait en eski kanıtlar Swartkrans (Güney Afrika) ve Chesowanja (Kenya)’dan gelmekte ve yaklaşık olarak (Güney Afrika) ve Chesowanja (Kenya)’dan gelmekte ve yaklaşık olarak 1.4-1.5 milyon yıla tarihlendirilmektedir. Erectusların bu keşif ile 1.4-1.5 milyon yıla tarihlendirilmektedir. Erectusların bu keşif ile yiyeceklerini pişirebildikleri, ateşi ısınmada ve vahşi hayvanlardan yiyeceklerini pişirebildikleri, ateşi ısınmada ve vahşi hayvanlardan korunmada kullandıkları bilinmektedir. Zaman içinde Güneydoğu Asya’ya korunmada kullandıkları bilinmektedir. Zaman içinde Güneydoğu Asya’ya (kuzeyde Çin, güneyde Java içlerine) kadar yayılmış, omnivor diyete (kuzeyde Çin, güneyde Java içlerine) kadar yayılmış, omnivor diyete dayanan bir besin rejimini benimsemekle birlikte çoğunlukla karasal dayanan bir besin rejimini benimsemekle birlikte çoğunlukla karasal hayvanlar ve balıkla besleniyordu. Yiyeceklerini pişirerek tüketiyordu. Bu hayvanlar ve balıkla besleniyordu. Yiyeceklerini pişirerek tüketiyordu. Bu beslenme diyeti Erectusların daha yumuşak besinlerle beslenmesine ve beslenme diyeti Erectusların daha yumuşak besinlerle beslenmesine ve görkemli çiğneme organlarının küçülmesine yol açmıştır. Dönemlerinin görkemli çiğneme organlarının küçülmesine yol açmıştır. Dönemlerinin sonunda molarları (büyük azı) ve çeneleri neredeyse modern sonunda molarları (büyük azı) ve çeneleri neredeyse modern insanlarınki ile aynı boyuta gelmişti.

insanlarınki ile aynı boyuta gelmişti.

İnsan evrimindeki doruk nokta İnsan evrimindeki doruk nokta Arkaik Homo sapiens Arkaik Homo sapiens ’lerdir. Yaklaşık 400 ’lerdir. Yaklaşık 400 bin yıl önce ortaya çıkmış ve 4 milyon yıllık evrimin bir sonucunu bin yıl önce ortaya çıkmış ve 4 milyon yıllık evrimin bir sonucunu yansıtmaktadır. Uzun, kaslı, güçlü ve düzgün bir bedene ve son hacme yansıtmaktadır. Uzun, kaslı, güçlü ve düzgün bir bedene ve son hacme ulaşmış bir beyin gelişimine sahiptir.

ulaşmış bir beyin gelişimine sahiptir.

Referanslar

Benzer Belgeler

• M.Ö 4000 yıldan itibaren eski küçük tarım toplumlarından bazıları 10.000’den fazla nüfuslarıyla rahipler ve yazıcılar tarafından yönetilen tapınak

Klorofilli hücrelerin bölünerek bağımsız fertler meydana getirmeleri yerine bir arada kalmalarıyla ipliksi algler, daha ileri aşamada talluslu bitkilerin (Tallus = kök,

• Parsimoni kullanmak gibi olası değişiklik sayısı minimize edilerek atasal nod için karakter değeri atanır?. • Belirsiz nodlara karar vermek için sonraki alt nod

Sosyal kimlik kuramı, bireylerin kendi öz saygılarının üyesi oldukları grubun performansına bağlı olduğunu düşündükleri için o grubun başarı veya

 Torlo’ya göre ise dentin temel ilkel kemik dokusunun dış kaplama materyalinin farklılık Torlo’ya göre ise dentin temel ilkel kemik dokusunun dış kaplama

Bazı araştırmacılar kaba yapılı olarak tanımlanan türlerin Paranthropus adı altında farklı bir cinse dahil olduğunu ve Homo cinsine atalık eden Australopithecus

geçindiren maddi olanakları sağlayan bir kişi olduğu mesajı verildiği için burada da bir örtük söylem vardır... Yukarıdaki görselde sokakta sadece erkeklerin yer

Di- ğer taraftan Liyas transgresyonunun başlangıcında, Sultan- dağm güney kenarı boyunca oluşan bir kırıkla (Şekil 3A, HF : Oligosen sonunda yeniden gençleşerek günümüze