2012 YILI SEKTÖR DEĞERLENDİRME RAPORU
1. GİRİŞ
Hayvancılık sektörü, bütün dünyada olduğu gibi Türkiye'de de artan nüfusun yeterli ve dengeli beslenmesinde ve birçok alanda endüstri hammaddesi olarak kullanılması açısından önemli bir yer tutmaktadır. Bununla birlikte hayvancılık sektörü, diğer sektörlerden farklı olarak içinde birçok yan sektörü barındırması sebebiyle ülke ekonomisine katkılar sağlamaktadır.
Beslenmemizin temel unsurlarından ve en yüksek protein kaynağına sahip olan kırmızı et, toplumumuz yemek kültürünün de vazgeçilmezidir. Beslenme alışkanlığının ülkelere ve kültürel farklılıklara göre değişkenlik göstermesine karşın, ülkeler besin ihtiyaçlarını mümkün olduğunca dışarıya bağımlı olmaksızın karşılamak isteği konusunda uyum göstermektedir.
2. DÜNYA'DA SEKTÖRÜN GÖRÜNÜMÜ
USDA 2012 verilerine göre: dünyada 1.019.291.000 baş sığır varlığı tespit edilmiştir. En çok sığır varlığına sahip olan ülkeler sırasıyla Hindistan, Brezilya ve Çin’dir. Buna karşın dünya sığır eti üretiminde ilk sırayı Brezilya alırken, arkasından AB-27 ve Çin gelmektedir. Hindistan ise üretim sıralamasında 4. olmaktadır. Dünyada üretilen toplam sığır eti 57.527 tondur. İç tüketim rakamlarına bakıldığında da Brezilya, AB-27 ve Çin ilk üçe yerleşirken Hindistan 6.
Sırada kalmaktadır. Dünyada tüketilen sığır eti ise toplam 56.044 tondur.
Dünyadaki toplam sığır sayısı
Dünyadaki toplam sığır sayısı (1.000 baş) (1.000 baş)
2009 2010 2011 2012
Hindistan 309,9 316,4 320,8 323,7 Brezilya 179,54 185,159 190,925 197,55 Çin 105,722 105,43 104,822 104,346 AB-27 88,837 88,3 87,437 86,196 Arjantin 54,26 49,057 48,156 49,597 Kolombiya 30,775 30,845 30,971 30,91 Avustralya 27,321 27,906 27,55 28,506 Rusya 21,04 20,677 19,97 19,695 Meksika 22,666 22,192 21,456 20,09 Kanada 13,03 12,67 12,155 12,215 Diğerleri 75,989 57,478 56,108 55,717 Alt Toplam 929,08 916,114 920,35 928,522
ABD 94,521 93,881 92,682 90,769
Dünya Toplam 1,023,601 1,009,995 1,013,032 1,019,291 Kaynak: USDA
2010 ve 2011 yıllarında 2 yıl süren durgunluğu takiben 2012 yılına göre büyükbaş et üretiminin daha da artarak 2013 yılında 68,1 milyon tona ulaşacağı tahmin edilmektedir. İklim şartları sığır eti üretimini pek çok gelişmiş ülkede kısıtlarken, üretimdeki canlanmada dünya toplamının % 60’ını oluşturan gelişen ülkeler başı çekmektedir.
Et fiyatları 2011 yılının başlarında tarihi en yüksek seviyelerinde kalmıştır. FAO Et Fiyat
ayında ortalama 179 olmuş, sığır eti için büyük ölçüde durağan kalan ve küçükbaş et için düşen ihracat referans fiyatları, değişik etler için bu yıl değişik yönler izlemiştir. Küresel et ihracatının 2012 yılına göre %1,1 artarak 2013 yılında 30,2 milyon tona yükselmesi beklenmektedir.
Dünyada Hayvan Varlığı ve Kırmızı Et Üretimi
MilyonTon MilyarBaş
Kaynak FAO
Dünyada Kesimhane Karkas Fiyatları
Kaynak: Kaynak:Bord Bia (Irish Food Board)
KİŞİ BAŞI ET TÜKETİMLERİ
TÜKETİMLERİuıouhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhh
3. TÜRKİYE'DE HAYVANCILIK SEKTÖRÜNÜN GÖRÜNÜMÜ
Türkiye coğrafi özellikleri bakımından her türlü hayvan yetiştiriciliği için uygun özelliklere ve potansiyele sahiptir. 1980 yılına kadar ülkemiz bu potansiyeli çok iyi değerlendirmiş ve hayvan varlığımız verimlilik yönünden olmasa da sayısal açıdan sürekli artış göstermiştir.
Ancak 1980'den sonra uygulanan tarım politikaları, ırkların yeterince ıslah edilmemesi ve yeterli miktarda ucuz ve kaliteli yem bitkisi ekilişinin yapılmaması sonucu, ülkemiz hayvancılığı mevcut durumu koruyamadığı gibi hayvan varlığında da ciddi azalmalar yaşamıştır. 2000’li yıllarda bu yetersizlik kendisini yavaş yavaş hissettirmeye başlamıştır.
Hayvan Sayıları (2011-2012)
Kaynak : TÜİK 2012 KİŞİ BAŞI ET TÜKETİMİ (kg) SIĞIR
ETİ
DOMUZ ETİ
KANATLI ETİ
KOYUN ETİ
TOPLAM
AMERİKA 38,4 27,3 43,2 108,9
ARJANTİN 55,7 6,7 36,7 99,1
BREZİLYA 41,2 13,5 42,7 97,4
AVUSTRALYA 35,4 21,4 35,4 92,2
AB 15,7 40,7 18,1 2,7 77,1
YENİ ZELANDA 28,0 11,1 30,1 69,2
RUSYA 17,6 21,5 22,9 62,1
ÇİN 4,2 38,4 10,1 1,9 54,6
MISIR 6,8 6,8 13,6
HİNDİSTAN 1,7 2,3 4,0
TÜRKİYE* 10,9 19,9 1,5 32,3
*TÜİK verilerine göre (Üretim + ithalat - ihracat/nüfus) hesaplanmıştır.
Kaynak: FAPRI, TÜİK
TÜRKİYE 2012
TÜİK Sığır Koyun Kanatlı
Üretim (ton) 801.080 114.764 1.765.850
İthalat (ton) 25.437 369
İhracat (ton) 79 14 259.195
Kişi başı Tüketim (kg)* 10,9 1,5 19,9
* Üretim + ithalat - ihracat/nüfus (75.627.384)
KİŞİ BAŞI ET TÜKETİMİ (kg/yıl) 2011 2012 (tahmini) 2013 (öngörü) 2012/2013 %
değişim
DÜNYA 42,5 43,0 43,1 0,4
GELİŞMİŞ ÜLKELER 78,7 79,1 79,3 0,3
GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER 32,5 33,1 33,3 0,7
Kaynak: FAO Food Outlook June 2013
2011 yılı sonu itibariyle toplam büyükbaş hayvan sayısı bir önceki yıla göre % 9 artış göstererek 12.483.969 baş olarak gerçekleşmiştir. Koyun sayısı 2011 yılı sonu itibariyle bir önceki yıla göre % 8,4 artarak 25.031.565 baş, keçi sayısı ise % 15,6 artarak 7.277. 953 baş olmuştur.
Büyükbaş hayvan sayısı 2012 yılında bir önceki yıla göre %12,3, küçükbaş hayvan sayısı ise
%10,7 artmıştır. Yılsonu itibariyle sığır sayısı 14.022.347 baş, koyun sayısı 27 milyon 425 bin baş, keçi sayısı ise 8 milyon 357 bin başa ulaşmıştır.
Türkiye’de Canlı Hayvan Varlığı ve Et Üretimi
Milyon Baş
Kaynak : TÜİK
2012 Hayvansal üretim değeri bir önceki yıla göre % 9,9 artış göstererek 112,8 milyar TL’ye ulaşmıştır. Artış oranları canlı hayvan değerlerinde % 5,6 hayvansal ürünlerde % 15,7 ‘dir.
Türkiye’de Ortalama Karkas Fiyatları TL/Kg
Kaynak : HAYGEM
14,43
15,07 15,20
16,13
14,11
13,96
15,11
15,73
16,76 16,77
16,24
15,10
13,64
13,19 13,17
14,38
13,35 13,58
14,12
14,53
15,27 15,42
15,14
14,68 14,48 14,63 14,65 14,63
14,46 14,48 14,53 14,73 14,71 14,81 14,83
14,31 14,12 14,23 14,22
14,56
12,00 13,00 14,00 15,00 16,00 17,00 18,00
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
2010 2011 2012 2013
Yıllar İtibariyle Türkiye Büyük ve Küçükbaş Hayvan Kesimi ve Et Üretimi YIL Büyükbaş Et Üretimi Küçükbaş Et Üretimi Tavuk Eti Üretimi
Adet Ton Adet Ton Adet Ton
2005 3.269.862 644.940 5.522.751 98.523 443.848 1.022 2006 3.511.652 683.184 6.369520 110.165 2.264.733 4.432 2007 2.014.674 434.395 7.725.780 142.435 1.528.285 3.017 2009 1.507.032 326.312 4.603.390 86.308 729.917.986 1.309.548 2010 2.617.966 621.971 8.093.130 158.747 843.897.793 1.444.059 2011 2.579.020 646.521 6.733.638 130.394 963.245.455 1.613.309 2012 2.798.460 801.080 5.467.921 114.765 1.052.547.005 1.765.850 Kaynak :TÜİK
NÜFUS 75.627.384
Kırmızı et üretimi (ton) 915.845
Kişi başı kırmızı et tüketimi (kg) 12
Beyaz et üretimi (Tavuk ton) 1.723.919
Kişi başı beyaz et tüketimi (kg) 23
2012 yılında nüfusumuz 75.627.384 kişi ve üretilen kırmızı et miktarı 915.845 ton olup, kişi başına düşen kırmızı et tüketim miktarı ortalama 12 Kg’dır.
Türkiye’de Et Üretimi İthalat ve Fiyat Seyri
Kaynak :TÜİK,ATB,GKGM
Ülkemizde son yıllarda kurulan büyük ölçekli modern hayvancılık işletmelerinin sayıları artmakla birlikte genel olarak işletmelerin küçük boyutta olması, (% 75’i 10 baş altı) verimsizlik, teknolojiyi kullanamama, örgütlenememe ve pazara yönelik üretimde entegrasyon sorunları gibi nedenlerle hayvancılık sektörünün istenilen düzeye gelmesinde sıkıntılar yaşanmaktadır.
Kasaplık hayvan kesimlerinin büyük çoğunluğu halen küçük mezbahalarda yapıldığından, karkas etin depolanmasından yaygın dağıtımına kadar her aşamasında, hijyen koşullarının sağlanması açısından özel araç ve teknikler gerektiren et sanayimizde, yaygın olarak faaliyet gösteren küçük işletmelerin genellikle soğutma üniteleri bulunmamasından dolayı, karkasların olgunlaştırılması ve iç organların muhafazası büyük sorun olmaktadır.
TÜİK verilerine göre Türkiye’de toplam kırmızı ve beyaz et üretiminde sığır etinin payı % 23 civarındadır. Bu değer, gelişmiş ülkeler için hesaplanan orana yakındır. Fakat koyun, keçi ve manda eti dahil edildiğinde durum farklılaşmaktadır. Ülkemizde koyun türünde azalış görülmektedir ve bu durum sığır eti üzerinde baskı yaratmaktadır. Ancak önümüzdeki yıllarda koyun popülasyonunda bir artış beklenmektedir.
Türkiye’de şu anda 668 adet ruhsatlı kırmızı et kesimhanesi var ancak126 tanesi tamir bakım planı vermediğinden kapanmış olduğu için 542 adet faal kesimhane mevcuttur.
76 adet kanatlı kesimhanesinin de dört tanesi modernizasyon planı vermediğinden kapatılmıştır. Şu anda 72 adet faal kanatlı kesimhane mevcuttur.
3.1. Kalkınma Planı: 2007-2013’de Hayvancılıkla İlgili Maddeler:
Katma değeri yüksek ürünler elde edilen hayvancılık faaliyetlerinde; hayvan ıslahına, hayvan hastalık ve zararlılarıyla mücadeleye, meraların ıslahının ve kullanımının düzenlenmesine, kaliteli yem bitkileri üretiminin artırılmasına ve yayım hizmetlerine ağırlık verilerek, AB’ye katılım öncesi rekabet gücünün artırılması hedeflenecektir.
Türkiye’de, hayvancılık işletmeleri genelde küçük ölçekli olup, birim hayvan başına elde edilen verimler düşük ve yem bitkileri üretimi yetersizdir. Plan döneminde, hayvan başına verimlerin yükseltilerek, hayvancılık üretiminin artırılması amaçlanmasına rağmen, bu alanda sınırlı düzeyde ilerleme kaydedilmiştir.
Hayvancılık Üretiminin Toplam Tarım Üretimi İçindeki Payı, 2006 yılında % 28 olup, 2013 yılında % 37 olarak planlanmıştır.
4. TÜRKİYE'DE SEKTÖRÜN TEMEL SORUNLARI
* İşletme ölçeklerinin küçük olması: Optimum işletme büyüklüğü tespit edilerek üretim yapılmaması küçük işletmelerde maliyet dezavantajı işletmeler için büyük bir problemdir.
* Uygun teknoloji ve yeterli hijyene sahip olmayan işletmelerin çoğunluğu oluşturması ve gelişen dünyanın gereksinimlerine cevap vermeyen emek-yoğun, sağlıksız üretim yapan işletmeler kaliteli üretimden uzaklaşmakta ve yok olmaya mahkûm olmaktadırlar.
* Hayvan hastalıkları ile mücadelede yetiştiricilerin bilgi, beceri ve donanımlarının yetersiz oluşu; yeterli derecede bilinçli olmayan kişilerce yönetilen ve kırsal kesimde geleneksel yöntemlerle üretim yapmaya çalışan işletmelerin varlığı hayvan hastalıklarının eradike edilmesinde başarısızlığa yol açmaktadır.
* Türkiye'de hayvancılığın gelişmesinin önündeki en büyük temel sorunlar damızlık ve besi hayvanı materyali yetersizliği ve kaliteli kaba yem açığıdır. Hayvancılığın önemli girdilerinden olan samanda yaşanan fiyat artışı, yeni toparlanmakta olan hayvancılık sektörü için ciddi sıkıntı oluşturabilecek kalemlerden biridir. Yeni yatırım ve tedbirlerle hayvan varlığı artarken, besi için gerekli olan yemdeki açık yetiştiriciyi zorlamaya devam etmektedir. Ülkemizde kaliteli kaba yem açığı çok daha ciddi boyuttadır.
* Özellikle 90'lı yıllarda beyaz et sektörümüz üretim açısından entegre çalışma sistemi anlamında oldukça iyi organize olmuş ve en son teknolojiyi de kullanarak ciddi üretim artışları gerçekleştirmiştir.
* Beyaz et tarımsal sanayimizin en gelişmiş alt sektörüdür. Ülkemizdeki tesislerin büyük bir kısmı, uluslararası kalite standartlarına uygun, sağlıklı üretim yapmaktadırlar. AB denetim raporu da bunu teyit etmiştir ve AB Türkiye’yi piliç eti ithalatı yapılacak 3. ülkeler listesine dâhil etmiştir.
* Kurban: Türkiye’de hayvancılık sektörünün karşı karşıya bulunduğu ve acilen çözüm bekleyen sorunların başında, özellikle kurban bayramı döneminde artış gösteren kayıt dışı ve kontrolsüz hayvan kesimleri gelmektedir. Ayrıca, kurbanlık hayvan alım-satımı, nakliyesi, hayvan satış ve kesim yerleri ile ilgili düzenlemelerin yapılması, hayvan refahı ve hijyen kurallarına uygun şekilde kesimi, kesim sonucu oluşan yan ürünlerin toplanması ve ekonomik olarak değerlendirilmesi, çevrenin korunması, konuyla ilgili yasal yaptırım ve cezaların uygulanması gibi görevleri yerine getirmekle yükümlü kurum ve kuruluşlar arasındaki yetki karmaşasının önlenmesi gerekmektedir. İnsan ve hayvanlarda birlikte seyreden, aynı zamanda karşılıklı bulaşmalara neden olan zoonoz hastalıklar, sürdürülmek istenilen koruyucu sağlık politikasının başarılmasına olanak vermemekte, hayvan sağlığı hayvancılık ekonomisi açısından da önemli kayıplara neden olmaktadır. Kurbanlık hayvanların önemli bir bölümünün ruhsatlı mezbaha ve kombinalar haricinde halk elinde kesime tabi tutulması, çevre ve toplum sağlığı, hayvan refahı ve insani açıdan olumsuz görüntüleri de beraberinde getirmektedir.
* Türkiye’nin su ürünleri potansiyeli yüksek olmasına karşın, su ürünleri avcılığı ülke ekonomisinde önemli bir yere sahip değildir. Avlanmanın zararlı yöntemlerle yapılması, denizlerin hızla kirlenmesi, taşıma ve depolama olanaklarının yetersizliği, balıkçılıkla uğraşan nüfusun az olması, açık deniz balıkçılığının gelişmemesi gibi nedenlerle üç tarafı farklı doğal şartlara sahip denizlerle çevrili Türkiye’de balıkçılığın gelişmesini engellemektedir.
5. ET VE BALIK KURUMU'NUN SEKTÖR İÇİNDEKİ YERİ
Et ve Balık Kurumu 1952 yılında Kamu İktisadi Teşebbüsü olarak kurulmuş, Ülkemiz besiciliğinin ve bu sahada özel sektörün gelişmesine büyük katkı sağlamıştır.
Etin işlenmesi, grading uygulamaları, kalite kriterlerine göre satış, kaliteli şarküteri üretimi ve çeşitlemeleri, modern et marketleri ilk olarak Kurumumuzca başlatılmış, özel sektöre örnek olunmuş, bazen özel sektörle beraber çalışılmış, özel sektör bu konularda çeşitli zamanlarda yönlendirilmiştir. 1980’li yıllarda özel sektör ancak bu şekilde tesisler kurmuş ve hızla kendisini geliştirmiş, geliştirmeye de devam etmektedir. Kurumumuz 1992 yılında özelleştirme kapsamına alınmış, 13 yıl özelleştirme kapsamında kalmış, 19 adet işletmesi satılmış, 3 adet işletmesi kapatılmış, 5 adet işletmesi ise başka kurumlara devredilmiştir.
2005 yılında ülke hayvancılığına ve çiftçilerimize katkı ve destek sağlamak için 8 adet işletmesi ile Et ve Balık Kurumu özelleştirme kapsamından çıkartılarak Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile ilişkilendirilmiştir.
Kurumumuz 2005 yılından itibaren mevcut tesislerinde fiziki iyileştirme ve modernizasyon çalışmaları başlatmış olup, özellikle 2008 yılından itibaren Yozgat Et, Denizli Et ve Erzincan Tavuk kombinasının Kurumumuza devredilmesini müteakip üretim ve depolama kapasitelerinde önemli artışlar olmuştur.
Kurumumuz Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde kalan 5 adet kombinası ve diğer bölgelerdeki 4 adet kombinası ile çiftçiye ve üreticiye garanti pazar olarak ve piyasayı regüle ederek yerinde istihdama katkı sağlamaktadır. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde özel sektörün bu sahaya daha fazla yatırım yapmasını teşvik etmektedir.
Et ve Balık Kurumu; besicilerin sıkıntıya düşmemeleri için, gerektiğinde müdahale alımları yapıp, stoklama yapmak suretiyle arz ve talep dengesini kurmak, et fiyatlarının maliyetin altına düşmesini önlemek ve üretimin devamına katkı sağlamak için, yılın her mevsiminde alım yaparak fiyat ve kalitede belirleyici olmaya devam etmektedir.
Kurumumuz internet sayfası üzerinden karkas ve işlenmiş et ürünlerinin alış ve satış fiyatlarını günlük olarak yayımlamaktadır. Söz konusu fiyatlar başta üreticiler olmak üzere sektördeki diğer firmalar tarafından da gösterge fiyat olarak değerlendirilmektedir. Kurumumuz anılan faaliyetleri dolayısıyla sektörde önemli bir aktör olmaya devam etmektedir.
Kurumumuzun Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü adıyla yeniden yapılandırılmasına ilişkin 2013/4553 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 27.04.2013 tarih ve 28630 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olup, görev alanına süt piyasalarının da dahil olması ile birlikte hayvancılık piyasasını düzenlemede görev ve sorumlulukları artmıştır.
5.1. Kurumun Kuruluş Amacı ve Faaliyet Konuları
Kurumun yeniden yapılanarak hayvancılık sektöründe düzenleyici ve destekleyici bir rol üstlenmesini temin etmek, piyasa ekonomisi kuralları içerisinde sektörde tam rekabet koşullarının tesisine katkı yaparak tekelleşmenin önüne geçmek, karlılık ve verimlilik ilkeleri doğrultusunda kamu yararı da gözetilerek faaliyetlerini sürdürmek ve sermaye birikimine yardımcı olmaktır. Bu amaç doğrultusunda;
• Kasaplık hayvan, et, balık ve kümes hayvanlarını satın almak, satmak, gerektiğinde ithal etmek, işleyerek mamul hale getirmek, yan ürünlerini üretmek ve bunları muhafaza etmek, iç ve dış piyasada satmak ve değerlendirmek.
• Bakanlar Kurulu Kararı ve ilgili Bakanlık veya mercilerce verilecek görevleri yerine getirmek.
• Ülke hayvancılığını teşvik ederek istikrarlı bir şekilde geliştirilmesine yardımcı olmak.
• Halk sağlığı ve hayvan sağlığı açısından tehlike arz eden hastalıklara yakalanmış hayvanlarla, Bakanlığımızca şartlı veya mecburi kesime tabi tutulan hayvanları usulüne uygun kesimini yapmak ve ürünlerinin değerlendirilmesi veya imha edilmesini sağlamak.
• Amacı ile ilgili eğitim, etüt, araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunmak.
• Faaliyet konuları ile ilgili olmak üzere, yurt içinde ve yurt dışında;
1) Tesisler kurmak, işletmek, satın almak, satmak, kiraya vermek veya kiralamak, bunlarla ilgili taahhüt ve müşavirlik hizmetlerini yapmak ve yaptırmak.
2) Ticaretle iştigal etmek, pazarlama faaliyetleri kapsamında satış mümessillikleri, irtibat büroları, satış mağazaları, pazarlama şirketleri kurabilmek ve ana bayilik ile bayilikler verebilmek.
3) Ana faaliyetlerinin tesisi için bir takım hizmetlerini taşımacılık, sosyal hizmetler, tahmil-tahliye, kesim ve parçalama, bakım-onarım ve benzeri dışarıdan hizmet satın alma yöntemiyle gördürebilmek.
Büyükbaş Kesim Sayısı ile Et Üretiminin Karşılaştırılması BÜYÜKBAŞ KESİM
(EBK)
BÜYÜKBAŞ KESİM (TÜRKİYE)
%
YILLAR ADET
(Baş)
AĞIRLIK (Ton)
ADET (Baş)
AĞIRLIK
(Ton) (Ton)
2009 59.398 15.246 1.506.930 326.291 4,8
2010 122.659 30.251 2.617.966 621.971 5,5
2011 82.981 20.384 2.579.020 646.521 3,2
2012 109.748 26.712 2.459.000 801.080 3,3
Kaynak: TÜİK, EBK
2012 yılında Kurumumuzun Türkiye içerisindeki sektöre katkı payı % 3,3 civarındadır
EBK KOMBİNALARININ MEVCUT DURUMU HAKKINDA GENEL BİLGİ
5.2. 2012 Yılı Genel Alım, Üretim ve Satış Faaliyet Bilgileri
2008-2009 döneminde hayvan sayısındaki değişime bağlı olarak kırmızı et arz ve fiyatlarında yaşanan sıkıntı, EBK ve özel sektör tarafından yapılan ithalatlarla çözümlenmiştir.
28.12.2011 tarih ve 28156 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2011/2611 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile et fiyatlarında yükselmenin durması ve fiyat istikrarının sağlanması amacıyla 2012 yılında toplam 42.094 baş 17.731.541 kg canlı sığır ithalatı gerçekleştirilmiştir.
Kurumumuzun Yıllar İtibariyle Alım Faaliyetleri
Birim : Baş/Adet
YILLAR SIĞIR KOYUN-KUZU KANATLI
2008 29.534 1.044 1.031.113
2009* 62.383 9.805 4.003.612
2010* 176.001 9.418 3.874.451
2011* 97.814 24.221 4.284.111
2012* 121.686 45.228 2.527.370
* 2009, 2010, 2011,2012 yılları alım faaliyetimize mezbuh alımlar dahil edilmiştir.
Kombinanın Adı
Teorik kurulum Kapasitesi Pratik Kapasite
Dondurm a Tüneli Kapasitesi (ton)
Soğuk Muhafaza Kapasitesi
(ton)
Donmuş Muhafaza Kapasitesi
(ton) Günlü
k B.Baş (Adet)
Yıllık B.Baş (Adet)
Günlük K.Baş (Adet)
Yıllık K.Baş (Adet)
Günlü k B.Baş (Adet)
Yıllık B.Baş (Adet)
Adana 320 80.000 2.000 500.000 160 40.000 26 504 960
Ağrı 320 80.000 2.000 500.000 160 40.000 35 39 249
Bingöl 360 90.000 2.600 650.000 180 45.000 48 96 1.500
Diyarbakır 320 80.000 2.000 500.000 160 40.000 50 144 450
Erzurum 320 80.000 2.000 500.000 160 40.000 107 162 1.311
Sakarya 360 90.000 2.600 650.000 180 45.000 62 139 1.460
Sincan/Ank 100 25.000 300 75.000 50 12.500 44 310 1.185
Van 320 80.000 2.000 500.000 160 40.000 68 137 1.539
Yozgat 100 25.000 300 75.000 50 12.500 25 75 450
Toplam 2.520 630.000 15.800 3.950.000 1.260 315.000 465 1.606 9.104
2012 Yılı Serbest, İthal ve Mezbuh Alımlarımız
ALIM TÜRÜ GRUP BAŞ/GÖVDE CANLI KG ET KG ÖDENEN TL
SERBEST B.BAŞ 70.433 29.795.875 230.269.429
K.BAŞ 10.428 638.871 5.158.952
KANATLI 164.401 333.420 884.524
İTHAL B.BAŞ 42.094 17.731.541 127.306.513
İTHAL MEZBUH B.BAŞ 9.159 3.155.800 29.019.796
MEZBUH K.BAŞ 34.800 538.647 9.206.364
KANATLI 2.362.969 3.960.240 16.552.184
2012 Yılı Tür Bazında Alımlarımız
TÜR BAŞ/GÖVDE CANLI/KG ÖDENEN TL
SIĞIR 121.609 45.500.152 386.431.371
MANDA 77 27.264 164.367
KOYUN 9.168 568.126 4.718.158
KUZU 36.060 51.060 9.647.158
KANATLI 2.527.370 333.420 17.436.708
Kurumumuzun Yıllar İtibariyle Üretim Faaliyetleri
Birim : Ton
YILLAR SIĞIR ETİ (Ton)
KOYUN ETİ (Ton)
TAVUK ETİ (Ton)
2008 5.437 22 1.681
2009* 14.680 229 6.753
2010* 33.901 214 7.895
2011* 24.605 518 10.543
2012 29.244 800 4.214
* 2009, 2010, 2011,2012 yılları üretim faaliyetimize mezbuh alımlar dahildir.
Kurumumuzun Yıllar İtibariyle Satış Faaliyetleri
Birim : Ton
YILLAR SIĞIR ETİ (Ton)
KOYUN ETİ(Ton)
TAVUK ETİ(Ton)
2005 9.339 195 621
2006 7.616 112 3.219
2007 6.661 213 2.547
2008 6.061 131 1.494
2009 14.676 174 5.909
2010 25.715 255 7.410
2011 24.436 464 10.397
2012 24.252 835 10.383
NOT: Satış faaliyetimize parça et satışı dahil edilmiştir.
2012 Yılı Kurum Et Satışları
ÜRÜN GÖVDE
SATIŞ (Kg)
PARÇA
SATIŞ (Kg) TOPLAM
SIĞIR 15.287.603 8.964.248 24.251.851
KOYUN 175.079 66.895 241.974
KUZU 493.102 99.841 592.943
KIRMIZI ET TOPLAMI 15.955.784 9.130.984 25.086.768
KANATLI 4.303.874 6.078.968 10.382.842
2012 Yılı Şarküteri Ürünlerimiz
TÜR Üretim (Kg) Satış (Kg)
KAVURMA 631.594 401.607
PASTIRMA 15.438 14.570
SALAM 41.760 41.829
SOSİS 55.550 55.792
SUCUK 202.765 198.572
İNEGÖL KÖFTE 58.332 58.371
HAMBURGER 28.930 30.771
AKÇABAT KÖFTE 28.612 30.067
KASAP KÖFTE 38.037 35.669
ADANA KÖFTE 10.010 9.392
TAVUKBURGER 6.974 6.636
MİSKET KÖFTE 13.559 12.160
TEKİRDAĞ KÖFTE 26.586 25.870
J.İŞKEMBE 66.398 49.442
FÜME DİL 3.188 1.915
FÜME ET 4.124 5.569
TAVUK JAMBON 3.301 2.569
DANA JAMBON 3.530 3.113
DÖNER 39.447 36.133
TOPLAM 1.278.135 1.020.046
Şarküteri üretimlerimiz 2010 yılında 708.366 Kg’ dan 2011 yılında % 47 artış göstererek 1.342.215 Kg.’a çıkmıştır. 2012 yılında ise 1.020.046 Kg. satış gerçekleşmiştir
Erzincan Tavuk Kombinası ile Denizli Et Kombinası ihale aşamasındadır. Kurumumuz 1 depo, 9 kombinası ile 18 adet kombina satış mağazası ve 69 adet franchising mağazası ile faaliyetlerine devam etmektedir.
