VATANDAŞLIK
8. HAFTA:
1982 TARİHLİ TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI
BU HAFTA NELER ÖĞRENECEĞİZ?
1982 ANAYASASINI HAZIRLAYAN KOŞULLAR
1982 ANAYASASININ BAŞLANGIÇ HÜKÜMLERİ
1982 ANAYASASININ GENEL ESASLARI
1982 ANAYASASINA GÖRE DEVLETİN TEMEL NİTELİKLERİ
1982 TARİHLİ TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI
1982 ANAYASASINI HAZIRLAYAN KOŞULLAR
o1961 Anayasasında, 1971 ve 1973 yıllarında yapılan değişikliklerin yetersiz kalması.
oSiyasal şiddet ve terör olaylarının hızla artması ve bunların önlenememesi,
oSiyasal sistemde ciddi tıkanıklar oluşması
1982 TARİHLİ TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI
1982 ANAYASASININ BAŞLANGIÇ İLKELERİ oDevletin Bütünlüğü
oAtatürk’e Bağlılık
oEgemenliğin Kayıtsız Şartsız Türk Milletine Ait Oluşu oMilli Varlığın Korunması ve Yüceltilmesi
oDevletin Organları Arasında Hiyerarşi’nin Bulunmayışı oHiçbir Özgürlüğün Devlet Aleyhine Kullanılamayacağı oTemel Haklardan ve Özgürlüklerden Yararlanma
oTüm Türk Vatandaşlarının Ortak Yazgıyı Paylaşmaması oAnayasaya Bağlılık ve Bekçilik
1982 TARİHLİ TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI
1982 ANAYASASININ GENEL ESASLARI
oDevletin Biçimi
oCumhuriyetin Nitelikleri
oDevletin Bütünlüğü, Resmi Dili, Bayrağı, Milli Marşı ve Başkenti oDeğiştirilemeyecek Hükümler
oDevletin Temel Amaç ve Görevleri oEgemenlik
oYasama Yetkisi
oYürütme Yetkisi ve Görevi oYargı Yetkisi
oYasa Önünde Eşitlik
oAnayasa’nın Bağlayıcılığı ve Üstünlüğü
1982 TARİHLİ TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI
1982 ANAYASASINA GÖRE DEVLETİN TEMEL NİTELİKLERİ
İNSAN HAKLARINA SAYGILI DEVLET
1961 Anayasasının «insan haklarına dayalı devlet» söylemi yerine, 1982 Anayasası «insan haklarına saygılı devlet» deyimini kullanmıştır.
1982 TARİHLİ TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI
1982 ANAYASASINA GÖRE DEVLETİN TEMEL NİTELİKLERİ
ATATÜRK MİLLİYETÇİLİĞİ’NE DAYALI DEVLET
Atatürk’ün milliyetçilik anlayışı, 1982 Anayasasının Başlangıç bölümüne çeşitli ifadelerle yansımıştır. Buna göre, Türk Milleti dünya milletleri ailesinin eşit haklara sahip şerefli bir üyesidir.
1982 TARİHLİ TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI
1982 ANAYASASINA GÖRE DEVLETİN TEMEL NİTELİKLERİ
DEMOKRATİK DEVLET
Egemenliğin bir kişi, zümre ya da sınıf tarafından belli sınıflar yararına kullanılmadığı, serbest ve genel seçimin iktidara gelmede ve iktidardan ayrılmada tek yol olarak kabul edildiği ve iktidarın bütün millet yararına kullanıldığı yönetim biçimidir.
1982 TARİHLİ TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI
1982 ANAYASASINA GÖRE DEVLETİN TEMEL NİTELİKLERİ
DEMOKRATİK DEVLET
oDevlete Karşı İleri Sürülebilecek Temel Hakların ve Özgürlüklerin Varlığı
oHukuk Önünde Eşitlik oSeçim ve Temsil İlkesi oÇoğunluğun Yönetimi
oAzınlığın Haklarının Korunması
1982 TARİHLİ TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI
1982 ANAYASASINA GÖRE DEVLETİN TEMEL NİTELİKLERİ
LAİK DEVLET
Laikliğin iki yönü bulunur:
oDin özgürlüğü
oDin ve devlet işlerinin ayrılığı.
Din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılmış sayılması için:
oResmi bir devlet dininin olmaması
oDevletin bütün dinlerin mensuplarına eşit davranması
oDin kurumları ile devlet kurumlarının ayrılmış olması gerekir.
1982 TARİHLİ TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI
1982 ANAYASASINA GÖRE DEVLETİN TEMEL NİTELİKLERİ
SOSYAL DEVLET
Genellikle vatandaşlarının sosyal durumlarıyla ve refahlarıyla ilgilenen, vatandaşlarına insan onuruna yaraşır asgari bir yaşam düzeyi sağlamayı ödev bilen devlet olarak tanımlanmaktadır.
1982 TARİHLİ TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI
1982 ANAYASASINA GÖRE DEVLETİN TEMEL NİTELİKLERİ
HUKUK DEVLETİ
Vatandaşlarına hukuk güvenliği sağlayan devlettir.
oTemel hakların ve özgürlüklerin güvence altına alınmasının sağlanması
oYasaların Anayasaya uygunluğunun sağlanması oYönetimin hukuka bağlığının sağlanması
oYargı bağımsızlığının sağlanması
YARARLANILAN KAYNAK:
PROF.DR. YASEMİN KARAMAN KEPENEKCİ (2014). EĞİTİMCİLER İÇİN İNSAN HAKLARI VE VATANDAŞLIK. ANKARA: SİYASAL KİTABEVİ
HAFTAYA TEMEL HAKLAR VE ÖZGÜRLÜKLER İLE DEVAM EDECEĞİZ