VATANDAŞLIK
10. HAFTA:
1982 TARİHLİ TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASINA GÖRE DEVLET SİSTEMİ
BU HAFTA NELER ÖĞRENECEĞİZ?
YASAMA ORGANI
Görevleri
Üyelerinin Seçilmesi
Parlamenter Denetim Araçları
YASAMA ORGANI
Yasama
Nesnel ve Emredici hukuk kuralları koyma işlevi
YASAMA ORGANI
Yasa yapmak, değiştirmek ya da kaldırmak
Özel nitelikli yasalar (bütçe yasaları, kesin hesap yasaları) ile uluslararası andlaşmaları uygun bulan yasaları yapmak.
Parlamento kararları almak İç tüzük yapmak
YASAMA ORGANI
Yasama etkinliğine ilişkin kavramlar o Genel Seçim
oAra Seçim oDönem
oYasama Yılı oBirleşim oOturum
oYasa tasarısı oYasa önerisi
oYasama soruma sorumsuzluğu oYasama dokunulmazlığı
YASAMA ORGANI
TBMM Üyelerinin seçimi
• 25 yaşını doldurmuş olmak. (2017 yılında yapılan referandumla 25 yaş şartı 18 yaşına indirilmiştir.)
• Türk vatandaşı olmak
• En az ilkokul mezunu olmak.
• Askerlik hizmetini yapmış olmak.
• Kısıtlı olmamak (Ancak Meclis de bulunan engelli milletvekillerimiz bu madde kapsamı içerisine girmemektedir.)
• Kamu hizmetlerinden yasaklı olmamak.
• Taksirli suçlar hariç, toplam bir yıl veya daha fazla hapis ile ağır hapis cezası almamış olmak.
• Yüz kızartıcı suç işlememiş olmak; kaçakçılık, resmi ihale ile alım satımlara fesat karıştırmamış olmak.
• Devlet sırlarını açığa vurma, ideolojik veya anarşik eylemlere katılıp bu suçlardan birinden hüküm giymemiş olmak.
YASAMA ORGANI
TBMM Görev ve Yetkileri
1) Yasa koymak, değiştirmek ve kaldırmak,
2) Bakanlar Kurulunu ve bakanları denetlemek,
3) Bakanlar Kuruluna belli konularda KHK çıkarma yetkisi vermek, 4) Bütçe ve kesin hesap yasa tasarılarını görüşmek ve kabul etmek, 5) Para basılmasına ve savaş ilanına karar vermek,
6) Uluslararası andlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak,
7) TBMM üye tamsayısının beşte üç çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af ilanına karar vermek
8) Anayasanın diğer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmektir.
YASAMA ORGANI
Parlamenter Denetim Araçları oSoru
oGenel Görüşme oGensoru
oMeclis Araştırması oMeclis Soruşturması
YASAMA ORGANI
TBMM’nin Yapısı ve Çalışma Düzeni Anayasa md. 93’e göre,
oTürkiye Büyük Millet Meclisi, her yıl Ekim ayının ilk günü kendiliğinden toplanır.
oMeclis, bir yasama yılında en çok üç ay tatil yapabilir; ara verme veya tatil sırasında, doğrudan doğruya veya Bakanlar Kurulunun istemi üzerine, Cumhurbaşkanınca toplantıya çağrılır.
oMeclis Başkanı da doğrudan doğruya veya üyelerin beşte birinin yazılı istemi üzerine, Meclisi toplantıya çağırır.
oAra verme veya tatil sırasında toplanan Türkiye Büyük Millet Meclisinde, öncelikle bu toplantıyı gerektiren konu görüşülmeden ara verme veya tatile devam edilemez.
YARARLANILAN KAYNAK:
PROF.DR. YASEMİN KARAMAN KEPENEKCİ (2014). EĞİTİMCİLER İÇİN İNSAN HAKLARI VE VATANDAŞLIK. ANKARA: SİYASAL KİTABEVİ
TEŞEKKÜRLER
