• Sonuç bulunamadı

مجلۀ علمی تحقیقی بین المللی علوم اسالمی

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "مجلۀ علمی تحقیقی بین المللی علوم اسالمی"

Copied!
15
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

١7

:سّر ١٠ :ٜضبٕض ١٠ :َبس ٠٩98

طف ٓىح س٘ظ

طه٘ظا ٣يٛٙػٔ حبمِإ ١ّ٥سٛث ٢ضٚآ ٣ٔلاسا ٝمف

Rule of Artificial Fertilization From Islamic Gurisprudence perspective İslam Hukuku Açısından Tüp Bebek Elde Etme ve Onun Hükmü

قفان الله قیتع یودنهوپ

Makale Bilgisi / Article Information / ِٝبمٔتبًّٔٛٔ

Makalenin Türü / Article Type / ِٝبمٔ وٛ٘ : Araştırma Makalesi / Resarch Article / ٣م٥محت ِٝبمٔ

Geliş Tarihi / Received Date / ِٝبمٔ تفب٤ضز د٤ضبت: 08.10.2019 Kabul Tarihi / Accepted Date / ِٝبمٔ شط٤صث د٤ضبت :03.12.2019

Web: www.diwan.com.af E-mail: diwandergisi@gmail.com

ةكممح ،ةيملع ،ةيلماع ،ةيملاسا تاسارد لةمج

International Journal of Islamic Studies Uluslararası İslami Araştırmalar Dergisi

ISSN: 2706-6428

(2)

٣ٔلاسا تً٤طض ٚ

٣ٔ ت٤ططث ٢بٞظب٥٘ ْبٕت ٢ٍٛرسبپ ْبىحا ،سضبث

ٚ

ٚ س٤سر ُ٤بسٔ ّٕٝرظا طغبًٔ

ٓىح س٘ظطف ك٤طق ظا ٢ضٚآ

حبمِا ٣يٛٙػٔ

ٚ ،ٜسض ٖب٥ث ع٥٘

ٚ صضٛو ١ّ٥سٛث ءبٟمف تبٕحظ

ٚ ٣ٔلاسا ٖاسٕٙط٘از تسا ٜس٤زطٌ ح٥ؾٛت

، ٢ٚض تٟر ٝتفطٕٞ

ضز ٖب٘بّٕسٔ طتط٥ث ٣ٞبٌآ زضٛٔ

ٗ٤ا وٛؾٛٔ اض ٣ّٕي ١ِبمٔ ٓتساٛذ :ٖاٛٙي تحت

( س٘ظطف ٓىح ٥سٛث ٢ضٚآ

ّ ظا ٣يٛٙػٔ حبمِا ١

٘ ٣ٔلاسا ٝمف طه )

.ٓ٤بٕ٘ ط٤طحت

ت٥ٕٞا ك٥محت وٛؾٛٔ تسا ٗ٤ا اصٞ ،

ٝو س٘ظطف وٛؾٛٔ ٜظٚطٔا ظا ٢ضٚآ

ضز ٣يٛٙػٔ حبمِا ك٤طق ظا ٣ٔلاساط٥غ ىٔاٛر

٢بٞزضٚبتسز ٣ٔ ةٛسحٔ ٖبض

ٚ ،زٛض

ٔ ٗ٤ا ًاسًث

ٛ وٛؾ ط٥غ ٢بٞضٛطو ظا ضز ٣ٔلاسا

بٞضٛطو طخوا ضٛطو ّٕٝر ظا ٣ٔلاسا ٢

ع٤عي

.تسا ٜزطو ت٤اطس ع٥٘ ٖبتس٘بغفا بٔ بّٕسٔ طخوا ٝى٥ِبحضز

س٘ظطف ٣يطض ٓىحظا ٖب٘ ٣ٞبٌآ ٣يٛٙػٔ حبمِا ك٤طق ظا ٢ضٚآ

تسضز

ٜبٌس٤ز ٢ٛزتسرضز ٣ِٚ ،س٘ضاس٘ سٙتسٞ وٛؾٛٔ ٗ٤ا ٖٛٔاط٥پ ْلاسا سسمٔ

.

ٟٓٔ ٗ٤طت ا ك٥محت فاسٞ اصٞ

ضاطل

ُ٤ش :س٘ا

٠ - ٖسض حؾاٚ

ٖبٔظ ضٛكت ٚ تأط٘ ٣يٛٙػٔ حبمِا

2 -

ّٔاٛي ٚ ةبجسا ٗتس٘از ٣

جيبث ٝو ٣ٔ زٛض زاسًت ظا ْزطٔ تسز ٣يٛٙػٔ حبمِا ٝث سٙ٘عث

.

٩ -

ًٙٔ ٖسض حؾاٚ ْٟٛفٔ ٚ ٣

٣يٛٙػٔ حبمِا

؛

4 - ٖسض حؾاٚ

ا ،واٛ٘ ا

ٚ َبىض تضٛغ ٣يٛٙػٔ حبمِا ٢بٞ

؛

5 -

ٟٓٔ ٕٝٞ ظا ،طت

ت٥جخت ٣يطض ٓىح ٣يٛٙػٔ حبمِا

ظا

٘ ٣ٔلاسا ٝمف طه

؛

ٟٓٔ :ٝىٙ٤ا ،تسا حطكٔ وٛؾٛٔ ٗ٤اضز ٝو ،٣تلااٛس ٗ٤طت

ّٔاٛي ٝچبث ٚ ٣٘بٔظ ٝچظا ٜس٤سپ ٗ٤ا ،؟تس٥چ ٣يٛٙػٔ حبمِا ٣

ٚ ٜسٔآ زٛرٚ ٝث ٣ٔ تضٛغ فاسٞا ْاسو ٝث

ٚ واٛ٘ا ؟زط٥ٌ ضٛغ

ت

٘ظطف ٢بٞ س ؟تس٥چ ٣يٛٙػٔ حبمِا ك٤طق ظا ٢ضٚآ ظا

ٟٓٔ ٕٝٞ طت

ظا ٜس٤سپ ٗ٤ا ٓىح بٌس٤ز

ْلاسا سسمٔ ٗ٤ز ٜ ضز ٣ِبًت للها ءبض ٖا ،...ٚ ؟تس٥چ

٣ٔ صضٛو اصٞ ١ِبمٔ ح٥ؾٛت تٟر بت زٛض

ضز ٜسض حطكٔ تلااؤسظا ه٤طٞ :زط٥ٌ تضٛغ جحث ٣تآ تبيٛؾٛٔ زض ٛٔ

٠ -

ٚ ٣يٛٙػٔ حبمِا ف٤طًت ،ٖآ ٝث ـٛثطٔ تبحلاكغا

2 - چر٤ضبت

ٝ ٢ س٘ظطف ٤طق ظا ٢ضٚآ

، ٣يٛٙػٔ حبمِا ك ٩

- ضز ٣يطض سياٛل ٣ذطث ٢ضٚضبث ـبجتضا

ب٤

،)ةبز٘ا( 4 - ُٔاٛي ٚ ةبجسا

س٘ظطف ،٣يٛٙػٔ حبمِا ك٤طق ظا ٢ضٚآ 5

-

،٣يٛٙػٔ حبمِا ك٤طق ظا ٢ضٚآس٘ظطف ٣يطض ٓىح 6

- لاز ١طلبٙٔ ٗ٤ا ٖاضاسفطق ُ٤

،ٝ٤طه٘ 7 -

ٝتفب٤

،ذ٤بٙت ب٤ بٞ 8

- جحث ظا ٢ط٥ٌ ٝز٥ت٘ .

ٟٙ٥ط٥پ تسا ٜزٛث ٗ٤ا اصٞ وٛؾٛٔ ٣

، ٝو ٖاسٕٙط٘از ٣وس٘ا

ضز ضاٚزا فّترٔ

، وٛؾٛٔ

ٓىح س٘ظطف ٣يطض ك٤طق ظا ٢ضٚآ

٣يٛٙػٔ حبمِا ضز اض

تضٛ٘ كّكٔ طخوا

ٝ ٢بٞ ٣ٕٙؾ ُىض ٝث ٖبض ٚ

ُمتسٔ ط٥غ ٚ

ٟٓ٘آ

ٜزازضاطل جحث زضٛٔ ٣ثطي ٖبثظ ٝث .س٘ا

٘برثبتو ٣ّٕي ١ِبمٔ ٗ٤ا ك٥محت شٚض

ٝ ٢ ٣ٔ سضبث ، بث اصٞ ١ِبمٔ زاٛٔ ٣ًٙ٤ ا

ٜزبفتس ظا تتو

ٚ ٣ّٕي طجتًٔ ٣ٔلاسا

ٝ٘برثبتو بٞ

ٚ ،ٜس٤زطٌ ٜزبٔآ ٖآ ت٥تطت

ع٥٘ ٣ّٕي ١ِبمٔ شضبٍ٘طغبًٔ تٛت٥ٔ ُىض ٝث -

٣م٥محت - تفطٌ تضٛغ تسا ٝ

. :یدیلک یاه هژاو

،یعونصم ،حاقلا ،مکح .هقف ،محر ،هفطن ،نیجوز

هدیکچ یعونصم حاقلا هك ،دشاب یم "یملاسا هقفرظنمزا یعونصم حاقلا قيرطزا ىروآ دنزرف مکح" اذه هلاقم عوضوم ،دوب )نیجوز تعماجم نودب ( یعیبط ریغ قيرطزا نز ندومن رادراب و درم و نز ۀفطن نتخاس روراب ینعم هب سنج یگشیمه ندش دلوتو ىدلاوا یب اي تماقع ،یعونصم حاقلا قيرطزا ىروآ دنزرف بابسا نيرت هدمع هك قيرط ود فرص ءاهقف دزن رد هك ،دریگ یم تروص قيرط تفهزا یعونصم حاقلا .دشاب یم )رتخد اي رسپ( نیعم رياس و دراد زاوج هیعرش ترورض و طباوض تشادرظنرد اب )نیجوز هفطن نایم یجراخ و یلخاد حیقلت( اهنآ هك ،دوب یيایناتيرب )نواربازيول( دمآ ایند هب یعونصم حاقلا قيرطزا هك یلفط نیلوا ،دشاب یم زياجان نآ عاونا )زدراوداو اوتبتسا( کيره نابیبط طسوت م۱۹۷۷ ربماون ۱۰ رد هیلمع نيا ،دومن دلوت ار نآ )نوارب یلزیل(

یبط تلاآ طسوت محر جراخرد شرهوش ینم بآ اب ار هركذتم مناخ ىاه همخت فوصوم نابیبط ،دش ماجنا لفط مانب ًادعب و ،دنتشاذگ )نواربازيول( ار ىو مان و دمآ نایم هب رتخد لفط نآ هجیتنرد هك ،دندومن حاقلا .تفاي ترهش یعونصم اي یبوبنا ثعاب هك ،لماوع و بابسا یياسانش ،یعونصم حاقلا عاونا و موهفم ندرك حضاو ،قیقحت نيا یساسا فادها عورشم ىاه تروص یعرش مکح ندش نشور همه زا رت مهم و ،دوش یم هديدپ نيا هب مدرمزا ۀدع ندز تسد .یعونصم حاقلا عورشمان و یملع ربتعم بتك زا هدافتسا اب اذه ۀلاقم داوم ینعي ،دشاب یم ى هناخباتك یملع ۀلاقم نيا رد قیقحت شور -یقیقحت -یملع ۀلاقم شراگنرصاعم دوتیم لکش هب زین نآ بیترت و ،هديدرگ هدامآ اه هناخباتك یملاسا و .تسا هتفرگ تروص

Keywords:

Judjment, Conception, Artificial, Couple, The Germ, Uterus, Jurisprudence.

Abstract

The present paper entitled “Having Child by in Vitro Fertilization (IVF) from Islamic Perspective”.

The fertilization of eggs outside the body, is making a woman conceive a baby through an unnatural way (without intercourse). Further, failure in conceiving or barrenness and having children consecutively from the same particular sex (son or daughter) are considered to be the main cause for this phenomena. In Vitro Fertilization (IVF) is done in seven different manners. Islamic religious scientists believe that (IVF) which is done in only two manners (fertilization of the couple’s own eggs inside or outside the uterus) are legal and allowed according to the legal conditions, criteria and requirement and rest are considered to illegal.

British Luis brown was the first child who was given birth through (IVF) by Lezlie Brwon. This operation was done on 10th November 1997 by Dr. Steven and Dr. Edwards. The Doctors Fertilized the afore mentioned lady’s egg with her spouse’s egg outside her uterus by medical tools as a result, Luis brown was born and later she was known and artificial child. This qualitative library research had two main objectives: to illuminate the concept and types of in Vitro Fertilization (IVF), most importantly, to clarify the status of (IVF) according Islamic perspectives.

Anahtar Kelimeler:

Hüküm, Döllenme, Yapay, Eşler, Yumurta, Rahim, Fıkıh.

Özet

Bu makalenin konusu ‘‘İslam hukuku açısından tüp bebek elde etme ve onun hükmü’’ dür. Yapay yoldan çocuk elde etme, erkek ve kadının dölünün alınarak kadının doğal olmayan yoldan hamile kalması (eşlerin birleşmesi olmadan) idi. Aslında yapay yoldan çocuk elde etmede en önemli sebepler, kısırlık ya da evlat sahibi olamamak veya doğan bebeklerin sürekli aynı cinsten (erkek veya kız) olmasıdır. Bu yolla çocuk edinme işlemi yedi şekilde gerçekleşmektedir ki bu durum fakihler nezdinde sadece iki yolla (kadın ve erkeğin içeriden ve dışarıdan döllenmesi) kriterler ve şer’î ihtiyaçlar göz önünde bulundurularak cevaz verilmektedir, bunun dışındaki diğer yollara cevaz verilmemektedir. İlk defa yapay döllenme ile dünyaya gelen çocuk Britanya’lı (Louise Brown) idi ki (Lesley Brown) onu dünyaya getirdi. Bu işlem, 10.11.1977 yılında iki doktor (Steptoe ve Edwards) tarafından gerçekleştirilmiştir. Adı geçen doktorlar tarafından erkek ve kadının sperm ve yumurta örneği alınarak rahim dışında laboratuvar ortamında döllenmesi sağlandı ve bu sayede o kız çocuğu dünyaya geldi ve adını Louise Brown koydular. Bu kız çocuğu sonraları yapay çocuk olarak şöhret buldu. Bu araştırmanın sebepleri, yapay döllenmenin anlamı ve çeşitleri, sebeplerinin tanınmasıydı ki birtakım insanlar bu fenomene yönelmişlerdi.

En önemlisi de yapay döllenmenin caiz olup olmadığı ve şer’î hükmünün açıklığa kavuşturulması oldu. Bu ilmî makalenin araştırılmasındaki yöntem kütüphanedir. Yani bu makalenin ürünleri saygın ilmî kitaplardan ve İslamî eserlerin olduğu kütüphaneden elde edilmiştir. Makalenin düzenlenmesi de modern metotlar ve araştırmalar yoluyla hazırlanmıştır.

(3)

١٩

٣ٔلاسا تً٤طض ٚ

٣ٔ ت٤ططث ٢بٞظب٥٘ ْبٕت ٢ٍٛرسبپ ْبىحا ،سضبث

ٚ

ٚ س٤سر ُ٤بسٔ

ّٕٝرظا طغبًٔ

ٓىح س٘ظطف ك٤طق ظا ٢ضٚآ

حبمِا ٣يٛٙػٔ

ٚ ،ٜسض ٖب٥ث ع٥٘

ٚ صضٛو ١ّ٥سٛث ءبٟمف تبٕحظ

ٚ ٣ٔلاسا ٖاسٕٙط٘از تسا ٜس٤زطٌ ح٥ؾٛت

، ٢ٚض تٟر ٝتفطٕٞ

ضز ٖب٘بّٕسٔ طتط٥ث ٣ٞبٌآ زضٛٔ

ٗ٤ا وٛؾٛٔ

اض ٣ّٕي ١ِبمٔ ٓتساٛذ :ٖاٛٙي تحت

( س٘ظطف ٓىح ٥سٛث ٢ضٚآ

ّ ظا ٣يٛٙػٔ حبمِا ١

٘ ٣ٔلاسا ٝمف طه )

.ٓ٤بٕ٘ ط٤طحت

ت٥ٕٞا ك٥محت وٛؾٛٔ

تسا ٗ٤ا اصٞ

،

ٝو س٘ظطف وٛؾٛٔ ٜظٚطٔا ظا ٢ضٚآ

ضز ٣يٛٙػٔ حبمِا ك٤طق ظا ٣ٔلاساط٥غ ىٔاٛر

٢بٞزضٚبتسز ٣ٔ ةٛسحٔ ٖبض

ٚ ،زٛض

ٔ ٗ٤ا ًاسًث

ٛ وٛؾ ط٥غ ٢بٞضٛطو ظا ضز ٣ٔلاسا

بٞضٛطو طخوا ضٛطو ّٕٝر ظا ٣ٔلاسا ٢

ع٤عي

.تسا ٜزطو ت٤اطس ع٥٘ ٖبتس٘بغفا بٔ

بّٕسٔ طخوا ٝى٥ِبحضز س٘ظطف ٣يطض ٓىحظا ٖب٘

٣ٞبٌآ ٣يٛٙػٔ حبمِا ك٤طق ظا ٢ضٚآ تسضز

ٜبٌس٤ز ٢ٛزتسرضز ٣ِٚ ،س٘ضاس٘

سٙتسٞ وٛؾٛٔ ٗ٤ا ٖٛٔاط٥پ ْلاسا سسمٔ

.

ٟٓٔ

ٗ٤طت ا ك٥محت فاسٞ

اصٞ

ضاطل

ُ٤ش :س٘ا

٠ - ٖسض حؾاٚ

ٖبٔظ ضٛكت ٚ تأط٘

٣يٛٙػٔ حبمِا

2 -

ّٔاٛي ٚ ةبجسا ٗتس٘از ٣

جيبث ٝو ٣ٔ

زٛض زاسًت ظا ْزطٔ

تسز ٣يٛٙػٔ حبمِا ٝث سٙ٘عث

.

٩ -

ًٙٔ ٖسض حؾاٚ

ْٟٛفٔ ٚ ٣ ٣يٛٙػٔ حبمِا

؛

4 - ٖسض حؾاٚ

ا ،واٛ٘

ا

ٚ َبىض تضٛغ ٣يٛٙػٔ حبمِا ٢بٞ

؛

5 -

ٟٓٔ ٕٝٞ ظا ،طت

ت٥جخت ٣يطض ٓىح ٣يٛٙػٔ حبمِا

ظا

٘ ٣ٔلاسا ٝمف طه

؛

ٟٓٔ

:ٝىٙ٤ا ،تسا حطكٔ وٛؾٛٔ ٗ٤اضز ٝو ،٣تلااٛس ٗ٤طت

ّٔاٛي ٝچبث ٚ ٣٘بٔظ ٝچظا ٜس٤سپ ٗ٤ا ،؟تس٥چ ٣يٛٙػٔ حبمِا ٣

ٚ ٜسٔآ زٛرٚ ٝث ٣ٔ تضٛغ فاسٞا ْاسو ٝث

ٚ واٛ٘ا ؟زط٥ٌ

ضٛغ ت

٘ظطف ٢بٞ

س ؟تس٥چ ٣يٛٙػٔ حبمِا ك٤طق ظا ٢ضٚآ ظا

ٟٓٔ ٕٝٞ

طت

ظا ٜس٤سپ ٗ٤ا ٓىح بٌس٤ز

ْلاسا سسمٔ ٗ٤ز ٜ ضز ٣ِبًت للها ءبض ٖا ،...ٚ ؟تس٥چ

٣ٔ صضٛو اصٞ ١ِبمٔ

ح٥ؾٛت تٟر بت زٛض

ضز ٜسض حطكٔ تلااؤسظا ه٤طٞ

:زط٥ٌ تضٛغ جحث ٣تآ تبيٛؾٛٔ زض ٛٔ

٠ -

ٚ ٣يٛٙػٔ حبمِا ف٤طًت ،ٖآ ٝث ـٛثطٔ تبحلاكغا

2 - چر٤ضبت

ٝ ٢ س٘ظطف ٤طق ظا ٢ضٚآ

، ٣يٛٙػٔ حبمِا ك ٩

- ضز ٣يطض سياٛل ٣ذطث ٢ضٚضبث ـبجتضا

ب٤

،)ةبز٘ا(

4 - ُٔاٛي ٚ ةبجسا

س٘ظطف ،٣يٛٙػٔ حبمِا ك٤طق ظا ٢ضٚآ 5

-

،٣يٛٙػٔ حبمِا ك٤طق ظا ٢ضٚآس٘ظطف ٣يطض ٓىح 6

- لاز ١طلبٙٔ

ٗ٤ا ٖاضاسفطق ُ٤

،ٝ٤طه٘

7 -

ٝتفب٤

،ذ٤بٙت ب٤ بٞ

8 - جحث ظا ٢ط٥ٌ ٝز٥ت٘

.

ٟٙ٥ط٥پ تسا ٜزٛث ٗ٤ا اصٞ وٛؾٛٔ ٣

، ٝو ٖاسٕٙط٘از ٣وس٘ا

ضز ضاٚزا فّترٔ

، وٛؾٛٔ

ٓىح س٘ظطف ٣يطض ك٤طق ظا ٢ضٚآ

٣يٛٙػٔ حبمِا ضز اض

تضٛ٘ كّكٔ طخوا

ٝ ٢بٞ

٣ٕٙؾ ُىض ٝث ٖبض ٚ

ُمتسٔ ط٥غ ٚ

ٟٓ٘آ

ٜزازضاطل جحث زضٛٔ ٣ثطي ٖبثظ ٝث .س٘ا

٘برثبتو ٣ّٕي ١ِبمٔ ٗ٤ا ك٥محت شٚض

ٝ ٢ ٣ٔ

سضبث ، بث اصٞ ١ِبمٔ زاٛٔ ٣ًٙ٤ ا

ٜزبفتس ظا تتو

ٚ ٣ّٕي طجتًٔ

٣ٔلاسا

ٝ٘برثبتو بٞ

ٚ ،ٜس٤زطٌ ٜزبٔآ ٖآ ت٥تطت

ع٥٘

٣ّٕي ١ِبمٔ شضبٍ٘طغبًٔ تٛت٥ٔ ُىض ٝث -

٣م٥محت - تفطٌ تضٛغ تسا ٝ

.

(4)

٣يٛٙػٔ حبمِا ف٤طًت :

٤طًت ٝث وٛؾٛٔ ٗ٤ا ف

ٚز تضٛغ ُ٤ش تضٛغ تسا ٝتفطٌ

:

ف٤طًت ،فِا :٢ٛغِ

مِا حمّ٤ حمِا( َبًفا ةبث ظا تسا ضسػٔ حبمِا

ًبحب ضٚضبث ٣ًٙٔ ٝث َبًفا ٖظٚ طث )

ٗتذبس ،)ٖزطو ٗتسثآ( ،

تفر ٣ٔ ٖزٕٛ٘ ٢ط٥ٌ

سضبث

1. ٚ

ٝتذبس تسز ،٣ٍتذبس ٣ًٕٙث :٣يٛٙػٔ

٢ .٣ً٥جق ط٥غ ب٤ ٢ططث

2

:٣حلاكغا ف٤طًت ،ة تضٛغ ٝث طه٘ ٣يٛٙػٔ حبمِا

فّترٔ ٢بٞ

ضبجي ٝث شا ا

فّترٔ ت

ٜس٤زطٌ ف٤طًت

،تسا أ

َّٔ

ْٟٛفٔ ُو ضز ب

ٖآ ٓٞ بث بٞ

٢ٚبسٔ

ٜزٛث ٝو ، تضازطه٘ضزبث يٕٛزٔ

٣ ٣ٔ ف٤ضبًت

ٖاٛت اض ٜس٤سپ ٗ٤ا

:زٕٛ٘ ف٤طًت ٗ٥ٙچ ٣يٛٙػٔ حبمِإ

ٚ ٖظ ١فك٘ ٗتذبسضٚضبث زطٔ

ٚ ضازضبث ظا ٖظ ٖزٕٛ٘

٣ً٥جقط٥غ ك٤طق تًٔبزٔ ٖٚسث(

ٗ٥رٚظ ) ٣ٔ

سضبث

3.

ر٤ضبت ١چ س٘ظطف ك٤طق ظا ٢ضٚآ ٣يٛٙػٔ حبمِا

ظا ٝو ٣ّفق ٗ٥ِٚا سٔآ ب٥٘ز ٝث ٣يٛٙػٔ حبمِا ك٤طق

اع٤ِٛ(

زٛث ٣٤ب٥٘بت٤طث )ٖٚاطث

ٖآ )ٖٚاطث ٣ِع٥ِ(ٝو ، اض

ضز ٝ٥ّٕي ٗ٤ا ،زٕٛ٘ سِٛت

٠١ طجٔاٛ٘

٠977 ه٤طٞ ٖبج٥جق فسٛت ْ

ٚ اٛتجتسا(

ضاٚزا

ٕٝرت فٛغٛٔ ٖبج٥جق ،سض ْبز٘ا )ظز

ٔ ٓ٘بذ ٢بٞ

٣ٙٔ ةآ بث اض ٜطوصت

ضز شطٞٛض

ٛت ٓحض دضبذ ضز ٝو ،س٘زٕٛ٘ حبمِا ٣جق تلاآ فس

ٖآ ٝز٥ت٘

اض ٢ٚ ْب٘ ٚ سٔآ ٖب٥ٕث طتذز ُفق ،سٙتضاصٌ )ٖٚاطثاع٤ِٛ(

ٚ ُفق ْبٙث ًاسًث ٣ثٛج٘ا

(

ٕٝرتظا ٢ ٜسض حبمِا ظا دضبذضز

(٣يٛٙػٔ ،)ٓحض

ٕٝرتظا ٢

ٜسض حبمِا ٢

٣ٕحض ُذاز )

ٝو ،تفب٤ تطٟض

ضبجذا

ٕت ضز ٖآ طط٘ ب٥٘ز ْب س٤زطٌ

ٚ ، رٛت

ٝ ْبٕت

ٝ٘بسض اض بٞ

ٜزٕٛ٘ تّر زٛذ ٝث بٞسغ ٖآ ت٥مًت ٝث ،

ُفق ٗ٥ٕٞ ٝث ٢طٍ٤ز

طق

ٚ سٔآ ب٥٘ز ٝث فّترٔ ٗوبٔا ضز ك٤

ٖبٔعٕٞ

ٝيٕٛزٔ ٜس٤سپ ٗ٤ا بث ٢

ظا

ٚ ب٤بؿل ٣للاذا سسبفٔ

ظٚطث تبٞبجتضا ٚ

ٚ زٕٛ٘

ر ىٔاٛ

ٝث ٣ثطغ

ٝلطف ٢بٞ

ٚ ٗ٥فِبرٔ

ٗرس ،س٘سض ٓ٥سمت وٛؾٛٔ ٗ٤ا ٝث تجس٘ ٗ٥مفاٛٔ

ب٤ وطترٔ ت٥جق )ظزضاٚزا( ٝو س٥سض ٣٤بزث بت

سسٛٔ

٣يٛٙػٔ حبمِا ك٤طق ظا ٖبس٘ا س٥ِٛت

ٚ تضٚطؾ :تفٌ

.زٛض ىؾٚ زضٛٔ ٗ٤ا ضز ٣للاذا ةازآ ٚ ٗ٥٘اٛل بت تسا س٤سض ظب٥٘

4

ظا سًث ،٣ِٚا ُفق

ُفق

ٜضبرا ٓحض ظا ُىض ٗ٥ٕٞ ٝث ٢طٍ٤ز ٤

سٔآ ب٥٘ز ٝث ٣ ظا سًث ٝو ،

ضز صتزلاٚ

ط٥را ٗ٥ث تحبغ(

ٚ )ٓحض

طربتسٔ

ٚ سٔآ زٛرٛث واع٘ )٣ٙٔ تحبغ(

سض ٜس٥٘بطو ٣س٥ٍّ٘ا ٓوبحٔ ٝث وٛؾٛٔ

؛ ٢ضزبٔ اط٤ظ ضز ٝفك٘ ٝو

ٜسض حبمِا ٢ٚ ٓحض

ٚ زٛث اض ُفق ٝى٘آ زٛرٚ بث س٘ازطٌ طث ٝفك٘ تحبغ ٝث اض ُفق بت زٛج٘ طؾبح زٛث ٜزضٚآ ب٥٘سث ضاطل ٝفك٘ تحبغ بث َٚا ضز

زاز ٢ اض

طث ٣ٙجٔ

ظا سًث ُفق ٖزٕٛ٘ ٓ٥ّست

ٛت ضٚطٔ ٝث ،زٛث ٜزطو ءبؿٔا ص٘سض سِ

ٚ ٖبٔظ

ٚ ت٥ِبسا ْب٤ا تضصٌ

غ تضٛ

فّترٔ ٢بٞ

س٘ظطف ك٤طق ظا ٢ضٚآ ضز ٣يٛٙػٔ حبمِا

سٔآ ٖب٥ٔ ٝث ٖآ ٝث ٝثبطٔ طٍ٤ز ٟٓٔ ٢ب٤بؿل ضبٙو

، ق ٝى٥٘بٔظ ةضبزت ٝث وٚطض ٣ثطغ ٖبج٥ج

ضز ٣جق ٗ٤ا

ٚ س٘زٕٛ٘ ٝٙ٥ٔظ ضز اض ٖبس٘ا ٝفك٘

ؼطًٔ

تست س٘زاز ضاطل ٣جق ٢بٞ

، ُئبسٔ ٖٛٔاط٥پ ٢طٍ٤ز ٣جق تبم٥محت فّترٔ

ع٥٘ ٣يٛٙػٔ حبمِا ٝث فجتطٔ

ٖب٥ٔ ٝث ث سٔآ ٝ سٔآ ٖب٥ٕث :َبخٔ ضٛق

ٓىض ٗتفطٌ ٜضبرا ٝث ْطپسا ه٘بث ٖ

بٞ

، ِٝبوِٛبث ٢بٞضزبٔ ٝث ٝو

ٝيطجتٔ ضزبٔ ،زٛث ٜسض ٣ٕسٔ ع٥٘

رث(

ط ص

ٜسٙٙو

ٕٝرت )،

وطجتٔ ضسپ ٣ثٛج٘ا ُفق ،

( ٢ ٕٝرتظا ٜسض حبمِا

ضز ظا دضبذ ،)ٓحض

٣يٛٙػٔ

( ٢ ٕٝرتظا

ٝٙؾبح ٓحض ،)٣ٕحض ُذاز ٜسض حبمِا )ٗ٥ٙر سضض ُحٔ(

ًث ٝو ٜضبرا ٖٛكث ٝث ًاس

ٚ )تفب٤ تطٟض ٢

ٜط٥غ

5.

٣ذطث ح٥ؾٛت ظا

٣جق تبحلاكغا وٛؾٛٔ ٗ٤ا ٝث ـٛثطٔ

:دبطٔلاا

ًٔ ٝث ب ـلاذا ٣٘

ٚ

ٝتر٥ٔآ ،تسا ٜزٛٔطف َبًتٔ س٘ٚاسذ ٝچ٘بٙچ :تسا

ٍجاَشْمَأ ٍةَفْطُن ْنِم َناَسْنِْلْا اَنْقَلَخ انَِّإ

﴿ (﴾

،ٖبس٘لإا

2 ) ( .ٝتر٥ٔآ ٓٞ ضز ٣ٙٔ ظا اض ٖبس٘ا ٓ٤س٤طفآ ك٥محت ٝث )

،ط٥جو ط٥ٔا تاضبطت٘ا :ٖاطٟت( ٗ٥ًٔ ًٙٞطف ،ٗ٥ًٔ سٕحٔ1

٠٩88 ،)ش ٠48

. ٠٩94 ،ٖاٚطپ ٠بٍط٘از :ٖاٚطپ( َٚا٠ضبٕض ،تٕىح ٌاطچ ،٣٘بمح كحِاسجي2

،) .

:كطٔز( ٝتِزاٚ ٣ٔلاسلاا ٝمفِا ،٣ّ٥حعِا ٝجٞٚ3

ةبتكم ،)بت ٣ث ،طىفِاضاز ٠98

. چ ٜضبٕض ،ت٥ث ُٞا ٝمف ١ّزٔ،ح٥مّت ٠ضبثضز ٣ٙرس ،ٗٔؤٔسٕحٔ4

٣ٔلاسلااطط٘ ٣تبيٛجكٔ ١سسٛٔ :ٓل( ْضبٟ

٠٩8٠ ،) 74

. .262-259 ،)ق٠4٠6 ،ِٝبسض ٝسسٛٔ :طػٔ( َظاِٛٙا ٝمف ،س٤ظ ٛثا للهاسجي ٗث طىث5

ظا دبطٔا ٗ٤ا ٣ٔ ٖب٥ٔ ٝث طٞٛض ٚ ٖظ ةآ ٗتر٥ٔآ

ا ظا ٚ س٤آ ح ُٔبًت ب٤ حبمِا ،طوصٔ ٢ٛٙٔ ٝتسٞ بث ج٘ٛٔ ٝؿ٥ث ٝتسٞ ٖسض بزى٤ ط

بزث ٚ ٝتفطٌ تضٛغ ٤

٣‌ ٢اطث س٘ٚاسذ ٝو صِٛل ٗ٤ا ٝث ٖبض

ٓحض ظا تضبجي ٝو ٜزطو ٗ٥٥ًت )ٗ٥ىٔ ضاطل ٣ف ٜبًّٙزف(

تسا ٖظ

٣ٔ طمتسٔ ٚ ٜزٕٛ٘ َبمت٘ا

ٜطزح تبٔبسم٘ا ٝث وٚطض ُٔبًت ٗ٤ا ٖسض ْبٕت ظا سًث ،زٛض

ٕ٘ ٣ربطٔا ٣ٔ ٚز ٜطزح ه٤ ٜزٛ

،زٛض ٚز

ضبٟچ ٥تطت ٗ٥ٕٞ ٝث ٚ تطٞ ضبٟچ ٚ ٝتٛت ّٝحطٔ ٝث ٝو بت ت

بپ( )سٙ٘بٔ تٛت ٢ ٝچض ٣ٔ

حبمِا ظبغآ ظا ٝ٥ّٕي ٗ٤ا ٚ سسض ظٚض ٝث بت

٣ٔ طث ضز اض ْضبٟچ

ٝ٥ٔٛحطر ٜطو ٝث ٝتٛت ٗ٤ا ٖآ ظا سًث ،زط٥ٌ )ٝتسٞ(

٣ٔ ُ٤سجت ٓحض ُذاز ضز زٛض

ٝث ٝو دبطٔا ٗ٥ٕٞ ٢اطث

اطر ّٝحطٔ

ٓ٤

ٓ٥حاطرب٤ )ُفق ٢ ٝتسٞ( حتح ٝتفٌ ٝث تسا ٜس٥سض

ز فٚطًٔ ٖبج٥جق ظا ٣ى٤ تٛ ض

صثبتو تب٘اٛ٥ح )ةبز٘لاا(

٣ٔ ٝتفٌ ٢ٛٙٔ ٚ .زٛض

ٕٝرت ٝىجض ٓٞ بث ٣تلٚ بٞ ٣ٔ

لأ ٣چ٥ل ٢ٚظبث ٚز ُىض ٝث س٘ٛض

ٓٞ ْظ ٣ٔ ضز طٍ٤ز

ٚ ،سٙ٤آ ى٥تلٚ ْب٥تِا ٝ

٣ٔ ٣ٔ بزى٤ ٓٞ بث سٙثب٤ ٣ٔ ضز ٜطزح ه٤ ُىض ٝث س٘ٛض

آ

ٗ٥ٕٞ ٚ سٙ٤

ٚ تب٥ح ءاستثا سًث ٚ .تسا ٖبس٘ا ٗ٤ٛىت ٜضٚز

ظا ٗ٤ا ٖآ

اطزح ٝث ت 2 - 4 ٠6— - ٩2 - 64 - ٠28 ٣ٔ ٓ٥سمت ُىض ٝث ت٥تطت ٗ٥ٕٞ ٝث .س٘ٛض‌

ٖلاو تاطزح ٣ز٤ضست طت

ٚ طتزضٛذ فسٛتٔ

بت ٜسٔآ زٛرٛث ضز

ٜبٔ ٚز تسٔ

ٕٛ٘ ٝث ٜسض ُ٤سجت هچٛو ٖبس٘ا ه٤ ٝث )ظٚض تػض( ء

سٙو ٣ٔ وٚطض ٖزطو

6.

ضبًتسِٕا ْا ضزبٔ(

)٣ت٤ضبي : تسا ٣٘ظ ٖآ

، ض ٝو ٜسض ٝتفطٌ ت٤ضبي ٝث ٖآ ٓح

ٝؿ٥٥ث( ٖظ ٢بٞ ٖآ ٓحض ضز طٍ٤ز )ٜس٤زطٌ حبمِا

ٜضبرا ٓىض ْبٙث ٝو .تسا ٜس٤زطٌ ٣ٕسٔ ع٥٘ ٢

ٝفك٘ :٣ٙٔ .)٢ٛٙٔ تب٘اٛ٥ح( زطٔ ٣ٙٔ ةآ

ث :ٝؿ٥ زٙ٤ا ضز تسا ٝؿ٥ث ط٥غػت ٝؿ٤ٛث ب٤ ٣ٔ ج٘ٛٔ ٜطزح ب٤ ةآ ٖآ ظا زاطٔ ب

.سضبث

:ٝٙؾبح ضزبٔ اض ضزبٔ وٛ٘ ٗ٤ا ٖبٙچٕٞ .سضبث ٝتضاز ضاطل ٣جٙرا زطٔ ٣ٙٔ ب٤ ٣جٙرا ٖظ ٝؿ٤ٛث ٖآ ٓحض ُذاز ضز ٝو ٢ضزبٔ

.تسا ٜسض ٝتفٌ ع٥٘ ٣ت٤ضبي

7

:ٓحض ٓحض ظا تضبجي ٣م٥مح ؼٛح

،تسا

ٜطزح ٝو

ٝث ٝتفطٌ كًّت ٓحض ضاسر ٝث ٜسض ٣للأ ٖآ ضز طٞٛض ٚ ٖظ ٢ٛٙٔ ٢بٞ

ظا سًث ٜسض ُ٤سجت ٝتسث ٖٛذ ٖآ

ث ٝ

ٕٛ٘ ذ٤ضست ٣ٔ

ٝى٘آ بت سٙو

ٚ ٜسض ُ٤سجت ٜس٤ٛر تضٌٛ ٝچضبپ ٝث

ا تضٌٛ ٝچضبپ ظ

ٚ ٖاٛرتسا ٝث ٜس٤ٛر

ٖاٛرتسا ٗ٤ا سًث ٣ٔ تضٌٛ اض بٞ

ث س٘بضٛپ

ٖآ س٘ٚاسذ ًاسً اض

٢طٍ٤ز قّٛرٔ ٝث )بج٤ظ ٖبس٘ا(

٣ٔ ُ٤سجت ،س٤بٕ٘

.ٗ٥مِبرِا ٗسحا للها نضبجتف

:ٗ٥ٙزِا ُتض تبحلاكغا ظا ٣ى٤ ٗ٥ٙزِا ُتض ٚ ىكل ٣ًٙٔ ٝث ُتض

طئق ٓحض ٢اطث ًّٕٝتسٔ )٢ضازضبث ت٥حلاغ سلبف(

٣ٔ

ٚ سضبث تم٥مح آ ٣ِٚ سٙو وبٕر شا ٝرٚظ بث عرض ٝو تسا ٗ٤ا ٖ ظا سًث زضاس٘ اض ُٕح ت٥حلاغ ٝرٚظ

٣ٙٔ ةآ تًٔبزٔ

ظ ةآ بث ٜسض ٝتر٥ٔآ طٞٛض ٖظ ٓحض ٝث ٝتفطٌ اض ٝرٚ

ضاز ٝم٤طكث ٢طٍ٤ز ٣جق

ٚ ٣ٔ َبمت٘ا ٣جق تلاآ فسٛت

ٖآ ْٚز ٖظ ٚ سٞز اض

تلٚ ٣ِا

ٖبٕ٤اظ ٣ٔ ُٕح ض ٝتفٌ ُتض اض ُم٘ ٝم٤طق ٗ٥ٕٞ ،س٤بٕ٘

8.ٜس

:ٝح٥مِ

ٝؿ٥ث ٝح٥مِ

ٜسض حبمِا ٢ سٙ٤ٌٛ اض

.

:ٝف٥ؿٔ

ٜسض ٜزاز َبمت٘ا ٖآ ٓحض ضز ٜسض حبمِا ٝؿ٥ث ٝو ٣٘ظ تسا

" بح ؾ ٝٙ

" ٣ٔ ٝتفٌ ٓٞ .زٛض

:ٗكجِا طراٛٔ

ٜضبرا ٗكث(

ْب٘ ٝث ٝو )٢ .تسا ط٥غ ٗ٥ٙر ب٤ ٝفك٘ ُٔبح ٝو تسا ٣٘ظ ٖآ ٚ ،ِٝبو ِٛبث ْلاا ٢بٞ

:ٝيطجتٔ ٚ وطجتٔ

ٝؿ٤ٛث ٚ ٣ٙٔ ٝو ٣٘ظ ٚ زطٔ ٢

ظ ٢اطث اض ٖبض طٞٛض ٖ

٣ٔ وطجت ٢طٍ٤ز ضاز سٙو

9.

٣يطض سياٛل ٣ذطث ضز

)ةبز٘ا( ب٤ ٢ضٚضبث ـبجتضا

ٖبسح6

،تٛتح ةبز٘لاا ( :كطٔز ةبتکم ،)بت ٣ث ،طىفِاضاز 2٠7

.

٣يٛٙػٔ ح٥مّت ،ٗسحٔ ٣ٞبٙپ ْطح7

،

ّٙػف ٟٓ٘ ٠ضبٕض ،ت٥ث ُٞا ٝمف ١ٔب

ٓٞزٚ ( :ٓل وسسوم یتاعوبطم ، ٠٩8١ ،) 75

. . 79،ت٥ث ُٞا ٝمف ١ٔبّٙػف ،٣يٛٙػٔ ح٥مّت ،ٗسحٔ8

،َٚا٠ضبٕض ،تٕىح ٌاطچ ،٣٘بمح9

92 - .

(5)

٣يٛٙػٔ حبمِا ف٤طًت :

٤طًت ٝث وٛؾٛٔ ٗ٤ا ف

ٚز تضٛغ ُ٤ش تضٛغ تسا ٝتفطٌ

:

ف٤طًت ،فِا :٢ٛغِ

مِا حمّ٤ حمِا( َبًفا ةبث ظا تسا ضسػٔ حبمِا

ًبحب ضٚضبث ٣ًٙٔ ٝث َبًفا ٖظٚ طث )

ٗتذبس ،)ٖزطو ٗتسثآ( ،

تفر ٣ٔ ٖزٕٛ٘ ٢ط٥ٌ

سضبث

1. ٚ

ٝتذبس تسز ،٣ٍتذبس ٣ًٕٙث :٣يٛٙػٔ

٢ .٣ً٥جق ط٥غ ب٤ ٢ططث

2

:٣حلاكغا ف٤طًت ،ة تضٛغ ٝث طه٘ ٣يٛٙػٔ حبمِا

فّترٔ ٢بٞ

ضبجي ٝث شا ا

فّترٔ ت

ٜس٤زطٌ ف٤طًت

،تسا أ

َّٔ

ْٟٛفٔ ُو ضز ب

ٖآ ٓٞ بث بٞ

٢ٚبسٔ

ٜزٛث ٝو ، تضازطه٘ضزبث يٕٛزٔ

٣ ٣ٔ ف٤ضبًت

ٖاٛت اض ٜس٤سپ ٗ٤ا

:زٕٛ٘ ف٤طًت ٗ٥ٙچ ٣يٛٙػٔ حبمِإ

ٚ ٖظ ١فك٘ ٗتذبسضٚضبث زطٔ

ٚ ضازضبث ظا ٖظ ٖزٕٛ٘

٣ً٥جقط٥غ ك٤طق تًٔبزٔ ٖٚسث(

ٗ٥رٚظ ) ٣ٔ

سضبث

3.

ر٤ضبت ١چ س٘ظطف ك٤طق ظا ٢ضٚآ ٣يٛٙػٔ حبمِا

ظا ٝو ٣ّفق ٗ٥ِٚا سٔآ ب٥٘ز ٝث ٣يٛٙػٔ حبمِا ك٤طق

اع٤ِٛ(

زٛث ٣٤ب٥٘بت٤طث )ٖٚاطث

ٖآ )ٖٚاطث ٣ِع٥ِ(ٝو ، اض

ضز ٝ٥ّٕي ٗ٤ا ،زٕٛ٘ سِٛت

٠١ طجٔاٛ٘

٠977 ه٤طٞ ٖبج٥جق فسٛت ْ

ٚ اٛتجتسا(

ضاٚزا

ٕٝرت فٛغٛٔ ٖبج٥جق ،سض ْبز٘ا )ظز

ٔ ٓ٘بذ ٢بٞ

٣ٙٔ ةآ بث اض ٜطوصت

ضز شطٞٛض

ٛت ٓحض دضبذ ضز ٝو ،س٘زٕٛ٘ حبمِا ٣جق تلاآ فس

ٖآ ٝز٥ت٘

اض ٢ٚ ْب٘ ٚ سٔآ ٖب٥ٕث طتذز ُفق ،سٙتضاصٌ )ٖٚاطثاع٤ِٛ(

ٚ ُفق ْبٙث ًاسًث ٣ثٛج٘ا

(

ٕٝرتظا ٢ ٜسض حبمِا ظا دضبذضز

(٣يٛٙػٔ ،)ٓحض

ٕٝرتظا ٢

ٜسض حبمِا ٢

٣ٕحض ُذاز )

ٝو ،تفب٤ تطٟض

ضبجذا

ٕت ضز ٖآ طط٘ ب٥٘ز ْب س٤زطٌ

ٚ ، رٛت

ٝ ْبٕت

ٝ٘بسض اض بٞ

ٜزٕٛ٘ تّر زٛذ ٝث بٞسغ ٖآ ت٥مًت ٝث ،

ُفق ٗ٥ٕٞ ٝث ٢طٍ٤ز

طق

ٚ سٔآ ب٥٘ز ٝث فّترٔ ٗوبٔا ضز ك٤

ٖبٔعٕٞ

ٝيٕٛزٔ ٜس٤سپ ٗ٤ا بث ٢

ظا

ٚ ب٤بؿل ٣للاذا سسبفٔ

ظٚطث تبٞبجتضا ٚ

ٚ زٕٛ٘

ر ىٔاٛ

ٝث ٣ثطغ

ٝلطف ٢بٞ

ٚ ٗ٥فِبرٔ

ٗرس ،س٘سض ٓ٥سمت وٛؾٛٔ ٗ٤ا ٝث تجس٘ ٗ٥مفاٛٔ

ب٤ وطترٔ ت٥جق )ظزضاٚزا( ٝو س٥سض ٣٤بزث بت

سسٛٔ

٣يٛٙػٔ حبمِا ك٤طق ظا ٖبس٘ا س٥ِٛت

ٚ تضٚطؾ :تفٌ

.زٛض ىؾٚ زضٛٔ ٗ٤ا ضز ٣للاذا ةازآ ٚ ٗ٥٘اٛل بت تسا س٤سض ظب٥٘

4

ظا سًث ،٣ِٚا ُفق

ُفق

ٜضبرا ٓحض ظا ُىض ٗ٥ٕٞ ٝث ٢طٍ٤ز ٤

سٔآ ب٥٘ز ٝث ٣ ظا سًث ٝو ،

ضز صتزلاٚ

ط٥را ٗ٥ث تحبغ(

ٚ )ٓحض

طربتسٔ

ٚ سٔآ زٛرٛث واع٘ )٣ٙٔ تحبغ(

سض ٜس٥٘بطو ٣س٥ٍّ٘ا ٓوبحٔ ٝث وٛؾٛٔ

؛ ٢ضزبٔ اط٤ظ ضز ٝفك٘ ٝو

ٜسض حبمِا ٢ٚ ٓحض

ٚ زٛث اض ُفق ٝى٘آ زٛرٚ بث س٘ازطٌ طث ٝفك٘ تحبغ ٝث اض ُفق بت زٛج٘ طؾبح زٛث ٜزضٚآ ب٥٘سث ضاطل ٝفك٘ تحبغ بث َٚا ضز

زاز ٢ اض

طث ٣ٙجٔ

ظا سًث ُفق ٖزٕٛ٘ ٓ٥ّست

ٛت ضٚطٔ ٝث ،زٛث ٜزطو ءبؿٔا ص٘سض سِ

ٚ ٖبٔظ

ٚ ت٥ِبسا ْب٤ا تضصٌ

غ تضٛ

فّترٔ ٢بٞ

س٘ظطف ك٤طق ظا ٢ضٚآ ضز ٣يٛٙػٔ حبمِا

سٔآ ٖب٥ٔ ٝث ٖآ ٝث ٝثبطٔ طٍ٤ز ٟٓٔ ٢ب٤بؿل ضبٙو

، ق ٝى٥٘بٔظ ةضبزت ٝث وٚطض ٣ثطغ ٖبج٥ج

ضز ٣جق ٗ٤ا

ٚ س٘زٕٛ٘ ٝٙ٥ٔظ ضز اض ٖبس٘ا ٝفك٘

ؼطًٔ

تست س٘زاز ضاطل ٣جق ٢بٞ

، ُئبسٔ ٖٛٔاط٥پ ٢طٍ٤ز ٣جق تبم٥محت فّترٔ

ع٥٘ ٣يٛٙػٔ حبمِا ٝث فجتطٔ

ٖب٥ٔ ٝث ث سٔآ ٝ سٔآ ٖب٥ٕث :َبخٔ ضٛق

ٓىض ٗتفطٌ ٜضبرا ٝث ْطپسا ه٘بث ٖ

بٞ

، ِٝبوِٛبث ٢بٞضزبٔ ٝث ٝو

ٝيطجتٔ ضزبٔ ،زٛث ٜسض ٣ٕسٔ ع٥٘

رث(

ط ص

ٜسٙٙو

ٕٝرت )،

وطجتٔ ضسپ ٣ثٛج٘ا ُفق ،

( ٢ ٕٝرتظا ٜسض حبمِا

ضز ظا دضبذ ،)ٓحض

٣يٛٙػٔ

( ٢ ٕٝرتظا

ٝٙؾبح ٓحض ،)٣ٕحض ُذاز ٜسض حبمِا )ٗ٥ٙر سضض ُحٔ(

ًث ٝو ٜضبرا ٖٛكث ٝث ًاس

ٚ )تفب٤ تطٟض ٢

ٜط٥غ

5.

٣ذطث ح٥ؾٛت ظا

٣جق تبحلاكغا وٛؾٛٔ ٗ٤ا ٝث ـٛثطٔ

:دبطٔلاا

ًٔ ٝث ب ـلاذا ٣٘

ٚ

ٝتر٥ٔآ ،تسا ٜزٛٔطف َبًتٔ س٘ٚاسذ ٝچ٘بٙچ :تسا

ٍجاَشْمَأ ٍةَفْطُن ْنِم َناَسْنِْلْا اَنْقَلَخ انَِّإ

﴿ (﴾

،ٖبس٘لإا

2 ) ( .ٝتر٥ٔآ ٓٞ ضز ٣ٙٔ ظا اض ٖبس٘ا ٓ٤س٤طفآ ك٥محت ٝث )

،ط٥جو ط٥ٔا تاضبطت٘ا :ٖاطٟت( ٗ٥ًٔ ًٙٞطف ،ٗ٥ًٔ سٕحٔ1

٠٩88 ،)ش ٠48

. ٠٩94 ،ٖاٚطپ ٠بٍط٘از :ٖاٚطپ( َٚا٠ضبٕض ،تٕىح ٌاطچ ،٣٘بمح كحِاسجي2

،) .

:كطٔز( ٝتِزاٚ ٣ٔلاسلاا ٝمفِا ،٣ّ٥حعِا ٝجٞٚ3

ةبتكم ،)بت ٣ث ،طىفِاضاز ٠98

. چ ٜضبٕض ،ت٥ث ُٞا ٝمف ١ّزٔ،ح٥مّت ٠ضبثضز ٣ٙرس ،ٗٔؤٔسٕحٔ4

٣ٔلاسلااطط٘ ٣تبيٛجكٔ ١سسٛٔ :ٓل( ْضبٟ

٠٩8٠ ،) 74

. .262-259 ،)ق٠4٠6 ،ِٝبسض ٝسسٛٔ :طػٔ( َظاِٛٙا ٝمف ،س٤ظ ٛثا للهاسجي ٗث طىث5

ظا دبطٔا ٗ٤ا ٣ٔ ٖب٥ٔ ٝث طٞٛض ٚ ٖظ ةآ ٗتر٥ٔآ

ا ظا ٚ س٤آ ح ُٔبًت ب٤ حبمِا ،طوصٔ ٢ٛٙٔ ٝتسٞ بث ج٘ٛٔ ٝؿ٥ث ٝتسٞ ٖسض بزى٤ ط

بزث ٚ ٝتفطٌ تضٛغ ٤

٣‌

٢اطث س٘ٚاسذ ٝو صِٛل ٗ٤ا ٝث ٖبض

ٓحض ظا تضبجي ٝو ٜزطو ٗ٥٥ًت )ٗ٥ىٔ ضاطل ٣ف ٜبًّٙزف(

تسا ٖظ

٣ٔ طمتسٔ ٚ ٜزٕٛ٘ َبمت٘ا

ٜطزح تبٔبسم٘ا ٝث وٚطض ُٔبًت ٗ٤ا ٖسض ْبٕت ظا سًث ،زٛض

ٕ٘ ٣ربطٔا ٣ٔ ٚز ٜطزح ه٤ ٜزٛ

،زٛض ٚز

ضبٟچ ٥تطت ٗ٥ٕٞ ٝث ٚ تطٞ ضبٟچ ٚ ٝتٛت ّٝحطٔ ٝث ٝو بت ت

بپ(

)سٙ٘بٔ تٛت ٢ ٝچض ٣ٔ

حبمِا ظبغآ ظا ٝ٥ّٕي ٗ٤ا ٚ سسض ظٚض ٝث بت

٣ٔ طث ضز اض ْضبٟچ

ٝ٥ٔٛحطر ٜطو ٝث ٝتٛت ٗ٤ا ٖآ ظا سًث ،زط٥ٌ

)ٝتسٞ(

٣ٔ ُ٤سجت ٓحض ُذاز ضز زٛض

ٝث ٝو دبطٔا ٗ٥ٕٞ ٢اطث

اطر ّٝحطٔ

ٓ٤

ٓ٥حاطرب٤ )ُفق ٢ ٝتسٞ(

حتح ٝتفٌ ٝث تسا ٜس٥سض ز فٚطًٔ ٖبج٥جق ظا ٣ى٤ تٛ

ض صثبتو تب٘اٛ٥ح )ةبز٘لاا(

٣ٔ ٝتفٌ ٢ٛٙٔ

ٚ .زٛض

ٕٝرت ٝىجض ٓٞ بث ٣تلٚ بٞ

٣ٔ

لأ ٣چ٥ل ٢ٚظبث ٚز ُىض ٝث س٘ٛض

ٓٞ ْظ ٣ٔ ضز طٍ٤ز

ٚ ،سٙ٤آ ى٥تلٚ

ْب٥تِا ٝ

٣ٔ

٣ٔ بزى٤ ٓٞ بث سٙثب٤ ٣ٔ ضز ٜطزح ه٤ ُىض ٝث س٘ٛض

آ

ٗ٥ٕٞ ٚ سٙ٤

ٚ تب٥ح ءاستثا سًث ٚ .تسا ٖبس٘ا ٗ٤ٛىت ٜضٚز

ظا ٗ٤ا ٖآ

اطزح ٝث ت 2 - 4 ٠6— - ٩2 - 64 - ٠28 ٣ٔ ٓ٥سمت ُىض ٝث ت٥تطت ٗ٥ٕٞ ٝث .س٘ٛض‌

ٖلاو تاطزح ٣ز٤ضست طت

ٚ طتزضٛذ فسٛتٔ

بت ٜسٔآ زٛرٛث ضز

ٜبٔ ٚز تسٔ

ٕٛ٘ ٝث ٜسض ُ٤سجت هچٛو ٖبس٘ا ه٤ ٝث )ظٚض تػض(

ء سٙو ٣ٔ وٚطض ٖزطو

6.

ضبًتسِٕا ْا ضزبٔ(

)٣ت٤ضبي : تسا ٣٘ظ ٖآ

، ض ٝو ٜسض ٝتفطٌ ت٤ضبي ٝث ٖآ ٓح

ٝؿ٥٥ث(

ٖظ ٢بٞ

ٖآ ٓحض ضز طٍ٤ز )ٜس٤زطٌ حبمِا

ٜضبرا ٓىض ْبٙث ٝو .تسا ٜس٤زطٌ ٣ٕسٔ ع٥٘ ٢

ٝفك٘

:٣ٙٔ .)٢ٛٙٔ تب٘اٛ٥ح( زطٔ ٣ٙٔ ةآ

ث :ٝؿ٥ زٙ٤ا ضز تسا ٝؿ٥ث ط٥غػت ٝؿ٤ٛث ب٤ ٣ٔ ج٘ٛٔ ٜطزح ب٤ ةآ ٖآ ظا زاطٔ ب

.سضبث

:ٝٙؾبح ضزبٔ اض ضزبٔ وٛ٘ ٗ٤ا ٖبٙچٕٞ .سضبث ٝتضاز ضاطل ٣جٙرا زطٔ ٣ٙٔ ب٤ ٣جٙرا ٖظ ٝؿ٤ٛث ٖآ ٓحض ُذاز ضز ٝو ٢ضزبٔ

.تسا ٜسض ٝتفٌ ع٥٘ ٣ت٤ضبي

7

:ٓحض ٓحض ظا تضبجي ٣م٥مح ؼٛح

،تسا

ٜطزح ٝو

ٝث ٝتفطٌ كًّت ٓحض ضاسر ٝث ٜسض ٣للأ ٖآ ضز طٞٛض ٚ ٖظ ٢ٛٙٔ ٢بٞ

ظا سًث ٜسض ُ٤سجت ٝتسث ٖٛذ ٖآ

ث ٝ

ٕٛ٘ ذ٤ضست ٣ٔ

ٝى٘آ بت سٙو

ٚ ٜسض ُ٤سجت ٜس٤ٛر تضٌٛ ٝچضبپ ٝث

ا تضٌٛ ٝچضبپ ظ

ٚ ٖاٛرتسا ٝث ٜس٤ٛر

ٖاٛرتسا ٗ٤ا سًث ٣ٔ تضٌٛ اض بٞ

ث س٘بضٛپ

ٖآ س٘ٚاسذ ًاسً

اض ٢طٍ٤ز قّٛرٔ ٝث )بج٤ظ ٖبس٘ا(

٣ٔ ُ٤سجت ،س٤بٕ٘

.ٗ٥مِبرِا ٗسحا للها نضبجتف

:ٗ٥ٙزِا ُتض تبحلاكغا ظا ٣ى٤ ٗ٥ٙزِا ُتض ٚ ىكل ٣ًٙٔ ٝث ُتض

طئق ٓحض ٢اطث ًّٕٝتسٔ

)٢ضازضبث ت٥حلاغ سلبف(

٣ٔ

ٚ سضبث تم٥مح آ ٣ِٚ سٙو وبٕر شا ٝرٚظ بث عرض ٝو تسا ٗ٤ا ٖ ظا سًث زضاس٘ اض ُٕح ت٥حلاغ ٝرٚظ

٣ٙٔ ةآ تًٔبزٔ

ظ ةآ بث ٜسض ٝتر٥ٔآ طٞٛض ٖظ ٓحض ٝث ٝتفطٌ اض ٝرٚ

ضاز ٝم٤طكث ٢طٍ٤ز ٣جق

ٚ ٣ٔ َبمت٘ا ٣جق تلاآ فسٛت

ٖآ ْٚز ٖظ ٚ سٞز اض

تلٚ ٣ِا

ٖبٕ٤اظ ٣ٔ ُٕح ض ٝتفٌ ُتض اض ُم٘ ٝم٤طق ٗ٥ٕٞ ،س٤بٕ٘

8.ٜس

:ٝح٥مِ

ٝؿ٥ث ٝح٥مِ

ٜسض حبمِا ٢ سٙ٤ٌٛ اض

.

:ٝف٥ؿٔ

ٜسض ٜزاز َبمت٘ا ٖآ ٓحض ضز ٜسض حبمِا ٝؿ٥ث ٝو ٣٘ظ تسا

"

بح ؾ ٝٙ

"

٣ٔ ٝتفٌ ٓٞ

.زٛض

:ٗكجِا طراٛٔ

ٜضبرا ٗكث(

ْب٘ ٝث ٝو )٢ .تسا ط٥غ ٗ٥ٙر ب٤ ٝفك٘ ُٔبح ٝو تسا ٣٘ظ ٖآ ٚ ،ِٝبو ِٛبث ْلاا ٢بٞ

:ٝيطجتٔ ٚ وطجتٔ

ٝؿ٤ٛث ٚ ٣ٙٔ ٝو ٣٘ظ ٚ زطٔ

٢ ظ ٢اطث اض ٖبض طٞٛض ٖ

٣ٔ وطجت ٢طٍ٤ز ضاز سٙو

9.

٣يطض سياٛل ٣ذطث ضز

)ةبز٘ا( ب٤ ٢ضٚضبث ـبجتضا

ٖبسح6

،تٛتح ةبز٘لاا ( :كطٔز ةبتکم ،)بت ٣ث ،طىفِاضاز 2٠7

.

٣يٛٙػٔ ح٥مّت ،ٗسحٔ ٣ٞبٙپ ْطح7

،

ّٙػف ٟٓ٘ ٠ضبٕض ،ت٥ث ُٞا ٝمف ١ٔب

ٓٞزٚ

( :ٓل وسسوم یتاعوبطم ، ٠٩8١ ،) 75

. . 79،ت٥ث ُٞا ٝمف ١ٔبّٙػف ،٣يٛٙػٔ ح٥مّت ،ٗسحٔ8

،َٚا٠ضبٕض ،تٕىح ٌاطچ ،٣٘بمح9

92 - .

(6)

ٔسمٔ ضز ٣يطض سياٛل طوش ظا فسٞ

ٝ :٣يطض ظٛػ٘ ظا َلاستسا بث تسا وٛؾٛٔ ٖسض ٗضٚض جحث

:َٚا ٜسيبل ٣٘بس٘ا صٙ٥ث

ضز ت٤ططث تزبي ٚ ٤ا

ٖسض ّٝٔبحب٤ ٢ضازضبث ْبز٘ا ٝ٥ّٕي ٝو تسا ٗ كثبكٔ

طكف ت٤ططث ت ظا

ءبمتِا

ٚ ٖظ ٗ٥ث ٣ّسبٙت ٢بؿيا ٣ٔ ظبغآ طٞٛض

ٚ ززطٌ

ٚظ ٢ٛٙٔ تب٘اٛ٥ح

ٕٝرت بث د بزى٤ ٝرٚظ ٢بٞ

٣ٔ قّٛي

ٝو بت س٘ط٥ٌ

َلاذ ضز

ٕٛ٘ ّٝحطٔ سٙچ ء

ٜزٕٛ٘

ٚ ،

ّٔبح ٝ٥ّٕي ٚ ٜسض ٜس٥ٔز ٖآ ضز حٚض ٣ٍ

٣ٔ ٣ٟتٙٔ تزلاٚ ٝث زٛض

10. ٜزٛٔطف َبًتٔ س٘ٚاسذ ٝچ٘بٙچ

:تسا

۞ٍينِط ْنِم ٍةَل َلَُس ْنِم َناَسْنِْلْا اَنْقَلَخ ْدَقَلَو

﴿

۞ٍينِكَم ٍراَرَ ق ِفِ ًةَفْطُن ُهاَنْلَعَج اُثُ

اَنْقَلَخ اُثُ

ًةَغْضُم َةَقَلَعْلا اَنْقَلَخَف ًةَقَلَع َةَفْطُّنلا

َخ ُهَنَّْأَشنَأ اُثُاًمَْلَ َماَظِعْلاَنَّْوَسَكَف اًماَظِع َةَغْضُمْلا اَنْقَلَخَف ُاللَّا َكَراَبَ تَ فَرَخآ اًقْل

َينِقِلاَْلْا ُنَسْحَأ

(

ِٖٕٛٙٔٛا

، ٠4 )،

( طٞ ٚ ٓ٤س٤طفآ ٝٙ٤آ

ٜضبػي ظا اض ٖبس٘ا ،ٌُ ظا ٢ا

ٖآ ٓ٤س٥٘ازطٌ سپ

ٝفك٘ اض ٓ٥تذبس سپ ٝتسث ٖٛذ اض ٝفك٘ ٖآ ٓ٥تذبس سپ ،ٗئٕكٔ ٜبٌضاطل ضز ٢ا

سپ تضٌٛ ٜضبپ اض ٝتسث ٖٛذ ٖآ

ٖاٛرتسا اض تضٌٛ ٜضبپ ٖآ ٓ٥تذبس

ٖاٛرتسا ٓ٤س٥٘بضٛپ سپ بٞ

اض ٚا ٓ٤س٤طفآ ظبث تضٌٛ ظا بٞ

صٙ٤طفآ سٙٙ٤طفآ ٗ٤طتٛى٥٘ ٝو للها تسا يضعث سپ ،طٍ٤ز تسا ٖبٌ

) .

٣ِبًت َبل ٚ

﴿ :

۞ َقِلُخ امِم ُناَسْنِْلْا ِرُظْنَيْلَ ف

۞ ٍقِفاَد ٍءاَم ْنِم َقِلُخ ِبِئاَاتَّلاَو ِبْلُّصلا ِْينَ ب ْنِم ُجُرَْيَ

قضبكِا(

، 7 )،

( س٤بث سپ

سض ٜس٤طفآ ع٥چ ٝچ ظا ٝو ٖبس٘ا سٙ٥جث ٣ٔ ٝو ٜسٟٙر ةآ ظا ٜسض ٜس٤طفآ ،ٜ

ٖاٛرتسا ٚ تطپ ٖب٥ٔ ظا س٤آطث

ٝٙ٥س ٢بٞ

) .

:٣ِبًت َبلٚ

۞ ٍينِهَم ٍءاَم ْنِم ْمُكْقُلَْنَ َْلََأ

﴿

ٍينِكَم ٍراَرَ ق ِفِ ُهاَنْلَعَجَف

۞ٍموُلْعَم ٍرَدَق َلَِإ ۞ َنوُرِداَقْلا َمْعِنَف َنَّْرَدَقَ ف

تلاسطِٕا(

،

2٩ )،

( ٣ث ةآ ظا اض بٕض ٓ٤س٤طفب٥٘ ب٤آ ضاطل ضز اط٘آ ٓ٤زبٟ٘ سپ ؟ضسل

ظبث ٜضطمٔ تسٔبت ؟ضاٛتسا ٜبٌ

ٛى٥٘ سپ اط٘آ ٓ٥تس٘اٛت ٜزطو ٜضٛپ

بٔ ٓ٥٤ب٘اٛت ).

:ْٚز ٜسيبل طٞ

ٝث اض زِٛٛٔ

شضسپ ٥پ ه٤

ٚ ٗ٤ٛىت ظا تضبجي ٖآ ٝو :تسا س٘ٛ

اضٚ

ح

ٚ ٜزٛث ٝ ضسپ ظا ٢ٛٙٔ ٖاٛ٥ح ٖآ ُغا

٣ٔ

.سضبث

11

:زضاز س٘ٛ٥پ ٚز شضزبٔ بث ٚ ٠ - ٖآ ُغا ٝو ،ٝحاضٚ ٚ ٗ٤ٛىت س٘ٛ٥پ

ٝؿ٤ٛث .تسا ضزبٔ ٕٝرت ب٤

2 - ٚ ُٕح س٘ٛ٥پ .تسا ضزبٔ ٓحض ٖآ ُغا ٝو ،ت٘بؿح ٚ تزلاٚ

ٚ ًبيطض اض ُفق ٝو تسا ٝكثاض ٗ٥ٕٞ تٟر ظا ٣ٔ صٙ٤سِاٚ ٝث ةٛسٙٔ ًبًجق

ث ٚ زظبس ٝ ط٥غ ظا

ٝكثاض ٗ٤ا

ٝكثاض طٞ ، ٢

ض ّٝغ ىكل جيبث ٢طٍ٤ز ٣ٔ ٜزاٛ٘بذ ٖٛ٘بو ضز تفٛكي ٚ ٣ٕح

زٛض ، :ٝ٤آ ٗ٤ا سٙ٘بٔ ٣٘آطل تب٤آ ضز ٖآ طث س٤عٔ

ْدَقَلَو

﴿

اَنْقَلَخ

ٍينِط ْنِم ٍةَل َلَُس ْنِم َناَسْنِْلْا ٍينِكَم ٍراَرَ ق ِفِ ًةَفْطُن ُهاَنْلَعَج اُثُ ۞

ِٖٕٛٙٔٛا(

، ٠٩

، ) ( طٞ ٚ

ٜضبػي ظا اض ٖبس٘ا ٓ٤س٤طفآ ٝٙ٤آ ظا ٢ا

،ٌُ

ٝفك٘ اط٘آ ٓ٤س٥٘ازطٌ سپ ،ٗئٕكٔ ٜبٌضاطل ضز ٢ا

ط٥غ ٝ٘ تسا ٣يطض ضزبٔ ٓحض ٗ٥ىٔ ضاطل ظا زاطٔ ٗ٥ّٕسٔ ٕٝٞ قبفتا ٝث آ

ٚ ٖ

ظا زاطٔ ٖبٙچٕٞ

٣ٔ ٜٛرٚ ُو ٗٔ ٝٔطتحٔ ٝفك٘ ،ٝفك٘

سضبث

ٝو ، آ تسا ٗ٥رٚظ زٛذ ظا ٝفك٘ ٖ ) .

َبًتٔ س٘ٚاسذ َٛل ٗ٤ا ضز ٖبٙچٕٞ

:

۞ىَثْ نُْلْاَو َرَكاذلا ِْينَجْوازلا َقَلَخ ُوانَأَو

﴿

ٍةَفْطُن ْنِم َنُْتُ اَذِإ

(

ٓزِٙا

، 46 ) ( تسٚا ٓٞ ٚ

ىٔ وٛ٘ ٚز ٝو

ٜزبٔ ٚ ط٘ سٙ٤طفآ

،

ٝفك٘ ظا

ٚطف ٖٛچ ى زٛض ٝتر٤ض

)

، ظا زاطٔ

٣ٔ ٜٛرٚ ُو ٗٔ ٝٔطتحٔ ٝفك٘ ٝفك٘

ٝفك٘ ٖآ ٚ سضبث

ٔ ٝو تسا ٗ٥رٚظ زٛذ ظا طث َبًتٔ للها ت٘بر ظا ٖبٙتٔا ُح

٣ٔ ص٘بٌسٙث بر ٗ٥ٕٞ ظا سضبث

ا تس

، ٓ٤طٔ تطؿح طث س٘ٚاسذ ٝو

بٟ٥ّي

ٕٝحض ٣ٔ ٚ .ٝتضاصٌ تٙٔ

س٤بٔطف

﴿

:

ٍءْوَس َاَرْما ِكوُبَا َناَك اَم َنوُرٰى َتْخُا اَيَ

ايِغَب ِكُّمُا ْتَناَك اَمَو

(ِا

ٓ٤طٕ

، 28 )

،(

ٛتضسپ زٛج٘

،َظاِٛٙا ٝمف ،س٤ظ ٛثا10

246

. 11

،ح٥مّت ٠ضبثضز ٣ٙرس ،ٗٔؤٔ

،ت٥ث ُٞا ٝمف ١ّزٔ

.

ٚ سث زطٔ ضبوسث تضزبٔ زٛج٘ )،

:تسا ٜزٛٔطف ٚ

ِنوُطُب ْنِم ْمُكَجَرْخَأ ُاللَّاَو

﴿

ْعَ ت َلَ ْمُكِتاَهامُأ اًئْيَش َنوُمَل

ُحِٙا(﴾

، 78 )، (

ٚ زطو ٖٚط٥ث للها

اض بٕض

ٓىض ظا

ٖاضزبٔ ٢بٞ

ِبح ضز ٖبت ٣ٕ٘ اض ٢ع٥چ چ٥ٞ ٝى٥

س٥٘از )، :زٛٔطف ٚ

﴾ ْْۜمُهَ نْدَلَو ۪ٔياّٰلا الَِا ْمُهُ تاَهامُا ْنِا﴿

١ِزبزِٕا(

، 2 )(

٣ٕ٘ ٤ا ٖاضزبٔ سضبث ٜس٥ئاظ ٝى٥٘ب٘آ طٍٔ ٖبط

اط٘بط٤ا )

ٚ. :زٛٔطف

﴾ ٍقْلَخ ِدْعَ ب ْنِم ًاقْلَخ ْمُكِتاَهامُا ِنوُطُب ۪ٔفِ ْمُكُقُلَْيَ ﴿

طٔعِا(

، 6)

( ٣ٔ بٕض سٙ٤طفآ ضز اض

ٓىض

ٖاضزبٔ ٢بٞ

ٙ٤طفآ ظا سپ ٣طٙ٤طفآ ٖبت ص

)

ٚ :تسا ٜزٛٔطف

﴾ ْمُكِتاَهامُا ِنوُطُب ۪ٔفِ ٌةانِجَا ْمُتْ نَا ْذِاَو ﴿

ٓزِٙا(

، ٩2 ) ( بٕض ٝى٥تلٚ

ٗ٥ٙر س٤زٛث بٞ زض

ٓىض

ٖاضزبٔ ٢بٞ

ٖبت ) ،

ٚ :زٛٔطف

﴾ٍنْىَو ىٰلَع ًانْىَو ُوُّمُا ُوْتَلََحَ ِوْيَدِلاَوِب َناَسْنِْلَا اَنْياصَو ﴿

ٖبٕمِ(

، ٠4 )، (٘ بح ضز شضزبٔ اض ٚا تضازطج

ٖسض تسس سًث ٖسض تسس ٝى٥ِ ) .

:ْٛس ٜسيبل بحِ ظا سض تِبغ ٝو ْاسو طٞ تسا ُثبمت تًفٙٔ ٚ تطؿٔ ٗ٥ث ضز

ٖآ تِبغ ٢اطث ٓىح تٔطح ٚ ُح ل كًّت

٣ٔ زط٥ٌ طثاطث طٌا ٚ

ٓٞبث )٢ٚبسٔ( ضصح ت٘بر ،زٛث طٍ٤ز

٣ٔ ٜزاز ح٥رطت زٛض

( حبمِا ٠س٤بفطٌا ضطؾ ظا

طتط٥ث ٖآ حبمِا س٤بث زٛث

،زٛض ٜزطو ٣ٕ٘ تضٛغ حبمِا ٜطوصتٔ ١٥ؾطف سىي تضٛغضز

ٚ زط٥ٌ

ٚ حبمِا ٠س٤بف ٖزٛث ٢ٚبسٔ تضٛغضز ٖبٙچٕٞ

،ٖآضطؾ

ضطؾ ت٘بر ظا ٜسض ٜزاز تحرض

٣ٔ تضٛغ طه٘ فطغ حبمِا زط٥ٌ

) ،

ٝتفٌ ٣ذطث

َبزٔ ٝث طه٘ س٘ا .تسا ٣ٟمف طه٘

طثبٙث

ٜزٛث ٜسيبل ٗ٥ٕٞ ىثبت ٣يٛٙػٔ حبمِا واٛ٘ا ٗ٤

،

ٚ ضبؾ ت٘اٛر

ٚ ٜ

ًفب٘ ١ ع٥٘ ٖآ طث ٜسيبل ٗ٥ٕٞ ءبٙث

٣ٔ .ززطٌ

12

:ْضبٟچ ٜسيبل ٣ٔ تضازطث ٗ٥ٙچ ٣يطض ظٛػ٘ ٢لاثلاظا

زٛض

،

ٚ ٖبس٘ا سسر ٝو ضز ٖآ ىفبٙٔ

ضب٥تذا تسا ٖبس٘ا كح ٣ِٚ ،

ضز فطػت اض هّٔ ٗ٤ا

ضز طٍٔ زضاس٘ تً٤طض زٚسح

، ٖآ فطػت سپ ع٥٘

ًبيطض

ٝث فٛلٛٔ ٣ٔ تحّػٔ

تًٕ٘ ٝچ٘بٙچ ،سضبث طه٘

نّٕٛٔ طه٘ ٗىِ تسا ٖبس٘ا ٢اطث ٖآ ٖزٕٛ٘

ٝچ٘آ ٢ٛسث و

ص٤اطث ،تسا ْاطح ٝ

ٚ ،زضاس٘ ظاٛر ٤

ٟض ٝچ٘بٙچ ب

ٛ ٣ً٥جق ٜع٤طغ ت

ا ٢اطث

ٖبس٘

ٚ ،ٝتفب٤ ت٥وطت ٖآ ٝث ٝو ،تسا ظا ٖآ ءبفقا ب٤ وبجضا سپ ،ٜس٤زطٌ وٚططٔ ت٥رٚظ تثضبمٔ فسٛت ٖآ وبجضا

ك٤طق

،تقاِٛ ،ب٘ظ ٚ

ٚ ،تسا ْاطح ءبٕٙتسا اض ٖزٕٛ٘ ٣قٚ ْلاسا تً٤طض ٝچ٘بٙچب٤

ٚ سِٛت تٟر ت ُسبٙت

ٝفك٘ فسٛ ٢

َلاح ت٥رٚظ

ًءبٙث ،ٜس٥٘ازطٌ ظا

ك٤طق ك٘

ٝف ط٥غ ْاطح ت٥رٚظ .تسا

:ٓزٙپ ٜسيبل

ٚ تربح زضاٛٔ ضز ٣ٕ٘ ٜزاز ٣ٕٔٛي ٢ٛتف تضٚطؾ

ِٝأسٔ ٗ٥ٙچ ٝث ٣سو ٜبٌطٞ ،زٛض لأتجٔ ٢

تّق س٤بث سض

ٜزٛث ٢ٛتف ُٞا ٝو ٣سو ظا سٙو ٢ٛتف

،

ٚ .سضبث تسبٙٔ ع٥٘ ت٥ّٕي ٚ ت٘ب٤ز لبحِ ظا

:ٓطض ٜسيبل طث ٝچ٘آ

ٚ ٢ٚط٥پ تسا ٗ٥ًتٔ ٖبّٕسٔ ٖبس٘ا تسا َبًتٔ للها تً٤طض ٝث ٖسض ٓ٥ّست

ًءبٙث ، ٝث ٖآ سىي طث

بّٕي وبٕرا ء

.زضاس٘ ظاٛر :ٓتفٞ ٜسيبل ت٥فّىٔ ٚ تئبرٚ

ٖزٕٛ٘ ضاٛتسا ّٓي ُٞا ٢بٞ

ٜس٤سپ ٢بٞ تسا س٤سر طث

ٚ ٣ِٟا تً٤طض ٣ٕٔٛي سياٛل ىٙٔ

ظا ْزطٔ ٖزطو

ٝث ٖسض ٝتطغآ

ٚ تبحكض تاٛفٞ

)ع٥ٔآطفو تبّٕوٚ ضٛٔاٚ ٜبجتضا(

ٜس٤سر ّْٛي

،

ْلاسا ُٞا تئبرٚ ظا ٖبٙچٕٞ ٚ

ٚ سياٛل ٗ٤ا ظا ٖزٕٛ٘ ٢ٚط٥پ بّٕي ٢ٚبتف

ء

ٚ .تسا ٗ٤سٟتزٔ

13

:ٓتطٞ ٜسيبل

ٚ تس٘ مفح تً٤طض ٣سبسا سغبمٔ ظا ٚطثآ

٣ٔ سضبث ظا ٚز ٗ٤ا ٚ ، ؾ

ٚ تب٤ضٚط

ٝسٕذ تب٥ّو ٝو تسا ٢

ٝو

تً٤طض ْبىحا ٣ٔلاسا

ٚ ٜس٤زطٌ ضزبغ ٖآ مفح ٢اطث :ظا سٙتضبجي

-۱ ؛ٗ٤ز مفح

- ۲ ؛تب٥ح مفح

خِٕاسٕحٔ12

٥

ٕ ٥

ٗ بسض ٚ تتو ،حِبغ ٗثا ٤

ُ

،

ٚبتف ٚ ْبي ٝمف ٓسل ّٝٔبطِا ٝجتىِٕا ٢

، ضاسغلاا جِبخِا ،)بت ٣ث ،ب٘ ٣ث ،بر ٣ث( ٩5

. .95-94 ،تٕىح ٌاطچ ،٣٘بمح13

(7)

ٔسمٔ ضز ٣يطض سياٛل طوش ظا فسٞ

ٝ :٣يطض ظٛػ٘ ظا َلاستسا بث تسا وٛؾٛٔ ٖسض ٗضٚض جحث

:َٚا ٜسيبل ٣٘بس٘ا صٙ٥ث

ضز ت٤ططث تزبي ٚ ٤ا

ٖسض ّٝٔبحب٤ ٢ضازضبث ْبز٘ا ٝ٥ّٕي ٝو تسا ٗ كثبكٔ

طكف ت٤ططث ت ظا

ءبمتِا

ٚ ٖظ ٗ٥ث ٣ّسبٙت ٢بؿيا ٣ٔ ظبغآ طٞٛض

ٚ ززطٌ

ٚظ ٢ٛٙٔ تب٘اٛ٥ح

ٕٝرت بث د بزى٤ ٝرٚظ ٢بٞ

٣ٔ قّٛي

ٝو بت س٘ط٥ٌ

َلاذ ضز

ٕٛ٘ ّٝحطٔ سٙچ ء

ٜزٕٛ٘

ٚ ،

ّٔبح ٝ٥ّٕي ٚ ٜسض ٜس٥ٔز ٖآ ضز حٚض ٣ٍ

٣ٔ ٣ٟتٙٔ تزلاٚ ٝث زٛض

10. ٜزٛٔطف َبًتٔ س٘ٚاسذ ٝچ٘بٙچ

:تسا

۞ٍينِط ْنِم ٍةَل َلَُس ْنِم َناَسْنِْلْا اَنْقَلَخ ْدَقَلَو

﴿

۞ٍينِكَم ٍراَرَ ق ِفِ ًةَفْطُن ُهاَنْلَعَج اُثُ

اَنْقَلَخ اُثُ

ًةَغْضُم َةَقَلَعْلا اَنْقَلَخَف ًةَقَلَع َةَفْطُّنلا

َخ ُهَنَّْأَشنَأ اُثُاًمَْلَ َماَظِعْلاَنَّْوَسَكَف اًماَظِع َةَغْضُمْلا اَنْقَلَخَف ُاللَّا َكَراَبَ تَ فَرَخآ اًقْل

َينِقِلاَْلْا ُنَسْحَأ

(

ِٖٕٛٙٔٛا

، ٠4 )،

( طٞ ٚ ٓ٤س٤طفآ ٝٙ٤آ

ٜضبػي ظا اض ٖبس٘ا ،ٌُ ظا ٢ا

ٖآ ٓ٤س٥٘ازطٌ سپ

ٝفك٘ اض ٓ٥تذبس سپ ٝتسث ٖٛذ اض ٝفك٘ ٖآ ٓ٥تذبس سپ ،ٗئٕكٔ ٜبٌضاطل ضز ٢ا

سپ تضٌٛ ٜضبپ اض ٝتسث ٖٛذ ٖآ

ٖاٛرتسا اض تضٌٛ ٜضبپ ٖآ ٓ٥تذبس

ٖاٛرتسا ٓ٤س٥٘بضٛپ سپ بٞ

اض ٚا ٓ٤س٤طفآ ظبث تضٌٛ ظا بٞ

صٙ٤طفآ سٙٙ٤طفآ ٗ٤طتٛى٥٘ ٝو للها تسا يضعث سپ ،طٍ٤ز تسا ٖبٌ

) .

٣ِبًت َبل ٚ

﴿ :

۞ َقِلُخ امِم ُناَسْنِْلْا ِرُظْنَيْلَ ف

۞ ٍقِفاَد ٍءاَم ْنِم َقِلُخ ِبِئاَاتَّلاَو ِبْلُّصلا ِْينَ ب ْنِم ُجُرَْيَ

قضبكِا(

، 7 )،

( س٤بث سپ

سض ٜس٤طفآ ع٥چ ٝچ ظا ٝو ٖبس٘ا سٙ٥جث ٣ٔ ٝو ٜسٟٙر ةآ ظا ٜسض ٜس٤طفآ ،ٜ

ٖاٛرتسا ٚ تطپ ٖب٥ٔ ظا س٤آطث

ٝٙ٥س ٢بٞ

) .

:٣ِبًت َبلٚ

۞ ٍينِهَم ٍءاَم ْنِم ْمُكْقُلَْنَ َْلََأ

﴿

ٍينِكَم ٍراَرَ ق ِفِ ُهاَنْلَعَجَف

۞ٍموُلْعَم ٍرَدَق َلَِإ ۞ َنوُرِداَقْلا َمْعِنَف َنَّْرَدَقَ ف

تلاسطِٕا(

،

2٩ )،

( ٣ث ةآ ظا اض بٕض ٓ٤س٤طفب٥٘ ب٤آ ضاطل ضز اط٘آ ٓ٤زبٟ٘ سپ ؟ضسل

ظبث ٜضطمٔ تسٔبت ؟ضاٛتسا ٜبٌ

ٛى٥٘ سپ اط٘آ ٓ٥تس٘اٛت ٜزطو ٜضٛپ

بٔ ٓ٥٤ب٘اٛت ).

:ْٚز ٜسيبل طٞ

ٝث اض زِٛٛٔ

شضسپ ٥پ ه٤

ٚ ٗ٤ٛىت ظا تضبجي ٖآ ٝو :تسا س٘ٛ

اضٚ

ح

ٚ ٜزٛث ٝ ضسپ ظا ٢ٛٙٔ ٖاٛ٥ح ٖآ ُغا

٣ٔ

.سضبث

11

:زضاز س٘ٛ٥پ ٚز شضزبٔ بث ٚ ٠ - ٖآ ُغا ٝو ،ٝحاضٚ ٚ ٗ٤ٛىت س٘ٛ٥پ

ٝؿ٤ٛث .تسا ضزبٔ ٕٝرت ب٤

2 - ٚ ُٕح س٘ٛ٥پ .تسا ضزبٔ ٓحض ٖآ ُغا ٝو ،ت٘بؿح ٚ تزلاٚ

ٚ ًبيطض اض ُفق ٝو تسا ٝكثاض ٗ٥ٕٞ تٟر ظا ٣ٔ صٙ٤سِاٚ ٝث ةٛسٙٔ ًبًجق

ث ٚ زظبس ٝ ط٥غ ظا

ٝكثاض ٗ٤ا

ٝكثاض طٞ ، ٢

ض ّٝغ ىكل جيبث ٢طٍ٤ز ٣ٔ ٜزاٛ٘بذ ٖٛ٘بو ضز تفٛكي ٚ ٣ٕح

زٛض ، :ٝ٤آ ٗ٤ا سٙ٘بٔ ٣٘آطل تب٤آ ضز ٖآ طث س٤عٔ

ْدَقَلَو

﴿

اَنْقَلَخ

ٍينِط ْنِم ٍةَل َلَُس ْنِم َناَسْنِْلْا ٍينِكَم ٍراَرَ ق ِفِ ًةَفْطُن ُهاَنْلَعَج اُثُ ۞

ِٖٕٛٙٔٛا(

، ٠٩

، ) ( طٞ ٚ

ٜضبػي ظا اض ٖبس٘ا ٓ٤س٤طفآ ٝٙ٤آ ظا ٢ا

،ٌُ

ٝفك٘ اط٘آ ٓ٤س٥٘ازطٌ سپ ،ٗئٕكٔ ٜبٌضاطل ضز ٢ا

ط٥غ ٝ٘ تسا ٣يطض ضزبٔ ٓحض ٗ٥ىٔ ضاطل ظا زاطٔ ٗ٥ّٕسٔ ٕٝٞ قبفتا ٝث آ

ٚ ٖ

ظا زاطٔ ٖبٙچٕٞ

٣ٔ ٜٛرٚ ُو ٗٔ ٝٔطتحٔ ٝفك٘ ،ٝفك٘

سضبث

ٝو ، آ تسا ٗ٥رٚظ زٛذ ظا ٝفك٘ ٖ ) .

َبًتٔ س٘ٚاسذ َٛل ٗ٤ا ضز ٖبٙچٕٞ

:

۞ىَثْ نُْلْاَو َرَكاذلا ِْينَجْوازلا َقَلَخ ُوانَأَو

﴿

ٍةَفْطُن ْنِم َنُْتُ اَذِإ

(

ٓزِٙا

، 46 ) ( تسٚا ٓٞ ٚ

ىٔ وٛ٘ ٚز ٝو

ٜزبٔ ٚ ط٘ سٙ٤طفآ

،

ٝفك٘ ظا

ٚطف ٖٛچ ى زٛض ٝتر٤ض

)

، ظا زاطٔ

٣ٔ ٜٛرٚ ُو ٗٔ ٝٔطتحٔ ٝفك٘ ٝفك٘

ٝفك٘ ٖآ ٚ سضبث

ٔ ٝو تسا ٗ٥رٚظ زٛذ ظا طث َبًتٔ للها ت٘بر ظا ٖبٙتٔا ُح

٣ٔ ص٘بٌسٙث بر ٗ٥ٕٞ ظا سضبث

ا تس

، ٓ٤طٔ تطؿح طث س٘ٚاسذ ٝو

بٟ٥ّي

ٕٝحض ٣ٔ ٚ .ٝتضاصٌ تٙٔ

س٤بٔطف

﴿

:

ٍءْوَس َاَرْما ِكوُبَا َناَك اَم َنوُرٰى َتْخُا اَيَ

ايِغَب ِكُّمُا ْتَناَك اَمَو

(ِا

ٓ٤طٕ

، 28 )

،(

ٛتضسپ زٛج٘

،َظاِٛٙا ٝمف ،س٤ظ ٛثا10

246

. 11

،ح٥مّت ٠ضبثضز ٣ٙرس ،ٗٔؤٔ

،ت٥ث ُٞا ٝمف ١ّزٔ

.

ٚ سث زطٔ

ضبوسث تضزبٔ زٛج٘

:تسا ٜزٛٔطف ٚ

ِنوُطُب ْنِم ْمُكَجَرْخَأ ُاللَّاَو

﴿

ْعَ ت َلَ ْمُكِتاَهامُأ اًئْيَش َنوُمَل

ُحِٙا(﴾

، 78 )،

(

ٚ زطو ٖٚط٥ث للها

اض بٕض

ٓىض ظا

ٖاضزبٔ ٢بٞ

ِبح ضز ٖبت ٣ٕ٘ اض ٢ع٥چ چ٥ٞ ٝى٥

س٥٘از )،

:زٛٔطف ٚ

﴾ ْْۜمُهَ نْدَلَو ۪ٔياّٰلا الَِا ْمُهُ تاَهامُا ْنِا﴿

١ِزبزِٕا(

، 2 )(

٣ٕ٘

٤ا ٖاضزبٔ سضبث ٜس٥ئاظ ٝى٥٘ب٘آ طٍٔ ٖبط

اط٘بط٤ا )

ٚ.

:زٛٔطف

﴾ ٍقْلَخ ِدْعَ ب ْنِم ًاقْلَخ ْمُكِتاَهامُا ِنوُطُب ۪ٔفِ ْمُكُقُلَْيَ ﴿

طٔعِا(

، 6)

( ٣ٔ

بٕض سٙ٤طفآ ضز اض

ٓىض

ٖاضزبٔ ٢بٞ

ٙ٤طفآ ظا سپ ٣طٙ٤طفآ ٖبت ص

)

ٚ :تسا ٜزٛٔطف

﴾ ْمُكِتاَهامُا ِنوُطُب ۪ٔفِ ٌةانِجَا ْمُتْ نَا ْذِاَو ﴿

ٓزِٙا(

، ٩2 ) ( بٕض ٝى٥تلٚ

ٗ٥ٙر س٤زٛث بٞ

زض

ٓىض

ٖاضزبٔ ٢بٞ

ٖبت ) ،

ٚ :زٛٔطف

﴾ٍنْىَو ىٰلَع ًانْىَو ُوُّمُا ُوْتَلََحَ ِوْيَدِلاَوِب َناَسْنِْلَا اَنْياصَو ﴿

ٖبٕمِ(

، ٠4 )،

بح ضز شضزبٔ اض ٚا تضازطج

ٖسض تسس سًث ٖسض تسس ٝى٥ِ

) .

:ْٛس ٜسيبل بحِ ظا سض تِبغ ٝو ْاسو طٞ تسا ُثبمت تًفٙٔ ٚ تطؿٔ ٗ٥ث ضز

ٖآ تِبغ ٢اطث ٓىح تٔطح ٚ ُح ل كًّت

٣ٔ

زط٥ٌ

طثاطث طٌا ٚ

ٓٞبث )٢ٚبسٔ(

ضصح ت٘بر ،زٛث طٍ٤ز ٣ٔ ٜزاز ح٥رطت

زٛض ( حبمِا ٠س٤بفطٌا ضطؾ ظا

طتط٥ث ٖآ حبمِا س٤بث زٛث

،زٛض ٜزطو ٣ٕ٘ تضٛغ حبمِا ٜطوصتٔ ١٥ؾطف سىي تضٛغضز

ٚ زط٥ٌ

ٚ حبمِا ٠س٤بف ٖزٛث ٢ٚبسٔ تضٛغضز ٖبٙچٕٞ

،ٖآضطؾ

ضطؾ ت٘بر ظا ٜسض ٜزاز تحرض

٣ٔ تضٛغ طه٘ فطغ حبمِا زط٥ٌ

) ،

ٝتفٌ ٣ذطث

َبزٔ ٝث طه٘ س٘ا .تسا ٣ٟمف طه٘

طثبٙث

ٜزٛث ٜسيبل ٗ٥ٕٞ ىثبت ٣يٛٙػٔ حبمِا واٛ٘ا ٗ٤

،

ٚ ضبؾ ت٘اٛر

ٚ ٜ

ًفب٘

١ ع٥٘ ٖآ طث ٜسيبل ٗ٥ٕٞ

ءبٙث ٣ٔ

.ززطٌ

12

:ْضبٟچ ٜسيبل ٣ٔ تضازطث ٗ٥ٙچ ٣يطض ظٛػ٘ ٢لاثلاظا

زٛض

،

ٚ ٖبس٘ا سسر ٝو ضز ٖآ ىفبٙٔ

ضب٥تذا تسا ٖبس٘ا كح ٣ِٚ ،

ضز فطػت اض هّٔ ٗ٤ا

ضز طٍٔ زضاس٘

تً٤طض زٚسح

، ٖآ فطػت سپ ع٥٘

ًبيطض

ٝث فٛلٛٔ

٣ٔ تحّػٔ

تًٕ٘ ٝچ٘بٙچ ،سضبث طه٘

نّٕٛٔ

طه٘ ٗىِ تسا ٖبس٘ا ٢اطث ٖآ ٖزٕٛ٘

ٝچ٘آ ٢ٛسث و

ص٤اطث ،تسا ْاطح ٝ

ٚ ،زضاس٘ ظاٛر ٤

ٟض ٝچ٘بٙچ ب

ٛ ٣ً٥جق ٜع٤طغ ت

ا ٢اطث

ٖبس٘

ٚ ،ٝتفب٤ ت٥وطت ٖآ ٝث ٝو ،تسا ظا ٖآ ءبفقا ب٤ وبجضا سپ ،ٜس٤زطٌ وٚططٔ ت٥رٚظ تثضبمٔ فسٛت ٖآ وبجضا

ك٤طق

،تقاِٛ ،ب٘ظ ٚ

ٚ ،تسا ْاطح ءبٕٙتسا اض ٖزٕٛ٘ ٣قٚ ْلاسا تً٤طض ٝچ٘بٙچب٤

ٚ سِٛت تٟر ت ُسبٙت

ٝفك٘ فسٛ

٢ َلاح ت٥رٚظ

ًءبٙث ،ٜس٥٘ازطٌ

ظا ك٤طق ك٘

ٝف ط٥غ ْاطح ت٥رٚظ .تسا

:ٓزٙپ ٜسيبل

ٚ تربح زضاٛٔ ضز ٣ٕ٘ ٜزاز ٣ٕٔٛي ٢ٛتف تضٚطؾ

ِٝأسٔ ٗ٥ٙچ ٝث ٣سو ٜبٌطٞ ،زٛض لأتجٔ ٢

تّق س٤بث سض

ٜزٛث ٢ٛتف ُٞا ٝو ٣سو ظا سٙو ٢ٛتف

،

ٚ .سضبث تسبٙٔ ع٥٘ ت٥ّٕي ٚ ت٘ب٤ز لبحِ ظا

:ٓطض ٜسيبل طث ٝچ٘آ

ٚ ٢ٚط٥پ تسا ٗ٥ًتٔ ٖبّٕسٔ ٖبس٘ا تسا َبًتٔ للها تً٤طض ٝث ٖسض ٓ٥ّست

ًءبٙث ، ٝث ٖآ سىي طث

بّٕي وبٕرا ء

.زضاس٘ ظاٛر :ٓتفٞ ٜسيبل ت٥فّىٔ ٚ تئبرٚ

ٖزٕٛ٘ ضاٛتسا ّٓي ُٞا ٢بٞ

ٜس٤سپ ٢بٞ

تسا س٤سر طث

ٚ ٣ِٟا تً٤طض ٣ٕٔٛي سياٛل ىٙٔ

ظا ْزطٔ ٖزطو

ٝث ٖسض ٝتطغآ

ٚ تبحكض تاٛفٞ

)ع٥ٔآطفو تبّٕوٚ ضٛٔاٚ ٜبجتضا(

ٜس٤سر ّْٛي

،

ْلاسا ُٞا تئبرٚ ظا ٖبٙچٕٞ ٚ

ٚ سياٛل ٗ٤ا ظا ٖزٕٛ٘ ٢ٚط٥پ بّٕي ٢ٚبتف

ء

ٚ .تسا ٗ٤سٟتزٔ

13

:ٓتطٞ ٜسيبل

ٚ تس٘ مفح تً٤طض ٣سبسا سغبمٔ ظا ٚطثآ

٣ٔ

سضبث ظا ٚز ٗ٤ا ٚ ، ؾ

ٚ تب٤ضٚط

ٝسٕذ تب٥ّو ٝو تسا ٢

ٝو

تً٤طض ْبىحا ٣ٔلاسا

ٚ ٜس٤زطٌ ضزبغ ٖآ مفح ٢اطث :ظا سٙتضبجي

-۱ ؛ٗ٤ز مفح

- ۲ ؛تب٥ح مفح

خِٕاسٕحٔ12

٥

ٕ ٥

ٗ بسض ٚ تتو ،حِبغ ٗثا ٤

ُ

،

ٚبتف ٚ ْبي ٝمف ٓسل ّٝٔبطِا ٝجتىِٕا ٢

، ضاسغلاا جِبخِا ،)بت ٣ث ،ب٘ ٣ث ،بر ٣ث(

٩5

. .95-94 ،تٕىح ٌاطچ ،٣٘بمح13

Referanslar

Benzer Belgeler

Göllerin, istek üzerine süresi uzatılacak şekilde, 15 yıllığına özel şirketlere kiralanacağı belirtiliyor.Burada "göl geliştirme" adı verilen faaliyet,

l~yların sakinleşmesine ramen yine de evden pek fazla çıkmak 1emiyorduk. 1974'de Rumlar tarafından esir alındık. Bütün köyde aşayanları camiye topladılar. Daha sonra

,ldy"ryon ordı, ırnığ rd.n ölcüm cihazlan uy.nş ü.rinc. saİıtrd fıatiycılcri

Bir tarafta siyasal iktidar gücünü ve meşruiyetini tüm kolluk kuvvetleriyle simgelerken, diğer taraftan toplumun daha çok özgürleşme talebiyle kamusal alanda var olma

Erzincan'ın İliç ilçesinin çöpler köyünde altın çıkarmaya hazırlanan çokuluslu şirketin, dönemin AKP'li milletvekillerini, yerel yöneticileri ve köylüleri gruplar

Öte yandan, hemen her konuda "bize benzeyeceksiniz" diyen AB'nin, kendi kentlerinde yüz vermedikleri imar yolsuzluklar ını bizle müzakere bile etmemesi; hemen tüm

do ğalgazlı, çift katlı ve özürlüler için otobüslerin kendi döneminde hizmet vermeye başladığını anlatan Sözen, Erdo ğan'ın "İstanbul'da CHP iktidardayken

Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanunu Tasarısının ekim ayının son haftasında meclis gündemine taşınması ile Kamu Yönetimi Temel Kanunu Tasar ısı olarak bilinen