İZMİR TİCARET ODASI TUNUS CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU

(1)

İZMİR TİCARET ODASI

TUNUS CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU

İŞ GELİŞTİRME MÜDÜRLÜĞÜ MART 2021

Hazırlayan: Zeynep Küheylan Girişimcilik Yönetmenliği-Uzman

(2)

2 TEMEL BİLGİLER

Ülke Adı: Tunus Cumhuriyeti Yüzölçümü: 163 610 km²

Yönetim Biçimi: Parlamenter Cumhuriyet

Cumhurbaşkanı: Kais SAIED (23 Ekim 2019’dan beri) Başbakan: Hichem MECHICHI (2 Eylül 2020’den beri)

Bağımsızlık Tarihi: 20 Mart 1956 tarihinde Fransa’dan bağımsızlık kazanmıştır.

Başkent: Tunus

Başlıca Şehirler: Sousse, Bizerte, Sfaks Din: Müslüman % 99, diğer % 1

Dil: Arapça (resmi dil), Fransızca (ticaret dili) DEMOGRAFİK VERİLER

Nüfus: 11.8 milyon Nüfus Artış Oranı: % 0.75 Nüfus Yapısı

DİPLOMATİK TEMSİLCİLER

T.C Tunus Büyükelçisi: Çağlar Fahri ÇAKIRALP

Tunus Ankara Büyükelçisi: Mohamed Faycal BEN MUSTAPHA Tunus İstanbul Başkonsolosu: Hedi MALEK

Tunus İzmir Fahri Konsolosu: Mustafa Selim YAŞAR Tunus İstanbul Fahri Konsolosu: Mustafa GÖKSU Tunus Adana Fahri Konsolosu: Nuri SABUNCU TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER

Para Birimi: Tunus Dinarı (TND) GSYİH: 38.8 milyar dolar

Reel Ekonomik Büyüme: % 2 Enflasyon Oranı: % 6.7

Kişi Başına Düşen Milli Gelir: 10.756 dolar İşgücü: 4 milyon

İşsizlik Oranı: % 15.5 İhracat: 13.82 milyar dolar İthalat: 19.09 milyar dolar

0-14 yaş % 25.2

15-64 yaş % 66.0

65 yaş ve üstü % 8.8

(3)

3 GENEL EKONOMİK DURUM

Tunus, Dünya Bankası “İş Yapma Kolaylığı 2020” listesinde 190 ülke arasında 78’inci sırada yer almaktadır. Ülke ekonomisi tarım, madencilik, turizm ve tekstil gibi çeşitli sektörlere dayanan gelişmekte olan bir ekonomidir.

Ülkenin genç nüfusa istihdam yaratmakta yetersiz kalması nedeniyle işsizlik Tunus’un en önemli sorunlarının başında gelmektedir. Bu çerçevede, hükümetin öncelikli ekonomi politikaları istihdam yaratmak, işsizliği önlemek, ihracatı geliştirmek, yabancı yatırımları artırmak, enflasyonu kontrol altında tutmak ve ekonomide genel verimliliği artırmaktır.

Tunus Ekonomisindeki Başlıca Sektörler

 Tarım ve Gıda: Tarım sektörü Tunus’un en önemli sektörlerinden biri olup ülke GSYİH’sına % 10 katkı sağlamaktadır. Toplam tarım ve gıda ürünleri ihracatı yaklaşık 1 milyar dolardır. Ülkenin başlıca tarım ürünleri zeytin, domates, narenciye, şeker kamışı, hurma ve bademdir. Tunus dünyadaki en önemli zeytinyağı üreticisi ve ihracatçısı ülkelerin başında gelmektedir.

 Balıkçılık: 1.350 km’lik sahil şeridine sahip olan Tunus’ta balıkçılık sektörünün önemi büyüktür. Ülkede çok sayıda balık üretim çiftliği bulunmaktadır. Özellikle ton balığı üretimi yaygındır. Dondurulmuş balık ürünleri büyük ölçüde ihraç edilmektedir.

 Madencilik: Dünya fosfat üretiminde ilk sıralarda yer alan Tunus’ta yıllık ortalama 10 milyon ton fosfat çıkarılmaktadır. Çıkarılan fosfatın büyük bölümü ihracata yönelik gübre ve kimyasal madde üretiminde kullanılmaktadır. Ülkede aynı zamanda yıllık ortalama 4.2 milyon ton petrol üretilmekte olup söz konusu üretim Tunus’un petrol ihtiyacının ancak yarısını karşılamaktadır.

 Sanayi: Ülkenin en önemli sanayi faaliyetleri tekstil, deri, makina parçaları imalatı, petrol üretimi ve başta fosfat olmak üzere madenciliktir. Tunus sanayileşme politikasında önceliği tarım ürünlerinin işlenmesine vermiştir. Buradaki hedef, ülkenin gıda ürünlerini ithal etmek yerine kendine yeterli hale gelmesini sağlamaktır.

 Tekstil: Tekstil ve konfeksiyon sanayinin gelişmesinde büyük önem taşımaktadır. Tekstil sektörü, ülke ihracatının % 26.4’ünü oluşturmaktadır. Toplam tekstil ihracatının % 92’si hazır giyimdir. Hükümet, dokuma ve örme alt sektörlerindeki yatırımları arttırarak katma değeri arttırmayı amaçlamaktadır.

(4)

4

 Müteahhitlik: Tunus’ta 2.000 adet kayıtlı müteahhitlik ve inşaat şirketi bulunmakta ve 15.000 adete yakın taşeron kayıt dışı faaliyet göstermektedir. Sektörde yaklaşık olarak 300.000 kişi istihdam edilmektedir.

 Turizm: Tunus her yıl 5-6 milyon civarında yabancı ziyaretçi ağırlamaktadır. Ülkeyi ziyaret eden turistlerin büyük bölümü Fransa, Almanya, İngiltere ve İtalya’dan gelmektedir. Çöl, çevre, kültür, kongre ve golf turizmini geliştirmek için çalışmalar yapılmaktadır.

GSYİH’IN SEKTÖREL DAĞILIMI (2017)

TARIM % 10.1

SANAYİ % 26.2

HİZMETLER % 63.8

İŞGÜCÜNÜN SEKTÖREL DAĞILIMI (2014)

TARIM % 14.8

SANAYİ % 33.2

HİZMETLER % 51.7

TUNUS’UN DIŞ TİCARETİ

BAŞLICA İHRACAT YAPTIĞI ÜLKELER (2017)

1 FRANSA % 32.1 Başlıca İhraç Ürünleri

 Tekstil ürünleri, hazır giyim

 Yarı mamül mallar

 Tarım ürünleri

 Mekanik ürünler

 Elektrik aksamları

 Fosfat ve kimyasallar

 Hidrokarbonlar

2 İTALYA % 17.3

3 ALMANYA % 12.4

14 TÜRKİYE % 1.2

BAŞLICA İTHALAT YAPTIĞI ÜLKELER (2017)

1 İTALYA % 15.8 Başlıca İthal Ürünleri

 Tekstil ürünleri

 Makinalar ve ekipmanları

 Kimyasallar

 Hidrokarbonlar

 Gıda ürünleri

2 FRANSA % 15.1

3 ÇİN % 9.2

4 ALMANYA % 8.1

5 TÜRKİYE % 4.8

(5)

5 TUNUS VE TÜRKİYE ARASINDAKİ İLİŞKİLER

Türkiye ve Tunus Arasındaki Başlıca Anlaşmalar

 Turizm İşbirliği Anlaşması

 Sivil Havacılık Anlaşması

 Bilimsel ve Teknik İşbirliği Anlaşması

 Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması

 Deniz Taşımacılığı Anlaşması

 Dostluk ve İşbirliği Anlaşması

 Gümrük İşbirliği Anlaşması

 Kültür Anlaşması

 Madencilik ve Jeoloji Alanlarında İşbirliği Anlaşması

 Sağlık ve Tıp Alanında İşbirliğine Dair Anlaşma

 Sanayi İşbirliği Anlaşması

 Serbest Ticaret Anlaşması

 Tarım Alanında İşbirliği Anlaşması

 Ticaret, Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşması

 Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Anlaşması

 Vize Muafiyeti Anlaşması

 Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması

TÜRKİYE-TUNUS ARASI İHRACAT-İTHALAT GENEL VERİLER (000 $)

YILLAR İHRACAT İTHALAT DIŞ TİCARET

DENGESİ DIŞ TİCARET HACMİ

2021/1 97 812 20 494 77 317 118 307

2020 886 054 140 730 745 323 1 026 784

2019 847 698 157 416 690 282 1 005 115

2018 904 612 182 080 722 532 1 086 691

2017 912 702 206 465 706 236 1 119 168

2016 910 613 214 382 696 230 1 124 996

Kaynak: TÜİK

İZMİR-TUNUS ARASI İHRACAT-İTHALAT GENEL VERİLER ($)

YILLAR İHRACAT İTHALAT DIŞ TİCARET

DENGESİ DIŞ TİCARET HACMİ 2020 57 379 926 11 810 720 45 569 206 69 190 646 2019 60 396 818 5 612 904 54 783 914 66 009 722 2018 45 276 630 11 600 627 33 676 003 56 877 257 2017 60 013 327 13 604 023 46 409 304 73 617 350 2016 63 569 280 6 875 168 56 694 112 70 444 448

Kaynak: TÜİK

(6)

6 TÜRKİYE’NİN TUNUS’A İHRAÇ

ETTİĞİ BAŞLICA ÜRÜNLER

TÜRKİYE’NİN TUNUS’DAN İTHAL ETTİĞİ BAŞLICA ÜRÜNLER

 Demir – çelik

 Motorlu kara taşıtları, aksam ve parçaları

 Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar

 Pamuk, pamuk ipliği

 Mineral yakıtlar, yağlar

 Plastik, plastikten mamuller

 Gübreler

 İnorganik kimyasallar

 Elektrikli makinalar, aksamları

 Demir-çelik

 Örülmemiş giyim eşyası

 Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar

 Pamuk, pamuk ipliği

NOTLAR

* THY’nin Tunus’un başkenti Tunus’a direkt uçuşu bulunmaktadır.

* Türkiye’de 144 adet Tunus sermayeli firma faaliyet göstermektedir.

* Tunus Sousse Ticaret ve Sanayi Odası ile Odamız arasında kardeş oda anlaşması bulunmaktadır.

KAYNAKLAR

 Cental Intelligence Agency (https://www.cia.gov/library/)

 Dünya Bankası (http://www.worldbank.org/)

 International Trade Centre (http://www.trademap.org/)

 T.C. Dışişleri Bakanlığı (http://www.mfa.gov.tr/)

 T.C. Ticaret Bakanlığı (http://www.ticaret.gov.tr/)

 Türkiye İstatistik Kurumu (http://www.tuik.gov.tr/)