1
Tunus Pazarı ve Ticaret İmkanları
T.C. Tunus Büyükelçiliği Ticaret Müşavirl
iği2
Başkent : TUNİS
Resmi Dili : Arapça (Fransızca yaygın olarak kullanılmaktadır) Yüzölçümü: 162.142 km2
Nüfus: 11.708.370
Önemli Şehirler: Tunis, Sfax, Nabeul, Sousse, Ben Arous, Kairouan, Bizerte, Monastir, Ariana.
Başlıca Limanlar ve Sevkiyat Noktaları: Rades Limanı (Tunis) Sfax Limanı, Sousse Limanı, Bizerte Limanı
TUNUS CUMHURİYETİ
3
TUNUS TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER
AB ülkelerine yönelik ihracatın payı: %73,9.
Tunus 2019 yılında 15 Milyar $ ihracat, 21 Milyar $ ithalat gerçekleştirmiştir.
Tunus 2017 2018 2018/2017 %
Değişim 2018 2019 2019/2018 %
Değişim
GSYİH(Cari Fiyatlar -Milyar $) 40.0 39.9 -0,3 39.9 39.0 -2,25
GSYİH Büyüme (Sabit Fiyatlar -%) 1,9 2,5 31,6 2,5 1,4 -44
Kişi Başına Düşen GSYİH(Cari Fiyatlar - $) 3.553 3.512 -1,2 3.512 3.394 -3,35
Tüketici Fiyat Enflasyonu (ort, %) 6,4 7,3 14,1 7,3 6,7 -8,21
İşgücü(Milyon) 4,12 4,14 0,5 4,14 4,17 0,72
İşsizlik Oranı (%) 15,5 15,5 0 15,5 15,1 -2,58
Cari İşlemler Dengesi (milyar $) -4,08 -4,48 9,8 -4,48 -3.86 -13,83
İhracat (Milyar $) 14,23 15,48 8,8 15,48 14,95 -3,42
İthalat(Milyar $) 20,67 22,68 9,7 22,68 21,56 -4,93
Kaynak: Tunus Merkez Bankası, Tunus İstatistik Kurumu. / https://www.bct.gov.tn/bct/siteprod/pnrd.jsp http://www.ins.nat.tn/
2019 yılında Tunus’un dış ticaret açığı yaşadığı başlıca ülkeler: Çin (1,9 milyar Dolar), Cezayir 1 milyar Dolar, İtalya 909 milyon Dolar, Türkiye840 milyon Dolar ve Rusya 478 milyon Dolar. Bu 5 ülke Tunus dış ticaret açığında toplam %78 oranında paya sahiptir.
Tunus’un dış ticaret fazlası yaşadığı ülkeler ise şöyledir: Fransa 1,2 milyar Dolar, Libya 469 milyon Dolar ve Fas 139 milyon Dolar.
Dış Ticaret
4
937 1035 976
171 164 135
766
871
841 -1000
-500 0 500 1000 1500
2017 2018 2019
Yıllara göre Türkiye Tunus Ticareti (Milyon $)
ihracat ithalat denge
Kaynak: Tunus İstatistik Kurumu (INS) - Hesaplama: Tunus Merkez Bankası yıllık ortalama kurları bazında yapılmıştır
5
Kaynak: UN Comtrade, kolayihracat.gov.tr
Tunus’un Türkiye’den İthalatında Ürün Grupları ve Payları (2017)
6
Kaynak: Tunus İstatistik Kurumu (INS) - Hesaplama: Tunus Merkez Bankası yıllık ortalama kurları bazında yapılmıştır
146
101
81 79
56 50
41 41 39
32
0 20 40 60 80 100 120 140 160
Ürün Grupları
52 Pamuk ve Mamulleri 72 Dökme demir, demir ve çelik 84 Nükleer reaktörler, kazanlar ve mekanik cihazlar 87 Motorlu Kara Taşıtları vb. 39 Plastikler ve mamulleri. 85 Elektrikli makina ve cihazlar
27 Kömür ve petrol ürünleri 73 Demir veya çelikten eşya 44 Ağaç ve ahşap eşya; odun kömürü
48 Kağıt ve karton; kağıt hamurundan, kağıttan veya
Türkiye'nin Tunus’a İhracatında İlk 10 ürün -2019
Toplam: 666 Milyon Dolar
22%
19% 21%
38%
Tekstil Demir çelik
Elektik ve mekanik ürünler Diğer
7
Kaynak: Tunus İstatistik Kurumu (INS) - Hesaplama: Tunus Merkez Bankası yıllık ortalama kurları bazında yapılmıştır
60
25
7 6 5 5 4 3 2 2
0 10 20 30 40 50 60 70
Urun Grupları
31 Gübreler 90 Optik, Tıbbi ve Cerrahi Cihaz ve Aletler 39 Plastik malzemeler ve plastik ürünler
85 Elektrikli makina ve cihazlar 8 Diğer meyveler 84 Kazanlar,reaktörler ve mekanik cihazlar
52 Pamuk 72 Dökme demir, demir ve çelik 63 Dokumya elverişli maddelerden diğer hazır eşya
28 Inorganik kimyasalar
Toplam 134 Milyon Dolar
Türkiye'nin Tunus’tan İthalatında İlk 10 ürün -2019
4%
26%
8%
19%
29%
Tekstil
Kimyasal ürünler
Mekanik ve elektrik makinesi Optik ve cihazlar
8
Kaynak: Tunus İstatistik Kurumu (INS) - Hesaplama: Tunus Merkez Bankası yıllık ortalama kurları bazında yapılmıştır
Tunus’un Dünyadan İthalatında İlk 10 Ürün-2019/2018 (Milyon $)
244 270
277 282
306 335
369 431
822
1.450
230 249
261 263 270
289 390
468
1.260
1.490
0 200 400 600 800 1.000 1.200 1.400 1.600
100199 Buğday ve mahlut: Adi buğday ızgara ve benzeri eşya 392690 Plastik ve Mamülleri - Diğerleri:Drenajların girişinde suyun filtre
edilmesinde kullanılan delikli
120190 Yağlı tohum ve meyveler-Diğerleri 853890 Elektrikli Makine ve Cihazlar ve Bunların Aksam ve Parçaları - Sadece ve esas itibariyle 85.35, 85.36 veya 85.37 pozisyonlarında yer alan cihazlarda…
870322 Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (87.02 pozisyonuna girenler hariç) (steyşın vagonlar ve…
740811 Bakır teller: Rafine edilmiş bakırdan olanlar: Enine kesitinin en geniş yeri 6 mm. yi geçenler
853690 Diğer teçhizat: Elektrik devreleri için prefabrik elemanlar 271012 Hafif yağlar ve müstahzarları 271129 Sıvılaştırılmış petrol gazı (L.P.G.), Gaz halinde olanlar, Diğerleri:
271019 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar (hamyağlar hariç); esas unsur olarak, ağırlık itibariyle % 70 veya daha fazla petrol yağları…
2019
2018
9
Kaynak: Tunus İstatistik Kurumu (INS) - Hesaplama: Tunus Merkez Bankası yıllık ortalama kurları bazında yapılmıştır
129 115
255 110
202
621
702
106 112
116 117 118
151 157 158
369 377
0 100 200 300 400 500 600 700 800
392690 Diğerleri:Drenajların girişinde suyun filtre edilmesinde kullanılan delikli 120190 Yağlı tohum ve meyveler-Diğerleri 300490 Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere karışık olan veya
olmayan ürünlerden oluşan ilaçlar (30.02, 30.05 veya … 271012 Hafif yağlar ve müstahzarları 271113 Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar:
100199 Buğday ve mahlut: Adi buğday ızgara ve benzeri eşya 270900 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar (ham):
853690 Diğer teçhizat: Elektrik devreleri için prefabrik elemanlar 271129 Sıvılaştırılmış petrol gazı (L.P.G.), Gaz halinde olanlar, Diğerleri:
271019 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar (hamyağlar hariç); esas unsur olarak, ağırlık itibariyle % 70 veya daha fazla petrol yağları veya…
2020 2019 Tunus’un Dünyadan İthalatında İlk 10 Ürün -6 ay (2020/2019)
(Milyon $)
10 / 20 8
12 5
28 5
28 30 5
76
14 17 17
21 26
28 29
34 39
65
0 10 20 30 40 50 60 70 80
150710 Soya yağı ve fraksiyonları (rafine edilmiş olsun olmasın, fakat kimyasal olarak değiştirilmemiş)
240220 Tütün içeren sigaralar : 870421 Diğer taşıtlar :Sıkıştırma ateşlemeli içten yanmalı pistonlu motorlu olanlar (dizel veya yarı dizel) veya kıvılcım ateşlemeli içten yanmalı pistonlu motorlu…
520819 Pamuktan dokunmuş mensucat (ağırlık itibariyle % 85 veya daha fazla pamuk içerenler)
481190 Kağıt, karton, selüloz vatka ve selüloz liften tabakalar 441114 Ağaçtan veya diğer odunsu maddelerden lif levhalar 720720 Demir veya Alaşımsız çelikler Ağırlık itibariyle % 0,25 veya daha fazla
karbon içerenler:
870322 Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (87.02 pozisyonuna girenler hariç) (steyşın vagonlar ve yarış…
271019 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar (hamyağlar hariç); esas unsur olarak, ağırlık itibariyle % 70 veya daha fazla petrol yağları veya…
520942 Pamuktan dokunmuş mensucat
2019 2018
Türkiye'nin Tunus’a İhracatında İlk 10 Ürün 2019/2018
(Milyon $)
11 0,7
0
8 10
21 14
16 0,1
33 16
6 7
8 8
10 13
14 17
23
45
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50
230990 Hayvan gıdası olarak kullanılan müstahzarlar:
730519 Demir veya çelikten diğer ince ve kalın borular (kaynaklı, perçinli veya benzeri şekillerde kapatılmış) (iç ve dış kesitleri daire şeklinde olup,dış…
240220 Tütün içeren sigaralar : 520819 Pamuktan dokunmuş mensucat (ağırlık itibariyle % 85 veya daha fazla
pamuk içerenler)
720720 Demir veya Alaşımsız çelikler Ağırlık itibariyle % 0,25 veya daha fazla karbon içerenler:
441114 Ağaçtan veya diğer odunsu maddelerden lif levhalar 481190 Kağıt, karton, selüloz vatka ve selüloz liften tabakalar 730300 Dökme demirden ince ve kalın borular, içi boş profiller:
520942 Pamuktan dokunmuş mensucat 271019 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar (hamyağlar
hariç); esas unsur olarak, ağırlık itibariyle % 70 veya daha fazla petrol yağları…
2020 2019
Türkiye'nin Tunus’a İhracatında İlk 10 Ürün- 6 ay (2020/2019)
(Milyon $)
COVID19 EKONOMIK ETKILERİ
2020 Nisan-Haziran- %21,6 daralma
En çok zarar gören sektörler: Turizm, İmalat Sanayi, Hava ve Deniz Taşımacılığı
1 Milyar Euro Destek paketi IMF: 2020 %4,3 Daralma
11
13
TUNUS - BAZI ÖNEMLİ SEKTÖRLER
Güçlü olduğumuz ürün ve hizmet sektörlerinde, Afrika’nın kapısı olduğu göz önüne alınarak Tunus üzerinden -Akdeniz ve tüm Afrika bölgesini de göz önünde bulundurarak- ihraç pazarlarımıza erişimimizi artırmamız önem taşımaktadır.
Havacılık
Airbus uçaklarının muhtelif parçaları, montaj ve kabloları
€ 510 Milyon İhracat (2018)
Otomotiv
Otomobillerde kullanılan kablo sistemleri ve elektronik kart ve aksam, yedek parça
€ 1,6 Milyar İhracat (2017)
Tıp ve Eczacılık Ürünleri (İlaç)
Mağrip ülkeleri arasında tıp sektöründe öne çıkmaktadır.
€ 165 Milyon İhracat (2018)
https://www.tia.gov.tn/en/opportunities-investment
Sınai üretim faaliyetlerinde kullanılabilecek ürünler
her türlü makine ve teçhizat (üretim hatları ve makineleri dahil)
elektrik-elektronik sanayii ürünleri, elektrikli makine ve kablolar ambalaj malzemeleri
tekstil ve gıda sanayi hammaddeleri ve ara malları otomotiv yedek parçaları, plastik sanayii ürünleri
TUNUS’A İHRACATIMIZDA ÖNCELİKLİ SEKTÖRLER
İlaç, dezenfeksiyon cihazları, tıbbi cihaz, hastane ekipmanları
13
POTANSIYEL YATIRIM ALANLARI
Altyapı yatırımları – Müteahhitlik alanında işbirliği
Sağlık sektörü yatırımları, Biyoteknolojik ürünler Telekomünikasyon ve Bilişim (Yazılım)
Yenilenebilir Enerji
Lojistik
Kimya Sanayi, Gıda Sanayi, Makine ve Metal Sanayi
14
16
PPP PROJELER
Kamu-Özel Sektör Ortaklığı (PPP) http://igppp.tn/fr/Liste%20des%20projets
http://igppp.tn/sites/default/files/Project%20Manual%20EN.pdf Tunisie E-Porcurement System
https://www.tuneps.tn/index.do
TAŞIMA VE LOJİSTİK ENERJİ SU VE ÇEVRE ALTYAPI VE ŞEHİRCİLİK
Enfidha derin su limanı
Ben Guerdene ticaret ve logistik bölgesi
Bizerte limanı kargo terminali Bizerte limanı güney bölgesi RO- PAX terminali
Sfax metrosu
Mcherga logistik bölgesi Gabes-Medenine dermiryolu hattı
Tunus hafif metrosu raylarının bakımı ve onarımı
Kasserine-Sousse demiryolu hattı Sousse garının yeniden
düzenlenmesi
Hızlı tren (Ras Jedir-Gabes-Tunus) ve Tunus-Tabarka)
Gargour logitik bölgesi
Tunus kuzey bölgesi arıtma istasyonu
Gabes deniz suyu tuzsuzlaştırma istasyonu
Atık taşıma ve değerlenddirme projesi-Tunus/Djerba
Atık değerlendirme Bizerte/Gabes/Sousse
Deniz suyu arıtma istasyonu Ksour Essef-Mahdia
Kombine buhar istasyonu
Tunus kimya grubu (GCT) fabrikası yerinin değiştirilmesi
Yenilenebilir enerji programı-izin ve destekler
Sfax-Kassrine arası GP13 yolunun takviye edilmesi
Djerba adası ve kıyı şeridi (Jorf- Ajim)
Sebkha Ben Ghayadha (Mahdia) altyapısının geliştirilmesi
Sfax spor sitesi
Sidi Bousaid Marinasının
yenileştirilmesi ve genişletişlmesi Sfax Taparura projesi
Idari bölge inşasi
Zarsis ekonomik bölgesi kurulması
Sebkhat Sijoumi bölgesinin değerlendirilmesi
El Khebayat termal bölgesinin geliştirilmesi
Yeni girişimcilik bölgesi
Fransız ve Alman üniversiteleri Manuba teknoloji bölgesi
17 / 20
Potansiyel İşbirliği Kuruluşları
Tunus Merkez Ticaret ve Sanayi Odası (CCIC) - (Sousse) Tunus Ticaret ve Sanayi Odası (CCIT)
Ulusal Yapı Federasyonu
Sfax Ticaret ve Sanayi Odası (CCIS)
Tunus İş İnsanları Konfederasyonu (CONECT)
Yapı ve Bayındırlık Müteahhitleri Federasyonu Ulusal Mermer Odası
Ulusal Taş Ocağı İşletmecileri Odası
18 / 20
Potansiyel İşbirliği Kuruluşları
Dijital Sektör Federasyonu Kimya Federasyonu
Makine Federasyonu Sağlık Federasyonu
Hizmet Sektörü Federasyonu
Elektrik-Elektronik Federasyonu
19
İHRACATÇILARIMIZ İÇİN TUNUS PAZARINDAKİ FIRSATLAR
Dünya ekonomisindeki belirsizliklerin ülke ekonomilerine de yansıması ve yaşanan Koronavirüs krizi nedeniyle tüm dünyada sektörel dönüşümler yaşanmaktadır.
Dijital, yapay zeka ve robotik teknolojilerin önemi artmaktadır.
E-ticaret önem kazanmaktadır.
İhracatımızın yanı sıra Tunus firmalarıyla işbirliği ve yatırım konusunda, Türk firmalarının önemli bir rol oynayabileceği değerlendirilmektedir. (Yeni Projeler, İhracat, E-Ticaretin Arttan Önemi)
Yazılım (IT), tıbbi teknoloji ürünleri, telekomünikasyon ürünleri talebinin gelecekte daha da önem kazanması beklenmektedir.
Tunus’un altyapı ve inşaat sektörü sürekli olarak gelişmektedir.
Bu alandaki ihtiyaçları doğrultusundaki proje ve harcamalar artış göstermektedir.
Tunus sanayisinin üretim makineleri ve ara mamül ihtiyacı yüksektir.
20
T.C. Tunus Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği
Lot N°4, Avenue Hédi Karray, Centre Urbain Nord, 1082 Tunis - Tunisie Tel : (+216) 71 753 212 -71 752 506 Faks: (+216) 71 766 988
E-mail: tunus@ticaret.gov.tr
