PROGRAM ve MATERYAL GELİŞTİRME

Kadi r TANRI KU LU - Kadi r Amc a Kaz ık ları

1

PROGRAM ve MATERYAL GELİŞTİRME

SINIF YÖNETİMİ

KADİR TANRIKULU

2022

İÇİNDEKİLER

PROGRAM GELİŞTİRME

Eğitim-Tanımı/ Yaşantı Türleri/Eğitim Türleri(formal-informal...……….……..……...1

Yaygın-örgün-halk-hizmetiçi-sargın-algın eğitimler)/Öğrenme-Öğretme-Öğretim...2

Kültürlenme/Kültürleşme/Kültür şoku Eğitim Kültür ilişkisi/Kültürleme(kasıtlı-gelişigüzel-zoraki)...………….….…...3

Kültürel Asimilasyon/Kültür yozlaşması/Kültürel Emperyalizm... ….…...4

Eğitim sistemi(girdi işlem çıktı dönüt) Eğitimin İşlevleri/1739 Sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu:………...…...5-6 Öğretmen Mesleki Rolleri(meslek ve alan bilgisi, genel kültür)-Eğitim, Öğretim, Ders ve Müfredat Programı……..……….………….…...6

Eğitim Programı Özellikleri(işlevsel, esnek, çerçeve, bilimsel, uygulanabilme, ekonomiklik, değişmez ve genellik)…….………..……...………...…7

Posner’a Göre Program Türleri(resmi, uygulanan, ihmal edilen, ÖRTÜK, ekstra, Kubik)………...8

Program Geliştirmenin Basamakları, Özellikleri ve Temelleri(felsefi, bireysel, psikolojik, tarihi, ekonomik,sosyal)…………..………....…...9

Eğitim Felsefesi-Felsefe Akımları(idealizm, realizm, pragmatizm, Varoluşçuluk, natüralizm)……….………...10

Eğitim Felsefeleri(daimicilik, esasicilik, İlerlemecilik, Yeniden Kurmacılık)…………..……….……….…...11

Program Geliştirme Plan Aşamaları ve Basamaklandırma(karar koordinasyon, çalışma, danışma grupları)- İşlem zaman çizelgesi ………...12

Pert İşlem Ağı, Akış Şeması, (program geliştirmede planlama araçları)/İhtiyaç Belirleme Teknikleri :Delphi …………...…….…..…...13

Progel Dacum, meslek iş, kaynak tarama ihtiyaç teknikleri)………..………...14

İhtiyaç Belirleme yaklaşımları(Farklar, Analitik, Betimsel, Demokratik)………...15

Program tasarımları-Konu Merkezli olanlar(Konu, Disipliner, Geniş Alan, Disiplinler Arası, Süreç)………..…...…16-17 Birey Merkezli Tasarımlar(çocuk, yaşantı, radikal, hümanistik)……….……….…………..…...17-18 Sorun Merkezli Tasarımlar(toplum merkezliler)-Yaşam Şartları, Çekirdek, Yeniden Kurmacılık/ Eğitimde Hedefler……….……….…...…19

Eğitimde Hedefler(uzak,genel,özel)-Hedef Yazma Yaklaşımları(yeterlilik, modüler, aşamalı)Hedef ilkeleri………….……….…...…19

Hedef Yazma İlkeleri(açıklık, davranışa dönüklük, genellik sınırlılık, ürüne dönüklük, kenetlilik ve bitişiklik)………..………...…20

Bloom Taksonomisi(bilişsel hedefler: bilgi, kavrama, uygulama, analiz, sentez, değerlendirme)………..………….……...…21

Yeni Bloom Taksonomisi/Duyuşsal Hedefler(alma, tepkide bulunma, değer verme, örgütleme, nitelenme)..………...22

Devinişsel hedefler-İçerik(öğrenme alanı, disiplin, aradisiplin)/ İçeriğin Özellikleri ve İçerik Seçiminde Dikkat edilmesi Gerekenler...23

İçerik Belirleme Yaklaşımları(doğrusal, piramitsel, sarmal, modüler, çekirdek, sorgulama temelli, konu ağı proje)………..………...…24

Eğitim durumları(dikkat, güdüleme, hedeften haberdar etme, önbilgi)/ Pilot uyuglama-Değerlendirme ...25

Program Değerlendirme Modelleri: Ertürk, hedefe dayalı, Öğelere dayalı…………..………...26

Stake Uygunluk Olasılık, Provus’un Farklar, Eisner’in Eğitsel Eleştiri,Stufflebeam’in Bağlam Girdi Süreç Modeller/Program Geliştirme...27

Yenilenen Eğitim Programı ve Ara Disiplinler... ………..…...28

Eğitimde Plan Türleri(Ders planı ve aşamaları: giriş, geliştirme, geçiş, değerlendirme)...……….…...29

SINIF YÖNETİMİ Sınıf Yönetimini Etkileyen Faktörler-Sınıf Yönetimi Boyutları……….30

Sınıfın Yapısal Özellikleri( çok boyutlu, eş zamanlı, anında, öngörülmez, açıklık, mahremiyet, ortak tarih)……….……...31

Sınıf yönetiminde Öğretmen Mesleki Rolleri/Öğretmen özellikleri/ Sınıf Yönetiminde öğretmen tipleri………..…………32

Öğretmen Davranışları(otokratik, demokratik, serbest, kalıplayıcı, duygusal öğretmen davranışları)………..…...33

Sınıf Yönetiminde Liderlik(süper, etik, kültürel, demokratik, dönüşümcü, vizyoner liderlik tipleri)……….33

Sınıf Yönetiminde İletişim(kaynak, mesaj, kanal, alıcı, dönüt) ve kullanılan diller(etkin,edilgin,sözlü,ben,)……….……….………34

Sınıf yönetiminde kurallar ve kural koyma ilkeleri/Davranış düzenlemesi……….…………35

Sınıf İçinde Uygun Olmayan Öğretmen Roller(sunan, etkisiz, sunamayan, bağıran, hızlı öğretmen)-Sınıf Oturma Düzenleri(sıra düzeni)…….36

Sınıf Oturma düzenleri(bireysel, yuvarlak, küme, U, grupların gruplaması, çalışma istasyonu, proje ve özel çalışma)………..36-37 Sınıf Yönetimi Modelleri(tepkisel, önlemsel, gelişimsel, bütünsel)………..….38

Öğrenci Tipleri(başarılı, sosyal, yabancılaşan, bağımlı, gölge tipli, maskot, sabotajcı, sınıfın sesi, gözden düşmüş)……….……….…39

Sınıf Yönetiminde Öğrenci Stilleri(Dunn ve Dunn)………39

Disiplin Anlayışları( davranış değişikliği, gerçeklik terapisi(glasser), mantıklı sonuç, güvengen(canter), Jones, Counin(dalgalı), Ginot,Etkili)..40

MATERYAL GELİŞTİRME Materyal seçimin etkileyen faktörler/Materyalin Özellikleri/ Materyalin Yararları/dikkat edilmesi gerekenler………..…..41

Dale’nin Yaşantı Konisi……….……..42

Eğitimde Kullanılan Araçlar-Basılı Materyaller/Yazılı Materyaller(harf kullanımı, renk kullanımı, ekran kullanımı)………..……43

Tahta Türleri(kara, elektronik, askı-kanca,pazen, manyetik, dosya-döner levha, bülten)………44

Çizimler/Asetatlar/Model ve Numuneler/Yansılar(tepegöz/slayt)………...………...45

Yansılar(Film Projektörü, Opak Projektör, Video Projektörü, Konferans Projektörü, Data Show)/Çoklu ortam seti………...….46

Materyal Tasarım Öğeleri(Çizgi, Alan;üçüncü kuralı, Doku, Şekil Form, Boyut-Oran-Büyüklük, Renk)………...47-48 Materyal Tasarım İlkeleri(Bütünlük, Denge, Vurgu)………..49

Materyal Tasarım İlkeleri(Hizalama, Ritim, Vurgu, Yakınlık, Anlamlılık,)………...………..…...50

Materyal Hazırlama İlkeleri(Bilinenden Başlama, Çok örnek ilkesi, Görelik, Fonun Anlamlılığı, Birleştirme, Değişmezlik, Derinlik, Yenilik, Tamamlama)……….…...51-52 Görsel Tasarım Türleri(Gerçekçi görseller, Benzeşik görseller, Şematik görseller)/Grafik Türleri: Resimli ve Pasta grafikler...…….…...53

Grafik Türleri( Çizgi, Çubuk, Sütun,) …….………...54

İnternet tabanlı öğrenme araçları(blog,forum,artırılmış gerçeklik, dijital öykü, sanal sınıf)……….…55

Materyal Değerlendirme(uzman, birebir, pilot, ürün)………....56

İLK, ÖN ve SON SÖZ

Piyasadaki kalıp, tekdüze ve birbirinin tıpatıp aynısı Program-Materyal ve sınıf yönetimi not ve sorularına bir alternatif olarak yazdığım bu materyali kopyalamak, fotokopi ile çoğaltmak, bir kısmının veya tamamının fotoğrafını çekmek serbestir kardeşim(!) Siz fakirler için yazdığım bu (zira zengin olan kpss’ye çalışmasın bence) not için hiçbir yasal hak ve telif talep etmeyeceğimizi; yasal olarak sizi, Çakma Eğitim Bilimleri hocalarını, dershane baronlarını, kapitalist sektör oligarklarını, umut tacirliği yapan Youtube sayfalarını ve memleketimin kıymetli fotokopicilerini hiçbir yasal sorunla karşı karşıya getirmeyeceğimizi belirtmek isteriz. Memleketteki büyük hırsızların yanında sizinki devede kulak bile kalmaz.

Bırçiler kazanacağına siz değerli emekçiler, dostlarım kazansın :)

NOT: Bırçi kelimesi avcı ve toplayıcı kabilelerde hiçbir iş yapmadan yan gelip yatan, emek vermeyen anlamında kullanılmaktaydı. Köken olarak da bilinmeyen bir dil olan Amerikancadır ☺

NOT 2: Bu ders notunda yer alan açıklama, uyarı ve yönergeler haricinde herhangi bir

kaynağa gerek olmadan net sayınızın arttığını, adeta kendinizden geçtiğinizi(abartma sanatı)

göreceksiniz☺ O yüzdendir ki “ben bu notu okudum ama way ben öğrenmedim, way kalıcı

öğrenme olmadı” gibi cahilce fikirleri şimdiden kafanızdan atmanızı dilerim. Net sayısının

artışı en önemli faktör olduğundan gerisi teferruattır halkım. Zira KPSS’de (ne yazık ki)

sorunun doğruluğu yani net sayısı önemlidir. Şimdiden başarılar diliyorum. Selametle…

Kadi r TANRI KU LU - Kadi r Amc a Kaz ık ları

1

PROGRAM GELİŞTİRME

Eğitim

*Özellkle ‘kasıtlı’ kavramı burada önemlidir. Bir plan ve program dahilinde olan anlamındadır.

Genelde eğitimin örgün kısmını temsil etmektedir.

Yukarıdaki tanımda geçen kavramlardan sorular gelebilmektedir. Bu kavramlardan biri olan

“Yaşantı” ise( genelde öğrenme psikolojisinin konusudur) kendi arasında ikiye ayrılır. Bunlar sırası ile:

Yaşanılmış Yaşantı Kazanılmış Yaşantı Bireylerin

çevreleriyle girdikleri etkileşimleri içeren fakat bu etkileşim sonucunda kalıcı bir iz (etki) bırakmayan etkinliklerdir.

(Herhangi bir yerde alınan kötü kokunun oradan ayrıldıktan sonra unutulması- tekrardan

hatırlanmaması)

Bireylerin çevreleriyle girdiği etkileşim sonucu bireyde iz bırakan etkinliklerdir.

Kazanılmış yaşantıda kelime anlamından hareketle olumlu ya da olumsuz kazanım söz konusudur. (Olumsuz

tat ve koku

koşullanmaları-Klasik koşullanmalar)

EĞİTİMİN TÜRLERİ-SINIFLANMASI

Uyarı: Birçok kaynakta yaygın eğitim hizmetiçi, halk eğitimi, hizmet öncesi ve işbaşında eğitim olarak geçmektedir.

Formal Eğitim:

Kurum veya okullarda yapılan resmi ve planlı eğitim anlayışıdır. Planlı olup, uzmanlarca yapılmaktadır. (okul öğrenmeleri veya kurslarda

öğrendiklerimizdir).

Kasıtlı kültürleme olarak bilinmektedir. Öğreticiler profesyoneldir. Amaç bireylere olumlu özellikler kazandırmaktır.

Sonunda resmi bir belge ile sonuçlanır( sertifika veya diploma)

İnformal Eğitim:

Plansız bir şekilde yer ve zaman şartı olmadan kendiliğinden oluşan gözlem ve taklide dayalı öğrenmelerdir. (Annesine bakıp yemek yapmayı öğrenme veya sigara alışkanlığı) Genelde olumsuz edinimlerle sonuçlanır. Öğreticiler

uzman değildir.

Öğreticiler profesyonel değildir. Herhangi bir belge ile sonuçlanmaz.

UYARI: Şu ana kadar sınav kapsamında sorulmamakla birlikte son yıllarda eğitim alan yazınında ön plana çıkmaya başlayan, yayınevlerinin sormaya başladığı ve informal öğrenmeler kapsamında değerlendirilen iki yeni kavram bulunmaktadır. Bu kavramlar ‘Sargın ve Algın’ eğitim olup bundan sonraki bölümde bunlar karşılaştırılacaktır.

DAVRANIŞ

•Uyarıcıya karşı verilen tepkidir.

YAŞANTI

•Bireyin çevresi ile girdiği etkileşim sonucunda onda kalan izlerdir.

İSTENDİK

•Bireyin toplumun, konu alanın ihtiyaçlarına uygun olarak hedeflerin belirlenmesidir.(hedefe dayalı)

SÜREÇ

•Hayat boyu devam eden, kesintiye uğramayan.Yaşam boyu anlamında.

2 Sargın

Eğitim

-Örgün veya yaygın eğitim kurumları dışında edinilen öğrenmelerdir.

-İnformal niteliğe sahip olup gözlem yoluyla öğrenmeye dayanır.

-Belli bir plan yoktur ve doğal ortamda olur -Üretime dönük teknik becerilerdir(Halı dokuma, el sanatları gibi)

-Algın eğitime göre daha fazla uğraş ve çaba gerektirir.

-Seramik boyayan Maraşlı ev kadınlarının(birbirinden öğrenen) bunları el sanatları ürünü olarak pazarlayıp satması.

Algın Eğitim

-Örgün veya yaygın eğitim kurumları dışında edinilen öğrenmelerdir.

-İnformal niteliğe sahip olup gözlem yoluyla öğrenmeye dayanır.

-Belli bir plan yoktur ve doğal ortamda olur -Medya yoluyla veya farklı yollarla yaşam boyu öğrenme becerileridir.

-Sargında olumlu nitelikler amaçlanırken(kişi tarafından) burda olumlu veya olumsuz nitelikler olabilir.

-Tv’de yemek programı izleyip yemek yapmayı öğrenme veya arkadaş ortamında sigaraya alışma gibi.

-Metabilişsel düsünme ön plandadır: Kişi kendine uygun plan yapar, kendine göre yöntem teknik veya yol seçer.

Örgün ve Yaygın eğitim türleri aşağıdaki tabloda sunulmuştur:

Örgün Eğitim:

Belli bir yaş aralığına hitap eden, birbirinin devamı olan, genellikle zorunlu olup bir diploma ile biten;

uzmanlarca verilip okullarda yapılan eğitim(öğretim)

faaliyetidir.(ilk veya ortaokul gibi)

Yaygın eğitim:

Örgün eğitime girmemiş, örgüne devam eden, örgünden ayrılmış veya örgünü bitirmiş kişilerin aldığı planlı ve programlı eğitimlerdir. Aşamalı ve zorunlu değildir, bir diploma verilmez(bir kurs belgesi verilir) Halk eğitimi, kurslar, iş başı eğitim türleri, açıköğretim- istisnadır- bulunur. Hayat boyu öğrenmeyi sağlar.

Halı veya bilgisayar kursları gibi.

Halk Eğitim: Kişilerin kendini geliştirmek için isteğiyle aldıkları eğitimdir. (Bir bankacının müşterileriyle iyi iletişim kurmak için kendi kendine bir haftasonu diksiyon kursuna kaydolması) Her yaştan kişi katılabilir(ülkemizde ilk olarak okuma yazma seferberliğinde kullanıldı)

Hizmetiçi Eğitim: Kişilerin kendini geliştirmesi için çalıştıkları kurumların onlara zorunlu olarak verdiği eğitimdir. (Bir banka yönetiminin müsterilerle iyi bir iletişim kurması için tüm çalışanlarına haftasonunda bir diksiyon kursu vermesi buna örnektir). Mesleki gelişimi sağlayarak iş yaamında yenilenmeyi sağlar.

Bu eğitim de 3 türlüdür:

-İlave Eğitim (mesleki bilgi eksikliğini gidermek) -İleri eğitim (mesleki eskimişliği gidermek) -Yeniden eğitim (mesleğe uyum eğitimi)

Eğitim ile öğretim ve öğrenme arasındaki ilişki aşağıdaki gibidir.

EĞİTİM ÖĞRETİM

Her yerde olabilir Belli

ortamlarda(okul- sınıf-kurs) olabilir Zaman bakımından

sınırsızdır(formal- informal)

Belli bir zaman diliminde yapılır(ders saati, dönem, yıl) Planlı veya plansız

olabilir Belli başlı bir planla olmalıdır

Olumlu ve olumsuz

davranışları kapsar Olumlu davranışa yöneliktir

Eğitmenler uzman

veya olmayan olabilir Eğitmen uzman olmalı

ÖRGÜN EĞİTİM

Okul öncesi İlköğretim Ortaöğretim Yükseköğretim

YAYGIN EĞİTİM

Halk eğitim Hizmet öncesi-içi İşbaşı eğitim-Çıraklık

Tüm kurslar

3

Öğretim

yapılan kısmıdır. Zaman ve mekan sınırlaması olup öğrenci, öğretim hizmeti ve öğretim programından oluşur. Uzman kişilerce verilip Nasıl? Sorusuna cevap arar.

Öğretme

Öğretmenin bir harfin yazımını göstermesi öğretme iken, bir yıl boyunca tüm harfleri sistemli şekilde öğretmesi öğretimdir.

2021 KPSS ÇIKMIŞ SINAV SORUSU

Lise son sınıf öğrencisi olan Aslı (I) bir meslek lisesinin çocuk gelişimi ve eğitimi bölümünde okumaktadır. (II) Hafta sonlarında ise ehliyet almak amacıyla sürücü kursuna devam etmektedir. (III) Ailesinin her işi zamanında yapmasından edindiği alışkanlıkla okula ve kursa çoğu zaman geç kalmaktadır.

Buna göre Aslı’nın almış olduğu eğitim türleri aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla verilmiştir?

A)Formal örgün-Formal örgün-Formal yaygın B)Formal yaygın-İnformal-Formal örgün C)Formal örgün-İnformal-Formal yaygın D)Formal yaygın-Formal yaygın-İnformal E)Formal örgün-Formal yaygın-İnformal

Cevap E seçeneğidir

EĞİTİM İLE KÜLTÜR ARASINDAKİ İLİŞKİ

EĞİTİM KÜLTÜR

Kültürden etkilenir Eğitimi kapsar Planlıdır Planlı programlı

değildir Değişime hazır ve

açıktır Değişime direnir

Kısa sürede

değişebilir Eğitime göre daha uzun süreçte oluşur Bilimseldir sorgular Doğmatiktir, olduğu

gibi kabul eder: Örf, adet, gelenekler...

Bir bakıma kültürün öğeleri dil ve yazı ile kurumsallaşarak ‘Eğitim’ denen olguyu oluşturmuştur. Buna rağmen eğitim(ve kurumları) kültürü değişime zorlar. Söz gelimi kadın hakları geleneklerde önemsizken bu kavram okullar sayesinde olumlu yönde değişmektedir.

1.Kültürleme: Kültürel değerlerin bireylere mal edilme sürecidir. Bu süreç üç şekilde olur:

a-Kasıtlı

Kültürleme b-Gelişigüzel

Kültürleme c-Zoraki Kültürleme Belli bir plan

dahilinde kurumsal olarak yapılan kültür aktarımı (okul

öğrenmeleri, kurslar, eğitim kurumlarında gerçekleşenler)

Kültürel değerlerin bireylere plansız olarak aktarılması.

İnformal eğitim anlayışıdır.

Gözleme dayanır, Taklit olabilir.

(bayramda el öpmeyi öğrenmek)

Kültürel değerlerin bireylere zorla, baskı ile, vaatler ile, reklam ve propagandalar ile aktarılmasıdır.

(siyasi

nutuklar veya dini vaazlar)

Kadir Amca Kazıkları(Orta düzey)

Tarih öğretmenliği mezunu olan Şahanur, öğretmen alımının az olmasından dolayı kozmetik pazarlama işine girişmiştir. Ekonomik yönden rahatlaması ve şirketten pirim kazanması için satması gereken ürünü kotasını doldurmak adına yakın arkadaşlarına da bu ürünleri çoğu zaman satmaktadır. Örneğin saçları tamamen dökülmüş olan yakın arkadaşı Kenan’a pahalı bir saç şampuanını gerçeküstü bir tanıtım ve abartı ile satmayı başarabilmiştir.

Yukarıdaki paragrafta Şahanur hangi tür kültürleme düzeyinde davranışlar sergilemektedir?

A)Kasıtlı B)Gelişigüzel C)Zoraki

D)Kültürlenme E)Kültürleşme

Cevap C seçeneğidir Kültürleme

Kasıtlı Gelişigüzel Zoraki

4 2.Kültürlenme: Belli bir toplumun alt

kültürlerinden veya farklı toplumlardan kopup gelen insan gruplarının etkileşimi sonucunda, asıl kültür ve alt kültürde bulunmayan yepyeni bir senteze varılmasıdır. İki şekilde gerçekleşmektedir:

-Halk müziği ile Rock müziği bir araya gelip Anadolu Rock denen bir müziğini oluşturması gibi.

-Veya kavurmalı pizza yapımı buna örnektir.

-Veya şalvarlı birinin küpe takması gibi.

-Almanya’daki Türkler Almanlar gibi akşam yemeğinde viski içmektedirler (oysa Türkler değişti ama Almanlar Türklere benzeyip değişmedi bu örnekte yani karşılaşan iki kültürden sadece birinin benzemesidir.)

3.KültürleŞme: Karşılaşan iki kültürün aynı anda birbirine benzemeye başlamasıdır.Yani İşteŞ çatılı olarak karşılıklı kültür alışverişidir. (Almanyadaki Türkler Almanlar gibi viski içerken, Almanlar da Türkler gibi yere türkürüp sümkürmeye başlarsa…) Veya bir Türk Fransız arkadaşları gibi şarap içerken, Fransız arkadaşarı da Türk gibi rakı içmeye başlarsa. ☺

4.Kültür Şoku: Bir kültürün başka bir kültür ile karşılaşınca uyum sağlamaması, dengesizlik yaşaması veya rahatsız olmasıdır. Bazen yadırgama veya ayıplama şeklinde de gerçekleşmektedir. Almanya’da misafirden sabahında yatma ve kahvaltı parası istendiğinde bunu ayıplama veya Batmanlı birinin Muğlalı bir kız ile evlenmesi olayında kız tarafının yatak odası takımını aldığını duyduğunda çok şaşırması gibi.

İzmirli kadın bir öğretmenin Doğu’nun köylerinden birine atanmasında yaşadığı bunalım, köyden kente gelin gelen birinin yaşadıkları...

5.Kültürel Asimilasyon: Bir başka uygulaması da güçlü olan kültürün zayıf olan kültürü içine alıp yok etmesidir. Buna neden olan zayıf kültürün kendisidir. Örneğin Kıbrıs Türkleri artık yoğun biçimde ingilizce konuşmakta ve anadillerini de kaybetmektedirler. Kültür Emperyazliminin son aşamasıdır.(Oysa ingilizce konuşun diye talepte bulunan bir ülke de yoktur, bunu Kıbrıs halkı kendi isteğiyle yapmaktadır)

6.Kültürel Yozlaşma: Zayıf olan kültürün güçlü olan kültürü taklit edip, ona özenirken kendi kültürünü zamanla yitirmesidir. Örneğin her şehirde açılan pizza ve hamburgercilere rağmen;

paça, çorba ve ciğer salonları azalmaktadır. Veya tüm genç kızlar kır düğünü, pasta ve seramoni planlaması yaparken düğünlerdeki halay, zurna ve zılgıt faktörleri zamanla yok olmaya başlamıştır.

Veya Tiktok uygulamaları ile sıradanlaşan cinsel görüntü ve diyalogların gençlerin kendi geleneklerine zarar vermeye başlaması.

7.Kültürel Emperyalizm: Güçlü olan egemen kültürün başka kültürleri zorlama ve kandırma ile boyunduruğu altına almasıdır. Bu kandırmaca işi küreselleşme, reklamlar ve iletişim araçlarıyla daha hızlı gerçekleşmektedir. Örneğin tarihteki Kızılderililer sırf ABD nüfus cüzdanı ile kandırılıp yok edildiler. Bulgaristandaki Türklere anadilinde eğitim ve Türkçe isim yasaktı(Bulgar devleti bunu engelliyordu). Birçok ülkedeki ulus devlet modeli bu kapsamdadır: Fransa gibi. Çünkü Fransız anayasasında herkes Fransızdır ve herkes Fransızca konuşmalıdır vurgusu bulunur.

Kültürlenme

I

Karşılaşan iki kültürün ortaya yeni yani sentez bir kültür yaratmasıdır.

II

Karşılaşan iki kültürden sadece birinin değişimidir.

5

SİSTEM OLARAK EĞİTİM

Sistem; En az bir amacı gerçekleştirmek için belli bir kurala göre bir araya gelmiş ve karşılıklı etkileşime dayanan parçalar bütünüdür. Örneğin, araba veya klima bir sistemdir, eğitim bir sistemdir. Bir sistemin dört öğesi bulunmaktadır.

Girdi İşlem Çıktı

-Öğrencinin yaşı ve cinsiyeti -Okul ve sınıf -Yönetici ve veli -Personel -Araç gereçler -Para -Program

-Ünite -Pekiştireç -İpucu -Etkin katılım -Araçlar -Strateji,Yöntem veya teknikler -Zaman(süreç)

-Başarı

-İstendeik veya istenmedik davranışlar -Deneyim -Mezunlar -Kar veya zarar -Tüketilen enerji ve emek

Dönüt

Her işlemin sonunda sisteme haber veren, işleyen veya işlemeyen öğeleri bildiren

Sistemin Türleri:

-Açık Sistem;girdi, işlem, çıktı ve dönütü olup tam anlamıyla çalışan sistemdir.

-Yarı Açık Sistem; girdi, işlem ve çıktısı olmasına rağmen dönütü yetersiz olan veya az olan sistemdir.

-Kapalı Sistem; Dönütü hiçbir şekilde olmayan ama bu olmayan dönütle birlikte bazen girdisi bazen de çıktısı olmayan sistemdir. Entropiyi(yıkımı) görür. Ayakta kalamayan sistemdir.Örneğin iflas eden eğitim kurumları gibi.

Kadir Amca Kazıkları(zor düzey)

Diyarbakır’da faaliyet gösteren Pegem Akademi dershanesi sene sonunda kayıtlı öğrencilerine memnuniyet anketleri yapmakta, onların görüş ve önerileri doğrultusunda öğretmen kadrosu ve eksikliklerini tamamlamaktadır. Verilen açıklamaya göre söz konusu dershanenin kullandığı anketler sistemin hangi öğesidir?

A)Girdi B)İşlem C)Çıktı D)Dönüt E)Değerlendirme

Cevap D seçeneğidir

EĞİTİMİN İŞLEVLERİ

Kültürel mirası aktarma, sosyalleşme, toplumun devamını sağlama, sosyal değişimlere uyumdur.

Bireysel

Kendini gerçekleştirme, ilgi ve ihtiyaçlara cevap verme, Bütün yönlerle gelişme, bireysel özellikleine göre bir işe yönelme, kendini tanıma..

Ekonomik

Nitelikli insan gücü, bilinçli tüketici olma, verimlilik, kaynakları etkin kullanma..

Siyasi

İyi vatandaş, lider yetiştirme, bilinçli seçmen, Anayasaya bağlılık, Demokratlık…

Gizil

Eş bulma, Statü edinme, Suçları önleme, Tanıdık sağlama,İşsizliği düşürme…

TÜRK MİLLİ EĞİTİM SİSTEMİNİN GENEL YAPISI

(1739 Sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu ve İlkeler)

Talim Terbiye Kurulu:Eğitim sistemini geliştiren, kanun ve tüzükleri inceleyen, yurt içi ve dışı eğitim hareketlerini takip eden, ders kitap araç ve programlarını hazırlayan; diploma denkliklerine uygunluk verip milli eğitim şurasına sekreterlerlik yapan organdır.

Milli Eğitim Şurası: Bakanlığın eğitim ve öğretimle ilgili tavsiye niteliğinde(kararları kesin değildir) kararlar aldığı en yüksek danışma organıdır. Dört yılda bir toplanan geniş katılımlı bir organdır.

-Genellik ve Eşitlik: Eğitim kurumları din, dil, ırk farkı gözetmeksizin herkese açıktır. Hiçbir aile veya zümreye imtiyaz tanınamaz. Örneğin bir okul müdürü ‘X’ eğitim sendikasına üyel diye kendisi gibi aynı sendikaya üye öğretmenleri kayıramaz, onlara iltimas göstermez.

1.GİRDİ 2.İŞLEM 3.ÇIKTI 4.DÖNÜT

6 -Ferdin ve Toplumun İhtiyaçları: Eğitimin Türk

vatandaşlarının istek ve kabiliyetlerine göre şekillendirilmesidir.

-Yöneltme: Bireylerin hayatları boyunca kabiliyetleri ölçüsünde bir alana kanalize edilmeleridir. Veya liselerde hazılık sınıfları yapılıp, yeteneklere göre bir bölüme gönderme işidir.

-Eğitim Hakkı:Eğitim görmek Her Türk vatandaşının hakkıdır. İlköğretimden sonra ilgi ve kabiliyet ölçüsünde her vatandaş eğitimden isteğince faydalanır.

-Fırsat ve İmkan Eşitliği: Maddi imkanları iyi olmayan başarılı öğrencilere yurt ve burs imkanı ile bazı sosyal yardımlar(kömür, gıda, giyim dağıtımı) bu kapsamdadır.

Süreklilik: Eğitimin hayat boyu devam eden kesintiye uğramayan bir süreç olmasıdır.

Atatürk İlkeleri ve Milliyetçilik: Eğitim sisteminin her derecesinde Atatürk İnkılap ve ilkelerine vurgu yapılmasıdır.

Demokrasi Eğitimi: Anayasaya bağlı, insan haklarına önem veren, çoğulcu anlayışı temele alan, hak ve sorumluluklarını bilen insan yetiştirilmesidir.

Laiklik: Din ve devlet işlerinin ayrılması. Eğitimin din tekelinden çıkarılmasıdır.

Bilimsellik: Ders programları, eğitim metodları, ders araç ve gereçleri teknolojik yenilik ve değişimlere açık olmasıdır. Doğmatik düşüncenin terk edilmesidir.

Planlılık: İktisadi, sosyal ve kültürel kalkınma hedeflerine uygun olarak eğitim ve işgücüne yönelik planlama ve organizasyonlardır.

Karma Eğitim: Okullarda bazı zorunluluklar dışında(ebelik bölümü gibi) eğitim kurumlarının kız ve erkek öğrencilerin birlikte eğitim almasıdır.

Okul Aile İşbirliği: Etkili bir eğitsel süreç için eğitimin paydaşları olan veli, öğrenci, öğretmen ve idarecilerin ortak hareket etmesidir.

Her Yerde Eğitim: Eğitimin sadece dört duvar arasında ve bir çatı altında verilmesinin doğru olmadığı ilkesidir.

UYARI: Bu kanuna göre(Milli Eğitim Temel Kanununa göre) bir öğretmende bulunması gereken özellikler Mesleki(zorunlu) ve Kişisel(isteğe bağlı) özellikler diye ikiye ayrılmaktadır. Mesleki özellikler de sırasıyla şunlardır:

1.Meslek bilgisi:Etkili bir öğretim yapmak için yöntem, teknik, strateji, araç gereç, sınıf yönetimi ve rehberlik anlayışlarına hakimiyettir. Yani bir öğretmenin formasyon becerisidir.(Bir biyoloji öğretmeni deney yöntemini bilmeli)

2.Özel Alan bilgisi: Bir öğretmenin hangi dersi anlatıyorsa o alanın konu, ünite, tema veya öğrenme alanlarına yani içeriğine hakim olmasıdır.(bir kimyacı periyodik cetveli bilmeli)

3-Genel Kültür: Bir öğretmenin branşı dışındaki derslerde ve konularda bilgili olmasıdır.(bir fizikçi şiirden de anlamalı)

EĞİTİM PROGRAMININ TEMEL ÖĞELERİ ve PROGRAM TÜRLERİ

Yukarıdaki sıralamadan da anlaşılacağı gibi programın ilk ve en önemli öğesi hedefler yani kazanımlardır. Bütün diğer öğe ve işlemler hedeflere göre dizayn edilmektedir. Sırasıyla her bir öğe bir soruya cevap aramaktadır.

1.Hedef-Niçin?

2.İçerik-Ne?

3.Eğitim Durumu-Nasıl?

4.Değerlendirme-Ne kadar?

7 Eğitim Programı

-Diğer adı Yetişek olup okul içi ve dışı etkinlikler düzeneğidir.

-En kapsamlı ama ayrıntısı en az olan programdır.Öğretim programları, ders programları, eğitsel kol faaliyetleri ve tüm etkinlikleri kapsar.

-Hedefler, öğrenme yaşantıları ve değerlendirmeden oluşan dirik yapıdır.

-Bir eğitim kurumunun çocuklar, gençler ve yetişkinler için hazırladığı tüm faaliyetlerdir.

Öğretim Programı:

-Öğretimin bir kademesinde bir veya birden fazla dersle ilgili faaliyetlerdir. Bir dersin öğretimi ile ilgili okulda ve okul dışında sağlanan öğrenme yaşantılarıdır.

-Ünitelendirilmiş yıllık planların temelidir.Talim ve terbiye kurulu tarafından hazırlanır.(1. 2. ve 3.

Sınıflar hayat bilgisi öğretim programı gibi) Ders programlarını kapsar. Ders kümesi denir.

Ders Programı:

-Bir dersin hedef, içerik, öğrenme yaşantıları ve değerlendirme süreçlerinden oluşan yapıdır.

-Bir dersin süresi içinde gelişen programdır.

Dersin özel hedeflerine dayalıdır. Örneğin İlkokul 4.sınıf matematik dersinde dakikayı saniyeye çevirme hedefine yönelik etkinlikler buna örnektir.

-Ayrıntısı en fazla olan programdır. Ünite ve konulardan oluşmaktadır.

UYARI: 1950 yılında terk edilen ve konular listesi anlamına gelen Müfredat programı ve Zümre öğretmenler kararları anlamına gelen Ünitelendirilmiş yıllık plan(Bu hala devam etmekte) kavramları da bulunmaktadır. Bunlardan Zümre yani Ünitelendirilmiş Yıllık Plan; sene başında hazırlanan, aynı derse giren öğretmenlerin birlikte oluşturduğu, hangi aylarda veya haftalarda hangi etkinlikler ve işler yapılacağını gösteren şablondur.

EĞİTİM PROGRAMININ ÖZELLİKLERİ

-Programın konu ve etkinliklerinin birey ve toplumun ihtiyaçlarını karşılamasıdır.

-Toplama işlemini öğrenen çocuğun alışveriş yapabilmesine yardımcı olması gibi

Esneklik:

-Programın bireysel farklar, teknolojik gelişmeler ve coğrafi farklılıklara göre planın veya konuyla etkinliklerin değişebilmesidir.

-Örneğin köy okulunda beden eğitimi öğretmeni bir gülle atma etkinliğinde materyal bulamıyorsa herhangi uygun ağırlıktaki bir taşı da bu işlem için kullanabilir.

Çerçeve Olma:

-Programın konu ve etkinliklerinin ayrıntıya inmeden genel hatlarıyla memleketin her yerinde aynı olmasıdır.

-Örneğin üniversite sınavlarında sorulacak soruların konu başlıkları memleketin her yerinde aynıdır.

Bilimsellik:

-Çağdaş yaklaşımlar ve yeni gelişmelere göre programın akılcı bir şekilde oluturulmasıdır.

Uygulanabilir Olma:

-Hazırlanan programın pratiğe dökülebilmesidir.

Örneğin köy okullarında laboravar varsa deney yapılabilir.

-Veya 1. Sınıfta trigonometri anlatılmaz çünkü bu dönem çocuğunda kazandırılabilecek bir konu değildir.

Ekonomiklik:

-Programın en az zaman ve maliyetle en verimli sonucu elde etmesidir.

Değişmez ve Genel Olma:

-Programın ülke genelinde aynı etkinlikleri, aynı yöntem ve süreçte ele almasıdır. -Örneğin 23 Nisan kutlamamaları tüm yurtta yapılmaktadır.

8

PROGRAMIN AŞAMALI SINIFLAMASI

Resmi Program:

-Otoritelerce hazırlanıp taslak halinde olan, soyut, yazılı doküman anlamında kullanılmaktadır.

-Ülke genelinde eşgüdümlü uygulanan programdır.

-Hangi sınıf düzeyinde hangi becerilerin kazandırılacağını belirten standart, yazılı ve sistematik dökümandır.

Uygulanan Program:

-Öğretmen elinde hayat bulan işe vuruk programdır.

-Yani işleyen programdır.

-Resmi programın gerçekleşen (işlenen kısımlarıdır) bölümüdür.

-Somut veya öğretilen program anlamındadır. - Örneğin resmi programda a,b,c konuları varken öğretmenin sadece a ve b konularını işlemesi uygulanan programdır.

İhmal Edilen Program:

-Resmi programda işlenmeyen kısımlardır.

-Bilinçli veya bilinçsiz şekilde bazı etkinliklerin geçiştirilmesidir.

-Sınavda çıkmayan konuların işlenmemesi buna örnektir.

-Veya bilgisayar laboratuvarı olmayan okulda bilgisayar derslerinin boş geçmesi gibi.

-Yoğun kar yağışı veya Corona yüzünden uzun bir süre okulların kapalı kalması ile derslerin tam olarak işlenememesi gibi

Örtük Program:

-Resmi programlarda yer almayan informal öğrenmelerdir.

-Etki alanı en yüksek programdır.

-Olumlu veya olumsuz olabilir(okulda argo konuşmayı öğrenme veya okulda arkadaşlık duygusunun gelişmesi buna örnektir).

-Sınıf ve okul ikliminden oluşan psikolojik algı ve tutumlardır.

-Örneğin öğrencilerin sert idarecilerden korkması bu kapsamdadır.

-Okulun arma, forma veya renklerinin yarattığı etkidir.

-Bir öğretmenin gönderdiği gizil mesajlardır(kılık,kıyafet veya ideoloji vurgusu) Tasarlanmamış olup, değer ve normlardan oluşan kendiliğinden programdır.

-Okuldaki disiplin anlayışı, fiziksel düzen veya psikolojik ortamın yarattığı etkilerdir(basık ve koyu renk sınıflarda öğrencilerin daha gergin olması gibi).

-Okulların aynı tür ve kademede olmasına rağmen zaman içinde farklı tercih edilme oranlarının yaşanmasıdır(Dicle’de mi ODTÜ’de mi Fizik okumak isterdiniz?)

Ekstra Program:

-Resmi programın dışında olan ama Planlanmış program anlayışıdır.

-Resmi programı destekleyen ve okulun albenisini artıran her türlü sosyal ve kültürel etkinliklerdir.

-Okul korosu, bandosu, öğrenci kulüpleri, konferanslar ve atölye çalışmaları buna örnektir.

Planı sonradan yapılan programdır.

-Örneğin planda yer almamasına rağmen çocukları geziye götürme(ama gezi planı yapma) veya bir müdürün okul duvarlarına Türk büyüklerinin resmini asması(ki resim asılmalı diye bir yasa yok ama bu sayede Türk büyükleri tanınanacaktır) -Okulun albenisini artıran hertürlü sosyal etkinlik veya çalışmadır.

UYARI: Bazı kaynaklarda bu listede olmamasına rağmen Kubik Program diye bir programdan bahsedilmektedir. Bir küpün 3 boyutunun Ders, Tema ve Öğrenme Stratejileriyle temsil edildiği çok boyutlu program demektir.

9 PROGRAM GELİŞTİRMENİN

TEMELLERİ VE SÜRECİ -Çok boyutlu ve kapsamlıdır

-Sürekli ve dinamiktir(değerlendirmelerle kendini sürekli yeniler)

-İşbirliğini gerektirir

-Araştırmaya dayalı olup sosyal ve siyasal temeli bulunur.

-Operasyonel veya denenceldir(yani hem uygulanır hem de geliştirilir/aynı anda)

-Dinamik ilişkilerdir/sistematiktir(yani bir öğedeki değişim başka bir öğreyi etkilemektedir)

-Eşgüdümseldir(yani merkezden okula okuldan merkeze doğrudur)

Program Geliştirmenin Temelleri

Tarihi Temel: Geçmişe dayalı geleceğe dönük

Konu Alanı Temeli: Ne öğretelim sorusuna yanıt arar-İçeriktir.

Toplumsal Temel: Toplumun beklenti ve ihtiyaçlarına göredir.

Ekonomik Temel: Ne ile sorusuna yanıt arar-İktisadi boyuttur.

Psikolojik Temel: Ne ile ve nasıl sorusunu cevaplar-Eğitim bilimi ile ilgili olan kısımdır.

Felsefi Temel: Niçin sorusuna yanıt arar- Amaç ve gerekçe arayışıdır.

Bireysel Temel: Beklenti ve ihtiyaçlara yönelik olma-Kendini gerçekleştirmedir.

2021 KPSS ÇIKMIŞ SINAV SORUSU

Yeni geliştirilen bir programın pilot okullarda uygulanması sürecinde öğretmenler, program kazanımlarının öğrenci seviyesinin üzerinde olduğunu, bu nedenle öğrencilerin kazanımlara ulaşmada zorlandıklarını ifade etmişlerdir. Ayrıca programdaki kazanımların birbiri ile tutarlı olmadığını da belirtmişlerdir.

Buna göre program geliştirmenin kuramsal temellerinden hangileri gözardı edilmiştir?

A)Psikolojik-Felsefe B)Psikolojik-Sosyal C)Felsefi-Ekonomik D)Sosyal-Felsefi E)Sosyal-Ekonomik

Cevap A seçeneğidir.

10

EĞİTİM FELSEFESİ ve FELSEFİ AKIMI

FELSEFİ AKIMLAR Pragmatizm:

-Dewey geliştirdi.

-Günlük yaşamda karşılaşılan problemleri çözme ve eleştirel düşünmeyi savunur.

-Bireye işe yarar bilgiler verilmelidir. Bu bilgiler yaparak ve yaşayarak öğrenci tarafından alınmalıdır.

-Öğrenmeyi öğrenme ve bireysel farkların önemine vurgu yapar.

-İlerlemeciliğe temeldir.

-Değişim mutlaktır.

-Standart bir eğitim anlayışını yok sayar.

-Bilginin kaynağı deneyim olmalıdır.

İdealizm:

-Platon geliştirdi.

-Gerçek olan ruhsaldır(sezgiseldir) ve akla dayanır.

-Eğitimin amacı tanrıya ulaştırmaktır.

-Evrensel değerler önemli olup akıllı ve ahlaklı bireyler yetiştirmeyi amaçlar.

-Okul kültürel değerleri aktarıp bunlar da değerlere dayalı olmalıdır.

-Tüm bilgiler insana doğuştan işlenmiştir.

-Soru cevap, soru cevap, tartışma veya drama yollarını tavsiye eder.

-Bilgi, gerçek olup değişmez.

-Daimici felsefeye temeldir.

-Zihin,akıl,ruh gibi soyut konularla ilgilenir.

-Öncelikle kavramın yaratıldığını iddaa eder.

-Sezgi yolu ile mutlak bilgiler verilmelidir.

Realizm:

-İdealizme karşı çıkar ve var olan herşeyin gerçek olduğunu savunur.

-Gerçeklik somuttur ve beş duyu organı ile algılanandır.

-Atomcu bakış açısıdır.

-Bilgi deney ve gözlemle laboratuvar ortamında bulunabilir.

-Toplumun başat değerlerini savunur.

-Esasici felsefeye temeldir.

-İnsan doğarken boş bir levha gibidir, sonradan bilgi ile dolmaya başlar.

-İnsan zihninin dışında da bir yaşam vardır.

-Öncelikle maddenin yaratıldığını iddaa eder.

İnsanların zihinsel gelişimi artırılmalıdır. Eğitim insanı hayata hazırlar.

-İnsan zihninin dışında bir hayat vardır

Varoluşçuluk:

-Eğitimin amacı bireyin özgürlüklerinin artırılmasıdır.

-Bireylere değerler zorla aktarılmamalı, birey bunları kendi seçmelidir.

-Şu an için doğru olan bilgi yarın yanlış olabilir.

-Kendini gerçekleştirmeyi hedefler.

-Dün dünde kalmıştır, yarına çok var önemli olan bu andır bu yüzden de ‘Anı yaşayın’ anlayışıdır.

Natüralizm:

-Zola temsilcisidir.

-Öğrenci bilgiyi doğal ortamında keşfetmelidir.

-Yaşamı şekillendiren doğa olduğundan eğitim doğaya dayalı olmalıdır.

-Birey doğuştan iyidir, onu kirleten çevresidir.

- Öğrenme ortamları bireylerin ilgi ve isteklerine göre düzenlenmelidir.

Kısacası :

Şeklinde akılda tutulması gerekmektedir

11

EĞİTİM FELSEFELERİ

Daimicilik:

-Temelini idealizm alıp realizmden etkilenir.

-En eski ve en tutucu egitim felsefesidir

- Değişmeyen (İnsan doğası hep aynıdır) evrensel konuların aktarılması taraftarıdır.

-Sokrat yöntemini(buldurma) savunur.

-Eğitim kurumları üstün zekalı ve ahlaklı bireyler yetiştirmelidir.

-Klasik konular ve sabit programa dayanır.

Öğretmen merkezlidir.

-Okul hayata hazırlık yapmalıdır görüşünü benimser.

-Klasiklerin okunmasını tavsiye eder ve hayatın maddi manevi boyutunun verilmesi gerektiğini savunur.

-Sağlam ve doğru karakterli seçkin bireyler yetiştirmek amaçlanır.

-En geleneksel eğitim felsefesidir.(değişime kapalılık açısından)

Esasicilik:

-Temeli realizm olup idealizmden etkilenir.

-Öğrenmenin temelinde sıkı çalışma, zorlama ve disiplin vardır.

-Konu alanı iyi özümsenmeli ve ezbere başvurulmalıdır.

-Öğretmen merkezli olup temel

becerilerin(okuma,yazma ve sayma) öğretimini savunur.

-Toplumun başat değerlerine önem verir(yani geçmişten gelen bazı değerleri koruyup bunların üzerine yeni bir medeniyet inşaa etme)

-Öğretmen alanında son derece uzman biri olmalıdır.

-Düz anlatım ve tekrar metodlarını tavsiye eder.En sert eğitim felsefesidir.

-Evrensel bilgilerden süzülmüş öz bilginin verilmesi gerektiğini savunur(daimiciliğin bilgi konusundaki fikirleri yumuşatılmış gibi)* Ezber, Soyut düşünme, Alıştırma, Tekrar…ESAT

Esasici bir öğretmen davranışı;

(Öğrenci gelişimini önemsemeyen bir felsefedir)

Kısaca özetlersek;

Daimici Esasici

İlerlemecilik:

-Temelini pragmatizmden alır, varoluşçuluktan etkilenir. (Türk eğitim sisteminin amacıdır)

-Eğitim bireylerin ilgi ve ihtiyaçlarına göre şekillenmelidir.

-Gerçek sürekli değiştiğinden yarının öğretmenlerini de dünün yöntemlerine göre yetiştirmemeliyiz diyen felsefedir.

-Okul yaşama hazırlık değil yaşamın ta kendisi olmalıdır.(daimiciliğe laf soktu ☺ )

-Bilgi demokratik bir ortamda yaparak ve yaşayarak yöntemiyle yapılandırılmalıdır.

-Araştırma ve inceleme ile problem çözme en önemli eğitsel yollardır.

-Öğretmen rehber olmalı ve çocuğu bir bütün olarak geliştirmelidir.

-Okullarda verilen bilgiler işe yarar, kullanılabilir bilgiler olmalıdır.

-İşbirliği ve aktif öğrenme önemlidir.

-En çağdaş eğitim felsefesidir.

12 Yeniden Kurmacılık:

-Temelini varoluşçuluktan alır. Toplumu yapılandırmayı esas alır.

-Reform taraftarı olup sosyal değişim ve gelişimi savunur.

-Okulda toplumsal sorunlara odaklanmadır.

(ekonomi, nüfus, şiddet, çevre…)

-Öğretmenlerin değişimde öncü olmasını ister.

-Öğretmen bir proje başkanı gibi hareket etmelidir.

-Eğitimde acilen fırsat eşitliği yaratılmalıdır görüşünü benimser.

-Yeniliğe en açık eğitim felsefesidir

(İlerlemecilik ve yeniden kuramcılık karışmaktadır, İkisini başka bir açıdan karşılaştıralım)

KPSS 2020 ÇIKMIŞ SORUSU

Yeniden kurmacılık eğitim felsefesinin ağırlıklı olarak benimsendiği bir eğitim programına ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi uygun değildir?

A)Program tasarımında sorun merkezli tasarım yaklaşımı hakimdir.

B)Öğrenme öğretme sürecinde öğrencilerin eleştirel düşünme ve araştırma becerilerinin geliştirilmesine önem verir.

C)İçerik topluma yönelik konular, problemler ve beklentiler şeklindedir.

D)Programın amacı toplumsal değerleri benimseyen ve topluma uyum sağlayan bireyler yetiştirmedir.

E)Ölçme değerlendirme sürecinde, mevcut ve gelecekle ilgili toplumsal problemlere ilişkin uygulamalar yer alır.

Cevap D seçeneğidir

PROGRAM GELİŞTİRME SÜRECİNİ PLANLAMA VE GÖREV ALAN

EKİPLER

Karar ve Koordinasyon Grubu

En yetkili program geliştirme grubudur.

Eğitim felsefesini programa yansıtan ekiptir. Programı kabul veya reddeder. Gruplar

arası eşgüdümü sağlar.Talim terbiye

yetkilileri, genel müdürlükler, veli ve öğrenci temsilcilikleri,

sendikalar, konu alanı uzmanları, program

geliştirme uzmanları…dan oluşur.

Çalışma Grubu

Programın hazırlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi aşamasında sürekli çalışan ekiptir. Konu

alanı uzmanı, konu alanı öğretmeni, program geliştirme uzmanı ve PDR’ci den

oluşur.

Danışma Grubu

Gerek duyulduğunda fikirlerine danışılan

ekiptir. Eğitim felsefecisi, piskoloğu, sosyoloğu, ekonomisti;

Eğitim müfettişi, teknoloğu, iletişim uzmanı ve bir okul idarecisinden oluşur.

Planlama Sürecinde Kullanılan Araçlar

1.İşlem Zaman Çizelgesi: Program geliştirmede yapılacak çalışmaları belli bir sıraya ve zamana(aylar/haftalar) bağlı olarak gösteren tablodur.

13 2.Pert-İşlem Ağı: Program geliştirilirken yapılacak

işlemlerin bir ağ gibi çıkarılmasıdır

3.Akış Şeması: Program geliştirmede yapılacak işlemlerin zaman belirtilmeden belli bir sıra veya aşamaya göre sunulmasıdır.

İHTİYAÇ BELİRLEME

İhtiyaç, olması gereken ile mevcut durum arasındaki farktır. ‘Eğitim programını geliştirme sürecinde nereden başlamalıyız?’ sorusunun cevabıdır. Bireyin, toplumun ve konu alanının eğitsel gereklilikleridir. Eğitim programı geliştirme sürecinin ilk aşaması olarak kabul edilir. Hazırlık,

bilgi toplama, bilgi analizi, bilgileri rapor etme ve bilgileri kullanma aşamalarından oluşur.

(yukarıdaki grafikte)

İhtiyaç Belirleme Teknikleri

Bunlardan özellikle sınavlarda çıkan başlıca teknikler:

Delphi:

-Konu ile ilgili seçilmiş uzmanların(en az 100 kişi) akılcı bir yaklaşımla ortak görüşlerinin alınmasıdır.

-Bir dizi anket uzmanlara posta ile gönderilir, uzmanlar bu anketteki soruları cevaplar.

-Uzmanlar birbirini görmezler yani birbirinden haberdar değildirler.

-Bu sayede Prima-Donna etkisi yaşanmaz.

- Geleceğe ilişkin tahminde bulunma ve uzlaşma amaçlanır.

-Ekonomiktir, anlamsız tartışmalar yaşanmaz.

-Eğilimleri kestirme, pazararaştırması, standart oluşturma, amaç oluşturma gibi işlevleri bulunmaktadır.

5.Bilgi Kullanma

4.Bilgi Rapor Etme 3.Bilgi Analizi 2.Bilgi Toplama

1.Hazırlık

Delphi

Meslek İş Analizi

Kaynak Tarama Ölçme

Araçları Gözlem

Görüşme Progel- Dacum

14 Progel Dacum:

*İş analizine benzer, en son geliştirilen tekniktir.

*Bir iş için gerekli işlem basamakları ve beceri alanları uzmanlarca panel, beyin fırtınası ve gözlem gibi tekniklerle ortaa konulur.

*İş tanımları yapma, beceri testi geliştirme, işçi değerlendirme gibi işlevleri bulunmaktadır.

*İş analizine göre kısa zamanda uygulanır ve ekonomiktir.

Meslek İş Analizi:

*Bir mesleğin bilişsel, devinişsel ve duyuşsal boyutları ile tek tek ayrıntılı olarak saptanmasıdır.

*Bir işin işlem basamaklarına ayrılmasında kullanılır.

*İşin uzmanı işin yapıldığı gerçek ortamda yaparak ve yaşayarak işi uygulamalı yaptırır.

*Ekonomik değildir.

*Meslekte çalışan bireyler mercek altına alınarak baskın yeterlilikler listelenir.

Progel ile Meslek İş Analizi Arasındaki Farklar

PROGEL MESLEK İŞ

Uzmanlarla(ustalarla) çalışılır Uzmanlarla(akademisyenler) çalışılır

Sadece piskomotor beceriler

Ortaya çıkar Bilişsel, duyuşsal ve devinişsel İhtiyaçlar belirlenir.

Kısa sürelidir Uzun sürelidir

Yüzeysel bilgi edinilir

(akademik yoktur) Derinlemesine bilgi edinilir (Akademik bilgi vardır) Ekonomiktir Ekonomik değildir: para, emek

Zaman..

Bir becerinin nasıl elde

edildiğini ela alır Bir yeteneğin hangi basamaklar Sonucu oluştuğunu ele alır

KADİR AMCA UYARIYOR! Özellikle Progel ile Meslek iş karıştırılıyorsa. Aşağıdaki açıklama akılda kalsın.

Veya şu şekilde de akılda kalabilir. Bir somutlama metodu olarak kabul edilirse: Progel Gösteri iken(yapıp açıklama) iken, Meslek iş analizi ise gösterip yaptırmadır.

Kaynak Taraması:

*Bir iş yapılmadan önce yapılan benzer işlere göz atılmasıdır.

*Literatür tarama, rapor inceleme ve program incelemesi şeklinde olabilir.

2021 KPSS ÇIKMIŞ SINAV SORUSU

Bir meslek odası yetkilisi, meslek lisesinden mezun olan öğrencilerin işe alındığında o işin gerektirdiği yeterliklere sahip olmadıklarından ve teori ile uygulama arasında fark olduğundan yakınmaktadır. Bu sorunun çözümü için aşağıdaki ihtiyaç belirleme tekniklerinden hangisinin kullanılması daha uygundur?

A)Progel Dacum B)Gözlem C)Delphi D)Görüşme E)Kaynak tarama

Cevap A seçeneğidir

İHTİYAÇ BELİRLEME YAKLAŞIMLARI

Farklar: Var olan durum ile beklenen durum arasındaki farka göre ihtiyaç belirlemedir. Örneğin KPSS denemesinde 40 net yapıyorsun ama atanmak için 60 net yapman lazım, demek ki daha 20 net fark var başarı için. Ulaşılmak istenen ölçüt önceden bellidir ve var olan durum buna kıyaslanır. Örneğin KPSS de eğitim sorularının 80 tanesinin en az 65 ini yapmam gerek diyen birisi 50 net yapıyorsa çalışmalarını buna göre düzenlerse.

•BETİMSEL

1

•ANALİTİK

2

•FARKLAR

3

•DEMOKRATİK

4

15 Analitik: Gelecekte ortya çıkması olası

durumlardan hareketle şimdiden tedbir almadır.(Gelecekte nükleer bir savaş çıkacak, o zaman biz de nükleer geliştirelim). Ulusal ve uluslar arası eğilimlerdir.Eleştirel düşünceden yola çıkarak sorun çözme işidir.

KADİR AMCA KAZIKLARI(orta düzey)

Nasrettin Hoca kızını çeşmeye göndermeden önce kendisine bir tokat aşk etmiştir. Bu durumun garipliğini sezip daha testi kırılmadan kızına tokat attığı için kendisini eleştirenlere ‘Muhakkak ki testi kırılacaktı, testi kırıldıktan sonra dövsem neye yarardı ki ’demiştir.

Bu parçada Nasrettin Hoca’nın gelecekte ortaya çıkması muhtemel bir durumdan yola çıkarak mevcut durumdaki ihtiyacını ‘Bir Tokat Aşk etmek’

olarak belirlemesi İhtiyaç Saptama Yaklaşımı ve sınıf yönetimi anlayışıdır?

A)Betimsel-Tepkisel B)Analitik-Önlemsel C)Demokratik-Bütünsel D)Analitik-Tepkisel E)Farklar-Önlemsel

Cevap B seçeneğidir.

Betimsel:

*Bir durumun yokluğunun vereceği zarar ile varlığının getireceği zararın kıyaslanıp bir karara varılmasıdır.

*Fakat bu durum için en önemli şart GÖZLEMdir.

*Olayları gözlemleyip yarar ve zarar muhasebesi yapmaktır.

*Durum tespiti yapıp eyleme geçmedir.

*Örneğin Mavi Marmara baskınını yapan MOSSAD güçleri baskın yaparsak ne olur yapmazsak ne olur sorusunun sonunda baskına karar vermiştir.

*Veya bir kursta ekstradan temel matematik dersi verilirse ölçme netleri artar mı fikrinden hareketle bu dersi getirmek buna örnektir.

*Mesela bir tarih öğretmeni dersini tarih şeridiyle işlerken çocukların daha iyi anladığını GÖZLEMLEMİŞTİR, bundan hareketle bu işin yararlı olduğu sonucuna varmış ve kullanmayı sürekli hale getirmiştir.(demek ki kullanmasaydı işler iyi giymeyecekti)

*Mevcut durum nedir, neredeyiz, ne yapmak istiyoruz, nasıl yapmalıyız gibi soruları sorarak ihtiyaç saptar.

*Örneğin bir okulda beden eğitimi dersinde araçlar kullanılmayıp sadece öğrenciler koşturulmuştur.

Fakat sonradan öğrencilerin bazı kazanımlara ulaşmadığını görüp malzemelerin tekrar kullanılması ihtiyacı ortaya çıkmıştır.

Demokratik:

-Dominant grupların çoğunluğu tarafından ihtiyaçların belirlenmesidir.

-STK’lar, dernekler, vakıflar, sendikal örgütlerin etkin olmasıdır.

-Referandumlarla toplumun geniş katılımını sağlamadır.

-Bir fabrika patronunun öğle mesaisinden sonra sigara içmek için bahçede kamelyalar yapılsın mı yapılmasın mı etkinliğiyle işçilerin fikirlerini alıp bunu yapmaya veya yapmamaya karar vermesidir.

2019 KPSS ÇIKMIŞ SINAV SORUSU

I-Bir dil kursu, kursiyerlerinin yuzde 85 inin ülke genelinde yapılan dil sınavlarında en az 65 puan almalarını beklerken yapılan sınavda sadece yuzde 35 inin bu başarıya ulaştığını belirler. Bu sonuca göre kurs yetkilileri; programlarında, eğitim gün ve saatleriyle kullandıkları materyallerde değişiklik yapmaya karar verirler.

II-Başka bir kurs ise kursiyelerinin okuduğunu anlama ve akademik alanda yazma konusunda başarılı olduklarını ancak konuşma gerektirecek ortamlardan kaçıdıklarını tespit eder. Kurs yetkilileri bu sorunun çözümü için uygun yöntemler ve materyaller kullanılması gerektiği sonucuna ulaşırlar.

Bu iki durumda kullanılan ihtiyaç belirleme yaklaşımları aşağıdakilerden hangisinde birlikte verilmiştir?

A)Analitik-Betimsel B)Analitik-Farklar

C)Betimsel-Demokratik D)Farklar-Demokratik E)Farklar-Betimsel

CEVAP E seçeneğidir

16

PROGRAM TASARIMLARI

KONU MERKEZLİ TASARIMLAR

a.Geniş Alan Tasarımı:

-Konu ve disiplin tasarımındaki içerik parçalanmasına karşıdır.

-Benzer derslerin bir çatıda birleştirilerek verilmesidir.

-Fizik, kimya ve biyoloji dersinin birleşip Fen ve Teknoloji dersini oluşturması gibi.

-Bu tasarımda içerik ayrıntılı değildir(yüzeyseldir).

-Diğer adı toplu tedris anlayışı olup özellikle ilköğretim döneminde kullanılır.

-Bütünlük ilkesine uygundur.

-Aynı çatı altında birleştirilen disiplinlerin kendi içinde ilişkilendirilmesidir.

b.Disiplinler Arası Yaklaşım (veya korelasyonel/ilişkisel tasarım):

*Merkeze bir konunun alınıp bu konu ekseninde dersler arası ilişki kurmadır.

*Çoklu zekayı geliştiren bir tasarımdır.

*Proje tabanlı anlayışa uygun olup konular bütünlük içinde verilir.

*Yeni ilköğretim programlarında Tematik yaklaşım ve Aradisiplin kavramlarına yer verilmesi, MEB’in bunu kullandığını göstermektedir.

*Bu tasarım bazı kaynaklarda öğrenci merkezli tasarım olarak kabul edilmektedir.(oysa temelinde ilerlemecilik olmasına rağmen Esasicilikten etkilenir)

2.ÇOCUK MERKEZLİ

3.SORUN MERKEZLİ 1.KONU

MERKEZLİ

KONU MERKEZLİ TASARIMLAR

Disiplinler Arası

Süreç

Disiplin Tasarımı Geniş Alan

Konu Tasarımı

17 c.Konu Tasarımı:

*Öğretmenlerce en iyi bilinen en eski tasarımdır.

*Konuların aklın kurallarına göre verilmesi gerektiğini(kolaydan zora, somuttan soyuta…) ifade eder.

*Konuları uzmanlar derleyip sunmalıdır.

*Esnekliğe izin vermez.

*Her ders alt konulara ayrılır ve kendi içinde düzenlenir.

*Öğretmen merkezdedir ve otoritedir. İçerik evrensel bilgiler şeklinde olup, konuların tümünü öğretmenlerin yetiştirmesi mantığıdır.

*Konular arası sıkı mantıksal bağ olmasına rağmen dersler arasında bir bağ yoktur. İçerik ayrıntılıdır.

*Rasyonel sayılar konusunu anlatmak buna örnek olabilir.

d.Disiplin(er) Tasarımı:

-Ayrı ayrı konuların bir derstte birleştirilip derslerin Türkçe, coğrafya, kimya gibi ayrı disiplinler olarak verilmesidir.

-Matematik dersi buna örnek olabilir.

-Dersler birbirinden bağımsızdır ama kendi içinde bütündür.

-Öğrenilen bilgilerin transfer edilmesi amaçlanır.

- Daha çok yüksek öğretimde kullanılır.

-Öğrenciler dersi, ilgili dersin uzmanı gibi öğrenmeye çalışır yani tarihi tarihçi gibi coğrafyayı coğrafyacı gibi öğrenir.

-Nasıl? Sorusuna cevap arar. Her ders bir derslik veya laboratuvarda işlenmektedir.

-Deney, gözlem ve araştırmalarla derinlemesine bilgi edinilir.

-Mesela coğrafya dersi dünyanın şekli, hareketleri, iklim, harita bilgisi, iç ve dış kuvvetler… gibi bir çok konunun bir araya gelmesiyle oluşan bir disiplindir(yani derstir)

e.Süreç Tasarımı:

*Tüm konular için ortak bir öğrenme yolunun olması gerektiğini düşünen tasarımdır.

*Okul öncesi eğitimde sıklıkla kullanılır.

*Çocuklarda eleştirel düşünmeyi amaçlar.

*Konuların en iyi Nasıl öğretilebileceği ile ilgilenmektedir.

*Konu merkezli geleneksel tasarım ile öğrenci merkezli çağdaş tasarımlar arasında bir geçiş olarak kabul edilen tasarımdır.

*Örneğin bir sınıf öğretmeni projeksiyon kullanarak yerşekilleri ile ilgili bilgi vermiş, matematik dersinde yine projeksiyonu kullanıp veri analizi konusunu anlatmış, Türkçe dersinde de projeksiyonu kullanıp sıfatlarla ilgili bilgi verirse.

KPSS 2019 ÇIKMIŞ SORUSU

Bir eğitim programı tasarlanırken bilginin sürekli değiştiği gerçeğinden hareketle; konuların öğrenme ve düşünme becerileri aracılığıyla öğrenilmesinin, her konu için ayrı ayrı öğrenme yolları düzenlenmesinden daha önemli olduğu savunulmaktadır.

Aşağıdaki program tasarım yaklaşımlarından hangisi bu görüşün gerçekleşmesi için daha uygundur?

A)Romantik B)Hümanistik C)Yaşantı Merkezli D)Süreç E)Çekirdek

CEVAP D seçeneğidir.

BİREY MERKEZLİ(ÖĞRENEN) TASARIMLAR

Çocuk Merkezli Tasarım:

-Program öğrencilerin ilgi ve ihtiyaçlarına göre tasarlanır.

-Öğrencinin en iyi öğrenmesi için süreçte etkin olması gerekliliğidir.

-Taba’nın ‘kişi yaşadığını öğrenir’ sözünü temel edinmiştir.

-Programlar çocukların gelişimlerine uygun olup, çocuklar sisteme girmeden önce tasarlanmalıdır diyen yaklaşımdır.

-Her öğrenci için farklı bir program geliştirilmeli -Problem çözmeyi kullanmaktadır.

-Bilgiler gerçek yaşama transfer edilmelidir.

-Merak ve keşif duygusu desteklenmelidir.

Çocuk Merkezli

Yaşantı Merkezli

Radikal

Romantik Hümanistik